Заманауи картографиялық әдістер
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Заманауи
картографиялық
әдістер
11 сынып Астана қаласы Білім басқармасы
Кемал Ақышев атындағы
№ 69 мектеп-гимназия
1 слайд
Заманауи картографиялық әдістер 11 сынып Астана қаласы Білім басқармасы Кемал Ақышев атындағы № 69 мектеп-гимназия
2 слайд
Бүгінгі сабақта:
Тақырыпқа сәйкес электронды
картографиялық ресурстардың
түрлерімен танысып,олардың
мүмкіндіктерін пайдалануды
үйренесіздер ;
2 слайд
Бүгінгі сабақта: Тақырыпқа сәйкес электронды картографиялық ресурстардың түрлерімен танысып,олардың мүмкіндіктерін пайдалануды үйренесіздер ;
3 слайд
3
Картографияның міндеті қандай?
•
табиғат пен қоғамның құбылыстарын географиялық карта мен
басқа да картографиялық өнімдерді кескіндеу және оларды
құрастыру, пайдалану әдістерін Картография нені зерттейді?
•
картографиялық әдістер физикалық география, геология, геофизика,
әлеуметтану, экономика және тарих ғылымдарында кеңінен қолданыс
табудаКартографияны қайда қолданамыз?
•
халықты шаруашылық пен мәдени қажеттілігін өтейтін заман
талабына сай, сапасы жоғары географиялық карталар мен атластар,
глобустар және басқа да картографиялық өнімдермен қамтамасыз етуКартографияның міндетін атаймыз
3 слайд
3 Картографияның міндеті қандай? • табиғат пен қоғамның құбылыстарын географиялық карта мен басқа да картографиялық өнімдерді кескіндеу және оларды құрастыру, пайдалану әдістерін Картография нені зерттейді? • картографиялық әдістер физикалық география, геология, геофизика, әлеуметтану, экономика және тарих ғылымдарында кеңінен қолданыс табудаКартографияны қайда қолданамыз? • халықты шаруашылық пен мәдени қажеттілігін өтейтін заман талабына сай, сапасы жоғары географиялық карталар мен атластар, глобустар және басқа да картографиялық өнімдермен қамтамасыз етуКартографияның міндетін атаймыз
4 слайд
Картография тарихы
Птолемей картасы ( II ғ.)Ежелгі папирустан жасалған карта Мұхаммед ал- Ыдырыс
Роджер II - ге арнап жасаған,
1154 жыл
Қазіргі заманғы карталар Google Maps картасы
4 слайд
Картография тарихы Птолемей картасы ( II ғ.)Ежелгі папирустан жасалған карта Мұхаммед ал- Ыдырыс Роджер II - ге арнап жасаған, 1154 жыл Қазіргі заманғы карталар Google Maps картасы
5 слайд
Географиялық ақпараттық карта
Картография және геоинформатика бір-
бірімен тығыз байланысты. Нәтижесінде
картографияның жаңа саласы –
геоақпараттық картография пайда болды. Геоақпараттық карта дегеніміз-сандық
мәліметтер базасына, ГАЖ-
технологиялар мен географиялық
білімге негізделген табиғи және
әлеуметтік-экономикалық геожүйелерді
ақпараттық-картографиялық модельдеу
5 слайд
Географиялық ақпараттық карта Картография және геоинформатика бір- бірімен тығыз байланысты. Нәтижесінде картографияның жаңа саласы – геоақпараттық картография пайда болды. Геоақпараттық карта дегеніміз-сандық мәліметтер базасына, ГАЖ- технологиялар мен географиялық білімге негізделген табиғи және әлеуметтік-экономикалық геожүйелерді ақпараттық-картографиялық модельдеу
6 слайд
Электрондық карта
Электрондық карта – сандық карта деректері негізінде жасалынатын және
компьютердің бейне мониторында немесе басқа құрылғының бейнебетінде
бейнеленген картографиялық кескін (мысалы, спутниктік навигатор)
Мониторинг жүйесіне арналған
электрондық карталарЕгістік жерлердің электрондық карталар
Бұл карталар көптеген қосымша және пайдалы қасиеттерге ие. Қағаз картасынан
айырмашылығы, электрондық картада қажет болған жағдайда пайдаланылуы мүмкін
жасырын ақпарат бар.
