Тест география
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Полимеразды тізбекті
реакция
ОРЫНДАҒАНДАР: ХАДАН АЙНҰР
САҒЫНТАЙ ЖҰЛДЫЗ
АЙТМАҒАМБЕТОВ РАХАТ
1 слайд
Полимеразды тізбекті реакция ОРЫНДАҒАНДАР: ХАДАН АЙНҰР САҒЫНТАЙ ЖҰЛДЫЗ АЙТМАҒАМБЕТОВ РАХАТ
2 слайд
•
Полимеразалық тізбекті реакция
(ПТР) — биологиялық материалдағы
анықталатын нуклеин қышқылдарындағы
(ДНҚ) аз концентрациялы фрагменттердің
айтарлықтай ұлғайтылуын қамтамасыз
ететін молекулярлық биологиядағы
эксперименталды әдіс.
2 слайд
• Полимеразалық тізбекті реакция (ПТР) — биологиялық материалдағы анықталатын нуклеин қышқылдарындағы (ДНҚ) аз концентрациялы фрагменттердің айтарлықтай ұлғайтылуын қамтамасыз ететін молекулярлық биологиядағы эксперименталды әдіс.
3 слайд
ПТР дің пайда болу тарихы
•
ПТР-(полимеразды тізбекті
реакцияны) ең алғаш 1983 жылы
американдық ғалым Кэри Муллис
ашқан және ол осы ашқан
жаңалығы үшін Нобель сыйлығына
ие болған. Оның мақсаты ДНҚ
ферментті полимеразаның
көмегімен ДНҚ-ны амплицирлеу
және ДНҚ-ң алғашқы
молекуласының барысымен көптеп
екі еселенуі.
3 слайд
ПТР дің пайда болу тарихы • ПТР-(полимеразды тізбекті реакцияны) ең алғаш 1983 жылы американдық ғалым Кэри Муллис ашқан және ол осы ашқан жаңалығы үшін Нобель сыйлығына ие болған. Оның мақсаты ДНҚ ферментті полимеразаның көмегімен ДНҚ-ны амплицирлеу және ДНҚ-ң алғашқы молекуласының барысымен көптеп екі еселенуі.
4 слайд
ПТР қолдану аясы
Археологияда
Сот медициналық сараптамада
Генетикада әкесін анықтауда
Жұқпалы аурулар қоздырғышын анықтауда
4 слайд
ПТР қолдану аясы Археологияда Сот медициналық сараптамада Генетикада әкесін анықтауда Жұқпалы аурулар қоздырғышын анықтауда
5 слайд
ПТР жүзеге асыру үшін қажет
компоненттер
•
Амплификация жасалатын ДНҚ үлескісі бар ДНҚ-
матрица
•
Талап етілетін ДНҚ фрагменті әр түрлі тізбектерінің
ұштарына комплиментарлы екі праймер
•
Жоғары температураға тұрақты ДНҚ-полимераза -
ДНҚ полимеризациясын катализдейтін фермент.
•
Дезоксирибонуклеозидтрифосфаттар (dATP, dGTP,
dCTP, dTTP)
•
Полимеразаның қызметіне қажетті Mg2+ иондары
•
Реакцияға қажетті жағдайларды (pH, ерітіндінің
иондық күші) қамтамасыз ететін буферлік ерітінді
5 слайд
ПТР жүзеге асыру үшін қажет компоненттер • Амплификация жасалатын ДНҚ үлескісі бар ДНҚ- матрица • Талап етілетін ДНҚ фрагменті әр түрлі тізбектерінің ұштарына комплиментарлы екі праймер • Жоғары температураға тұрақты ДНҚ-полимераза - ДНҚ полимеризациясын катализдейтін фермент. • Дезоксирибонуклеозидтрифосфаттар (dATP, dGTP, dCTP, dTTP) • Полимеразаның қызметіне қажетті Mg2+ иондары • Реакцияға қажетті жағдайларды (pH, ерітіндінің иондық күші) қамтамасыз ететін буферлік ерітінді
6 слайд
6 слайд
7 слайд
ПТР САТЫЛАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ:
7 слайд
ПТР САТЫЛАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ:
8 слайд
Нақты уақыттағы сандық ПТР немесе
Реал-тайм ПТР
•
Реал-тайм ПТР -бір мезгілде берілген ДНҚ
молекуласының мөлшерін өлшеу үшін полимеразды
тізбекті реакция әдісіне негізделген зертханалық
әдіс..Бұл әдіс ПТР-дың жалпы принциптерінде
қолданады. Негізгі айырмашылығы,
амплификацияланғаннан кейін ДНҚ көлемі нақты
уақытта өлшенеді. Сандық көрсеткішті анықтау үшін
екі әдіс қолданылады: екі еселенген ДНҚ
молекулаларымен араласқан флуоресцентті
бояғыштар, гибридизациядан кейін ДНҚ-ның
комплементарлы учаскілерімен
флуоресценцияланатын модификацияланған
олигонуклеотидтер.
8 слайд
Нақты уақыттағы сандық ПТР немесе Реал-тайм ПТР • Реал-тайм ПТР -бір мезгілде берілген ДНҚ молекуласының мөлшерін өлшеу үшін полимеразды тізбекті реакция әдісіне негізделген зертханалық әдіс..Бұл әдіс ПТР-дың жалпы принциптерінде қолданады. Негізгі айырмашылығы, амплификацияланғаннан кейін ДНҚ көлемі нақты уақытта өлшенеді. Сандық көрсеткішті анықтау үшін екі әдіс қолданылады: екі еселенген ДНҚ молекулаларымен араласқан флуоресцентті бояғыштар, гибридизациядан кейін ДНҚ-ның комплементарлы учаскілерімен флуоресценцияланатын модификацияланған олигонуклеотидтер.
