VI-IX ғасырлардағы Қазақстан

1 слайд
VI-IX ғасырлардағы Қазақстан

2 слайд
Сабақтың тақырыбы:Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы Сабақтың тақырыбы:Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекеттермемлекеттер  Мақсаты:Мақсаты: оқушылардың тарих сабағынан алған білімдері бойынша қайталау оқушылардың тарих сабағынан алған білімдері бойынша қайталау арқылы,одан әрі танымдылығын арттыру;арқылы,одан әрі танымдылығын арттыру;  Достарын таңдай білуге,өзін дұрыс ұстап мәдениетті түрде ойын,пікірін Достарын таңдай білуге,өзін дұрыс ұстап мәдениетті түрде ойын,пікірін дұрыс жеткізуге үйрету;дұрыс жеткізуге үйрету;  Өткен тақырыптар бойынша оқушылардың білім деңгейін байқауға,тез Өткен тақырыптар бойынша оқушылардың білім деңгейін байқауға,тез ойлауға,есте сақтауға,өз ойын жан-жақты толық жеткізе білуге қосымша іздену.ойлауға,есте сақтауға,өз ойын жан-жақты толық жеткізе білуге қосымша іздену.  Көрнекілігі:Көрнекілігі: төсбелгілер,сызбалар,буклеттер, интерактивті тақта.төсбелгілер,сызбалар,буклеттер, интерактивті тақта.  Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, география, салт-дәстүр.Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, география, салт-дәстүр. Барысы:Барысы:  І.Ұйымдастыру.І.Ұйымдастыру.  Мұғалім:Құрметті оқушылар,ұстаздар,көрермендер, 7-сынып оқушыларының Мұғалім:Құрметті оқушылар,ұстаздар,көрермендер, 7-сынып оқушыларының арасында өткелі отырған «Ең ақылдылар» атты сайысымызды тамашалауға арасында өткелі отырған «Ең ақылдылар» атты сайысымызды тамашалауға қош келдіңіздер.Оқушылар тарихтан алған білімдерін қолдана отырып қош келдіңіздер.Оқушылар тарихтан алған білімдерін қолдана отырып қойылған сұрақтарға тез ойлап жауап беру қажет.Сабақта алған білімдерін қойылған сұрақтарға тез ойлап жауап беру қажет.Сабақта алған білімдерін турларда көрсете алады. Ал енді сайысқа қатысатын оқушылармен,әділ турларда көрсете алады. Ал енді сайысқа қатысатын оқушылармен,әділ қазылар алқасымен таныс болайыққазылар алқасымен таныс болайық . Оқушыларды топқа бөлеміз “Алғырлар” . Оқушыларды топқа бөлеміз “Алғырлар” мен “Тапқырлар” Енді сайысымызды бастаймыз. Сайысымыз 4 турдан мен “Тапқырлар” Енді сайысымызды бастаймыз. Сайысымыз 4 турдан тұрады: тұрады:

3 слайд
Жорға Тапқырлық Тікелей сұрақтар БӘЙГЕ

4 слайд
1.«Жорға» (жауаптарды сәйкестендіру) 2. «Тапқырлық(тест сұрақтарына жауап беру) 3.«Тікелей сұрақтар» (ұяшықтардағы сұрақтарға жауап) 4.«Бәйге» (зымыран сұрақтарына жауап беру)   (аз ұпай жинаған топқа сары стикерлер беріледі,ал дұрыс жауаптарға қызыл, көк стикерлер таратылады).