6 слайд
Электрондық карта Электрондық карта – сандық карта деректері негізінде жасалынатын және компьютердің бейне мониторында немесе басқа құрылғының бейнебетінде бейнеленген картографиялық кескін (мысалы, спутниктік навигатор) Мониторинг жүйесіне арналған электрондық карталарЕгістік жерлердің электрондық карталар Бұл карталар көптеген қосымша және пайдалы қасиеттерге ие. Қағаз картасынан айырмашылығы, электрондық картада қажет болған жағдайда пайдаланылуы мүмкін жасырын ақпарат бар.
7 слайд
Сандық карта
Сандық карта – мазмұны белгілі бір типтегі және масштабтағы карта
мазмұнына сәйкес келетін сандық картографиялық модель. Картографиялық
көздерді цифрландыру, фотограмметриялық мәліметтерді өңдеу, қашықтықтан
зондтау, сандық тіркеу арқылы сандық карталар құрылады.
Сандық карта үлгілері
Топографиялық жоспарСандық картография.
Геоинформатика
7 слайд
Сандық карта Сандық карта – мазмұны белгілі бір типтегі және масштабтағы карта мазмұнына сәйкес келетін сандық картографиялық модель. Картографиялық көздерді цифрландыру, фотограмметриялық мәліметтерді өңдеу, қашықтықтан зондтау, сандық тіркеу арқылы сандық карталар құрылады. Сандық карта үлгілері Топографиялық жоспарСандық картография. Геоинформатика
8 слайд
Қазіргі кезде көп пайдаланылатын электронды
картографиялық ресурстар
2 gis
Қалалық карталар мен электронды анықтамалықтарды
шығаратын халықаралық картографиялық компания. Оған
карта, ұйымдар анықтамалығы, қоғамдық және жеке көлік
бағыттарын іздеу, қашықтықты өлшейтін сызғыш және кейбір
қалалардағы кептелістер кіреді.
google maps
Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша
ақпараттық қызмет
Google Earth
«Виртуалды глобус» немесе географиялық
ақпараттық жүйе. Жоғары сапалы спутниктік
фотосуреттердің негізіндегі жердің үшөлшемді
(3 байттық) моделін ұсынады.
8 слайд
Қазіргі кезде көп пайдаланылатын электронды картографиялық ресурстар 2 gis Қалалық карталар мен электронды анықтамалықтарды шығаратын халықаралық картографиялық компания. Оған карта, ұйымдар анықтамалығы, қоғамдық және жеке көлік бағыттарын іздеу, қашықтықты өлшейтін сызғыш және кейбір қалалардағы кептелістер кіреді. google maps Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша ақпараттық қызмет Google Earth «Виртуалды глобус» немесе географиялық ақпараттық жүйе. Жоғары сапалы спутниктік фотосуреттердің негізіндегі жердің үшөлшемді (3 байттық) моделін ұсынады.
9 слайд
1-тапсырма
Google Earth қосымшасын пайдалана отырып, Нұр-Сұлтан қаласының сол
жақ жағалауына саяхат жасап, мына ғимаратты анықтаңыз:
https://earth.google.com/web/@
51.11607481,71.44238247,346.
