ТІРІ ОРГАНИЗМДЕРДЕ НӘРЛЕНДІРГІШ ЗАТТАРДЫҢ ТАСЫМАЛДАНУЫ ҚАЛАЙ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛАДЫ
ТІРІ ОРГАНИЗМДЕРДЕ НӘРЛЕНДІРГІШ ЗАТТАРДЫҢ ТАСЫМАЛДАНУЫ ҚАЛАЙ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛАДЫ

#1 слайд
Тірі организмдердегі
тасымал жүйесі
Тірі организмдердің тіршілік әрекетін жалғастыру үшін
нәрлендіргіш заттардың тасымалдануы, қалдықтардың
жоюы және оттегінің жеткізілуі маңызды. Бұл қызметті
тасымал жүйесі атқарады.
by Айсулу Кайназарова
1 слайд
Тірі организмдердегі тасымал жүйесі Тірі организмдердің тіршілік әрекетін жалғастыру үшін нәрлендіргіш заттардың тасымалдануы, қалдықтардың жоюы және оттегінің жеткізілуі маңызды. Бұл қызметті тасымал жүйесі атқарады. by Айсулу Кайназарова
#2 слайд
Біржасушалы организмдердегі тасымалдау
Цитоплазма қозғалысы
Біржасушалы организмдерде заттардың
тасымалдануы және жоюы цитоплазма
қозғалысы арқылы жүзеге асырылады.
Заттардың тасымалдануы
Цитоплазманың қозғалысы нәрлендіргіш
заттардың жасушаға жетуін және
қалдықтардың шығарылуын қамтамасыз етеді.
2 слайд
Біржасушалы организмдердегі тасымалдау Цитоплазма қозғалысы Біржасушалы организмдерде заттардың тасымалдануы және жоюы цитоплазма қозғалысы арқылы жүзеге асырылады. Заттардың тасымалдануы Цитоплазманың қозғалысы нәрлендіргіш заттардың жасушаға жетуін және қалдықтардың шығарылуын қамтамасыз етеді.
#3 слайд
Көпжасушалы организмдердегі тасымалдау
Қантамыр жүйесі
Көпжасушалы организмдерде қантамыр жүйесі
заттардың тасымалдануына жауап береді.
Қанның қызметі
Қан оттегін, нәрлендіргіш заттарды ұлпаларға
жеткізеді және көмірқышқыл газын,
қалдықтарды шығарады.
3 слайд
Көпжасушалы организмдердегі тасымалдау Қантамыр жүйесі Көпжасушалы организмдерде қантамыр жүйесі заттардың тасымалдануына жауап береді. Қанның қызметі Қан оттегін, нәрлендіргіш заттарды ұлпаларға жеткізеді және көмірқышқыл газын, қалдықтарды шығарады.
#4 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдау
Түтікшелер
Өсімдіктерде су мен минералды заттар
түтікшелер арқылы тасымалданады.
Тасымалдау жолы
Түтікшелер тамырдан басталып, сабақ арқылы
жапыраққа жетеді және әрбір жасушаға
таралады.
4 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдау Түтікшелер Өсімдіктерде су мен минералды заттар түтікшелер арқылы тасымалданады. Тасымалдау жолы Түтікшелер тамырдан басталып, сабақ арқылы жапыраққа жетеді және әрбір жасушаға таралады.
#5 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдаудың дәлелі
1
Тәжірибе
Ағаш бұтағын сия
қосылған суға салып қою
арқылы тасымалдаудың
дәлелін көруге болады.
2
Нәтиже
Бір күннен кейін бұтақты
кесіп қарағанда, ағаш
сүрегінің қабаты түсін
өзгерткенін байқауға
болады.
3
Қорытынды
Бұл тәжірибе су мен
минералды заттардың
ағаш сүрегінің бойымен
тасымалданатынын
дәлелдейді.
5 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдаудың дәлелі 1 Тәжірибе Ағаш бұтағын сия қосылған суға салып қою арқылы тасымалдаудың дәлелін көруге болады. 2 Нәтиже Бір күннен кейін бұтақты кесіп қарағанда, ағаш сүрегінің қабаты түсін өзгерткенін байқауға болады. 3 Қорытынды Бұл тәжірибе су мен минералды заттардың ағаш сүрегінің бойымен тасымалданатынын дәлелдейді.
#6 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдау жүйесі
Сүректің құрамы
Сүректің құрамына өсімдіктің түтікшесі деп
аталатын ұзын қуыстар кіреді.
Түтікшелердің қызметі
Сүректің түтікшелері су мен минералды
заттарды тамырдан жапыраққа тасымалдайды.
6 слайд
Өсімдіктердегі тасымалдау жүйесі Сүректің құрамы Сүректің құрамына өсімдіктің түтікшесі деп аталатын ұзын қуыстар кіреді. Түтікшелердің қызметі Сүректің түтікшелері су мен минералды заттарды тамырдан жапыраққа тасымалдайды.
#7 слайд
Жапырақтан басқа мүшелерге тасымалдау
Ұсақ саңылаулы түтікшелер
Жапырақтан басқа мүшелерге органикалық
заттар ұсақ саңылаулы түтікшелер арқылы
тасымалданады.
Ұсақ саңылаулы түтікшелердің орналасуы
Ұсақ саңылаулы түтікшелер қабықтың ішкі
жағында орналасады.
7 слайд
Жапырақтан басқа мүшелерге тасымалдау Ұсақ саңылаулы түтікшелер Жапырақтан басқа мүшелерге органикалық заттар ұсақ саңылаулы түтікшелер арқылы тасымалданады. Ұсақ саңылаулы түтікшелердің орналасуы Ұсақ саңылаулы түтікшелер қабықтың ішкі жағында орналасады.
#8 слайд
Жануарлардағы тасымалдау жүйесі
1
Қанайналым жүйесі
2
Тамырлар
Артериялар, күретамырлар, қылтамырлар
3
Жүрек
Қанды айдайтын бұлшық ет сорғысы
4
Лимфа жүйесі
Тіндерден сұйықтықты жинайды
5
Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы
«Сұйық тін»
8 слайд
Жануарлардағы тасымалдау жүйесі 1 Қанайналым жүйесі 2 Тамырлар Артериялар, күретамырлар, қылтамырлар 3 Жүрек Қанды айдайтын бұлшық ет сорғысы 4 Лимфа жүйесі Тіндерден сұйықтықты жинайды 5 Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы «Сұйық тін»
#9 слайд
Қанның қозғалысы
Жүректің қызметі
Жүрек қанның өкпелерге және басқа тіндерге
ағуын қамтамасыз етеді.
Тамырлардың түрлері
Артериялар қанды жүректен денеге,
күретамырлар қанды денеден жүрекке,
қылтамырлар артериялар мен күретамырларды
жалғайды.
9 слайд
Қанның қозғалысы Жүректің қызметі Жүрек қанның өкпелерге және басқа тіндерге ағуын қамтамасыз етеді. Тамырлардың түрлері Артериялар қанды жүректен денеге, күретамырлар қанды денеден жүрекке, қылтамырлар артериялар мен күретамырларды жалғайды.
#10 слайд
Лимфа жүйесінің қызметі
Лимфа жүйесі тіндерден сұйықтықты жинайды және оны
қанға қайтарады. Лимфа жүйесі иммундық жүйенің
маңызды бөлігі болып табылады.
10 слайд
Лимфа жүйесінің қызметі Лимфа жүйесі тіндерден сұйықтықты жинайды және оны қанға қайтарады. Лимфа жүйесі иммундық жүйенің маңызды бөлігі болып табылады.
шағым қалдыра аласыз













