Материалдар / Табиғи қышқылдар мен негіздер.

Табиғи қышқылдар мен негіздер.

Материал туралы қысқаша түсінік

слайд

Жалғасбаева Ғалия Орынтайқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

18 Қаңтар 2023

411

0 рет жүктелген

Шағын орталық Сабақ жоспары 8 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 30

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
© FokinaLidia Мұғалім: Жаксалыкова Р.С.7 сыныпта химия сабағы

1 слайд

2 слайд
© FokinaLidia Психологиялық ахуал ( сыныптың көңіл-күйіне байланысты ) Керемет Тамаша Орташа

2 слайд

3 слайд
© FokinaLidia Ребус орысша

3 слайд

4 слайд
© FokinaLidia Сабақтың тақырыбы Табиғи қышқылдар мен негіздер. Индикаторлар.

4 слайд

5 слайд
© FokinaLidia Табиғи қышқылдар мен сілтілер Лимон және шиенің қышқыл дәмі болады. Бұл дәм олардың құрамындағы қышқылдың әсерінен болады.

5 слайд

6 слайд
© FokinaLidia Табиғи қышқылдар мен сілтілер Қышқылдан басқа сілтілердің азғана мөлшері бананда, бүлдіргенде, қарақатта, қырыққабатта, қиярда және дәнді-дақылдарда болады. Бірақ, сілтілер тек өсімдіктерде ғана болмайді. Ерте кездерде күлдің сабындалу қасиетін кір жуу кезінде пайдаланған. Барлық табиғи сілтілер сабындалу қасиетіне ие, олар ұстағанда тайғақ болып келеді.

6 слайд

© FokinaLidia Табиғи қышқылдар мен сілтілер Қышқылдан басқа сілтілердің азғана мөлшері бананда, бүлдіргенде, қарақатта, қырыққабатта, қиярда және дәнді-дақылдарда болады. Бірақ, сілтілер тек өсімдіктерде ғана болмайді. Ерте кездерде күлдің сабындалу қасиетін кір жуу кезінде пайдаланған. Барлық табиғи сілтілер сабындалу қасиетіне ие, олар ұстағанда тайғақ болып келеді.

7 слайд
© FokinaLidia Информационные источники Фон Декор Вы можете использовать данное оформление для создания своих презентаций, но в своей презентации вы должны указать источник шаблона: Фокина Лидия Петровна учитель начальных классов МКОУ «СОШ ст. Евсино» Искитимского района Новосибирской области Сайт http://linda6035.ucoz.ru/ ТАБИҒИ НЕГІЗДЕР ТАБИҒИ ҚЫШҚЫЛДАР

7 слайд

© FokinaLidia Информационные источники Фон Декор Вы можете использовать данное оформление для создания своих презентаций, но в своей презентации вы должны указать источник шаблона: Фокина Лидия Петровна учитель начальных классов МКОУ «СОШ ст. Евсино» Искитимского района Новосибирской области Сайт http://linda6035.ucoz.ru/ ТАБИҒИ НЕГІЗДЕР ТАБИҒИ ҚЫШҚЫЛДАР

8 слайд
© FokinaLidia Индикаторлар Заттың құрамында қышқыл немесе сілті бар екенін қалай анықтауға болады? Ол үшін «индикатор» деген арнайы заттарды қолданады. Олар ерітінділердің ортасына қарай өз түсін өзгертеді. Осылай ортаның қышқылдығын мен сілтілігін анықтауға болады. Лакмус индикаторынан басқа, көптеген түрлі индикаторлар: метилоранж, фенолфталеин, әмбебап, т.с.с.

8 слайд

© FokinaLidia Индикаторлар Заттың құрамында қышқыл немесе сілті бар екенін қалай анықтауға болады? Ол үшін «индикатор» деген арнайы заттарды қолданады. Олар ерітінділердің ортасына қарай өз түсін өзгертеді. Осылай ортаның қышқылдығын мен сілтілігін анықтауға болады. Лакмус индикаторынан басқа, көптеген түрлі индикаторлар: метилоранж, фенолфталеин, әмбебап, т.с.с.

9 слайд
© FokinaLidia Индикаторлар

9 слайд

10 слайд
© FokinaLidia Әртүрлі ортадағы индикатор түсін анықта. Заттар Ерітінді ортасы Лакмусты ң түсі Метилоранж түсі Фенолфталеиннің түсі Лимон қышқылы Сода ерітіндісі

10 слайд

11 слайд
© FokinaLidia Қышқыл мен сілтінің реакция ортасын анықтау Ерітінді ортасын тестілеу кезінде әмбебап индикатор қағазының жолағына зерттеу ерітіндісін тамызу керек. Өзгерген индикатор қағазының түсін pH-шкаласының түсімен салыстырылады. Аталған pH-шкаласы 14 бөлікке бөлінген, мұнда ең күшті қышқыл 0 мәніне ие болса, ең күшті сілті 14 мәнін көрсетеді. Бейтарап ерітінділер 7 мәніне ие болады. Мысалы, «Coca Cola» сусынының pH- шкаласындағы мәні шамамен 2,5-ке тең. Бұл сусынның ортасы қышқылдық екенін білдіреді.