42717407a,232.79550666d,35y
,87.61019116h,56.28455067t,0
r
9 слайд
1-тапсырма Google Earth қосымшасын пайдалана отырып, Нұр-Сұлтан қаласының сол жақ жағалауына саяхат жасап, мына ғимаратты анықтаңыз: https://earth.google.com/web/@ 51.11607481,71.44238247,346. 42717407a,232.79550666d,35y ,87.61019116h,56.28455067t,0 r
10 слайд
Жауабы
Тұңғыш Президент кітапханасы
10 слайд
Жауабы Тұңғыш Президент кітапханасы
11 слайд
Сандық топографиялық
карталарды сипаттау
Реттік номері
Метрикасы мен семантикасы
Кеңістіктегі логикалық
байланыстары
11 слайд
Сандық топографиялық карталарды сипаттау Реттік номері Метрикасы мен семантикасы Кеңістіктегі логикалық байланыстары
12 слайд
Сандық картада берілетін ақпараттың түрлері
Өлшемдік
ақпарат
Синтаксистік
ақпарат
Семантикалық
ақпаратҚұрылымдық
ақпарат Жалпы
ақпарат
12 слайд
Сандық картада берілетін ақпараттың түрлері Өлшемдік ақпарат Синтаксистік ақпарат Семантикалық ақпаратҚұрылымдық ақпарат Жалпы ақпарат
13 слайд
Өлшемдік ақпарат
Геодезиялық сипаттамалар
Жер бедері мен түрлі
нысандардың кеңістіктегі
координаталары
13 слайд
Өлшемдік ақпарат Геодезиялық сипаттамалар Жер бедері мен түрлі нысандардың кеңістіктегі координаталары
14 слайд
Синтаксистік ақпарат
Орман
Жайылым
Су айдыны
Суайрықтар
Беткейлердің жату бағыттары
14 слайд
Синтаксистік ақпарат Орман Жайылым Су айдыны Суайрықтар Беткейлердің жату бағыттары
15 слайд
Семантикалық ақпарат
Нысандарды
сипаттайтын
белгілер Инженерлік
құрылыстардың
техникалық
параметрлері
Жер бетінің
геологиялық
сипаттамасы Ағаштар мен
ормандар туралы
мәлімет
15 слайд
Семантикалық ақпарат Нысандарды сипаттайтын белгілер Инженерлік құрылыстардың техникалық параметрлері Жер бетінің геологиялық сипаттамасы Ағаштар мен ормандар туралы мәлімет
16 слайд
Құрылымдық ақпарат
Түрлі
нысандардың
бір-біріне
қатысы Теміржол
желілері
Елді
мекендердің
ғимараттары
мен
құрылымдары Елді мекендер
мен
ғимараттардың
конструкциялары
16 слайд
Құрылымдық ақпарат Түрлі нысандардың бір-біріне қатысы Теміржол желілері Елді мекендердің ғимараттары мен құрылымдары Елді мекендер мен ғимараттардың конструкциялары
17 слайд
Жалпы ақпарат
Жергілікті жер атауы
Координаталары мен
биіктік жүйесі
Географиялық
номенклатурасы
17 слайд
Жалпы ақпарат Жергілікті жер атауы Координаталары мен биіктік жүйесі Географиялық номенклатурасы
18 слайд
Сандық карталарды құру жолдары
Дәстүрлі аналогтық картографиялық
жұмыстарды цифрландыру
Қашықтан зерделеу жолымен алынған
дайын ақпаратты фотограмметриялық өңдеу
Далалық жалпыгеодезиялық түсірілім жасау
немесе Жер серіктері аспаптары көмегімен
жаппай түсірілім жасау арқылы
Қарапайым далалық көзмөлшерлік
түсірілімдерін камералық өңдеуден өткізу
көмегімен жасалады
18 слайд
Сандық карталарды құру жолдары Дәстүрлі аналогтық картографиялық жұмыстарды цифрландыру Қашықтан зерделеу жолымен алынған дайын ақпаратты фотограмметриялық өңдеу Далалық жалпыгеодезиялық түсірілім жасау немесе Жер серіктері аспаптары көмегімен жаппай түсірілім жасау арқылы Қарапайым далалық көзмөлшерлік түсірілімдерін камералық өңдеуден өткізу көмегімен жасалады
19 слайд
Сандық карталардың жіктелуі
Мақсатына
қарай
ГеологиялықТопографиялық
Кескіндік
Гидрологиялық
Геоморфологиялық
Кадастрлық Алғашқы мәліметтің берілуі
және ақпараттың өңделу тәсілі
бойынша
Тұрақты карталар
Тұрақты емес карталар
Құрылымдық карталар
19 слайд
Сандық карталардың жіктелуі Мақсатына қарай ГеологиялықТопографиялық Кескіндік Гидрологиялық Геоморфологиялық Кадастрлық Алғашқы мәліметтің берілуі және ақпараттың өңделу тәсілі бойынша Тұрақты карталар Тұрақты емес карталар Құрылымдық карталар
20 слайд
Сандық карталарда ақпараттың берілу түрлері
