Тәрбие сағаты: «Зият бұзылысы бар мектепке дейінгі балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру»

1 слайд
«Зият бұзылысы бар мектепке дейінгі балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру» Орындаған Шалабай Жібек   Ғылыми жетекшісі м.ғ.к., доцент Шубаева Ғ.С.

1 слайд

2 слайд
Зерттеудің мақсаты – мектепке дейінгі зият бұзылыстары бар балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру бағытындағы шараларды анықтау және тиімділігін бағалау .

2 слайд

3 слайд
 Зерттеу нысаны – мектепке дейінгі зият бұзылыстары бар балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру бағытындағы оқу-тәрбие жұмысы.  Зерттеудің пәні — мектепке дейінгі зият бұзылыстары бар балаларды оқыту мен тәрбиелеуде қолданылатын денсаулық сақтау технологиясының элементтері.

3 слайд

4 слайд
Зерттеу міндеттері:  Мектеп жасына дейінгі білім берудегі денсаулық сақтау мәселесіне және оның зият бұзылысы бар балалармен жұмыс істеу кезіндегі ерекшеліктеріне ғылыми-теориялық талдау жүргізу;  Мектепке дейінгі зият бұзылыстары бар балалардың денсаулық сақтау құзіреттіліктерінің қалыптасу деңгейін анықтау;  Зият бұзылыстары бар мектепке дейінгі жастағы балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру үшін оларды оқытуда денсаулық сақтау технологиясы элементтерін қолданудың тиімділігін тәжірибе барысында тексеру.

4 слайд

5 слайд
Зерттеу базасы Алматы қаласындағы №2 ақыл-есі кем балаларға арналған арнайы түзету балабақшасы.

5 слайд

6 слайд
«Құзіреттілік» термині Құзіреттілік – жеке  тұлғаның белгілі  бір  мәселені шешудегі өзара  байланысты білім,  білік дағдыларының жиынтығы  және оларды тәжірибеде, күнделікті  өмірде қолдана, пайдалана алу  қабілеттілігі .

6 слайд

7 слайд
А.Г.Гогоберидзе бойынша баланың бастапқы құзіреттіліктерінің жіктелуі Бастапқы құзіреттілікте р Бастапқы өзекті Бастапқы арнайы (пән алды)

7 слайд

8 слайд
Бастапқы өзекті құзіреттілі ктер Бастапқы денсаулық сақтау құзіреттілі гі Бастапқы тұлғалық- әлеуметтік құзіреттілі к Бастапқы білім- таным құзіреттілі гі

8 слайд

9 слайд
Денсаулық сақтау құзыреттілігі:  Өзінің физикалық денсаулығын ойлауға және тіршілік іс-әрекетінің қауіпсіздік ережесін сақтауға,  Қозғалыс дағдыларын меңгеруге,  Түрлі оқиғаларға қатысты өзінің эмоциялық күйін білдіруге,  Денсаулық сақтау негіздері мен жеке бас гигиенасының дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді .

9 слайд

10 слайд
Денсаулық сақтау технологиялары  Денсаулық сақтау технологиялары балалардың денсаулық сақтау құзіреттіліктерін қалыптастырудың құралы болып табылады

10 слайд

11 слайд
Балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігін дамыту мәселесін зерттеген авторлар:   П.Ф.Лесгафт, М.В.Антропова, А.П.Чабовская, Л.Н.Волошина, Е.А.Екжанова, Е.А.Стребелева, И.М.Новикова  Отандық авторлар Қ.Дүйсембин, З.Алиакбарова, Х.Қ.Сәтбаев, Ж.Б.Нілдібаева, Ж.Жатқанбаев, Ф.А.Исмагулова, И.М.Төленбеков, Г.У.Демешева, Б.С.Халыкова, З.А.Мовкебаева

11 слайд

12 слайд
Когни- тивті Эмоция- лық- жігер Заттық- практика лықДенсаулық сақтау құзіреттілігінің компоненттеріАнықтаушы эксперимент

12 слайд

13 слайд
Когнитивті компонетті зерттеу • балалардың дене схемасы туралы түсінігінің ерекшеліктерін анықтау • гигиеналық заттарды дұрыс таңдауын анықтау • көрсетілген гигиеналық дағдылардың не үшін қажет екендігі туралы түсінігінің ерекшеліктерін анықтау

13 слайд

14 слайд
Баланың өз дене схемасында бағдарлану қабілетін анықтау критерийлері  0 балл – бір де бір дене мүшесін көрсете алмайды;  1 балл – 1-2 дене бөлігін көрсетеді, бірақ олармен әрекет жасай алмайды;  2 балл – 3-5 дене бөлігін көрсетеді, 1-2 әрекет жасай алады;  3 балл – 6-8 дене бөлігін көрсетеді, 2-3 дене бөлігімен әрекет жасайды;  4 балл – 9-12 дене бөлігін көрсетеді, 4-5 дене бөлігімен әрекет жасап көрсетеді;  5 балл – 13-15 дене бөлігін көрсетеді, 6-7 дене бөлігімен әрекет жасап көрсетеді;  6 балл – 16 және одан артық дене бөлігін, соның ішінде иегін, кірпігін, көрсетеді, барлық дерлік дене бөліктерімен әрекет жасап көрсетеді.

