Тірі организмдердің нәрлендіргіш заттардың тасымалдануы

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Топырақ және оның құрамы мен құрылымы Оқу мақсаты: 7.3.4.2 -топырақ құрамын, түрлерін анықтап, құрылымын графикалық түрде көрсетеді Бағалау крийтерилері:  Топырақ кесіндісі, қабаттарын білу.  Топырақтың механикалық құрылымын сипаттау.  Топырақ түрлерін ажырата алау.

1 слайд

2 слайд
Топырақ кескіні Топырақ қабаттары Топыра қтың механикалық құамы(сазды, саздауытты,құмды, құмайт) Топырақтың құрылымы(құрылымды,құрылымсыз Бүгінгі сабақта

2 слайд

3 слайд
Топырақ кескіні дегеніміз не?

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
Топырақ қабаттары - топырақ түзілу барысында түсі, құрылымы, тығыздығы әртүрлі қалыптасатын қабаттар. Топырақ типіне байланысты А,В,С латын әріптерімен белгіленеді. А- бұл қарашірікті аккумуливті қабаты. Ол орман төсемі, қарашірік, шайылу қабатынан тұрады. А 0 - топырақтың ең жоғарғы қабаты, орман төсемі немесе шым қабат. Бұл қабатта өсімдіктердің қураған бөліктері мен жапырақтардан пайда болған. Қалыңдығы 3-12 см. А 1 қарашірік қабатын құрайды, бұл түсі жағынан ең күңгірт қара топырақ.Топырақтың қалыңдығы 1м. А 2 шайылу қабаты, бұл қабаттың түсі күлдің түсіндей болады. В- шайылу қабаты. Төменде аналық тау жынысы ретінде берілген С қабаты орналасқан.

5 слайд

6 слайд
Топыра қтың механикалық құамы - бұл мөлшері әртүрлі құм мен балшық бөлшектермен анықталады. сазды саздақ құмды құмайт Ергер үсақ балшық көп болса, сазды. Ұсақ бөлшектер көп, топырақ балшықты топыраққа жақын болса саздақ. Ауаны нашар өткізеді, суды жақсы сіңір, бірден сіңбейді, құрамында кальций көп, топырақ бөлшектерін жақсы жабыстырады Құрамында құм бөлшектері көп болса құмды. Құрамында құмға қарағанда ірі бөлшектер аз келетін құмайт. Бөлшектері ірілеу, су мен ауаны жақсы өткізеді, бөлшектері нашар бірігеді.

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Өсімдік тамырлары топырақтан органикалық заттарды сіңіреді және қуыстардағы су мен ауаны тыныс алу үшін пайдаланады. Мүндай топыраққа қара топырақты жерлер жатады. В.В Докучаев құрамында қарашірік көп және адам шаруашылығы үшін маңызы жоғары қара топырақты “топырақтың патшасы” деп атаған

8 слайд

9 слайд
Топыра қТопырақтың жер сфераларына ықпалы

9 слайд

10 слайд
Тапсырма-1 Топырақтың механикалық құрамын сипаттамасына сәйкстендіру Бағалау крийтерилері:  Құмды, құмдауытты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.  Сазды, саздақты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.

10 слайд

11 слайд
Тапсырма-1 жауабы: Бағалау крийтерилері:  Құмды, құмдауытты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.  Сазды, саздақты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.

11 слайд

12 слайд
Тапсырма-2 Суреттегі топырақ кесіндісіне сипаттама жасаңыз. а.Суретте не берілген? б.Топырақ кесіндісінің қабаттарын анықтаңыз . Бағалау крийтерилері:  Топырақ кесіндісін талдайды.  Қабаттарын анықтайды

12 слайд

13 слайд
Тапсырма-2 жауабы: а. Топырақ кескіні б. А- бұл қарашірікті аккумуливті қабаты. Ол орман төсемі, қарашірік, шайылу қабатынан тұрады В- шайылу қабаты С аналық тау жынысы қабаты Бағалау крийтерилері:  Топырақ кесіндісін талдайды.  Қабаттарын анықтайды

13 слайд

14 слайд
  Үйде “топырақтың жер сфераларына ықпалы” деген тақырыпта инфографика жасаңыздар. Шығармашылық тапсырма

14 слайд