11 слайд

© FokinaLidia Қышқыл мен сілтінің реакция ортасын анықтау Ерітінді ортасын тестілеу кезінде әмбебап индикатор қағазының жолағына зерттеу ерітіндісін тамызу керек. Өзгерген индикатор қағазының түсін pH-шкаласының түсімен салыстырылады. Аталған pH-шкаласы 14 бөлікке бөлінген, мұнда ең күшті қышқыл 0 мәніне ие болса, ең күшті сілті 14 мәнін көрсетеді. Бейтарап ерітінділер 7 мәніне ие болады. Мысалы, «Coca Cola» сусынының pH- шкаласындағы мәні шамамен 2,5-ке тең. Бұл сусынның ортасы қышқылдық екенін білдіреді.

12 слайд
© FokinaLidia Қышқыл мен сілтінің реакция ортасын анықтау

12 слайд

13 слайд
© FokinaLidia Бейтараптану реакциялары Қышқылдар мен сілтілердің pH көрсеткіштері қарама- қарсы мәндеріне ие. Олардың бір-бірімен әрекеттесу реакциясын бейтараптану реакциясы деп аталады. Нәтижесінде тұз және су түзіліп, реакция ортасы бейтарап болады. қышқыл + негіз = тұз + су Бейтараптану, табиғатта жиі кездесетін, өте маңызды процесс. Жоғары қышқылдылық – бұл ең кеңінен тараған асқазан ауруының бірі болып табылады. Адам асқазанындағы қышқылдылықтың мөлшерін азайту үшін «антацидті дәрілік препараттар» қолданылады. Олардың әсер ету механизмі асқазан сөлінің қышқылдығын бейтараптауға негізделген. Антацидтік препараттарға магний оксиді, магний гидроксиді, магний карбонаты, алюминий гидроксиді және т.б. заттар жатады.

13 слайд

© FokinaLidia Бейтараптану реакциялары Қышқылдар мен сілтілердің pH көрсеткіштері қарама- қарсы мәндеріне ие. Олардың бір-бірімен әрекеттесу реакциясын бейтараптану реакциясы деп аталады. Нәтижесінде тұз және су түзіліп, реакция ортасы бейтарап болады. қышқыл + негіз = тұз + су Бейтараптану, табиғатта жиі кездесетін, өте маңызды процесс. Жоғары қышқылдылық – бұл ең кеңінен тараған асқазан ауруының бірі болып табылады. Адам асқазанындағы қышқылдылықтың мөлшерін азайту үшін «антацидті дәрілік препараттар» қолданылады. Олардың әсер ету механизмі асқазан сөлінің қышқылдығын бейтараптауға негізделген. Антацидтік препараттарға магний оксиді, магний гидроксиді, магний карбонаты, алюминий гидроксиді және т.б. заттар жатады.

14 слайд
© FokinaLidia

14 слайд

15 слайд
© FokinaLidia Тест № 1 сұрақ Құрамында табиғи қышқылы бар тамақ өнімдері. A) айран, шие, лимон B) лимон, банан, қара өрік C) қырыққабат, лимон, таңқурай D) шие, қара өрік, қияр E) бұршақ, қияр, лимон

15 слайд

16 слайд
© FokinaLidia Жауап А

16 слайд

17 слайд
© FokinaLidia Тест № 2 сұрақ Құрамында табиғи сілтісі бар көгөніс пен жемістердің қатарын көрсет. A) ананас, қырыққабат, қияр B) бұршақ, қияр, лимон C) бұршақ, қырыққабат, қара өрік D) айран, таңқурай, қияр E) банан, таңқурай, бұрыш

17 слайд

© FokinaLidia Тест № 2 сұрақ Құрамында табиғи сілтісі бар көгөніс пен жемістердің қатарын көрсет. A) ананас, қырыққабат, қияр B) бұршақ, қияр, лимон C) бұршақ, қырыққабат, қара өрік D) айран, таңқурай, қияр E) банан, таңқурай, бұрыш

18 слайд
© FokinaLidia Жауап E) банан, таңқурай, бұрыш

18 слайд

19 слайд
© FokinaLidia Тест № 3 сұрақ Қышқылдық ортада индикаторлар метилоранж пен лакмустың түсін көрсет. A) сары B) көк-жасыл C) қызғылт D) көк E) қызыл

