#1 слайд
Үйкеліс Күші: Техникадағы Маңыздылығы Бүгінгі сабақта біз физиканың маңызды ұғымы – үйкеліс күшімен танысамыз. Үйкеліс күші – бұл екі дене бір-бірімен жанасқанда пайда болатын күш, ол қозғалыстың қарсы бағытында әрекет етеді. Бұл күш техникада кеңінен қолданылады және оны түсіну көптеген құбылыстарды түсіндіруге көмектеседі.

1 слайд

#2 слайд
Үйкеліс Күшінің Анықтамасы Анықтама Үйкеліс күші – бұл екі дене бір-бірімен жанасқанда олардың салыстырмалы қозғалысына қарсы бағытта әрекет ететін күш. Негізгі Ерекшеліктері Үйкеліс күші әрқашан екі дене бір-бірімен жанасқанда пайда болады, оның бағыты қозғалысқа қарсы. Үйкеліс күші – бұл контакттық күш, яғни екі дене тікелей байланысқанда ғана пайда болады.

2 слайд

#3 слайд
Үйкеліс Күшін Туғызатын Себептер 1Беттердің Қасиеттері Беттердің құрылымы мен материалдары үйкеліс күшінің шамасына әсер етеді. Тегіс беттерде үйкеліс аз, ал тегіс емес беттерде үйкеліс жоғары болады. 2Қысым Екі дене бір-біріне қатты басылған сайын, үйкеліс күші де артады. Бұл қысымның артуы байланыс беттерінің арасындағы контакттың артуына әкеледі. 3Қозғалыс Жылдамдығы Кейбір жағдайларда, екі дене бір-бірімен жанасқандағы қозғалыс жылдамдығы үйкеліс күшінің шамасына әсер етеді. Жылдамдық артқан сайын үйкеліс күші де артады.

3 слайд

#4 слайд
Үйкеліс Күшінің Түрлері Тыныштық Үйкелісі Бұл екі дене бір-біріне қатысты қозғалыссыз болғанда пайда болатын үйкеліс күші. Ол дене қозғалысқа келгенге дейін әрекет етеді. Қозғалыс Үйкелісі Бұл екі дене бір-біріне қатысты қозғалыста болғанда пайда болатын үйкеліс күші. Ол дене қозғалыс кезінде әрекет етеді. Дөңгелек Үйкелісі Бұл дөңгелектің бетімен жолдың бетінің арасында пайда болатын үйкеліс күші. Дөңгелектің дөңгелеуіне қарсы әрекет етеді. Сұйық Үйкелісі Бұл дене сұйық немесе газ арқылы қозғалғанда пайда болатын үйкеліс күші. Ол дене қозғалысына қарсы әрекет етеді.

4 слайд

#5 слайд
Үйкеліс Күшінің Техникадағы Рөлі Тежеу Автокөліктердегі тежегіш жүйесі үйкеліс күшіне негізделген. Педаль басылғанда, тежегіш аяқшалары дөңгелектерге қысым жасайды, бұл үйкеліс күшін тудырып, дөңгелектердің айналмалы қозғалысын тоқтатады. Тарту Автокөліктің дөңгелектері мен жолдың арасындағы үйкеліс күші автокөліктің қозғалысын қамтамасыз етеді. Үйкеліс күші болмаса, дөңгелектер сырғанап кетеді. Жүру Адамның аяқ киімі мен жердің арасындағы үйкеліс күші адамның жүруіне мүмкіндік береді. Үйкеліс күші болмаса, адам жерде сырғанап кетеді. Жазу Қарындаштың қорғасыны мен қағаздың арасындағы үйкеліс күші жазуға мүмкіндік береді. Үйкеліс күші болмаса, қарындаш қағазда сырғанап кетеді.

5 слайд

#6 слайд
Үйкеліс Күшін Азайту және Артыру 1 Азайту Үйкеліс күшін азайту үшін беттерді тегістеу, майлау, роликті қолдану немесе аэродинамикалық пішіндерді қолдану әдістерін қолдануға болады. 2 Артыру Үйкеліс күшін арттыру үшін беттердің бұдырлығын арттыру, қысымды арттыру немесе беттердің арасындағы байланыстың күшін арттыруға болады.

6 слайд

#7 слайд
Үйкеліс Күшінің Қолданысы Конвейер Белдектері Үйкеліс күші конвейер белдектерінің жұмысына мүмкіндік береді. Белдек пен тасымалданатын заттардың арасындағы үйкеліс күші заттардың қозғалысын қамтамасыз етеді. Тісті Дөңгелектер Тісті дөңгелектердің арасындағы үйкеліс күші қозғалысты беруге мүмкіндік береді. Үйкеліс күші тістердің бір-біріне тіресуін қамтамасыз етеді. Шынықтыру Шынықтыру кезінде беттердің арасындағы үйкеліс күші материалдың бетін тегістеуге, жаңартуға немесе басқа түрлендірулер жасауға мүмкіндік береді.

7 слайд

#8 слайд
Есептерді Шешу Жолдары Есепті Мұқият Оқу Есепті мұқият оқып, берілген мәліметтерді және сұралып отырған нәрсені анықтаңыз. Формуланы Таңдау Есептегі берілген мәліметтер мен сұралып отырған нәрсеге сәйкес формуланы таңдаңыз. Мәліметтерді Формулаға Қою Есептегі берілген мәліметтерді формулаға қойып, есептеулерді жүргізіңіз. Жауапты Тұжырымдау Жауапты тұжырымдап, оны өлшем бірлігін көрсетіп жазыңыз.

8 слайд

#9 слайд
Қорытынды Ұсыныстар 1 Түсініктерді Қайталау Сабақта өткен материалдарды қайталап, оларды жақсы түсінуге тырысыңыз. 2 Есептер Шығару Үйкеліс күшімен байланысты есептерді шығару арқылы осы тақырыпты жақсы түсінуге болады. 3 Қосымша Ақпарат Алу Интернеттен, кітаптардан немесе мұғалімнен қосымша ақпарат алуға болады.

9 слайд