14 слайд

15 слайд
Балалардың гигиеналық заттарды дұрыс таңдауын анықтау критерийлері 3 балл – бала барлық заттарды толық және дұрыс таңдады; 2 балл – бала заттарды дұрыс, бірақ толық емес таңдады, яғни кейбір заттар қалып қойды; 1 балл – бала бірнеше затты дұрыс таңдады, толық емес; 0 балл – бала бір де бір заттарды дұрыс таңдаған жоқ.

15 слайд

16 слайд
Сюжеттік суреттер топтамалары:  бала қолын жуып жатыр;  бала тісін тазалап жатыр,  бала дене шынықтыру жаттығуларын жасап жатыр.

16 слайд

17 слайд
Сұрақтарға берілген жауаптарды бағалау: 4 балл – бала бейнеленген әрекетті өз бетімен дұрыс атады, оның денсаулыққа қажеттілігін ұғынып, қойылған сұрақтарға дұрыс жауап берді 3 балл – бала бейнеленген әрекетті дұрыс атады, бұл іс-әрекеттер мен денсаулықтың арасындағы байланысты, оның маңыздылығын түсінеді, бірақ жауап бергенде ересек адамның қосымша сұрақ қою және мысалдар келтіру түріндегі көмегі қажет болды 2 балл – бала бейнеленген әрекетті ішінара дұрыс атады, бұл іс-әрекеттер мен денсаулықтың арасындағы байланысты, оның маңыздылығын толық түсінбейді, жауап бергенде ересек адамның қосымша сұрақ қою және мысалдар келтіру түріндегі көмегі қажет болды 1 балл – бала бейнеленген әрекетті дұрыс атамады немесе атай алмады, тек ересек адамның қосымша сұрақ қою және мысалдар келтіру түріндегі көмегінен кейін ішінара атады, бейнеленген іс-әрекеттер мен денсаулықтың арасындағы байланысты, оның маңыздылығын түсінбейді, көмектескеннің өзінде жауап бере алмады.

17 слайд

18 слайд
Эмоциялық-жігер компонентін бағалау критерийлері 4 балл – бала санитарлық- гигиеналық шараны орындауда тұрақты түрде ынтасын танытады, оның қажеттігін ұғынғандығ ы байқалады 3 балл – бала санитарлық- гигиеналық шараны орындауда кейде ынтасын танытады, бірақ бұл үнемі байқалмайд ы, баланың көңіл-күйіне байланысты 2 балл – бала санитарлық- гигиеналық шараны орындауға тек қана ересек адам есіне салғанда немесе басқа балаларға еліктеу арқылы ынталанады, оның қажеттігін ұғынғандығы байқалмайды 1 балл – баланың санитарлы қ- гигиеналы қ шараны орындауға ынтасы байқалмай ды

18 слайд

19 слайд
Заттық-практикалық компонентін зерттеу – қимыл-қозғалыс дағдыларын тексеру жүру жүгіру секіру қозғалы с тепе- теңдігі

19 слайд

20 слайд
Жүру дағдысы 0 – өте баяу жүріп, аяқтарын әзер басады; 1 – сенімсіз жүреді; 2 – аяқтарын сүйретіп, қиналып жүреді, басы мен иығы төмен түскен; 3 – аяғын көтеріп жүреді, бірақ денесін үнемі тік ұстамайды; 4 – аяқ-қол, дене бұлшық еттері кернелген, жүрісі толық еркін емес; 5 – жүрісі еркін, бірақ қол және дене бұлшық еттерінің кернелуі байқалады; 6 – жүрісі еркін, бұлшық ет тонусы қалыпты, қол-аяқтарының қимылдары үйлескен.

20 слайд

21 слайд
Жүгіру дағдысы 0 – жүгірмейді ; 1 – жүгірісі сенімсіз , оқтын-оқтын жүруге ауысады ; 2– жүгіргендегі қадамы майда-майда, қолдарының қалпын қадағаламайды ; 3 – аяқтарын жартылай бүгіп, табандарын тарпып жүгіреді, екі жағына шайқалу байқалады; 4 – жүгіргендегі сенімділігі төмен, қол-аяқтарының қимыл-қозғалысы үйлеспеген ; 5 – жүгірісі сенімді, бірақ қол-аяқтарының қимыл- қозғалысы үйлеспеген ; 6 – жүгірісі сенімді, қолдарын еркін ұстайды, жүгіру бағытын сақтайды .

