Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары

#1 слайд
Тараз инновациалық көпсалалы колледжі
Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
Тақырып: Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
1 слайд
Тараз инновациалық көпсалалы колледжі Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары Тақырып: Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
#2 слайд
Бағалау критерийлері:
•тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің эволюциядағы
ролін танып біледі.
Оқу мақсаты:
8.2.4.1 тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің эволюциядағы
ролін дәйектеу
2 слайд
Бағалау критерийлері: •тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің эволюциядағы ролін танып біледі. Оқу мақсаты: 8.2.4.1 тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің эволюциядағы ролін дәйектеу
#3 слайд
3
•Тірі ағзалардың ата-аналарына
ұқсау қабілеті. Яни барлық
организмдердің ататегіне тән
белгілері мен ерекшеліктерін
ұрпақтан-ұрпаққа беру
қасиеттері.
Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік
•Тірі ағзалардың өз ата-
аналарынан ерекшеленуі
қасиеті.Түр даралары
жынысты жолмен көбейген
кезде ата-аналарының
белгілерін толығымен
көшіріп ала алмайды.
Өзгергіштік нәтижесінде
ағзалар жаңарады,
түрленеді.
3 слайд
3 •Тірі ағзалардың ата-аналарына ұқсау қабілеті. Яни барлық организмдердің ататегіне тән белгілері мен ерекшеліктерін ұрпақтан-ұрпаққа беру қасиеттері. Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік •Тірі ағзалардың өз ата- аналарынан ерекшеленуі қасиеті.Түр даралары жынысты жолмен көбейген кезде ата-аналарының белгілерін толығымен көшіріп ала алмайды. Өзгергіштік нәтижесінде ағзалар жаңарады, түрленеді.
#4 слайд
Ген(грек. genos — тұқым, тек) — тұқым қуалаудың қандай да бір элементар белгісін
қалыптастыруға жауапты материалдық бірлік. Генде жасушаның құрылымы мен
қызметін анықтайтын генетикалық ақпарат болады. Барлық Гендер ДНҚ-дан тұрады
және әрбір жеке жасушадағы мыңдаған осындай Гендер жеке ДНҚ молекуларының
үзіндісі түрінде емес, хромосома деп аталатын, ірі құрылымдық бірлік құрамында
болады.
Ген
4 слайд
Ген(грек. genos — тұқым, тек) — тұқым қуалаудың қандай да бір элементар белгісін қалыптастыруға жауапты материалдық бірлік. Генде жасушаның құрылымы мен қызметін анықтайтын генетикалық ақпарат болады. Барлық Гендер ДНҚ-дан тұрады және әрбір жеке жасушадағы мыңдаған осындай Гендер жеке ДНҚ молекуларының үзіндісі түрінде емес, хромосома деп аталатын, ірі құрылымдық бірлік құрамында болады. Ген
#5 слайд
Ген
5 слайд
Ген
#6 слайд
6
•Тұқым қуалайтын өзгергіштік
(мутация) - нәтижесінде азалар өз
туыстастарынан өзгеріп қана
қоймай, өзгерген белгілерді
ұрпақтарына береді. Мутация
кезінде ағзаның басқа да қасиеттері
сияқты ДНҚ молекуласының
құрамыда кездейсоқ өзгеріске
ұшырайды
Өзгергіштіктің түрлері
•Тұқым қуаламайтын
өзгергіштік (модификация)-
ДНҚ молекуласындағы гендер
мен хромосомалар өзгермейді.
Еге ата тегіндегі ата-аналары ірі
болмаса, қорек жетіспесе ағза
ешқашанда ірі болмайды.
6 слайд
6 •Тұқым қуалайтын өзгергіштік (мутация) - нәтижесінде азалар өз туыстастарынан өзгеріп қана қоймай, өзгерген белгілерді ұрпақтарына береді. Мутация кезінде ағзаның басқа да қасиеттері сияқты ДНҚ молекуласының құрамыда кездейсоқ өзгеріске ұшырайды Өзгергіштіктің түрлері •Тұқым қуаламайтын өзгергіштік (модификация)- ДНҚ молекуласындағы гендер мен хромосомалар өзгермейді. Еге ата тегіндегі ата-аналары ірі болмаса, қорек жетіспесе ағза ешқашанда ірі болмайды.
