үздік химик

1 слайд
Білім апталығы « ҮЗДІК ХИМИК » сайысы Мақсаты: Оқушылардың танымдық білімін тереңдетіп теориямен байланыстыра біліу іскерліктерін дамыту.

2 слайд
( оқушылар жылдамдығына қарай, қайсысы тез әрі дұрыс жауап берсе 10 ұпай)I Бәйге

3 слайд
Ca 3 (РО 4 ) 2 молярлық массасын есепте Кері

4 слайд
СаСО 3 құрамындағы элементтердің массалық үлесін есепте. Кері

5 слайд
4 . 6г Na тұз қышқылымен әрекетескенде бөлінетін Н 2 көлемі қандай? Кері

6 слайд
N H 3 N 2 NO NO 2 HNO 3 Азоттың тотығуы дәрежесін табыңдар. Кері

7 слайд
Массасы 30г мыстың мырышпен құймасын Н 2 SO 4 өңдеген . Бұл кезде 4,4л сутек бөлінген. Осы құймадағы мырыштың массалық үлесін есепте. Кері

8 слайд
(Сұраққа жауап беріп , кездесетін элементтерді қазақ орыс латын тілінде айту. Дұрыс жауап 20 ұпай, жартылай ұпай 10) ІІ ПОЛИГЛОТ

9 слайд
Мидың құрамында, жүйке талшығында көп кездесетін “ақыл- ой элементі” Ең жеңіл элемент саналады периодтық жүйе осыдан бастау алады. Батыр майданда шыңдалады, .......... қайнауда шыңдалады. Ол болмаса асыңның кірмес, Кім бар ортада оны білмес.

10 слайд
Мидың құрамында, жүйке талшығында көп кездесетін “ақыл- ой элементі” Ең жеңіл элемент саналады периодтық жүйе осыдан бастау алады. Фосфор –фосфор- фосфорус Сутегі-водород- гидрогениум Батыр майданда шыңдалады, .......... қайнауда шыңдалады. Темір – железо - феррум Ол болмаса асыңның кірмес, Кім бар ортада оны білмес. Ас тұзы- соль -салт

11 слайд
Исі,түсі,өңі жоқ. Табиғатта онсыз өмір жоқ Өсімдік егер көп болса, Денсаулыққа пайдасы көп. Бірінші бөлігім көп емес, Екінші бөлігім тілсіз жау. Қосып оқы элементті, Тыныс алуға қиындау. Бұл қай элемент Көп сөз- көмір Аз сөз- Аспандағы айды осы элементпен теңестіреді, Салмақты адамды мақтауды да келістіреді.

12 слайд
Исі,түсі,өңі жоқ. Табиғатта онсыз өмір жоқ Өсімдік егер көп болса, Денсаулыққа пайдасы көп. Оттек- кислород- оксигениум Бірінші бөлігім көп емес, Екінші бөлігім тілсіз жау. Қосып оқы элементті, Тыныс алуға қиындау. Бұл қай элемент Азот- азот- нитрогениум Көп сөз- көмір Аз сөз- Алтын-золото- аурум Аспандағы айды осы элементпен теңестіреді, Салмақты адамды мақтауды да келістіреді. Күміс- серебро - аргентум

13 слайд
1.Ақ түйір айналады тыным таппай, Жүргендей су бетінен орын таппай, Аздан соң суға сүңгіп жоқ юолады. Достарым ал қанеки, қойма таппай. 2.сірке қышқылынан жасалатын дәрі? 3.Аспен келеді , тамаққа дәм береді 4.Дем алғанда лайланатын су 5.Консерві қалбыры жасалатын металл ? 6.Органикалық заттарды негізгі құрам бөлігі ? 7.Сұйық металл ? 8.Ауаның негізгі құрам бөлігі

