Заттардың магниттік қасиеттері
Заттардың магниттік қасиеттері

#1 слайд
Заттардағы магнит Заттардағы магнит
өрісіөрісі
10 сынып10 сынып
Боранбаева З.А.Боранбаева З.А.
1 слайд
Заттардағы магнит Заттардағы магнит өрісіөрісі 10 сынып10 сынып Боранбаева З.А.Боранбаева З.А.
#2 слайд
Заттардың магниттік Заттардың магниттік
қасиеттеріқасиеттері
ФерромагнетиктерФерромагнетиктер
ПарамагнетиктерПарамагнетиктер
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
2 слайд
Заттардың магниттік Заттардың магниттік қасиеттеріқасиеттері ФерромагнетиктерФерромагнетиктер ПарамагнетиктерПарамагнетиктер ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
#3 слайд
Заттардың магниттік қасиеттері Заттардың магниттік қасиеттері
Магнит өтiмдiлiгiМагнит өтiмдiлiгi μμ
Магнит өтiмдiлiгiМагнит өтiмдiлiгi μμ - бұл ортаның магниттiк қасиеттерiн - бұл ортаның магниттiк қасиеттерiн
сипаттайтын өлшемсiз шама және ол сипаттайтын өлшемсiз шама және ол ортаның Вортаның В магнит магнит
индукциясы векторының модулiнiң кеңiстiктiң сол индукциясы векторының модулiнiң кеңiстiктiң сол
нүктесiндегi нүктесiндегi вакуумдағывакуумдағы В В
00 магнит индукциясы магнит индукциясы
векторының модулiне қатынасына тең: векторының модулiне қатынасына тең:
Магнит өрiсiне енгiзiлген барлық денелер магниттеледi, Магнит өрiсiне енгiзiлген барлық денелер магниттеледi,
яғни яғни меншiктiменшiктi магнит өрiсiн туғызады. магнит өрiсiн туғызады.
0В
В
3 слайд
Заттардың магниттік қасиеттері Заттардың магниттік қасиеттері Магнит өтiмдiлiгiМагнит өтiмдiлiгi μμ Магнит өтiмдiлiгiМагнит өтiмдiлiгi μμ - бұл ортаның магниттiк қасиеттерiн - бұл ортаның магниттiк қасиеттерiн сипаттайтын өлшемсiз шама және ол сипаттайтын өлшемсiз шама және ол ортаның Вортаның В магнит магнит индукциясы векторының модулiнiң кеңiстiктiң сол индукциясы векторының модулiнiң кеңiстiктiң сол нүктесiндегi нүктесiндегi вакуумдағывакуумдағы В В 00 магнит индукциясы магнит индукциясы векторының модулiне қатынасына тең: векторының модулiне қатынасына тең: Магнит өрiсiне енгiзiлген барлық денелер магниттеледi, Магнит өрiсiне енгiзiлген барлық денелер магниттеледi, яғни яғни меншiктiменшiктi магнит өрiсiн туғызады. магнит өрiсiн туғызады. 0В В
#4 слайд
Магниттiк қасиеттерi Магниттiк қасиеттерi
бойынша магнетиктер бойынша магнетиктер
шартты түрдешартты түрде 3 3
топқа бөлiнедiтопқа бөлiнедi: :
әлсіз- әлсіз- диамагнетиктер, диамагнетиктер,
парамагнетиктерпарамагнетиктер
және және
күшті-күшті-
ферромагнетиктерферромагнетиктер. .
4 слайд
Магниттiк қасиеттерi Магниттiк қасиеттерi бойынша магнетиктер бойынша магнетиктер шартты түрдешартты түрде 3 3 топқа бөлiнедiтопқа бөлiнедi: : әлсіз- әлсіз- диамагнетиктер, диамагнетиктер, парамагнетиктерпарамагнетиктер және және күшті-күшті- ферромагнетиктерферромагнетиктер. .
#5 слайд
ФерромагнетиктерФерромагнетиктер
Магнетиктердің ішінде сыртқы магнит өрісі жоқ кездің Магнетиктердің ішінде сыртқы магнит өрісі жоқ кездің
өзінде де магниттелуге бейім заттар болады. Сондықтан өзінде де магниттелуге бейім заттар болады. Сондықтан
олар үлкен магнит өтімділігімен сипатталады. Бұлардың олар үлкен магнит өтімділігімен сипатталады. Бұлардың
негізгі өкілі темір болғандықтан олар ферромагниттер деп негізгі өкілі темір болғандықтан олар ферромагниттер деп
аталады. Олардың қатарына темір, никель, кобальт, аталады. Олардың қатарына темір, никель, кобальт,
гадолиний, олардың қорытпалары мен қоспалары жгадолиний, олардың қорытпалары мен қоспалары жатадыатады
((Fe, Ni, CoFe, Ni, Co))
Ферромагнетиктер күшті магниттелетін заттар болып Ферромагнетиктер күшті магниттелетін заттар болып
саналады. саналады. μ>>μ>>1;1; ферромагнетиктердің магниттелуі
сыртқы магниттеуші өріс жойылғаннан кейін де
сақталады;
5 слайд
ФерромагнетиктерФерромагнетиктер Магнетиктердің ішінде сыртқы магнит өрісі жоқ кездің Магнетиктердің ішінде сыртқы магнит өрісі жоқ кездің өзінде де магниттелуге бейім заттар болады. Сондықтан өзінде де магниттелуге бейім заттар болады. Сондықтан олар үлкен магнит өтімділігімен сипатталады. Бұлардың олар үлкен магнит өтімділігімен сипатталады. Бұлардың негізгі өкілі темір болғандықтан олар ферромагниттер деп негізгі өкілі темір болғандықтан олар ферромагниттер деп аталады. Олардың қатарына темір, никель, кобальт, аталады. Олардың қатарына темір, никель, кобальт, гадолиний, олардың қорытпалары мен қоспалары жгадолиний, олардың қорытпалары мен қоспалары жатадыатады ((Fe, Ni, CoFe, Ni, Co)) Ферромагнетиктер күшті магниттелетін заттар болып Ферромагнетиктер күшті магниттелетін заттар болып саналады. саналады. μ>>μ>>1;1; ферромагнетиктердің магниттелуі сыртқы магниттеуші өріс жойылғаннан кейін де сақталады;
#6 слайд
ФерромагнетиктерФерромагнетиктер
6 слайд
ФерромагнетиктерФерромагнетиктер
#7 слайд
Әрбір ферромагнетиктің Әрбір ферромагнетиктің Кюри температурасы Кюри температурасы
(н(нүктесіүктесі)) деп аталатын белгілі бір температурасы деп аталатын белгілі бір температурасы
болады. Осы температурадан жоғары болады. Осы температурадан жоғары
температурада ферромагниттік қасиеттер температурада ферромагниттік қасиеттер
жойылып, зат парамагнетикке айналады. жойылып, зат парамагнетикке айналады.