21 слайд

22 слайд
Секіру дағдысы  0 – секіре алмайды;  1 – орнында секіруге талпынады, аяқтарының қимылы үйлеспеген, қолының қатысуынсыз;  2 – жоғарыға секіреді, қолының қатысуынсыз;  3 – жоғарыға секіреді, аяғымен жерге икемсіз, қатты түседі;  4 – кеңістікте әртүрлі бағытта секіреді, қол үйлесімділігі жеткіліксіз;  5 – екі аяғымен секіреді, бір аяқпен қиналады  6 – екі аяғымен де, бір аяғымен де еркін секіреді.

22 слайд

23 слайд
Тепе-теңдік дағдысы 0 – қимылдарының тепе-теңдігі жоқ, қозғалуға және әрекет етуге қедергі жасайды ; 1 – тепе-теңдіктің айтарлықтай бұзылыстары ; 2 – тепе-теңдіктің орта шамалы бұзылыстары ; 3 – тепе-теңдіктің жеңіл бұзылыстары ; 4 – сирек байқалатын тепе-теңдік бұзылыстары ; 5 – дәл қимылдарды орындау кезінде ғана байқалатын тепе-теңдік бұзылыстары ; 6 – қозғалыс тепе-теңдігі сақталған .

23 слайд

24 слайд
Дене схемасы туралы түсініктерінің даму көрсеткіштері Балл Бағалау көрсеткіштері Баланың өз дене мүшелерін көрсетуі Баланың көлемді қуыршақтан дене мүшелерін көрсетуі Баланың жазықтықтағы қуыршақтан дене мүшелерін көрсетуі 0 - 3 (12,5%) 6 (25%) 1 12 (50%) 15 (62,5%) 15 (62,5%) 2 9 (37,5%) 6 (25%) 3 (12,5%) 3 3 (12,5%) - - 4 - - - 5 - - - 6 - - - Орташа балл 1,63 1,13 0,88 Барлық көрсеткіш бойынша жалпы орташа балл 1,21

24 слайд

25 слайд
Дене схемасы туралы түсініктерінің даму көрсеткіштері (орташа балл 1,21)Баланың өз дене мүшелерін көрсетуі 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 1.63 1.13 0.8800000 00000002

25 слайд

26 слайд
Гигиеналық заттарды дұрыс таңдау көрсеткіштері12% 67% 21% 0 балл 1 балл 2 балл Балл Балалар саны 0 3(12 % ) 1 16 ( 67 %) 2 5 ( 21 %) 3 - Орташа балл 1,1

26 слайд

27 слайд
Гигиеналық дағдыларды орындау тақырыбындағы сюжеттік суреттер топтамасы бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру көрсеткіштері29% 58% 13% 1 балл 2 балл 3 балл Балл Балалар саны 1 7(29 % ) 2 14 ( 58 %) 3 3 ( 13 %) 4 - Орташа балл 1,8

27 слайд

28 слайд
Эмоциялық-жігер компонентінің қалыптасу дейгейі8% 67% 25% 1 балл 2 балл 3 балл Балл Балалар саны 1 2(8 % ) 2 16 ( 67 %) 3 6 ( 25 %) 4 - Орташа балл 2,2

28 слайд

29 слайд
Жалпы моторикасының даму көрсеткіштеріЖүру Жүгіру Секіру Қозғалыс тепе-теңдігі 0 1 2 3 4 5 6 4.12 3.87 2.87 3.12 б а л л

29 слайд

30 слайд
Қалыптастырушы эксперимент Денсаулық сақтау құзіреттілігінің когнитивті және эмоциялық-жігер компонентін дамыту мақсатымен балалармен келесідей ойындар өткізілді:  дене мүшелерін білу, оларды көрсете алу, әрекет жасауын дамытуға бағытталған ойындар.  балалардың гигиеналық түсініктерін қалыптастыруға, дағдыларды орындауын ынталандыруға бағытталған ойындар

30 слайд

31 слайд
Дене мүшелерін білу, оларды көрсете алу, әрекет жасауын дамытуға бағытталған ойындар  «Бізге қонақ келді» ойыны  «Қуыршақ» ойыны  «Дене мүшелеріміз» ойыны  «Суреттен көрсет» ойыны