14 слайд
1.Ақ түйір айналады тыным таппай, Жүргендей су бетінен орын таппай, Аздан соң суға сүңгіп жоқ юолады. Достарым ал қанеки, қойма таппай. 2.сірке қышқылынан жасалатын дәрі? (аспирин, ацетилсалициловая кислота) 3.Аспен келеді , тамаққа дәм береді ( Na ( CL ) 4.Дем алғанда лайланатын су ( Ca ( OH ) 2 ) 5.Консерві қалбыры жасалатын металл ? ( Sn- қалайы,ОЛОВО,станум) 6.Органикалық заттарды негізгі құрам бөлігі ? (С-көміртегі,углерод,карбонеум) 7.Сұйық металл ? ( Hg- сынап,ртуть,гидраргирум) 8.Ауаның негізгі құрам бөлігі ( Оттегі, кислород, оксигениум )( Na )

15 слайд
9.Дұрыс пайдалансаң емдейді, Бұрыс пайдалансаң мүгедек етеді. (А S- мышьяк,) мышьяк,арсеникум 10.Бейбітшілік және соғыс элементі ? ( N- Азот ,азот,нитрогенум) 11.Ой және өмір элементі ? ( P -Фосфор,Фосфор,фосфорум) 12.Ардақтымын жасыңа да кәріңе, Дүниенің менімен көркі, әріде, Толықсыған толған айдай жарықпын, Өнімнің барлық баға, нарықтың . (алтын, золото, аурум)

16 слайд
9.Дұрыс пайдалансаң емдейді, Бұрыс пайдалансаң мүгедек етеді. (А S- мышьяк,) мышьяк,арсеникум 10.Бейбітшілік және соғыс элементі ? ( N- Азот ,азот,нитрогенум) 11.Ой және өмір элементі ? ( P -Фосфор,Фосфор,фосфорум) 12.Ардақтымын жасыңа да кәріңе, Дүниенің менімен көркі, әріде, Толықсыған толған айдай жарықпын, Өнімнің барлық баға, нарықтың . (алтын, золото, аурум)

17 слайд
V « Жалғасын тап » (мақал-мәтелдердің жалғасын да химиялық элементтер жасырылған 5 ұпай 1.Жер қазына-...су 2.Қойдың сүті- 3.Сұмның ырымы жаман, 4.Темірді қызған кезде соқ . 5.Арпа-бидай , екен . 6.Аз сөз- , Көп сөз-. 7.Ақыл арымас- шірімес . 8.Темірсіз-халық, тұзсыз тағам болмайды. 9.Аспанда ай әкім болса, жерде адамның әкімі . 10.Алтынды еріте білген, ірітер,теріні илей білген шірітер

18 слайд
V « Жалғасын тап » (мақал-мәтелдердің жалғасын да химиялық элементтер жасырылған 5 ұпай 1.Жер қазына-...су алтын 2.Қойдың сүті- қорғасын 3.Сұмның ырымы жаман, Судың шірігі жаман. 4.Темірді қызған кезде соқ . 5.Арпа-бидай ас екен , Алтын-күміс тас екен . 6.Аз сөз- алтын, Көп сөз-күміс. 7.Ақыл арымас-алтын шірімес . 8.Темірсіз-халық, тұзсыз тағам болмайды. 9.Аспанда ай әкім болса, жерде адамның әкімі күміс. 10. еріте білген, ірітер,теріні илей білген шірітер

19 слайд
VI Дәстүрлі емес сұрақтар.(10ұпай) 1.Неге сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармайды. Жұп электрон экзотермиялық реакция 2.Оттегі жайлы : 3.Бір көргеннен ұнату бағдарламасы .

20 слайд
Дәстүрлі емес сұрақтар. Сіздердің тыңдап отырғандарыңыз бір көргеннен ұнату бағдарламасы. Шымкент қаласының Д.И.Менделеев атындағы ауданының №2 үйдің екінші қабатының №6 бөлмесінің тұрғыны аталған қабаттағы №8 бөлмеде тұратын қызды сырттай ұнатып қалады . Ол одан екі жас үлкен еді.Күндердің-күнінде жігіт оқуға кетеді. Сонан бері түнде түсінен күндіз есінен кетпейді .

21 слайд
Амалы құрып портретін салып, іліп қойады. Сұрақ: Кім-кімді ұнатқан ? №2,2 қабат, №6, №8 екі жас деген нені білдірді? Қыздың портретін қалай салған?

