Ұлы дала өркениеті

1 слайд
Ұлы Дала Өркениеті Ұлы Дала – Еуразияның орталығында, Қазақстан, Ресей, Моңғолия, Қытай, Өзбекстан, Түрікменстан, Тәжікстан, Иран және Ауғанстан аумақтарында орналасқан кең байтақ аймақ. Бұл аймақ әлемнің ежелгі өркениеттерінің бірі болып саналады және көптеген тарихи оқиғалардың куәсі болып табылады. Ұлы Даланың маңызы тарихи, мәдени және археологиялық тұрғыдан шексіз. ZA by Zhibek Aidarali

1 слайд

2 слайд
«Ұлы Дала» ұғымының тарихи- географиялық сипаттамасы «Ұлы Дала» ұғымы тарихи географияда кең ауқымды, кез-келген табиғи шекаралармен шектелмейтін аймақты білдіреді. Бұл ұғым Еуразия құрлығының орталығындағы кең жазықтарды, шөлейттерді, далаларды, қыраттарды және таулы аймақтарды қамтиды. Ұлы Далаға Қазақстан, Ресей, Моңғолия, Қытай, Өзбекстан, Түрікменстан, Тәжікстан, Иран және Ауғанстан сияқты мемлекеттердің аумақтары кіреді. Бұл аймақтың географиялық жағдайы ежелгі замандардан бастап көшпелі халықтардың тіршілік етуі үшін қолайлы болып келген. Географиялық ерекшеліктері Ұлы Даланың географиялық ерекшеліктері оның климаты, топырағы, өсімдіктері және жануарлар дүниесімен сипатталады. Бұл аймақ шөлейт, жартылай шөлейт және дала климатымен сипатталады. Тарихи маңызы Ұлы Дала көшпелі халықтардың дамуына және әлем тарихына елеулі әсерін тигізді. Бұл аймақта көптеген ғұлама ойшылдар, ақындар, батырлар және мемлекет қайраткерлері өмір сүрді.

2 слайд

3 слайд
Ұлы Дала көшпелі өркениетінің қайнаркөзі және қалыптасуының ерекшеліктері (энеолит пен қола дәуірі) Ұлы Дала өркениетінің қайнаркөзі энеолит дәуіріне (б.з.д. 4-3 мыңжылдықтар) барып тіреледі. Бұл кезеңде адамдар қоладан құрал- саймандар жасауды үйреніп, мал шаруашылығы мен егіншілікпен айналысты. Ұлы Далада пайда болған алғашқы мәдениеттердің бірі - Андроново мәдениеті, ол осы аймақтағы металл өңдеу технологиясының дамуында маңызды рөл атқарды. 1 Энеолит Дәуірі (б.з.д. 4-3 мыңжылдықтар) Қоладан құрал-саймандардың пайда болуы, мал шаруашылығының дамуы және егіншіліктің басталуы. 2 Қола Дәуірі (б.з.д. 2-1 мыңжылдықтар) Қоладан жасалған қару-жарақтардың кеңінен қолданылуы, көшпелі мал шаруашылығының дамуы, қоғамның әр түрлі топтарға бөлінуі. 3 Темір Дәуірі (б.з.д. 1 мыңжылдық) Темірден жасалған құрал-саймандар мен қару-жарақтардың пайда болуы, көшпелі халықтардың әскери күшінің артуы, мемлекеттердің қалыптасуы.

3 слайд

4 слайд
Қазақстан аумағындағы қола дәуірінің археологиялық мәдениетінің ерекшеліктері Қазақстан аумағындағы қола дәуірінің археологиялық мәдениеті өзінің ерекшелігімен сипатталады. Бұл кезеңдегі ең маңызды мәдениеттердің бірі - Ұлы Даланың оңтүстік-шығыс бөлігінде дамыған Беғазы-Дәндібай мәдениеті. 1Беғазы-Дәндібай Мәдениеті Бұл мәдениеттің ерекшелігі - еңбектің бөлінісінің дамуы, мал шаруашылығының кеңінен таралуы, металл өңдеу технологиясының жетілуі. 2Афанасьево Мәдениеті Бұл мәдениет Ұлы Даланың солтүстік-батыс бөлігінде дамыған. 3Андроново Мәдениеті Бұл мәдениет Ұлы Даланың батыс бөлігінде дамыған.