Тұрақты сандық карталарда ақпарттың берілу
түрлері:
а) шаршы мен теңбүйірлі үшбұрыштағы
нүктелер;
ә) магистраль бойындағы сызықтардағы
нүктелер
Құрылымдық сандық карталарда
ақпарттың берілу түрлері:
а) горизонталь сызықтар бойындағы
нүктелер;
ә) беткей еңкіштігін көрсететін
горизонталь сызықтар бойындағы
нүктелер1-сурет
2-сурет
20 слайд
Сандық карталарда ақпараттың берілу түрлері Тұрақты сандық карталарда ақпарттың берілу түрлері: а) шаршы мен теңбүйірлі үшбұрыштағы нүктелер; ә) магистраль бойындағы сызықтардағы нүктелер Құрылымдық сандық карталарда ақпарттың берілу түрлері: а) горизонталь сызықтар бойындағы нүктелер; ә) беткей еңкіштігін көрсететін горизонталь сызықтар бойындағы нүктелер1-сурет 2-сурет
21 слайд
Картографиялық бейнелеуді қабаттар бойынша орналастыру
Жергілікті жердің
үшөлшемді үлгісі деп
экран бетінде берілген
шарт бойынша үшөлшемді
координата көмегімен
ақпараттың нақты
бейнеленуін айтады. Оны
экран бетіне шығарып,
жұмыс жасауын арнаулы
ГАЖ бағдарламасы жүзеге
асырады
21 слайд
Картографиялық бейнелеуді қабаттар бойынша орналастыру Жергілікті жердің үшөлшемді үлгісі деп экран бетінде берілген шарт бойынша үшөлшемді координата көмегімен ақпараттың нақты бейнеленуін айтады. Оны экран бетіне шығарып, жұмыс жасауын арнаулы ГАЖ бағдарламасы жүзеге асырады
22 слайд
Экран бетіне картаны шығару тәсілдері
Экран бетіне сандық карталарды шығарудың
2 тәсілі бар:
Растрлық тәсіл бойынша картографиялық
ақпарат матрица (пиксель) түрінде, яғни
басты көрсеткіші картографиялық бейне
түсінің коды болады. Бейне көптеген
дискретті ұяшықтардан, растр
элементтерінен құралады. Кемшілігі - бейнені
үлкейтсе сапасы төмендейді.
Векторлық тәсілдер
картографиялық ақпаратты
арнаулы метриялық қисық
векторлық сызықтар, геометриялық
пішіндер арқылы беріледі.
Геометриялық мәлімет береді.
22 слайд
Экран бетіне картаны шығару тәсілдері Экран бетіне сандық карталарды шығарудың 2 тәсілі бар: Растрлық тәсіл бойынша картографиялық ақпарат матрица (пиксель) түрінде, яғни басты көрсеткіші картографиялық бейне түсінің коды болады. Бейне көптеген дискретті ұяшықтардан, растр элементтерінен құралады. Кемшілігі - бейнені үлкейтсе сапасы төмендейді. Векторлық тәсілдер картографиялық ақпаратты арнаулы метриялық қисық векторлық сызықтар, геометриялық пішіндер арқылы беріледі. Геометриялық мәлімет береді.
23 слайд
Сандық географиялық карталардың
мүмкіндіктері қандай
1.Жер шарының кез келген
бұрышын тауып, сипаттау
2.Статистикалық деректерді өңдеу
және талдау
3.Диаграмма құру
4.Сандық кескін карталарын
құрастыру және толтыру
5.Биіктікті, координатты,
қашықтықты, ауданды,
температураны, жауын-шашынның
мөлшерін және булануды анықтау
23 слайд
Сандық географиялық карталардың мүмкіндіктері қандай 1.Жер шарының кез келген бұрышын тауып, сипаттау 2.Статистикалық деректерді өңдеу және талдау 3.Диаграмма құру 4.Сандық кескін карталарын құрастыру және толтыру 5.Биіктікті, координатты, қашықтықты, ауданды, температураны, жауын-шашынның мөлшерін және булануды анықтау
24 слайд
2-тапсырма
Берілген сипаттамаларға сәйкес келетін суреттерді орналастырыңыз
2. Қоғамдық және жеке көлік бағыттарын іздеу .
3.Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша
ақпараттық қызмет1.Жоғары сапалы спутниктік
фотосуреттердің негізіндегі жердің
үшөлшемді (3 байттық) моделін ұсынады .
24 слайд
2-тапсырма Берілген сипаттамаларға сәйкес келетін суреттерді орналастырыңыз 2. Қоғамдық және жеке көлік бағыттарын іздеу . 3.Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша ақпараттық қызмет1.Жоғары сапалы спутниктік фотосуреттердің негізіндегі жердің үшөлшемді (3 байттық) моделін ұсынады .