#7 слайд
Тұқымқуалаушылық
7 слайд
Тұқымқуалаушылық
#8 слайд
8
Эволюция – тірі ағзалардың қоршаған ортаға бейімделуінің артуымен
және біртіндеп даму арқылы жүретін үрдіс. Ч.Дарвин эволлюциялық
теориясын табиғи сұрыпталу теориясы деп атады.
Эволюция- ағзалардың ұрпақтарында көптеген пайдалы қасиеттердің
жинақталу үрдісі. Бейімделгіштік қасиеттерінің артуы эволюция
үрдісінде тірі ағзалардың жаңа түрлерінің пайда болып, дамуына
апарады.
Сұрыптау-эволюцияның бағыттаушы факторы. Эволюция үрдісінің өзі
тұқым қуалайтын өзгеріссіз жүрмейді.
Эволюциялық үрдістегі өзгергіштіктің рөлі
8 слайд
8 Эволюция – тірі ағзалардың қоршаған ортаға бейімделуінің артуымен және біртіндеп даму арқылы жүретін үрдіс. Ч.Дарвин эволлюциялық теориясын табиғи сұрыпталу теориясы деп атады. Эволюция- ағзалардың ұрпақтарында көптеген пайдалы қасиеттердің жинақталу үрдісі. Бейімделгіштік қасиеттерінің артуы эволюция үрдісінде тірі ағзалардың жаңа түрлерінің пайда болып, дамуына апарады. Сұрыптау-эволюцияның бағыттаушы факторы. Эволюция үрдісінің өзі тұқым қуалайтын өзгеріссіз жүрмейді. Эволюциялық үрдістегі өзгергіштіктің рөлі
#9 слайд
1 –тапсырма.
Берілген тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін анықтаңыз.
Дескрипторлар:
•Берілген тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін анықтайды.
№ Тұжырымдама Ақиқат Жалған
1Тірі ағзалардың өз ата-аналарынан ерекшелену қасиеті бұл өзгергіштік
2Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік тірі ағзаларға тән ортақ қасиет
3Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы мутация теориясы деп аталады
4Тұқымқуалаушылық тірі ағзалардың ата-аналарына ұқсау қасиеті
5Өзгергіштіктің үш түрі бар
6Мутация кезінде ағзаның басқа да қасиеттері сияқты ДНҚ молекуласының құрамы да
өзгермейді
7Эволюция тірі ағзалардың қоршаған ортаға бейімделуінің артуымен және біртіндеп дамуы
арқылы жүретін үрдіс
8Ч.Дарвин үйлесімділік эволюцияның негізгі факторы деп айтқан
9Өзгергіштіктің түрлері мутациялық және модификациялық
10Модификациялық өзгергіштікте ДНҚ, хромосома мен гендер өзгеріске ұшырайды
9 слайд
1 –тапсырма. Берілген тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін анықтаңыз. Дескрипторлар: •Берілген тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін анықтайды. № Тұжырымдама Ақиқат Жалған 1Тірі ағзалардың өз ата-аналарынан ерекшелену қасиеті бұл өзгергіштік 2Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік тірі ағзаларға тән ортақ қасиет 3Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы мутация теориясы деп аталады 4Тұқымқуалаушылық тірі ағзалардың ата-аналарына ұқсау қасиеті 5Өзгергіштіктің үш түрі бар 6Мутация кезінде ағзаның басқа да қасиеттері сияқты ДНҚ молекуласының құрамы да өзгермейді 7Эволюция тірі ағзалардың қоршаған ортаға бейімделуінің артуымен және біртіндеп дамуы арқылы жүретін үрдіс 8Ч.Дарвин үйлесімділік эволюцияның негізгі факторы деп айтқан 9Өзгергіштіктің түрлері мутациялық және модификациялық 10Модификациялық өзгергіштікте ДНҚ, хромосома мен гендер өзгеріске ұшырайды
шағым қалдыра аласыз













