«Ұлттық стильдегі әшекей тек сәндік бұйым ба?»

1 слайд
№ 1Қазанбасы орта мектебінің 3 сынып оқушысы Алмасова Дариға

1 слайд

2 слайд
«Ұлттық стильдегі әшекей тек сәндік бұйым ба?»

2 слайд

3 слайд
Зерттеудегі мақсаты: Ұлттық нақыштағы әшекей бұйымдарды күнделікті өмірде қолдану .

3 слайд

4 слайд
Тақырыптың өзектілігі: Ұлттық стильдегі бұйымдарға деген қызығушылықты арттыра тұра, оның тәрбиелік мәнін және қасиетін анықтау.

4 слайд

5 слайд
• Қостанай облыстық тарихи-өлкетану мұражайы қорындағы жинақталған  дәстүрлі өнер коллекцияларының ішіндегі қайталанбас туындылардың бірі — күмістен соғылған зергерлік бұйы мдар.3сурет.

5 слайд

6 слайд
• Қазба жұмыстары барысында табылған металл қорытатын пештер мен қолдан жасалған әшекей бұйымдары, ежелгі дәуірдің тұрмыстық заттары мен қару- жарақтары бұл туралы тереңнен сыр шертеді.

6 слайд

7 слайд
• Бүгінгі Қазақстандағы кен-металлургия жүйесіне келсек, ол екі саладан тұрады - қара металлургия және түсті металлургия: • — қара металлургияға темір, отқа төзімді өнімдер, металл сынықтарын қайта өңдеу өндірістері жатады; — түсті металлургияға шикізат өңдеу өндірістері жатады Қостанай облысында орналасқан Соколов-Сарыбай тау-кен байыту өндірістік бірлестігі – металлургия  саласының ірі кісіпорны.

7 слайд

8 слайд
Кен байыту комбинатының лабороториясында 1килограмм темірде қанша күміс бар екенің анықтау үшін темірді үнемі тестілеуден өткізеді. Қорытылған күміс әртүрлі пішіндер жасауға қолайлы металл. 1г күмістен ұзындығы 2 км созылатын жіп-жіңішке сым алуға болады.

8 слайд

9 слайд
Бүгінгі күнде қандай әшекейлік бұйымдар қолдануда. үнемі тағады; сәндік үшін тағады; қорғаныш ретінде мағынасы жоқ ; білмейді ұлттық нақыштағы 1 2 3 4 5 6 0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 Series3 Series2 Series1 Сауалнаманың сұрақтары: 1.Сіз әшекей тағасыз ба? 2.Әшекейді үнемі тағасыз ба,әлде арнайы оқиғаға арнап тағасыз ба? 3.Ұлттық нақыштағы әшекей бұйым тағасыз ба? 4.Әшекей бұйымды қандай мақсатпен тағасыз? 5.Қазіргі әшекей бұйымдардың қандай мағынасы бар?

9 слайд

10 слайд
Қайсысын қалайсыз?

10 слайд

11 слайд
«Әшекей бұйымдардың қыз баланың тәрбиесіне тигізетін әсері» Шашбау Шолпы Шаштеңге шашқап Әйел шашының ұшында тіршіліктің күші бар деп есептелген. Осы наным- сенімге сәйкес қыздардың шашын қимай, бұрым етіп өсіріп қойған. Оның ұшына шолпы, шашбау,шаштеңге байлаған. Шашбау таққан қыз аса көрікті, сымбатты, қылықты көрінген.

11 слайд

12 слайд
«Құлағыңа алтын сырға» деп ескертіп,«сырға салу» дәстүрін қалыптастырған қазақ халқының ғұрпында, сырғаның алар орны тіптен ерекше. Сырға салынған қыз өз дәрежесіне сай қызмет жасап, үй тірлігіне араласады. Күннің, жұлдыздың, айдың, ал салпыншақтарында тұқымның, гүл жапырақшаларының, дәндердің болуы өзінен тарайтын ұрпақтың көп болуын меңзейді.