5 слайд

6 слайд
1-кезең: «Жорға» (Аламан жарысы)   Экранға назар аударыңыздар.Алдарыңызда сәйкестендіру. Тез жауап берген топ реттік санмен келесі тапсырманы орындайды.   Қарлұқ қағанаты 552-603ж Түрік қағанаты  756-940ж Түргеш қағанаты 603-704ж   Батыс түрік қағанаты 704-756ж  

7 слайд
2-кезең : «Тапқырлық» 1.Оғыздардағы жоғары билік иесінің лауазымы • А) Инал • Б) Жабғу • С) Сюбашы • Д) Күл-еркін  2.Бумын қаза болғаннан кейін оның орнына отырған қаған (552ж) • А) Қара-Еске • Б) Тобо қаған • С) Мұқан • Д) Білге қаған  • 3.Араб тарихшысы Әл-Марвази айтуынша,қарлұқтардың құрамында қанша тайпа болған? • А) 24 • Б) 12 • С) 9 • Д) 5 • 4.Қазіргі канализацияның ХІІғ. пайдаланылған қарапайым түрі • А) Махала • Б) Цилиндр • С) Антифиладалы • Д) Ташнау • 5.Түргештердің Кіші Ордасы қай қалада болды? • А) Сығанақ • Б) Баласағұн • С) Тараз • Д) Күңгіт • 6.Батыс Түрік қағанатында сот қызметін кім атқарған? • А) Күл-еркіндер • Б) Жабғу • С) Тархан • Д) Елтебер •  

8 слайд
7.Түрік қағанаты қай жылы ыдырады? А) 552ж Б) 545ж С) 581ж Д) 603ж 8.Батыс Түрік қағанатында 610-618жылдары қай қаған билік етті? А) Тардуш (Дато) Б) Шегу С) Ешбар Елтеріс Д) Үшлік 9.Түрік қағанатында « тат » деп кімді айтқан? А) жоғарғы билеушіні Б) ақсүйектерді С) қалың бұқараны Д) құлды * 10.Сұлу қаған орданы қай қалаға көшірді? А) Суяб қаласына Б) Талас (Тараз) қаласына С) Баласағұн қаласына Д) Испиджаб қаласына 11.Соғдылар Жетісуға қай ғасырларда қоныс аударған? А) ІІ-ІV ғасырларда Б) VI-VIII ғасырларда С) IX - XII ғасырларда Д) V - VII ғасырларда 12.Қарлұқтардың Ұйғыр қағанатына қарсы күресі қанша жылға созылған? А) 2 жылға Б) 10 жылға С) 20 жылға Д) 15 жылға 13.Оғыз жабғуы Киев кінәзі Святославпен Хазарларға қарсы қай жылы әскери одақ құрды? А) 985 ж. Б) 965 ж. С) 1041 ж. Д) 764 ж. 14.Оғыздарда кәсіпшілік пен қолөнердің басты,дамыған түрі А) құмыра жасау,көзешілік Б) малдан алынған өнімді өңдеу С) зергерлік бұйымдар жасау Д) темір ұсталығы 15.Қимақ елінің құрамында жеті тайпа болғандығын жазған ортағасырлық тарихшы? А) Сыма Цянь Б) Гардизи С) Масуди Д) Махмұд Қашғари

9 слайд
1.Ойыншыларға экранда көрсетілген тақырыпты таңдау ұсынылады. 2. Әр тақырып 10,20,30,40,50 санды ұяшықтарға бөлінген. 3. Ұяшықтағы сұраққа жауап берсе ойыншы сол ұяшыққа тиесілі ұпайды иеленеді. 4. Ұяшықтағы ұпай көбейген сайын сұрақ та күрделене түседі.

10 слайд
Оғыз мемлекеті Қимақ қағанаты Қарлұқ қағанаты 10 20 30 40 20 30 4010 10 4030203-кезең “Тікелей сұрақтар”

11 слайд
10 Оғыз мемлекетінің астанасы Янгикент

12 слайд
20. ХІ ғасырда оғыздарды Сырдария,Арал бойынан ығыстырған кімдер? Қыпшақтар

13 слайд
Х ғ. Аяғы ХІғ. Басында оғыздарда кімнің кезінде мемлекеттің жағдайы күрт нашарлайды ? Әли хан

14 слайд
40.Кімнің дерегі бойынша оғыздарда12 тайпа болған Әл-Марвази

15 слайд
10. Қимақтардың орталығы болған қала Имақия

16 слайд
20. Әл-Идриси еңбегі бойынша қимақтардың Ертіс өзені бойында қанша қаласы бар? 12 қала