31 слайд

32 слайд
«Суреттен көрсет» ойыны Суреттегі адам денесіндегі және көжек денесіндегі дене мүшелерін салыстырып, танып үйрету. Алдымен балаларға дене мүшесін атап, суреттен көрсетеді, сосын тәрбиеші баланың денесінен алдымен пассивті қимылмен көрсетеді, содан соң қайтадан суреттен көрсетеді. Біртіндеп бала активті түрде өз дене мүшелерін көрсетуге дағдыланады. Суреттегі адам денесінен де сол дене мүшелерін атағанда көрсетіп отырады. Бармақ болып тоғайға, Сұр көжек жуынды. Басын жуды, көзін жуды, Құлағын жуды, беті-қолын жуды. Аяғын да жуды, құйрығын да жуды, Сілкінді, сүртінді Тап-таза боп бір тынды .

32 слайд

33 слайд
Гигиеналық түсініктерін қалыптастыруға, дағдыларды орындауын ынталандыруға бағытталған ойындар  «Бұл қандай зат?» ойыны  «Денің сау болып өс!» ойыны  «Таза бала болайық!» ойыны

33 слайд

34 слайд
«Таза бала болайық!» ойыны Сылдырлайды мөлдір су. Мөлдір суға қолыңды жу Тазалықтың досы Су дегенің осы Сабындаған кезінде Бола білсең төзімді Тап-таза етер өзіңді Тазалықтың досы Су дегенің осы

34 слайд

35 слайд
Денсаулық сақтау құзіреттілігінің заттық-практикалық компонентін дамытуға арналған қозғалмалы ойындар  «Жаңбыр жауды» ойыны  «Пойыз» ойыны  «Қоян» ойыны  «Жіңішке жолмен жүру» ойыны  «Жалаушаны әкел» ойыны  «Допты қуып жет» ойыны

35 слайд

36 слайд
Гимнастикалық жаттығулар Тепе-теңдік cақтау  Табандарымен бір сызықта тұру.  Аяғының ұшымен көтерілу.  Қолдарының әр түрлі қалпында (төменде, белде, басын ұстап, арқасынан, жан-жағына) бір аяқта тұру.  Бір аяқпен кезекпен (оңмен, солмен) тұру, уақытша.

36 слайд

37 слайд
Дене схемасы туралы түсініктерінің даму көрсеткіштері (бақылау эксперименті)Баланың өз дене мүшелерін көрсетуі Баланың көлемді қуыршақтан дене мүшелерін көрсетуі Баланың жазықтықтағы қуыршақтан дене мүшелерін көрсетуі 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 1.63 1.13 0.88 1.75 1.38 1.13 Анықтаушы эксперимент Бақылау эксперименті

37 слайд

38 слайд
Гигиеналық заттарды дұрыс таңдау көрсеткіштерінің динамикасы (бақылау эксперименті)анықтаушы эксперимент бақылау эксперименті 0 20 40 60 80 100 120 12 % 4% 67% 71% 21% 25% 0 балл 1 балл 2 балл 3 балл

38 слайд

39 слайд
Гигиеналық дағдыларды орындау тақырыбындағы сюжеттік суреттер топтамасы бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру көрсеткіштері1 балл 2 балл 3 балл 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 29% 58% 13% 21% 66% 13% Анықтаушы эксперимент Бақылау эксперименті

39 слайд

40 слайд
Эмоциялық-жігер компонентінің қалыптасу дейгейі (бақылау эксперименті)Анық.эксп. Бақыл.эксп. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 8% 4% 67% 67% 25% 29% 3 балл 2 балл 1 балл

40 слайд

41 слайд
Жалпы моторикасының даму көрсеткіштері (бақылау эксперименті)Жүру Жүгіру Секіру Координация 0 1 2 3 4 5 6 4.12 3.87 2.87 3.12 4.25 4.12 2.87 3.25 Анық.эксп. Бақ.эксп. Балл

41 слайд

42 слайд
Қорытынды  Мектеп жасына дейінгі білім берудегі денсаулық сақтау мәселесіне және оның зият бұзылысы бар балалармен жұмыс істеу кезіндегі ерекшеліктеріне ғылыми-теориялық талдау жүргізу бұл мәселенің өзектілігіне, әрі қарай осы бағыттағы зерттеулерді жалғастыру қажеттігіне дәлел болды.  Зияты бұзылған мектепке дейінгі жастағы балалардың денсаулық сақтау құзіреттілігінің қалыптасу деңгейінің салыстырмалы төмен екендігі анықталды. Осы бағытта тексерудің жан-жақты әдіс- тәсілдерін қолдану денсаулық сақтау құзіреттілігінің әртүрлі компоненттерін бағалауға мүмкіндік береді.  Зияты бұзылған мектепке дейінгі жастағы бал...

42 слайд