9 слайд
Кері транскрипциялық ПТР
•
Нақты уақыт ішінде стандартты ПТР жүргізу
алдында ДНҚ синтезі үшін кері транскрипция
реакциясын жүргізу керек. Кері транскрипция
реакциясы кері транскриптазатпен ферментімен
орындалады. Реакцияны праймерді қоспай,жүзеге
асыруға болады, алайда, праймер қосылған кезде
ең үлкен тиімділікке қол жеткізіледі. РНҚ-лы
вирустар ( ретровирустар) анықталады. Әуелі кері
транскриптаза реакциясы көмегімен 42°С 30
минуттай кДНҚ синтезделеді. Одан кейін кДНҚ
амплификацияланады.
9 слайд
Кері транскрипциялық ПТР • Нақты уақыт ішінде стандартты ПТР жүргізу алдында ДНҚ синтезі үшін кері транскрипция реакциясын жүргізу керек. Кері транскрипция реакциясы кері транскриптазатпен ферментімен орындалады. Реакцияны праймерді қоспай,жүзеге асыруға болады, алайда, праймер қосылған кезде ең үлкен тиімділікке қол жеткізіледі. РНҚ-лы вирустар ( ретровирустар) анықталады. Әуелі кері транскриптаза реакциясы көмегімен 42°С 30 минуттай кДНҚ синтезделеді. Одан кейін кДНҚ амплификацияланады.
10 слайд
Ұзын ПТР
•
ДНҚ-ның ұзын бөліктерін амплификациялауға
арналған ПТР (10 мыңнан астам).Бұл тәсілді
жүзеге асыру үшін екі полимеразаның қоспасы
қолданылады,олардың бірі жоғары
процессивтілігі бар Taq -полимераза (бір өту
кезінде ДНҚ–ның ұзын тізбегін синтездеуге
қабілетті), ал екіншісі-экзонуклеаза
белсенділігі 3'-5' ДНҚ полимеразасы ( Pfu–
полимераза). Taq -полимераза жасаған
қателерді түзету үшін қажет, ал
комплементарлы нуклеотидтер Pfu
полимеразасының көмегімен жойылады.
10 слайд
Ұзын ПТР • ДНҚ-ның ұзын бөліктерін амплификациялауға арналған ПТР (10 мыңнан астам).Бұл тәсілді жүзеге асыру үшін екі полимеразаның қоспасы қолданылады,олардың бірі жоғары процессивтілігі бар Taq -полимераза (бір өту кезінде ДНҚ–ның ұзын тізбегін синтездеуге қабілетті), ал екіншісі-экзонуклеаза белсенділігі 3'-5' ДНҚ полимеразасы ( Pfu– полимераза). Taq -полимераза жасаған қателерді түзету үшін қажет, ал комплементарлы нуклеотидтер Pfu полимеразасының көмегімен жойылады.
11 слайд
ПТР-дың қасиеттері
Арнайыл
ығы Жүргізілу
і
Сезімталд
ығы Сенімділі
гі
11 слайд
ПТР-дың қасиеттері Арнайыл ығы Жүргізілу і Сезімталд ығы Сенімділі гі
12 слайд
12 слайд
13 слайд
•
Биологиялық материалдағы анықталатын нуклеин
қышқылдарындағы (ДНҚ) аз концентрациялы
фрагменттердің айтарлықтай ұлғайтылуын қамтамасыз
ететін молекулярлық биологиядағы эксперименталды әдіс
қысқаша қалай аталады?
•
Кэри Муллис полимеразды тізбекті реакцияны ашқаны
үшін қандай сыйлыққа ие болған?
•
Chargaff 'complementarity ережесіне сәйкес жүзеге
асырылатын ПТР сатысы?
•
ПТР қасиеттерінің бірі?
•
ДНҚ тізбектері арасындағы сутектік байланыстар үзілетін
ПТР кезеңі?
•
ДНҚ-ның ұзын бөліктерін амплификациялауға арналған
қандай ПТР?
•
Кері транскрипциялық ПТР арқылы қандай вирустар
анықталады?
•
ДНҚ-полимераза матрицалық тізбекті праймерлер
арқылы репликациялайтын ПТР кезеңі қалай аталады?
13 слайд
• Биологиялық материалдағы анықталатын нуклеин қышқылдарындағы (ДНҚ) аз концентрациялы фрагменттердің айтарлықтай ұлғайтылуын қамтамасыз ететін молекулярлық биологиядағы эксперименталды әдіс қысқаша қалай аталады? • Кэри Муллис полимеразды тізбекті реакцияны ашқаны үшін қандай сыйлыққа ие болған? • Chargaff 'complementarity ережесіне сәйкес жүзеге асырылатын ПТР сатысы? • ПТР қасиеттерінің бірі? • ДНҚ тізбектері арасындағы сутектік байланыстар үзілетін ПТР кезеңі? • ДНҚ-ның ұзын бөліктерін амплификациялауға арналған қандай ПТР? • Кері транскрипциялық ПТР арқылы қандай вирустар анықталады? • ДНҚ-полимераза матрицалық тізбекті праймерлер арқылы репликациялайтын ПТР кезеңі қалай аталады?