17 слайд
30. Қимақ қағанатында билеуші адам қалай аталады ? Қаған

18 слайд
40.Солтүстік Моңғолияны мекендеген қимақтардың ішінде қыпшақтардың да болғандығы туралы кім жазды? Сыма Цянь

19 слайд
10. VII ғасырдың басында қарлұқтардың құрамында бұлақ, жікіл, ташлық тайпалары бар екендігі көрсетілген жазба Қытай

20 слайд
20. Қарлұқтар арасында ислам дінін қабылдау қашан басталды? 942ж

21 слайд
30. Б.з.б. V ғасырда қарлұқтар жазба деректерде қандай тайпалардың құрамында кездеседі? Тирек

22 слайд
40. Қарлұқтарға “ғазауат соғыс” жариялаған кімдер? Саманилер

23 слайд
4-кезең “Бәйге” 1-топқа 1.Белгілі бір діни нанымдардың шығу тегін аңмен байланыстыратын табыну белгісі 2.Әбунасыр әл Фараби дүниеге келген қала 3.Оғыздарда халық жиналысы жылына неше рет шақырылды? 4.552 жылғы жеңістен кейін « елхан » деген атақ алған қаған 5.Батыс Түрік қағанатының астанасы 6.Түргештер туралы алғашқы деректер қай жазбаларда кездеседі? 7. 840жылы өзін қаған деп жариялаған кім? 8.Архитектура латынша қандай мағынаны береді? 9.Көне түрік жазуы қанша әріптен тұрады? 10.Діни адамдарға берілген жер 11.Қимақ қағанатының жері ХІ ғасырда кімдердің қолына көшті? 12.Батыс Түрік қағанаты қай жылы құрылды? 13.Сары және қара түргештер арасындағы талас-тартыс қанша жылға созылды? 14.Сұлудың орнына қаған болған кім? 15.Орта Азия мен Қазақстанға арабтардың жаулап алуынан ене бастаған дін

24 слайд
2.топқа 1.Түргештерде қағанат қанша әкімшілік аймаққа бөлінді? 2.Қарлұқтар ІХ ғасырдың басында кімдерден жеңіліс тапты? 3.Оғыздардағы жоғарғы билік иесінің лауазымы 4. «Оғызнаманың» ескі нұсқасын ХІІІғ.бірінші жазып қалдырған тарихшы 5.Шығыстың аса көрнекті ғалымы Әбунасыр әл Фараби шығармалары қай тілде жазылған? 6.Үшлік қай жылы қаза болды? 7.Қара түргештердің астанасы 8.Қарлұқ қағанаты қанша жылға жуық өмір сүрді? 9.ІХ ғасырдың аяғы Х ғасырдың басында Сырдарияның орта және төменгі ағысында құрылған мемлекет 10. «Құдық үстіне салынған құрылыс» дегенді білдіретін ұғым 11.Мәйітті өртеп, оны заттарымен бірге жерлеу рәсімі кімдерге тән? 12.Батыс Түрік қағанатын алғашқы кезде басқарған қаған 13 «Сүзеген», «мүйізді қаған» деген атты арабтар кімге қойған? 14.Қазақстанда түрік дәуірінде мүсін өнері ерекше дамыған.Көне түрік жазуында тас мүсіндерді не деп жазған? 15.Қыпшақтардың сол қанатының орталығы

25 слайд
Мұғалім : Міне біздің төртінші турымызда өз мәресіне жетті. Өте жақсы енді әділ қазылар сайыскерлеріміздің ұпай сандарын қорытындылап, жеңімпаз топты анықтап, бағаларымен, сыйлықтармен, мадақтамамен құттықтау. «Ең ақылдылар» атанған топты осы дипломмен марапаттау. Мұғалім: Оқушыларымыздың білімін, санасын, оқуға деген құштарлығын оятатын сайысымыз көбейе берсін. Көріп тамашалағандарыңызға көп-көп рахмет.