Тақырыбы: «Киберқылмыс»


1 слайд
Тақырыбы:
«Киберқылмы
с»
Мақсаты: киберқылмыс
мәселесін, оның әлемдегі орны
мен шешу жолдарын анықтау.
11-сынып оқушысы Шалқар Ерұлан
№ 40 орта мектеп
1 слайд
Тақырыбы: «Киберқылмы с» Мақсаты: киберқылмыс мәселесін, оның әлемдегі орны мен шешу жолдарын анықтау. 11-сынып оқушысы Шалқар Ерұлан № 40 орта мектеп

2 слайд
КІРІСПЕ
Жаңа технологияларға таңғалудан қалып барамыз. Əлемнің əр
түкпірінде сəт сайын бір жаңалық ашылып жатыр. Осы саланың
мамандары ойға сыймайтын жаңа мүмкіндіктерге қол жеткізу
жолында аянбай еңбек етуде. Жаңа технологиялар адамның өмірін
жеңілдетіп, жаңа мүмкіндіктер ашады. Қазіргі уақытта адам
күнделікті сол технологияларды қолданады. Тіпті адамның өмірінің
жартысы ұялы телефонмен байланысқан. Біз күнделікті ұялы
телефонмен бір-бірімізбен хабарласамыз, тауарларды үйден шықпай
сатып алып, үйден жұмысымызды жасаймыз. Осы жана
технологиялар алаяқтардын қолданысына енуімен адамдардың
өміріне қауіп төнеді. Мысалы жасанды интеллект технологиялары
адамның сырт келбетін, дауысын қайталай алады.
2 слайд
КІРІСПЕ Жаңа технологияларға таңғалудан қалып барамыз. Əлемнің əр түкпірінде сəт сайын бір жаңалық ашылып жатыр. Осы саланың мамандары ойға сыймайтын жаңа мүмкіндіктерге қол жеткізу жолында аянбай еңбек етуде. Жаңа технологиялар адамның өмірін жеңілдетіп, жаңа мүмкіндіктер ашады. Қазіргі уақытта адам күнделікті сол технологияларды қолданады. Тіпті адамның өмірінің жартысы ұялы телефонмен байланысқан. Біз күнделікті ұялы телефонмен бір-бірімізбен хабарласамыз, тауарларды үйден шықпай сатып алып, үйден жұмысымызды жасаймыз. Осы жана технологиялар алаяқтардын қолданысына енуімен адамдардың өміріне қауіп төнеді. Мысалы жасанды интеллект технологиялары адамның сырт келбетін, дауысын қайталай алады.

3 слайд
КИБЕРҚАУІПСІЗДІК ҚАУПІ ЕҢ ТӨМЕН
ЕЛДЕР
Ең киберқауіпсіз елдер рейтингінде
бірінші орынды жалпы киберқауіпсіздік
ұпайы 8,91 болған Дания иеленді. Елді
рейтинг көшбасшыларына тек 0,117
құрайтын Cybersecurity Exposure Index
шығарды.
АҚШ-тың салыстырмалы түрде жоғары рейтингі
ішінара Global Cybersecurity Index 2020-дағы алғашқы
нәтижесімен, сондай-ақ жалпы киберқауіпсіздік
осалдығы мен қатаң заңнама тұрғысынан жақсы
рейтингімен түсіндіріледі.Ең қауіпсіз он елдің
қатарына енген басқа елдер рейтинг бойынша
Норвегия, Ұлыбритания, Канада, Швеция, Австралия,
Жапония және Нидерланды болды.
ОрныЕл атауы Ұпай саны
1 Дания 8,91
2 Германияда 8,76
3 АҚШ 8,73
3 слайд
КИБЕРҚАУІПСІЗДІК ҚАУПІ ЕҢ ТӨМЕН ЕЛДЕР Ең киберқауіпсіз елдер рейтингінде бірінші орынды жалпы киберқауіпсіздік ұпайы 8,91 болған Дания иеленді. Елді рейтинг көшбасшыларына тек 0,117 құрайтын Cybersecurity Exposure Index шығарды. АҚШ-тың салыстырмалы түрде жоғары рейтингі ішінара Global Cybersecurity Index 2020-дағы алғашқы нәтижесімен, сондай-ақ жалпы киберқауіпсіздік осалдығы мен қатаң заңнама тұрғысынан жақсы рейтингімен түсіндіріледі.Ең қауіпсіз он елдің қатарына енген басқа елдер рейтинг бойынша Норвегия, Ұлыбритания, Канада, Швеция, Австралия, Жапония және Нидерланды болды. ОрныЕл атауы Ұпай саны 1 Дания 8,91 2 Германияда 8,76 3 АҚШ 8,73

4 слайд
КИБЕРҚАУІПСІЗДІК ҚАУПІ ЖОҒАРЫ
ЕЛДЕР
Мьянма SEON жаһандық киберқауіпсіздік
индексі бойынша небәрі 2,22 ұпай жинап,
интернет қауіпсіздігі рейтингінде соңғы
орында тұр.
Мьянмада киберқылмыскерлердің жолына кедергі
келтіретін заңнамалық ережелер жоқ. "Есеп беру
әдістемесіне сүйене отырып, тәуекелдерді саралаудың
негізгі себебі заңнамаға және нормаларды реттеуге
және орындауға бағытталған мемлекеттік
инфрақұрылымға байланысты", - деді Лиз Миллер,
Constellation Research вице-президенті
ОрныЕл атауы Ұпай саны
1 Мьянма 2,22
2 Камбоджа 2,67
3 Гондурас 3,13
4 слайд
КИБЕРҚАУІПСІЗДІК ҚАУПІ ЖОҒАРЫ ЕЛДЕР Мьянма SEON жаһандық киберқауіпсіздік индексі бойынша небәрі 2,22 ұпай жинап, интернет қауіпсіздігі рейтингінде соңғы орында тұр. Мьянмада киберқылмыскерлердің жолына кедергі келтіретін заңнамалық ережелер жоқ. "Есеп беру әдістемесіне сүйене отырып, тәуекелдерді саралаудың негізгі себебі заңнамаға және нормаларды реттеуге және орындауға бағытталған мемлекеттік инфрақұрылымға байланысты", - деді Лиз Миллер, Constellation Research вице-президенті ОрныЕл атауы Ұпай саны 1 Мьянма 2,22 2 Камбоджа 2,67 3 Гондурас 3,13

