Тақырыбы: Статистикалық деректер және олардың сипаттамалары

1 слайд
Сабақ тақырыбы : Статистикалық деректер және олардың сипаттамалары: арифметикалық орта, мода, медиана, құлаш

1 слайд

2 слайд
Оқу мақсаттары: 6.4.3.1 бірнеше сандардың арифметикалық ортасы, санды деректердің құлашы, медианасы, модасының анықтамаларын білу; 6.4. 3 .2 статистикалық санды сипаттамаларды есеп теу;

2 слайд

3 слайд
Бағалау критерийлері: Оқушылар: - арифметикалық орта, сандық деректер қатарының құлашы, медианасы, модасы ұғымдарын біледі; - арифметикалық ортаны таба алады; - сандық деректер қатарының құлашын, медианасын, модасын таба алады .

3 слайд

4 слайд
Проблемалық ситуация: Оқушыларға кез келген сандар қатарын құрастырту. Осы қатардың ең кіші санын және ең үлкен санын анықтап, олардың айырмасын; осы қатарда жиі кездесетін санды; осы қатардың ортасында орналасқан санды табу керек. Осы сандардың арифметикалық ортасын табу керек. Осыдан келіп бірнеше сандардың арифметикалық ортасы, санды деректердің құлашы, медианасы, модасының анықтамаларын шығару.

4 слайд

5 слайд
Жаңа сабақ Арифметикалық орта дегеніміз не? Бірнеше санның арифметикалық ортасы деп сол сандардың қосындысын қосылғыштар санына бөлгенде шығатын бөліндіні айтады. Өзгеріс ауқымы дегеніміз не? Өзгеріс ауқымы дегеніміз берілгендер қатарындағы ең үлкен мәні мен ең кіші мәннің айырмасы. Мода дегеніміз не? Мода деп – оның берілген мәндерінің ішіндегі жиілігі ең көбі. Қайсыбір жағдайларда берілген шаманың модасы болмауы да мүмкін немесе біреуден артық болуы да мүмкін.

5 слайд

6 слайд
Қызыл түс-мода .Саны -3. Медиана дегеніміз не? Медиана – шамалардың орташа мәнін сипаттайтын статистикалық сипттама. Берілген сандар қатарының медианасын табу үшін: 1) берілген сандарды өсу немесе кему ретімен орналастырып жазу керек; 2) осылайша орналастырылған сандар қатарының қақ ортасындағы санды табу керек. Сол сан берілген сандар қатарының медианасы болады.

6 слайд

7 слайд
Мысал-1: Қазан айының бір аптасындағы ауаның орташа тәуліктік температурасы: 14 0 С; 15 0 С; 16 0 С; 14 0 С; 17 0 С; 17 0 С; 20 0 С болды. Қазан айының осы аптасындағы тәуліктік температуралардың медианасын табайық. Ол үшін апта ішіндегі ауа температурасын өсу ретімен жазып щығайық: 14 0 С; 14 0 С; 15 0 С; 16 0 С; 17 0 С; 17 0 С; 20 0 С. Демек, 14; 14; 15; 16; 17; 17; 20 – сандар қатары алынды. Осы сандардың қақ ортасындағы санды табайық. Ол сан – 16. Олай болса, осы сандар қатарының медианасы – 16. Мысал-2: Мұз айдынында мәнерлеп билеуге қатысушылардың алған ұпайлары: 5,4; 5,2; 5,7; 5,3; 5,5; 5,6; 5,2; 5,6. Мүз айдынында қатысушылардың алған ұпайларының медианасын табайық. Ол үшін ұпайлар мәндерін кему ретімен орналастырайық: 5,7; 5,6; 5,6; 5,5; 5,4; 5,3; 5,2; 5,2. Ортасындағы сан екі сан: 5,5 және 5,4. Берілген сандар қатарының медианасы осы қатардағы 5,5 және 5,4 сандарының арифметикалық ортасы болады: 5,45.Берілген сандар қатарының медианасы – 5,45 саны.

7 слайд

8 слайд
Ауызша тапсырмалар: № 1.Сандардың арифметикалақ ортасын тап: 5 пен 3 3)30 бен 50 3пен 10 4) 0,6 мен 0,4 № 2.Сандардың ішінен мода санды тап: «5», «4», «5», «5», «4», «4», «5», «5», «5», «3»,«3» № 3.Өзгеріс ауқымын тап: Спорт жарысында Абай – 12 ұпай, Жарас – 8 ұпай, Айдана – 17 ұпай және Асем – 9 ұпай жинады. Ұпайлардың өзгеріс ауқымын табыңдар? № 4. Медиананы табыңдар: Арман мен Айша мәнерлеп сырғанаудан: 12; 11,5; 10; 18; 14,7 ұпайларын жинады. Мәнерлеп сырғанаудан алған ұпайларының медианасын табайық?

8 слайд

9 слайд
Үйге тапсырма: Рефлексия: Шығармашылық тапсырма «Статистикалық шамаларға есептер құрастыру» «Бағдаршам» әдісі

9 слайд