4 слайд

5 слайд
Ерте көшпелілер дәуіріндегі Ұлы Дала өркениеті Ерте көшпелілер дәуірі (б.з.д. 1 мыңжылдық) Ұлы Дала өркениетінің дамуында маңызды кезең болды. Бұл кезеңде көшпелі халықтардың экономикалық, әскери және саяси күші айтарлықтай артты. Көшпелі Мал Шаруашылығы Мал шаруашылығы көшпелі халықтардың негізгі кәсібі болды, олар малды жайылымдық жерлерде еркін жүргізді. Әскери Күш Көшпелі халықтар жауынгерлік қабілеттерімен және жылдам қозғалыспен ерекшеленді. Мемлекеттердің Қалыптасуы Көшпелі халықтарда мемлекеттер қалыптасып, олардың экономикалық, әскери және саяси күші күшейді.

5 слайд

6 слайд
Орталық Азияның ежелгі мәдениетінің сабақтастығы мен өзара ықпалы Орталық Азияның ежелгі мәдениеті Ұлы Дала өркениетімен тығыз байланысты болды. Бұл аймақта көшпелі халықтармен отырықшы халықтардың өзара әрекеттесуі, сауда-саттық, мәдени алмасу және әскери қатынастардың дамуына әсер етті. Мәдениет Орналасуы Ерекшеліктері Соғды Мәдениеті Орталық Азияның оңтүстігі Сауда-саттық, қолөнер, Парфия Мәдениеті Иран мен Орталық Азияның шығыс бөлігі Әскери күш, мемлекеттік басқару, Күшан Мәдениеті Орталық Азияның солтүстігі Буддизмнің таралуы,

6 слайд

7 слайд
Ұлы Дала өркениетінің әлемдік тарихтағы рөлі Ұлы Дала өркениеті әлем тарихында маңызды рөл атқарды. Бұл аймақта пайда болған көшпелі халықтардың әскери күші, сауда-саттық және мәдениетті таратудағы рөлі әлемдегі көптеген оқиғаларға әсер етті. Жібек жолы Ұлы Дала өркениеті Жібек жолының маңызды бөлігі болды, бұл жол арқылы Шығыс пен Батыс арасында сауда-саттық және мәдени алмасу жүргізілді. Атты әскер Ұлы Дала көшпелі халықтары атты әскерімен әлемдегі ең күшті әскерлердің бірі болды. Мәдениет Ұлы Дала өркениеті өзінің ерекше мәдениетімен, әдет-ғұрыптарымен, музыкасымен, әдебиетімен және өнерімен танымал.

7 слайд

8 слайд
Ұлы Дала өркениетінің қазіргі замандағы маңызы Ұлы Дала өркениетінің қазіргі замандағы маңызы да жоғары. Бұл аймақтың тарихы, мәдениеті, табиғаты және ресурстары бүгінгі күні де зерттеліп, сақталып, дамытылып жатыр. Туризм Ұлы Даланың тарихы мен мәдениетіне қызығушылық танытатын туристер үшін тартымды орын. Археологиялық Зерттеулер Ұлы Даланың ежелгі мәдениетінің қалдықтарын зерттеу арқылы тарихқа қатысты маңызды ақпараттар алынады. Қоршаған Ортаны Қорғау Ұлы Даланың табиғатын қорғау және сақтау, биоалуантүрлілікті сақтау маңызды.

8 слайд

9 слайд
Ұлы Дала Өркениетінің Болашағы Ұлы Дала өркениетінің болашағы жарқын. Бұл аймақтың тарихы, мәдениеті, табиғаты және ресурстары оның болашағын жарқын етіп, ұрпақтарға мұра болып қалады.

9 слайд