12 слайд

13 слайд
«Мойынға тағатын зергерлік әшекейі бұйымдар» Алқаны жас өспірім және бойжеткен қыздар, жас келіншектер таққан Ертеде үкі киелі құс саналып, оның аяғын, қауырсынын тұмар орнына тұтынған. Тұмарды тек әшекей ретінде ғана емес, пәле- жаладан, ауру-сырқаудан, көз тиюден сақтайды деген түсінік бойынша таққан. Тұмарлар адам бойына қуат беріп, көңіліне сенім тудырған.

13 слайд

14 слайд
Өңіржиек – қалыңдықтың негізгі әшекей бұйымдарының бірі Өңіржиектің мағынасы ұрпақтың өсіп- өркендеуі, оны жалғастырушы әйел адамның рөлі, әр түрлі қауіп-қатерден сақтану сияқты жайларды білдіреді.

14 слайд

15 слайд
«Қолға арналған әшекей бұйымдар» «Құстұмсық» «Отаужүзік» «Құдағи жүзік » Құдағи жүзік  – зор сый-құрметтің белгісі. Ерекшелігі – жас жұбайлардың   жұбы жазылмасын, екеуі бірігіп тату отбасы болсын дегенді меңзейдіКелін болып түскен қызға енесі арнайы тіккен отауың биік болсын, деп отаужүзік соқтырған. Бұл жүзікті қалыңдықтың саусағына күйеуінің ұрпағын жалғастырушы ретінде кигізген. Жүзік – бақыттың, тәуелсіздіктің, құс тәрізді еркіндіктің белгісі. Ұзатылып бара жатқан қызының қолындағы құстұмсық  жүзікті анасы шешіп алып, қыз жасауымен бірге орамалға түйіп, сандығына салып жіберетін болған.

15 слайд

16 слайд
Білезік -адам бойындағы күш-қуатты сақтайтын бұйым сақиналы білезік шынжырлы білезік тасты білезік жұп білезік

16 слайд

17 слайд
Күмістен жасалған әшекей бұйымның пайдасы. Жапонияда , күмісті кондиционер құрамына қосып,ауаны тазартуға қолданады Индияда күміс тағам қоспасы Е174 ретінде тіркелген. Тәтілерді безендіру кезінде жұқа фольганы- варакты қолданады.Фальган ы тәттімен бірге жейді . Күміс иондары қатерлі ісік ауруына шалдыққан адамдардың жасушаларын қайта тірілтіп, көбеюіне көмектеседі

17 слайд

18 слайд
Күмістен соғылған жүзікті сұқ саусаққа тақса, ол ішектердің жұмысын жақсартады, әжімдердің жоғалуына әсер етеді. Шынашаққа тағылған жүзік, ол жүректі түрлі аурулардан қорғайдыБас бармаққа тағылған жүзік ойлау қабілетінің дамуына ықпал етеді . Аты жоқ саусаққа тағылған жүзік иесіне шабыт сыйлап, шығармашылық қабілетті арттырады. Ортан саусаққа тағылған жүзік ой-өрісті дамытып, энергияны көбейтуге көмектеседі .

18 слайд

19 слайд
Күмістің тигізетін кері әсері. Күміспен және оның тұздарымен көп жылдар бойы жұмыс істеген адамдар –аргирия ауруына шалдығады.Күміс адам ағзасында металл түрінде бұлшық еттерде,тамырда, бүйректе ,өтте,мыйда тұнады. Күміс тері, ауыз,мұрын қуыстарында жиналса ,түлға бейнесін, жасыл-сұр немесе көгілдір түске бояйды

19 слайд

20 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ: Ұлттық стильдегі күміс бұйым әдемі әшекей ғана емес, иесін қорғайтын тұмар, диагноз қоюшы, емші,қыздың бойын түзететін тәрбиеші .

20 слайд

21 слайд
Ұсыныс: 1.Ұлттық стильдегі әшекейлік бұйымдарды күнделікті қолданып, ұлттық дүниені жаңғырту. 2.Күмістен соғылған әшекей бұйымдар пайдасын насихаттай отырып, сәндік үлгіде тұтыну.

21 слайд

22 слайд
Назарларыңызға рақмет!

22 слайд