Ұлы Абайдың қара сөздеріндегі мақал -мәтелдердің тәрбиелік мәні

1 слайд
Абай Құнанбаев 1845-1904

1 слайд

2 слайд
• Абайдың азан шақырып қойған аты – Ибраһим. • Әжесі Зере сүйікті немересін Абай, яғни сүйкімді деп еркелеткен. Осыдан кейін ел арасында шын аты аталмай, Абай атанып кетеді.

2 слайд

3 слайд
• Абайдың әкесі - Құнанбай. Құнанбай Өскенбайұлы 1802 жылы өмірге келеді. Ол халық арасында өте беделді, абыройлы, әділ би болған. Ол 81 жыл ғұмыр кешкен. Құнанбай ел ішінде қажы атанған. • Семей өңірінде Құнанбай қажының мешіті орналасқан.

3 слайд

4 слайд
• Абайдың әжесі - Зере Абайға халық қазынасынан нәр беріп, бойына ізгілік шуағын сепкен, білімге итермелеген ұлы ұстаз, тәлімгер, ана. • Анасы Ұлжан – ұстамды, мейірімі мен ақылы мол дана кісі болған.

4 слайд

5 слайд
• Зере әже көңілі кең, жүрегі нәзік адам болған. Абай әжесін қатты жақсы көреді. Күндіз де, түнде де ертегі айтқызады. • Абай әжесімен бірге: “ Е-е.. Бұлдыр-бұлдыр күн өткен, Бұрынғыда кім өткен?”– деп бастап, әңгіме сұраған тілегін осылайша бастайтын.

5 слайд

6 слайд
• Абай қоғам өміріне, ел басқару ісіне араласты.Абай кез келген істің мәнін бейбіт түрде шешті.

6 слайд

7 слайд
• Абай он екі жасында Семей қаласындағы Ахмет Риза медресесіне түседі. Онда 3 жыл оқиды. Медреседе оқып жүріп 3 айдай орыс мектебінен дәріс алады. Абай араб, түрік, парсы тілдерінде үйренеді.

7 слайд

8 слайд
• Абай орыс әдебиетімен Пушкин, Лермонтов, Достоевский, Бели н ский, Добролюбов шығармаларымен танысады. Әсіресе Пушкин мен Лермонтовтың шығармаларын сүйіп оқыған. • Абай Құнабаев Н. Долгополов досымен бірге.

8 слайд

9 слайд
Пушкиннің “Евгений Онегин”қазақ тіліне аударады, әрі өзі “Татьянаның хаты” атты ән шығарды.

9 слайд

10 слайд
• Біржан сал, Ақан сері, Жаяу Мұса, Тәттімбет сияқты сазгердердің маржан мұраларынан сусындап, әншілік- күйшілік өнерді ерекше бағалаған. Әнге, өнерге жаны құмар болған. • Абай күйлері : “Торы жорға”, “Май түні”, “Абай желдірмесі”. • Абай әндері : “Көзімнің қарасы”, “Айттым, сәлем, Қаламқас”, “Сегіз аяқ”, “Қор болды жаным”.

10 слайд

11 слайд
Абай тоғыз жасынан бастап өлең шығарған. Балаларға арналған өлеңдері “Адам болам десеңіз”, “Әсемпаз болма әрнеге”, “Жазғытұрым”, “Күз”, “Қыс” т.б

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд
Жүрегін шырақ етіп жандырған кім? Жырымен жан сусынын қандырған кім? Өзіне-өзі орнатып ескерткішті, Мұра қып кейінгіге қадырған кім? Ерте оянып, ойланып , ер жеткен кім? Талабын тас қияға өрлеткен кім? Құба жон, құбақан құм, құла қырды, Өлеңнің бесігінде тербеткен кім? Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өскен кім? Үнінен әділдіктің лебі ескен кім? Арманын аттандырып келешекке, Бізбенен осы күнге тілдескен кім?

13 слайд

14 слайд
АБАЙ сыншы ақын Ұлт мақтанышыдана табиғат жыршысы қарасөз шебері сазгер аудармашы

14 слайд

15 слайд
Елбасы Н. Назарбаев: “ Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс” – деген еді.

15 слайд

16 слайд
Ал, М. Әуезов “Мен Абай тереңінен шөміштеп қана іштім” десе, “Даналықты іздесең, Абайды оқы ерінбе” деген сөз және бар. Демек, білім нәрімен сусындағың келсе Абайды оқы, жас ұрпақ!

16 слайд

17 слайд
Өлең құрылысына талдау Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы, Қиыннан қиыстырар ер данасы. Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп, Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы... –

17 слайд

18 слайд
Ал, М. Әуезов “Мен Абай тереңінен шөміштеп қана іштім” десе, “Даналықты іздесең, Абайды оқы ерінбе” деген сөз және бар. Демек, білім нәрімен сусындағың келсе Абайды оқы, жас ұрпақ!

18 слайд

19 слайд
“ Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы, ерінбе”

19 слайд

20 слайд
Ал, М. Әуезов “Мен Абай тереңінен шөміштеп қана іштім” десе, “Даналықты іздесең, Абайды оқы ерінбе” деген сөз және бар. Демек, білім нәрімен сусындағың келсе Абайды оқы, жас ұрпақ!

20 слайд

21 слайд
Ақын болмаса да, ақынға жақын Абай атамызға еліктеп өлең жазған үйірме мүшелерін шақырайық. Абай атаға арнау.

21 слайд

22 слайд
Абай әндері

22 слайд

23 слайд
Қорытындылау «Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз.Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс»- деп елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың айтқан пікірімен аяқтағым келеді.

23 слайд

24 слайд
Үй тапсырмасы. Өлеңдегі үш негізгі ой Өлең қандай Бұрынғының Тыңдаушыға болуы тиіс. ақындарын айтары. сынау.

24 слайд