Темперамент

1 слайд
Темперамент Темперамент :Жоспар:Жоспар  Темперамент туралы . жалпы ұғым  . Темперамент түрлері  Оқушы темпераментімен санасу ..   

1 слайд

2 слайд
Темперамент туралы теориялар Темперамент жөніндегі ғылымның Темперамент жөніндегі ғылымның ірге тасын қалаған ежелгі грек ірге тасын қалаған ежелгі грек дәрігері – Гиппократ. Оның дәрігері – Гиппократ. Оның тұжырымы бойынша, адамдар төрт тұжырымы бойынша, адамдар төрт «дене сұйықтықтары» қан, шырын, «дене сұйықтықтары» қан, шырын, қара өт, өт бойынша ажыратылады. қара өт, өт бойынша ажыратылады.    Гиппократ – ежелгі ұлы грек дәрігері. Б.з.д 460 туылған.

2 слайд

3 слайд
Осы психологиялық тағылымды Осы психологиялық тағылымды арқау ете отырып, ежелгі дүние арқау ете отырып, ежелгі дүние дәрігері дәрігері Клавдий Гален Клавдий Гален алғашқы алғашқы рет темперамент түрлеріне рет темперамент түрлеріне ғылымдық сипат берді. ғылымдық сипат берді. Ол біздің заманымызға дейін Ол біздің заманымызға дейін жеткен темперамент атауларын жеткен темперамент атауларын белгіледі:белгіледі: - сангвиник (- сангвиник ( sangius – sangius – қан), қан), - флегматик (- флегматик ( phlegma – phlegma – шырын), шырын), - холерик (- холерик ( chole - chole - өт), өт), - меланхолик (- меланхолик ( melaschole – melaschole – қара өт)қара өт)

3 слайд

4 слайд
Осыған орай темпераменттің көп түрлі типологиясы қалыптасты. Бұлардың ішінде назар саларлықтай тип – адамның дене құрылымына байланысты дараланып, тума темперамент қасиеттеріне негізделген – конституциялық типология (Э. Кречмер). Бұл теорияның мәні: әр адам өз дене құрылымына орай өзіндік психикалық ерекшелікке ие. Осыдан, дене мүшелерінің сырттай өлшемдеріне байланысты төрт конституционалды психикалық тип белгіленген: 1Лептосоматик- бойшаң, нәзік денелі, тар иықты, қол-аяғы ұзын, сидыйған. 2 Пикник- мығым, сезімшең, кіші не орта бойлы, қарны қампиған, домалақ бас. 3Атлетик- бұлшық еттері күшті дамыған, денесі мығым, берік, ұзынша не орта бойлы, кең иықты, жамбас сүйектері тартылған. 4 Диспластик-дене бітімі қисынсыз. Бұл адамдар әрқилы мүшелік зақымдарға ұшырағандар. Жоғарыда баяндалған конституциялық типология теориясының негізін қалаған- неміс психиатры Э. Кречмер. Бұл теория Батыс Европада кең қолдауын тапты. Ал осы теорияны арықарай жалғастырған У. Шелдон болды. Сонымен, әр адамның темпераменті әртүрлі, соған байланысты адамдар да әртүрлі.

4 слайд

5 слайд
Темпераменттің физиологиялық негіздерін ғылыми тұрғыдан дәлелдеген орыс физиологі, академик И.П. Павлов болды. Жүйке жүйесінің ми қабығындағы қозу, тежелу процестерінің үш негізгі белгісін көрсетті. 1) Күші (жүйке жасушаларының жұмысына тәуелді); 2) Қоғалғыштығы (бірін-бірі алмастыра алу қабілеттілігі); 3) Тепе-теңдігі (арасындағы) .

