#1 слайд
«Тұздың құпиясы Орындаған: Таңат Анель Біржанқызы 4 «А» сынып оқушысы №4 бастауыш мектеп КММ

1 слайд

#2 слайд
• Ғылыми жобаның мақсаты: Қазақ халық медицинасының ас тұзының ерекшелігін анықтап, емдік қасиеті бар екендігін дәлелдеу Міндеттері: - Ас тұзы туралы мәліметтер жинастыру; - Ас тұзының емдік қасиеттерін зерттеу; - Емдік қасиетін медицина тұрғысында дәлелдеу:

2 слайд

#3 слайд
Тұ зд а р қатты / а с тұ зы/ жә не е ріге н кү й інд е кө л , те ң із, м ұ х и т сул а рынд а , ө с ім д ікте р м е н жа нуа рл а р о рг а ни зм ін д е ке зд е с ед і. Та ма қ ө не ркә с іб ін д е , ау ыл ша руа шыл ығ ынд а , м ед ици на , м е т а л л у рг ия, шын ы т.б . ө не рк ә сі п с а л а л а рынд а , тұ рм ыс т а ке ңі не н қол д а ныл а д ы. Тұ з а д а м ғ а о ның ішкі о рг а нд а рын ың д ұ рыс жұ м ыс іс теу і ү шін қ а же т. Қа за қ с т а н аума ғ ын д а тұ з қ о ры ө те мол . Тұ зд ы кө л д е рге су ынд а 3 ,5 % - д а н жо ғ а ры тұ зы б а р кө л д ер жат а д ы. Қа за қс т а н д а ол а р Ка с пи й о йп атын д а , Ара л о й ысын д а , Ба л қа ш ма ң ынд а , Ерті с , Ес іл , т а ғ ы б а с қ а ө зе н а ңғ а рл а рынд а т а ра л ғ а н.

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд
1. Үйді сырлағанда немесе бөлмені бояғанда және иіссудың жағымсыз иісі жайлап кетсе, құтыға тұз салып, аузын ашып қойыңыз. Иіс жоғалып, тұзға сіңеді. 2. Балық пісірілген ыдысқа балық иісі ұзақ уақыт сақталып қалса, кетіру үшін, тұз қосылған суық сумен ысқылап жуу керек. Иістен түк қалмайды. 3.Кофенің дәмін келтіру үшін, бір болар болмас тұз салсаңыз жетеді. 4. Табаға май салып қызған кезінде, көпіріп кетсе, аздап тұз салу керек. 5. Қол орамалда дақ сініп қалса жумас бұрын, бір уыс тұз ерітілген жылы суға салып қойсаңыз, жоқ қылады. Тұздың тұрмыс қажетінде.

5 слайд

#6 слайд
6. Сарғайған терезегеде дақ түссе осылай жасаңыз. 7. Жұмыртқаны қайнатқыңыз келсе, суға тұз салыңыз. Су ішінде жұмыртқа жарылса да, ақуызы сыртқа шығып кетпей бірқалыпты піседі. 8. Кесілген пиязды тұздап қойса, өзінің қалпын ұзақ сақтайды.

6 слайд

#7 слайд
Тұздың мал шаруашылығы саласында да маңызы зор. •Малшылардың айтуынша, тұздың малға пайдасы көп. Біріншіден, мал тұз жемесе семірмейді. Ішкен жегені жұқпайды, тез арықтайды. Екіншіден, ауруға тез шалдығады. Үшіншіден, тұз жемеген малдың еті су татып, дәмді болмайды. Керісінше тұз жесе тәбеті артып, тез семіреді. Ауруғада көп шалдықпайды. Еті тығыз, дәмді болады.

7 слайд

#8 слайд
Тұздың киесі бар. Мысалы: жаңа туылған сәбиді 40 күн тұзды суға шомылдырады. Сонда баланың терісі тез ширап, түрлі тер ауруының алдын алады. Сонымен бірге денедегі судың сақтап туруына ықпал жасайды. Тұзды лайықты тұтынған адамның денесі бұлшық еттері қартайғанда салбырамайды, жинап тұрады. Ауызды тұзбен шаю, аяқты, басты және денені тұзбен үнемі жуып тұру түрлі аурулардың алдын алатыны белгілі. Маман кеңесі

8 слайд

#9 слайд
Мақал - мәтелдер 1.Ас тұзбен дәмді, Ал адамзат салиқалы, саналы сөзімен мәнді. 2. Нан мен тұздан үлкен тағам жоқ. 3. Ет сасыса тұз себер, Тұз сасыса не себер? 4. Тұссыз ас ауқат болмас ішкенменен, Май түспес қара суды піскенменен 5. Тұз астың дәмін келтіреді Мақ сөздің мәнін келтіреді.

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд
Адам ағзасына қанша тұз керек: •11 жас және одан жоғары болса - 6 грамм •7 –ден 10 жас аралығында болса күніне 5 грамм •4 жас пен 6 жас аралығында 3 грамм •1-3 жас аралығында – 2 грамм тұз пайдалану керек.

11 слайд

#12 слайд
Қорытынды. •Ас тұзы ежелден бері қазақ медицинасында кең қолданылатын минералды дәрілерге жатады. Бұз қырық аурудың емі. Шипалы қасиеттері: зарарсыздандырғыш, емдік тазалағыш. •«Аурудың жақсысы жоқ, дәрінің тәттісі жоқ» дегендей қазіргі заманда химикат дәрілер көбейіп жатыр. Олардың адам ағзасына тигізетін зияны көп. Ас тұзы адам үшін азықтың қайнар көзі. Аурудың алдын алуға емдеу үшін ас тұзының маңызы өте зор. •Ас тұзының емдік қасиетіне оқушылар кішкентайынан мән беріп өз игілігіне қолданса білсе, шипаны алыстан іздемейді. Минералды дәріні пайдалану денсаулықты сақтаумен бірге қазіргі нарықтың заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Ас тұзы шипа дертке дауа болады.

12 слайд

#13 слайд
Менің ұсынысым: 1.Отбасының денсаулығын ойлаған кез-келген азамат тағамға ойдталған тұзды қолданcа. 2.Химикат дәрілерді пайдаланғаннан гөрі минералды дәріні пайдалану қазіргі заманда отбасылық қаражатты үнемдеуге көмектеседі. Сондықтан ас тұзын күнделікті емге пайдаланса. 3.Біздің қаламызда тұзбен емделетін орын ашылса. Әр түрлі сырқаттар бар, сол сырқаттардың түрлеріне қарай арнайы бөлмелері болса деген ойдамын.

13 слайд

#14 слайд
Назарларыңызға рахмет!

14 слайд