25 слайд
Жауабы
2. Қоғамдық және жеке көлік бағыттарын іздеу .
3.Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша
ақпараттық қызмет1.Жоғары сапалы спутниктік
фотосуреттердің негізіндегі жердің
үшөлшемді (3 байттық) моделін ұсынады .
25 слайд
Жауабы 2. Қоғамдық және жеке көлік бағыттарын іздеу . 3.Яндекс іздеу және картаға түсіру бойынша ақпараттық қызмет1.Жоғары сапалы спутниктік фотосуреттердің негізіндегі жердің үшөлшемді (3 байттық) моделін ұсынады .
26 слайд
3-тапсырма
Берілген суреттер бойынша ақпараттың берілу түрлерін
жазыңыз
1-сурет 2-сурет
26 слайд
3-тапсырма Берілген суреттер бойынша ақпараттың берілу түрлерін жазыңыз 1-сурет 2-сурет
27 слайд
Жауабы
Құрылымдық карталарда Тұрақты карталарда1-сурет
2-сурет
27 слайд
Жауабы Құрылымдық карталарда Тұрақты карталарда1-сурет 2-сурет
28 слайд
4-тапсырма
Сандық картада берілетін ақпараттың түрлерін
сипаттамаларына сәйкестендіріңіз
№ Ақпарат түрлері № Сипаттамалары
1 Өлшемдік ақпарат А Инженерлік құрылыстардың техникалық
параметрлері
2 Синтаксистік
ақпарат В Жергілікті жер атауы
3 Семантикалық
ақпарат С Теміржол желілері
4 Құрылымдық
ақпарат D Беткейлердің жату бағыттары
5 Жалпы ақпарат Е Геодезиялық сипаттамалар
28 слайд
4-тапсырма Сандық картада берілетін ақпараттың түрлерін сипаттамаларына сәйкестендіріңіз № Ақпарат түрлері № Сипаттамалары 1 Өлшемдік ақпарат А Инженерлік құрылыстардың техникалық параметрлері 2 Синтаксистік ақпарат В Жергілікті жер атауы 3 Семантикалық ақпарат С Теміржол желілері 4 Құрылымдық ақпарат D Беткейлердің жату бағыттары 5 Жалпы ақпарат Е Геодезиялық сипаттамалар
29 слайд
Жауабы
№ Ақпарат түрлері № Сипаттамалары
1 Өлшемдік
ақпарат А Инженерлік құрылыстардың
техникалық параметрлері
2 Синтаксистік
ақпарат В Жергілікті жер атауы
3 Семантикалық
ақпарат С Теміржол желілері
4 Құрылымдық
ақпарат D Беткейлердің жату бағыттары
5 Жалпы ақпарат Е Геодезиялық сипаттамалар
29 слайд
Жауабы № Ақпарат түрлері № Сипаттамалары 1 Өлшемдік ақпарат А Инженерлік құрылыстардың техникалық параметрлері 2 Синтаксистік ақпарат В Жергілікті жер атауы 3 Семантикалық ақпарат С Теміржол желілері 4 Құрылымдық ақпарат D Беткейлердің жату бағыттары 5 Жалпы ақпарат Е Геодезиялық сипаттамалар
30 слайд
5-тапсырма
Мақсатына қарай сандық карталардың жіктелуін
көрсетіңіз
А. Геоморфологиялық
В. Тұрақты карталар
С. Тұрақты емес карталар
D . Кескіндік
Е. Құрылымдық
F . Кадастрлық
30 слайд
5-тапсырма Мақсатына қарай сандық карталардың жіктелуін көрсетіңіз А. Геоморфологиялық В. Тұрақты карталар С. Тұрақты емес карталар D . Кескіндік Е. Құрылымдық F . Кадастрлық
31 слайд
Жауабы
А. Геоморфологиялық
D . Кескіндік
F . Кадастрлық
31 слайд
Жауабы А. Геоморфологиялық D . Кескіндік F . Кадастрлық
32 слайд
Қорытынды
Тақырыпқа сәйкес электронды
картографиялық ресурстардың
түрлерін білдіңіздер;
Олардың мүмкіндіктерін
пайдалануды үйрендіңіздер.
32 слайд
Қорытынды Тақырыпқа сәйкес электронды картографиялық ресурстардың түрлерін білдіңіздер; Олардың мүмкіндіктерін пайдалануды үйрендіңіздер.