5 слайд

6 слайд
Жүйке жүйесінің типтері Жүйке жүйесінің типтері ( . . ) И П Павловтың ілімі( . . )И П Павловтың ілімі Күшті тип Әлсіз тип Күшті тип Әлсіз тип Ұстамсыз тип Ширақ тип Баяу тип Ұстамсыз тип Ширақ тип Баяу тип ( , ( , ( , күшті қозуы күшті қозуы күшті( , ( , ( , күшті қозуы күшті қозуы күшті қозуы қозуы тежелуінен мен тежелуі мен тежелуінен мен тежелуі мен тежелуітежелуі ) ) ) басым тең баяу) ) )басым тең баяу Холерик Холерик СангвиникСангвиник МеланхоликМеланхолик Флегматик Флегматик

6 слайд

7 слайд
  Темперамент – бұл жүйке жүйесінің тума қасиеттерінен туындайтын адамның жеке өзгешеліктерінің бірі. Темперамент адамның жалпы қозғалысынан, психиканың күші мен тереңдігінен, көңіл-күйінің ерекшеліктерінен, эмоция сезімдерінен жақсы байқалады.

7 слайд

8 слайд
Темпераменттің негізі болып табылатын үш негізгі белгі? Темперамент көрініс табады … Темперамент – бұл тума немесе жүре пайда болатын қасиет? Темперамент дегеніміз не? Жүйке жүйесінің қай типтері күшті? Күші, тепе-теңдігі, қозғалғыштығы Ойлауда, сөйлеуде, қарым- қатынаста Биологиялық, тума қасиет Темперамент – бұл жүйке жүйесінің тума қасиетінен туындайтын адамның жеке ерекшеліктерінің бірі Флегматик, сангвиник, холерик Темперамент ерекшеліктерін меңгеруді ауызша бақылауТемпераменттің негізі болып табылатын үш негізгі белгі? Темперамент көрініс табады … Темперамент – бұл тума немесе жүре пайда болатын қасиет? Темперамент дегеніміз не? Ойлауда, сөйлеуде, қарым- қатынаста Биологиялық, тума қасиет

8 слайд

9 слайд
Темперамент түрлері Темперамент түрлері Холерик Ұстамсыз, жүйке жүйесі күшті, қозу басым Өкпелегіш, пессимист, тұйық, баяуЕңбекқор, сенімді, өте сақ, байсалды, салмақты, бір қалыптыАшық, көпшіл, сөзшең, қайырымды, оптимистКүйгелек, тынымсыз, шамданғыш, белсенді Сангвиник Ширақ , жүйке жүйесі күшті, қозу мен тежелуі тең Флегматик Ұстамсыз, жүйке жүйесі күшті, тежелу басым, қозғалысы баяу Меланхоли к жүйке жүйесі әлсіз адамдар

9 слайд

10 слайд

10 слайд

11 слайд
« »Темперамент типін анықтау« »Темперамент типін анықтау ТапсырмаТапсырма : топтағы студенттердің: топтағы студенттердің . темперамент түрін көрсетіңіз . темперамент түрін көрсетіңіз 4 Дәптеріңізге темпераменттің 4 Дәптеріңізге темпераменттің , түрін жазып тұсына топтағы , түрін жазып тұсына топтағы студенттерді сіздің ойыңызша қай студенттерді сіздің ойыңызша қай . түрге жататынын көрсетіңіз .түрге жататынын көрсетіңіз

11 слайд

12 слайд
Демалайық!Демалайық! 1 2 3 4Елестетіңіз: сіз саябақта демалып отырсыз, сіздің жаныңызда бас киіміңіз тұр, қасыңызға біреуі келіп оның үстіне отыра салды! Сіз не істейсіз???

12 слайд

13 слайд
Тесттің нәтижесі Тесттің нәтижесі № 1 суретті таңдасаңыз, демек бұл жағдайда өзіңізді сангвиник ретінде көрсетесіз!!!

13 слайд

14 слайд
№№ 2 суретті таңдасаңыз, демек 2 суретті таңдасаңыз, демек бұл жағдайда өзіңізді бұл жағдайда өзіңізді меланхолик ретінде көрсетесіз!!! меланхолик ретінде көрсетесіз!!!

