Тақырып: Музыка және форма 3 сынып

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Музыка және форма 3 сынып 20 сабақ Музыка пәні мұғалімі: Дуйсенбаева Айнур Төлеубековна

2 слайд
1-тапсырма. Қайталау. Ақпарат іздеу. «Сәулет өнері» атты төртінші бөлімде Қазақстандағы және әлемдегі сәулет өнерінің түрлі формадағы белгілі нысандарымен таныстың. Сонымен бірге музыкалық формалардың бірі – шумақтық форма туралы жалпы түсінік алдың. Мына сұрақтарға жауап бер: • Форма дегеніміз не? • Сәулет өнерінің қандай формадағы нысандары бар?

3 слайд
Мына сұрақтарға жауап бер: 1.Форма дегеніміз не? 2.Сәулет өнерінің қандай формадағы нысандары бар? 3.Музыка өнерінде әндерге байланысты қандай формаларды білесің?

4 слайд
2-тапсырма. Тыңдау және талдау. Бейнетаспадан А. Құнанбайұлының өзіңе таныс «Желсіз түнде жарық ай» және Ақан серінің «Қараторғай» әндерін жеке әнші мен хордың орындауында тыңда. Әндерді талда және салыстыр. Екі әннің қандай айырмашылығы мен ұқсастығы бар? • Мазмұнында? • Екпінінде? • Дыбыс күшінде (динамика)? • Көңіл күйінде? Қайсы ән шумақ пен қайырмадан, ал қайсысы тек шумақтан тұрады?

5 слайд
Ән – вокалдық музыканың бір түрі. Вокалдық музыка – музыка аспабының сүйемел- деуімен немесе сүйемелдеуінсіз жеке әншіге, хор- ға арналып жазылған музыкалық шығарма. Шумақтық форма – вокалдық музыкадағы ең қарапайым форма. Шумақтық формада музыка (әуені) қайталана береді, ал өлеңі өзгереді. Шумақ және қайырма – вокалдық музыкада не- гізгі формалардың бірі.

6 слайд
3-тапсырма. Ақпарат іздеу, зерттеу. Айналаңа қарасаң, біздің күнделікті өмірімізде пайдаланатын әртүрлі пішіндегі (формадағы) заттарды көресің. Суретте көрсетілген шеңбер, үшбұрыш, шаршы немесе тікбұрыш сияқты геометриялық пішіндерге тағы қандай заттарды ұқсатуға болады?

7 слайд
Музыкалық шығармалардың да алуан түрлі формалары бар. Бірақ оларды көре алмайсың, тек тыңдағанда ғана есту арқылы сезуге болады. Музыкалық формалар қарапайым және күрделі деп бөлінеді. Сабақтың тақырыбына байланысты біз қарапайым формалардың ішінен бір бөлімді (пе риод), екі бөлімді (шумақ, ән), үш бөлімді формаларды зерттейміз. Шаршы пішіні арқылы түсінік алайық.

8 слайд

9 слайд
Музыкалық шығарманы тыңдағанда оның атауына көңіл бөл. Қанша бөлімнен тұратынын естуге тырыс. Себебі ком позитор музыкалық бейнені ашу үшін шығарманы бөлімдерге бөлген. Музыкалық бейне шығарманың мазмұнын, кейіп керлер мен автордың ой-толғанысын, сезімін ашады.

10 слайд
Музыкалық шығармалардың да алуан түрлі форма- лары бар. Бірақ оларды көре алмайсың, тек тыңдағанда ғана есту арқылы сезуге болады. Музыкалық формалар қарапайым және күрделі деп бөлінеді. Сабақтың тақырыбына байланысты біз қарапайым формалардың ішінен бір бөлімді (пе риод), екі бөлімді (шумақ, ән), үш бөлімді формаларды зерттейміз. Шаршы пішіні арқылы түсінік алайық.

11 слайд
Петр Ильич Чайковский (1840–1893) – орыс тың ұлы композиторы. Балаларға ар налған көп теген музыкалық шығармалар жазған. Соның бірі – «Детский аль бом». Ол фортепиано аспабына арналып жазылған.

12 слайд
Музыкалық форма – музыкалық шығарманың құрылымы, композициясы. Бөлім (период) – ең қысқа музыкалық форма. Бір бөлімді форма (А) – қарапайым музыкалық форма, бір бөлімнен тұрады. Екі бөлімді форма (АВ) – қарапайым музыкалық форма, екі бөлімнен тұрады. Мысалы: шумағы мен қайырмасы бар әндер. Үш бөлімді форма (АВА) – қарапайым музыкалық форма, үш (АВА) бөлімнен тұрады. Екінші (А) көбінесе, бірінші (А) бөлімін сәл өзгертулермен қайталайды.

13 слайд
1. Балақайлар, қараңдаршы шеңберге, Ертеден-ақ білесіңдер сендер де. Көк аспандай әп-әдемі дөңгелек, Киіз үйдің шаңырағы ол, демек. 2 рет (шеңбер) 2. Көрдіңдер ме тырналардың қосағын? Ұшады олар үшбұрыштап аса бір. Қызығамын, көз алдыма тосамын, Көрем сонда киіз үйдің ошағын. 2 рет (үшбұрыш) 3. Таңғажайып төртбұрышқа қарасаң, Сонда бәрі небір қызық, тамашаң: Мультфильмдер, кино көріп отырам, Ол – кәдімгі теледидар, экран. 2 рет (шаршы)4-тапсырма. Ән үйрену. Геометриялық пішіндер Өлеңін жазған: А. Асылбек Әнін жазған: Ә. Бүшікова Әнді үйрену барысында: • Мазмұнына, әуенін таза айтуға, мәнерлеп орындауға көңіл бөл. • Әнді қандай формаға жатқызуға болады?

14 слайд
5-тапсырма. Суырыпсалма «Геометриялық пішіндер» (әнін жазған: Ә. Бүшікова, өлеңін жазған: А. Асылбек) әнінің формасына геометриялық пішіндер арқылы суырыпсалма (импровизация) жаса.

15 слайд
6-тапсырма. Таныстыру және бағалау. Құрастырылған суырыпсалманы сынып алдында орында және бағала. Өзара бағалау жүргіз. Мына сұрақтарға жауап бер: • Сабақта не сәтті шықты? • Қай тапсырма қиын болды? • Сабақта нені әлі де жақсарту қажет?

16 слайд