Ұлы Жібек жолы.

1 слайд
Құрастырған: Момынова Бекзат Нурлихановна Алматы қаласы, «Тұран» университеті колледжінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің оқытушысы. Қазақ тілі мен әдебиеті. 1-курс Бөлімі: VI Сауда мен көмек: екі жақты келісімді сауда. Сабақтың тақырыбы: Сауда тарихы. Ұлы Жібек жолы – сауда мәдениетінің өркендеу биігі .

1 слайд

2 слайд
Тыңдалым. Бейне фильмдерді көріп, тақырып жайында ақпарат алу. Бейне сабақта берілген сұрақтарға жауап беріңіздер https://www.youtube.com/watch?v=CRW6jkprFQg https://www.youtube.com/watch?v=BgI5zVIXs_0

2 слайд

3 слайд
VI-VII ғасырларда Қытайдан бастау алған керуен Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан даласын кесіп өтетін. Отырар, Тараз, Сайрам (Испиджаб), Түркістан (Яссы), Суяб, Баласағұн т.с.с көне қалалар тек сауда ғана емес, мәдениет және ғылым орталықтары болды. Ұлы «Жібек Жолы» — Қытайдың Ши-ан  деген жерінен басталып, Шыңжан, Орталық Азия  арқылы Таяу Шығысқа  баратын керуендік жол бағыты.  Біздің дәуірімізден бұрынғы II ғасырдан басталған бұл жол, Еуропа мен Азияның, Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір болған. Оның Қазақстан жерін кесіп өтетін тұсында, VI ғасырдан бастап екі бағыт: Сырдария және Тянь-Шань жолдары бағыттары кең өрістелген. Бірінші жол Қытайдан басталып, Шығыс Түркістан Қашқар арқылы Жетісуға, содан Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс елдеріне өткен.1-жаттығу. Оқылым. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

3 слайд

4 слайд
« Ұлы Жібек жолы» атауын 1877 жылы неміс ғалымы, географ Ф. Рихтгофен ұсынған болатын. Ұлы Жібек жолының бірінші тармағы – Мысыр мен Вавилон, Иранда өте қымбат, көк тас лазурит тасымалданған. Сондықтан «Лазурит жолы» деп аталған. Екінші тармағы – Қытайдағы импереторлар үшін нифрит тастарын тасымалдайтын «Нифрит жолы» болған. Үшінші тармағы – қымбат терілер тасымалдайтын «Бұлғын жолы» болған.

4 слайд

5 слайд
Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары – әлем айнасы» дейтін. Себебі, бұл жақта кез келген дүниені айырбастауға, сату мен сатып алуға болатын. Мыстан жасалған тұрмыстық бұйымдар мен қару-жарақтар, киім-кешек пен ер-тұрмандар саудаға түсетін.1-жаттығу. Оқылым. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

5 слайд

6 слайд
Отырар алқабына жүз елуден астам кішкентай қалалар кіретін. Бұл елді мекен қорған сарайларға бай болатын. Саудамен қатар, бұл аймақта білім мен ғылым саласы дамыды.1-жаттығу. Оқылым. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

6 слайд

7 слайд
Түркістан (Яссы) ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Бүгінгі таңда көне қала әлемдік туризм орталығына айналды. 1-жаттығу. Оқылым. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

7 слайд

8 слайд
Суяб пен Баласағұн қалаларында жыл сайын кең көлемде сауда жәрмеңкелері өткізілетін. Әр түрлі елден жиналған саудагерлер бас қосып, сауда қарым-қатынасын орнататын.1-жаттығу. Оқылым. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

8 слайд

9 слайд
2-жаттығу. Айтылым. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер. 1. Ертеде сауда орындары болған қалаларды ата? 2. Ұлы Жібек жолы қайдан бастау алды? 3. Ұлы Жібек жолы қандай көпір болды? 4. Ұлы Жібек жолы Қазақстанның қай аймағын кесіп өтті?

9 слайд

10 слайд
6-жаттығу. Жазылым. Дұрыс/Бұрыс екенін тап. 10-сынып. 2-оқулық. 12 бет. 14-жаттығу.   7-жаттығу. Жазылым. Мәтін бойынша ақпаратты жаз. 10-сынып. 2-оқулық. 12 бет. 11-жаттығу.

10 слайд

11 слайд
8-жаттығу. Айтылым. 10-сынып. 2-оқулық. 13 бет. 15-жаттығу. Картаға қарап, қай қалалардың дамығаны туралы айт.

11 слайд

12 слайд
Сабақты сұрақтар арқылы қорытындылау. 1. Ұлы Жібек жолы бойындағы сауданың түркі кезеңінде жандану себебін түсіндіріңдер. 2. Мемлекеттер арасындағы дипломатиялық қатынастарды нығайтуда Ұлы Жібек жолы қандай рөл атқарды? 3. Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан қай қалалар бүгінгі күнге дейін сақталған? 4. Ұлы Жібек жолының Қазақстан тарихына қосқан үлесіне баға беріңдер.

12 слайд

13 слайд
Ұлы Жібек жолыҰлы Жібек жолы кластерді толтырыңыздар.

13 слайд

14 слайд
Ұлы Жібек жолы туралы презентация жасау.

14 слайд