19 слайд

20 слайд

21 слайд
© FokinaLidia Тест № 4 сұрақ Төмендегі индикаторлар туралы дұрыс тұжырымдаманы көрсет. -Фенолфталеин бұл тек сілтілік ортаны анықтайтын индикатор. -Метилоранж түсі қышқылдық ортада түссізден таңқурай түске өзгереді. -Лакмус сілтілік ортада көк түс көрсетеді. A) 1, 2 және 3 B) 1 және 2 C) 2 және 3 D) тек 1 E) 1 және 3

21 слайд

© FokinaLidia Тест № 4 сұрақ Төмендегі индикаторлар туралы дұрыс тұжырымдаманы көрсет. -Фенолфталеин бұл тек сілтілік ортаны анықтайтын индикатор. -Метилоранж түсі қышқылдық ортада түссізден таңқурай түске өзгереді. -Лакмус сілтілік ортада көк түс көрсетеді. A) 1, 2 және 3 B) 1 және 2 C) 2 және 3 D) тек 1 E) 1 және 3

22 слайд

23 слайд
© FokinaLidia Тест № 5 сұрақ Әмбебап индикаторлар туралы тұжырымдамалардың дұрысын көрсет. -қышқылдық ортада әмбебап индикатордың түсі қызыл түске өзгереді. -pH-шкаласының мәні 4,5-ке тең болса, ол ортаның сілтілік екенін білдіреді. -pH мәні жоғары болған сайын, ортаның қышқылдылығы төмен болады. A) 1 және 2 B) тек 2 C) 1, 2 және 3 D) 2 және 3 E) 1 және 3

23 слайд

© FokinaLidia Тест № 5 сұрақ Әмбебап индикаторлар туралы тұжырымдамалардың дұрысын көрсет. -қышқылдық ортада әмбебап индикатордың түсі қызыл түске өзгереді. -pH-шкаласының мәні 4,5-ке тең болса, ол ортаның сілтілік екенін білдіреді. -pH мәні жоғары болған сайын, ортаның қышқылдылығы төмен болады. A) 1 және 2 B) тек 2 C) 1, 2 және 3 D) 2 және 3 E) 1 және 3

24 слайд

25 слайд
© FokinaLidia Тест № 6 сұрақ Бейтараптану реакциясының өнімдерін тап. қышқыл және сілті A) тұз және сутек B) тұз және су C) тұз және сілті D) қышқыл және негіз

25 слайд

© FokinaLidia Жауап B) тұз және су қышқыл + негіз = тұз + су

26 слайд

27 слайд
© FokinaLidia Қорытынды Қышқыл ерітінділерінің қышқыл дәмі болады. Мысалы, көптеген жемістерге олардың құрамындағы қышқылдар қышқыл дәм береді. Лимон, алма қышқылы деген атаулар осылай пайда болған. Көптеген минералды қышқылдар, мысалы, күкірт, азот, тұз қышқылдары түссіз сұйықтықтар. Қышқыл ерітінділерімен жұмыс жасағанда қауіпсіздік техникасы ережелерін мұқият орындау керек. Өйткені қышқылдардың күйдіргіш және уландырғыш қасиеті бар. Сілтілер көп органикалық заттарды күйдіреді. Олармен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң сақтаған жөн. Сілті ерітіндісі қолға сабын тәрізді білінеді.

27 слайд

© FokinaLidia Қорытынды Қышқыл ерітінділерінің қышқыл дәмі болады. Мысалы, көптеген жемістерге олардың құрамындағы қышқылдар қышқыл дәм береді. Лимон, алма қышқылы деген атаулар осылай пайда болған. Көптеген минералды қышқылдар, мысалы, күкірт, азот, тұз қышқылдары түссіз сұйықтықтар. Қышқыл ерітінділерімен жұмыс жасағанда қауіпсіздік техникасы ережелерін мұқият орындау керек. Өйткені қышқылдардың күйдіргіш және уландырғыш қасиеті бар. Сілтілер көп органикалық заттарды күйдіреді. Олармен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң сақтаған жөн. Сілті ерітіндісі қолға сабын тәрізді білінеді.

28 слайд

29 слайд
© FokinaLidia Үй жұмысы Индикатор дайындау. Ол үшін майлық қағаз (салфетка), қарақат тосабы немесе орамжапырақ шырыны керек. Осы ерітінділерді қағазға тамызып, кептіріңдер. Кепкен қағазды бірнеше бөлікке бөліп, сірке суының, ас содасының ерітіндісіне және суға батырыңдар. Индикатор түсінің өзгеруін бақылаңдар.

29 слайд

© FokinaLidia Үй жұмысы Индикатор дайындау. Ол үшін майлық қағаз (салфетка), қарақат тосабы немесе орамжапырақ шырыны керек. Осы ерітінділерді қағазға тамызып, кептіріңдер. Кепкен қағазды бірнеше бөлікке бөліп, сірке суының, ас содасының ерітіндісіне және суға батырыңдар. Индикатор түсінің өзгеруін бақылаңдар.