Үлкен жарылыс теориясы

1 слайд

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Егер ғарыштағы жұлдыздар мен галактикалар бір-бірінен алыстап, әлем ұлғайып бара жатқан болса, онда олар кезінде бір-біріне өте жақын болғанын көрсетеді. Физиктер бұдан ары ғылыми қорытынды жасап, онда әлем ең арғы алқашқы сәтте өте тығыз және өте шағын болған деген қорытынды шығаруға болады. Бөлшектік ірі үдеткіштер арқылы жүргізілген ғылыми тәжірибелер бұл теорияны растай түсті. Дегенмен, қазіргі технологияның шектемесінен, әсіресе Ірі үдеткіштердің мүмкіндігі әлі де шекті болғандықтан, әлем кеңеюінің алғашқы сәтін тіке/жанама тәсілмен айқын түсіндіру әлі де қиын болып тұр. Жойқын жарылыс теориясы әлемнің алғашқы кезеңі туралы әлі ештеңені нақты түсіндіре алмайды, оның бар мүмкіндігі сол алғашқы кезеңнен кейінгі өзгерістерді жорамалға негізделген күйде түсіндірумен ғана шектеледі. Қазіргі өлшеулер мен есептеулер бойынша, ғарышта Жеңіл элементтер айырықша мол екені анықталды. Жойқын жарылыс теориясында айтылатын ғарыштың алғашқы тез кеңеюі (жарылысы) мен біртіндеп суу барысында алғашқы бірнеше минутта термоядролық реакциядан осы Жеңіл элементтердің мол қоры қалыптасқаны анық. Сандық және сапалық анықтау бойынша, жеңіл элементтердің молдығы алғашқы сол жарылыста пайда болған жеңіл элементтердің мөлшері мен сипатына сай келеді.Егер ғарыштағы жұлдыздар мен галактикалар бір-бірінен алыстап, әлем ұлғайып бара жатқан болса, онда олар кезінде бір-біріне өте жақын болғанын көрсетеді. Физиктер бұдан ары ғылыми қорытынды жасап, онда әлем ең арғы алқашқы сәтте өте тығыз және өте шағын болған деген қорытынды шығаруға болады. Бөлшектік ірі үдеткіштер арқылы жүргізілген ғылыми тәжірибелер бұл теорияны растай түсті. Дегенмен, қазіргі технологияның шектемесінен, әсіресе Ірі үдеткіштердің мүмкіндігі әлі де шекті болғандықтан, әлем кеңеюінің алғашқы сәтін тіке/жанама тәсілмен айқын түсіндіру әлі де қиын болып тұр. Жойқын жарылыс теориясы әлемнің алғашқы кезеңі туралы әлі ештеңені нақты түсіндіре алмайды, оның бар мүмкіндігі сол алғашқы кезеңнен кейінгі өзгерістерді жорамалға негізделген күйде түсіндірумен ғана шектеледі. Қазіргі өлшеулер мен есептеулер бойынша, ғарышта Жеңіл элементтер айырықша мол екені анықталды. Жойқын жарылыс теориясында айтылатын ғарыштың алғашқы тез кеңеюі (жарылысы) мен біртіндеп суу барысында алғашқы бірнеше минутта термоядролық реакциядан осы Жеңіл элементтердің мол қоры қалыптасқаны анық. Сандық және сапалық анықтау бойынша, жеңіл элементтердің молдығы алғашқы сол жарылыста пайда болған жеңіл элементтердің мөлшері мен сипатына сай келеді.

4 слайд

5 слайд
Эдвин Пауэлл Хаббл ( ағылш. Edwin Powell Hubble , 20 қараша 1889 , Маршфилд, штат Миссури — 28 қыркүйек 1953 , Сан-Марино , штат Калифорния ) — америкалық астроном, Вашингтондағы Ұлттық Ғалымдар Академиясының мүшесі. Еңбек жолы[ өңдеу ] Негізгі ғылыми еңбектері галактикаларды зерттеуге арналған. Ол тұмандықтарды галактикалық және галактикадан тыс тумандықтар деп классификациялауды ұсынды. Бізге жақын галактикадан тыс тұмандықтардың жұлдыздық табиғаты бар екендігін, яғни олардың біздің Галактикаға ұқсас екендігін дәлелдеді. Галактикалардың спектріндегі қызыл ығысудың галактикалардың ара қашықтығына пропорционал екендігін көрсетті [1] . 1920 жылдардың басында Хаббл кейбір жұлдыздардың біз орналасқан Құс Жолы галактикасынан тыс жатқанын дәлелдеген. Бұл жаңалық сол уақыттағы ғалам тек Құс Жолынан ғана тұрады деген тұжырымның дұрыстығы туралы дау туғызды. Ғалым, сондай-ақ, галактикалардың қызыл ығысуын зерттеді, нәтижесінде Хаббл заңы дүниеге келді. 1983 жылғы Үлкен ғарыштық телескоптың атауы, астрономияға үлкен үлес қосқан Эдвин Хабблдың құрметіне Хаббл телескопы болып өзгертілді. Телескоп 1990 жылы іске қосылды және 2014 жылға дейін қызмет етеді деп есептелуде [

5 слайд

6 слайд
NASA 2009 жылы «Хаббл» ғарыш бақылау телескобын жөндеуден өткізіп, бұрын түсіру мүмкін болмаған жұлдыздар тұмандықтарын суретке түсірді. Кең ғарыштан иненің жасуындай көрінетін жарықтардың шын мәніндегі алып бейнесі, адамдарды шексіз қиялға жетелейді. Тілсім ғарыш адамдарды өзінің сырын ашуға шақырып тұрады. |NASA 2009 жылы «Хаббл» ғарыш бақылау телескобын жөндеуден өткізіп, бұрын түсіру мүмкін болмаған жұлдыздар тұмандықтарын суретке түсірді. Кең ғарыштан иненің жасуындай көрінетін жарықтардың шын мәніндегі алып бейнесі, адамдарды шексіз қиялға жетелейді. Тілсім ғарыш адамдарды өзінің сырын ашуға шақырып тұрады. |

6 слайд

7 слайд
009 жылы қайта жөндеуден өткеннен кейін «Хаббл» телескобы тапқан “ NG6302” жұлдыздар тұмандығы сол кезде астрономия саласындағы айтулы жаңалық болып еді. Бұл жұлдыздар тұмандығының екі түрлі аты бар – «Насеком жұлдыздар тұмандығы» және «Көбелек жұлдыздар тұмандығы». Бұндай ат оның қанатын жайған көркем көбелекке ұқсап кеткен бейнесіне қарата қойылған.

7 слайд

8 слайд
Суреттегі Галактикалар «Стефан үштігі», кейде «Хиксон тобы 92» деп те аталады. «Хаббл» 2009 жылдан бергі тапқан бес үлкен жаңа Галактиканың үшеуі осы «Стефан үштігі».

8 слайд

9 слайд
АҚШ Аэронавтика және ғарыш кеңістігін зерттеу орталығы ( NASA) және өзге де ғарыш зерттеу орталықтары болып әлемнен 10 миллиардқа жуық Галактикалардың барын тапты.

9 слайд

10 слайд
Хабблдың жұлдызды тұмандықты екі кеңістікте түсіргені. Алғашында бұл тұмандық Галактикалардың арғы бетінде тұрған бұлыңғыр тұман еді. Көп жыдар бойы телескопты осы тұмандыққа туралау арқылы ғалымдар тұмандықтың аса көркем көрнісін бес жыл бұрын ғана толық түсіре алды. Бұл тұмандық «Құрулы бағана» деген балама атпен танымал. |

10 слайд