5 слайд
ҚАЗАҚСТАНДА КИБЕРҚЫЛМЫСТЫҢ
ЕҢ КӨП ТАРАЛҒАН ТҮРЛЕРІ
Қазақстанда ең көп таралған алаяқтық схемалары
1Жоқ тауарларды немесе қызметтерді сату кезінде төлем немесе алдын ала
төлем алу
7 мың
2Банк қызметкерлерінің атынан қоңырау шалу 2,5 мың
3Онлайн несиелерді өңдеу 2 мың
«Алаяқтық» бабы бойынша әрбір екінші қылмыстық құқық бұзушылық Интернеттегі
алаяқтыққа қатысты Қоғамдық саясат институтының мәліметі бойынша, 2023 жылы
мұндай құқық бұзушылықтар саны бойынша тарихи максимум тіркелді. Сонымен
бірге, Қоғамдық саясат институтының социологиялық зерттеуіне сәйкес, әрбір үшінші
қазақстандық қаржылық алаяқтық әрекеттеріне тап болған, олардың 29,8 пайызы
алаяқтарды бірден мойындаған. Қаржылық алаяқтықтан зардап шеккендердің ең көп
саны Жамбыл, Түркістан және Алматы облыстарында байқалады.
5 слайд
ҚАЗАҚСТАНДА КИБЕРҚЫЛМЫСТЫҢ ЕҢ КӨП ТАРАЛҒАН ТҮРЛЕРІ Қазақстанда ең көп таралған алаяқтық схемалары 1Жоқ тауарларды немесе қызметтерді сату кезінде төлем немесе алдын ала төлем алу 7 мың 2Банк қызметкерлерінің атынан қоңырау шалу 2,5 мың 3Онлайн несиелерді өңдеу 2 мың «Алаяқтық» бабы бойынша әрбір екінші қылмыстық құқық бұзушылық Интернеттегі алаяқтыққа қатысты Қоғамдық саясат институтының мәліметі бойынша, 2023 жылы мұндай құқық бұзушылықтар саны бойынша тарихи максимум тіркелді. Сонымен бірге, Қоғамдық саясат институтының социологиялық зерттеуіне сәйкес, әрбір үшінші қазақстандық қаржылық алаяқтық әрекеттеріне тап болған, олардың 29,8 пайызы алаяқтарды бірден мойындаған. Қаржылық алаяқтықтан зардап шеккендердің ең көп саны Жамбыл, Түркістан және Алматы облыстарында байқалады.

6 слайд
ПРОБЛЕМАНЫ ШЕШУ
ЖОЛДАРЫ:
1. Қолжетімді басқаруды жүзеге асыру.
2. Бағдарламалық жасақтама мен аппараттық құралдардың
ескірген нұсқаларын ауыстыру.
3. Деректердің сақтық көшірмесін жасауға аса көңіл бөлу.
4. Биометриялық құпия сөздерді кеңінен қолдану.
Алаяқтармен күресуге үкімет бүкіл күшін салуда. Алайда оларды
тоқтату өте қиын. Сондықтан менің ойымша оларға кедергі жасау
үшін біз олардан сақ болуымыз қажет. Алаяқтардан қорғану үшін
олардың қалай жұмыс істейтінің білу қажет. Адамдар бір бірімен
сол ақпаратпен бөлісу үшін ыңғайлы мобильді приложение құру
қажет деп ойлаймын. Ол жүйеде адамдар бір бірімен ақпарат бөлісіп
және алаяқтардың жұмыс схемаларын зерттеп өз қауіпсіздігіне
қамқор бола алады. Нәтежиесінде алаяқтар құрбандары азайып,
киберқылмыс саны төмендейді.
6 слайд
ПРОБЛЕМАНЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ: 1. Қолжетімді басқаруды жүзеге асыру. 2. Бағдарламалық жасақтама мен аппараттық құралдардың ескірген нұсқаларын ауыстыру. 3. Деректердің сақтық көшірмесін жасауға аса көңіл бөлу. 4. Биометриялық құпия сөздерді кеңінен қолдану. Алаяқтармен күресуге үкімет бүкіл күшін салуда. Алайда оларды тоқтату өте қиын. Сондықтан менің ойымша оларға кедергі жасау үшін біз олардан сақ болуымыз қажет. Алаяқтардан қорғану үшін олардың қалай жұмыс істейтінің білу қажет. Адамдар бір бірімен сол ақпаратпен бөлісу үшін ыңғайлы мобильді приложение құру қажет деп ойлаймын. Ол жүйеде адамдар бір бірімен ақпарат бөлісіп және алаяқтардың жұмыс схемаларын зерттеп өз қауіпсіздігіне қамқор бола алады. Нәтежиесінде алаяқтар құрбандары азайып, киберқылмыс саны төмендейді.

7 слайд
МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫҢ
ҮЛГІСІ
7 слайд
МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫҢ ҮЛГІСІ

8 слайд
8 слайд