22 слайд
Жауабы: Көміртегі оттегін ұнатқан, №2 период 2 қатар да ,№6 бөлімде тұратын көміртегі (жігіт), №8 бөлімінде тұратын оттегі қыз . Екі жас деген көміртегінің реттік № 6. Оттегінің реттік №6. Қыздың портреті О реакция теңдеуі С+О 2 = СО 2

23 слайд
Оттегі жайлы. Ертеде елді-мекен ішінде оттегі деген газ өмір сүріпті.Ол өте күшті екен.Жер бетінде тіршілік тек қана мен сақтап тұрмын дейді екен. Күштілігі сондай кім кездесседе тынықтырып жібереді сондықтан оттекті тынықтырғыш, алынған заттарды тынығу деп атайды. Мендеелев шаһарында қыдырып жүріп, кездескен элементтердің бәрімен реакцияға түсіп , аралас- құралас бола береді.Содан мақтаншақ болып алды. Химия дүниесінде меннен күшті ешкім жоқ деп ойлайды.Бірақ оттегі қателескен еді. Бір күні таблицада фтормен кездесіп қалады

24 слайд
Оны тотықтырғысы келіп еді,күші келмеді.Көмекке сутегін шақырды, екеуі бірігіп су молекуласын құрып фторға ұмтылды.СУ фторға бар күшін жұмсасада әлі келмеді .Бірақ фтор күшті еді.естімеген ғажайып оқиға болды.Бұрын отты сөндірірп жүрген судың өзі фторда жанып кетті. Сұрақ.Мақтаншақ оттегі тотыға ма тотықсыздана ма? Реакция теңдеуін жаз

25 слайд
Жауабы . Оттегі бұрын тотықтырғыш болып келсе,бұл реакцияда тотықсыздандырғыш рөлін атқарды.Сөйтіп фтор оттегінде тотықтырғштығы асып түсті.Өзіңнен зор шықса,екі көзің сонда шығар дегенің кері келді O 2 +F 2 >OF 2

26 слайд
Сутегі жайлы Ерте-ерте ертеде, ешкі жүні бөртеде, Менделив шаһарында хлор деген элемент өмір сүріпті. Хлор ержете келіп өзіне соңғы электрон қабаты жетіспейтінін байқапты.Сол бір электронды іздеп бармаған жері, баспаған тауы қалмапты. Бір күні алдынан сутегі кездесіпті. Сутегі сұлудың да іздегені бір электрон болыпты. Бір электрон болса, шіркін гелелийге ұқсап , армансыз тіршілік етер ем деп ойлапты.Хлор мен сутегі ұзақ уақыт сөйлесе , сұхбаттаса келе , екеуі бірігіп өмір сүруге келіседі. Екеуі бірігіп жұп электрон түзеді. Екеуінің қосылуы тойы, реакциясы өте кү. Жүреді, себебі реакция экзотермиялық өзінен жылу бөле жүретін реакция еді.Сөйтіп , нәтижесінде хлорлы сутегі шаңырағы дүниеге келеді.Бірақ сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармады. Сұрақ: Неге сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармады? Жұп электрон экзотермиялық реакция деген нені білдіреді?

27 слайд
Жауабы : Себебіхлордыңэлектртіршілі гікүштіеді.Екеуінеортақжұпэ лектронды хлор өзінетартыпалады. Ал сутегіболсаэлектронсызқала ды, сутегібұғанкөндігеалмайхло рданайрылғысыкеледі, бірақайрылаалмады.Себібі реакция қайтымсызеді. Жаққанотқа, өзіжылынуға тура келеді. H+CL 2 =2HCL

28 слайд
Жауабы : Себебіхлордыңэлектртіршілі гікүштіеді.Екеуінеортақжұпэ лектронды хлор өзінетартыпалады. Ал сутегіболсаэлектронсызқала ды, сутегібұғанкөндігеалмайхло рданайрылғысыкеледі, бірақайрылаалмады.Себібі реакция қайтымсызеді. Жаққанотқа, өзіжылынуға тура келеді. H+CL 2 =2HCL

29 слайд

30 слайд

31 слайд