Тұтынушылардың құқықтарын қорғау

1 слайд
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау

2 слайд
Жоспары: 1. Кәсіпкерлік құқық субъектісі ретіндегі тұтынушының статусы. 2. Тұтынушының құқықтарын қорғау әдістері.

3 слайд
Заңға сәйкес тұтынушы дегеніміз, өзі жеке тұтыну немесе жеке шаруашылығында пайдалану мақсаттарымен тауар сатып алатын, қызмет көрсетуді пайдаланатын азамат . Азамат тұтынушы ретінде тек кәсіпкерлермен ғана құқықтық қатынасқа түседі. Сол себепті кәсіпкерлік құқық тұтынушылардың құқықтарын қорғаумен айналысады.

4 слайд
Кез келген тұтынушының төмендегідей құқықтары бар: -кепілдік берілетін деңгейдегі тұтыну; -тауарларды сатып алуды, қызметтер мен жұмыстарды тұтынуды еркін түрде жүзеге асыру; -өнімнің лайықты сапада болуы; -өнім туралы толық және шынайы ақпарат алу; -өнімнің қауіпсіздігі; -сотқа және басқа өкілетті мемлекеттік органдарға шағымдану; -тұтынушылардың қоғамдық ұйымдарына бірігу; -келтірілген шығынның өтелуі.

5 слайд
Тұтынушылармен шарт жасаған жағдайда, егер шарт мазмұнында тұтынушының заңда бекітілген құқықтарына нұқсан келтіретін жағдайлар болса, олар жарамсыз деп танылады. Кәсіпкер тұтынушыға өзі ұсынатын өнім жайлы толық ақпарат берілуін қамтамасыз етеді. Тұтынушымен қарым-қатынас кезіндегі тағы бір маңызды жағдай – баға. Тауар сатқанда, қызмет көрсеткенде оның бағасы басқа тұтынушыларға белгіленген бағадан жоғары болмауы тиіс. Тұтынушының құқықтарын қорғау мақсатында өкілетті мемлекеттік органдар өнім сапасын бақылау, тұрғындарға өз қаражатын тиімді пайдалану жөнінде кеңес беру, тұтынушылардың қоғамдық ұйымдарына қолдау көрсету сияқты міндеттер атқарады.

6 слайд
Тұтынушылардың құқығын бұзған жағдайда сатушылар, тауар өндірушілер келтірілген зиянның толық мөлшерінде жауапкершілікке тартылады. Тұтынушымен қарым-қатынасқа түсетін сауда ұйымының қызметкері тұтынушының жеке басына құрметпен қарамаған жағдайда жария түрде кешірім сұрауы тиіс. Бұл талапты орындамаған тұлғаға тәртіптік, әкімшілік, заңда көрсетілген жағдайларда қылмыстық жауапкершілік шаралары қолданылады. Өз кезегінде тұтынушы да жоғарыдағы талаптарды орындауға міндетті.

7 слайд
1 2 3 Заңға сәйкес, тұтынушы өзі сатып алған тауарды 14 күн ішінде басқа затпен ауыстырып алуға құқылы. Бұл жағдайда алғашқы алынған тауар өзінің қасиеттерін толық сақтауы қажет. Егер оны ауыстыратын зат жоқ болса, тұтынушы затты қайтарып, оған төленген соманы қайтып алуға құқылы. Бұл ереже кейбір тауар түрлеріне қолданылмайды. Егер кепілдік мерзімі немесе заңмен, шартпен белгіленген мерзім ішінде тұтынушыға сатылған тауардың сапасында кемшіліктер бар екендігі анықталса, тұтынушы өз таңдауы бойынша бағаның төмендетілуін, кемшіліктердің тегін жойылуын, заттың басқа затпен ауыстырылуын немесе шығындардың өтелуін сатушыдан талап ете алады. Тұтынушыға берілген өнім белгіленген мемлекеттік стандарттарға сай болып оның өміріне қауіп төндірмеуі тиіс. Бұл талап орындалмаған жағдайда тұтынушы шеккен зиян толық мөлшерде өтеледі. Өмірге және денсаулыққа қауіпті өнімді өндіру жағдайында өнімнің жобасын дайындаушы, өндіруші, стандартты бекіткен орган, сатуға рұқсат немесе сапа сертификатын берген орган, денсаулық сақтау органдары заңмен белгіленген жауапкершілік тартады.