14 слайд

15 слайд
№№ 3 суретті таңдасаңыз, демек 3 суретті таңдасаңыз, демек бұл жағдайда өзіңізді холерик бұл жағдайда өзіңізді холерик ретінде көрсетесіз!!! ретінде көрсетесіз!!!

15 слайд

16 слайд
№№ 4 суретті таңдасаңыз, демек 4 суретті таңдасаңыз, демек бұл жағдайда өзіңізді бұл жағдайда өзіңізді флегматик ретінде көрсетесіз!!! флегматик ретінде көрсетесіз!!!

16 слайд

17 слайд
Флегматиктерге нұсқаулар Сабақта сұрақтардың жауаптарын білгенде қолын көтеру, нақты және тез жауап беру, күнделікті әдеттерді ауыстыруға тырысу, жасқаншақтықтан арылу, түрлі үйірмелерге қатысу. Меланхоликтерге нұсқаулар Үй апсырмасын орындау барысында әрбір тапсырмадан кейін үзіліс жасау, сабақта өз жауабыңа көбірек сенімді болу, аудитория алдында жауап беруге ұялмау.

17 слайд

18 слайд
Холериктерге нұсқаулар Үй тапсырмасын орындау барысында іс-әрекет түрін ауыстырып отыру, сабақта ұстамды болу, басқаларына айқайлап өз күшіңді босқа кетірмеу. Сангвиниктерге нұсқаулар Барлық жұмысты бірден бастамау, бір істі аяғына дейін жеткізіп екіншісіне көшу, барлық ұғымдар мен терминдерді таң ертең немесе кешке тағы бір рет қайталау.

18 слайд

19 слайд
Холериктерге көбіне біркелкі іс-әрекеттерден тұратын көп күш жұмсалатын циклдық жұмыстар сай келеді.

19 слайд

20 слайд
Сангвиниктерді түрлі жұмыстардың болғаны қызықтырады, яғни онда үнемі жаңа білімдер жинайды. Мамандық үнемі адамдармен қарым- қатынас жасаумен, сонымен қатар адамдардың іс-әрекеттерін ұйымдастырумен байланысты болуы керек.

20 слайд

21 слайд
Флегматиктерте күнделікті әдеттенген режимдегі, біркелкі еш өзгеріссіз жұмыс болуы керек.

21 слайд

22 слайд
Меланхоликтерге қолөнерге икемділікті талап ететін жұмыстар сай келеді. Жаңалықтарға және қиыншылықтарға толы мамандықтарды таңдау тыйым салынады.

22 слайд

23 слайд
Қай темпераменттің түрі жақсы? Темпераменттің “жақсы”, “жаман” түрі болмайды. Әр типтің жағымды, жағымсыз жақтары болады. Сондықтан тек жағымды жақтарын дамыту керек. Темперамент түрлерінің психологиялық сәйкестілігі қарам-қарсы типтер игереді: холерик-флегматик, меланхолик-сангвиник. Барлық типтерге әмбебап серіктес флегматик болып есептелінеді.

23 слайд

24 слайд
Табиғи жағдайда темпераменттердің “таза” түрін ажырата білу, көбіне қиынға соғады. Өйткені олар адамның өмір барысында қалыптасатын әр түрлі ерекшеліктерінің көлеңкесінен жөнді көрінбей қалуы да мүмкін.

24 слайд

25 слайд

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд

27 слайд

28 слайд

28 слайд

29 слайд

29 слайд

30 слайд
Адамның темпераменті психикалық әрекетінің көрінуіне сырттай із қалдырғанмен, ақыл- ойының дамуына ешқандай әуелі әсер ете алмайды деген қағиданың бірден-бір дұрыстығын меланхолик темпераментіндегі оқушылардың өмірінен жақсы көруге болады. Осы айтылғандардан темпераменттердің қандай болмасын тәрбиенің ықпалы мен қалыптасып отыратындығы, тіпті меланхоликтердің өзін ерік- жігері күшті, мінезді ұжымның бағалы мүшесі етіп тәрбиелеуге болатындығы байқалады. Қорытынды

30 слайд