Кюри нүктесі
Железо (Fe) 770
0
С
Никель (Ni)365
0
С
Кобальт (Co)1000
0
С
7 слайд
Әрбір ферромагнетиктің Әрбір ферромагнетиктің Кюри температурасы Кюри температурасы (н(нүктесіүктесі)) деп аталатын белгілі бір температурасы деп аталатын белгілі бір температурасы болады. Осы температурадан жоғары болады. Осы температурадан жоғары температурада ферромагниттік қасиеттер температурада ферромагниттік қасиеттер жойылып, зат парамагнетикке айналады. жойылып, зат парамагнетикке айналады. Кюри нүктесі Железо (Fe) 770 0 С Никель (Ni)365 0 С Кобальт (Co)1000 0 С
#8 слайд
Гистерезис тұзағы:
Магниттік гистерезис
Ферромагниттерде магниттелудің J
магнит өрісіне тәуелділігі
магниттелуге дейінгі шарттармен
анықталатын алғы шарты болып
табылады. Бұл құбылыс магниттік
гистерезис деп аталады. Тұрақты
магниттерді жасауда қолданылады.
8 слайд
Гистерезис тұзағы: Магниттік гистерезис Ферромагниттерде магниттелудің J магнит өрісіне тәуелділігі магниттелуге дейінгі шарттармен анықталатын алғы шарты болып табылады. Бұл құбылыс магниттік гистерезис деп аталады. Тұрақты магниттерді жасауда қолданылады.
#9 слайд
Әр түрлі ферромагниттік материалдарда гистерезис Әр түрлі ферромагниттік материалдарда гистерезис
тұзағы түрі әр түрлі.тұзағы түрі әр түрлі.
жұмсақ магнитті: қатаң-магнитті
Магниттік металдар
9 слайд
Әр түрлі ферромагниттік материалдарда гистерезис Әр түрлі ферромагниттік материалдарда гистерезис тұзағы түрі әр түрлі.тұзағы түрі әр түрлі. жұмсақ магнитті: қатаң-магнитті Магниттік металдар
#10 слайд
Қатты магнитті материалдар телефондарда, дыбысжазғыштарда,
микрофондарда және басқа да радиоқұрылғыларда
қолданылатын тұрақты магниттер жасауға қолданылады.
Жұмсақ магнитті материалдар телефон релелерінің өзектері,
магнитті экрандар, төмен жиілікті трансформаторлар үшін
қолданылады.
Қолдануы
10 слайд
Қатты магнитті материалдар телефондарда, дыбысжазғыштарда, микрофондарда және басқа да радиоқұрылғыларда қолданылатын тұрақты магниттер жасауға қолданылады. Жұмсақ магнитті материалдар телефон релелерінің өзектері, магнитті экрандар, төмен жиілікті трансформаторлар үшін қолданылады. Қолдануы
#11 слайд
ПарамагнетикиПарамагнетики
ПарамагнетиктерПарамагнетиктер дегенiмiз сыртқы өрiс дегенiмiз сыртқы өрiс
индукциясы бағытында бәсең магниттелетiн индукциясы бағытында бәсең магниттелетiн
заттар. Парамагнетиктердiң магниттiк өтiмдiлiгi заттар. Парамагнетиктердiң магниттiк өтiмдiлiгi
бiрден сәл үлкен, бiрден сәл үлкен, μ>1μ>1. .
Ең күштi пармагнетиктiң бiрi - платина, оның Ең күштi пармагнетиктiң бiрi - платина, оның
өтiмдiлiгi өтiмдiлiгi μμ=1.00036. =1.00036.
(Al. Na, K, Mn, Pt)(Al. Na, K, Mn, Pt)
Парамагнетиктердің Парамагнетиктердің магниттiк өтiмдiлiгi магниттiк өтiмдiлiгi зависит от зависит от
температураға кері пропорцианал тәуелді. температураға кері пропорцианал тәуелді.
Тұрақты парамагнетиктер жоқ.Тұрақты парамагнетиктер жоқ.
11 слайд
ПарамагнетикиПарамагнетики ПарамагнетиктерПарамагнетиктер дегенiмiз сыртқы өрiс дегенiмiз сыртқы өрiс индукциясы бағытында бәсең магниттелетiн индукциясы бағытында бәсең магниттелетiн заттар. Парамагнетиктердiң магниттiк өтiмдiлiгi заттар. Парамагнетиктердiң магниттiк өтiмдiлiгi бiрден сәл үлкен, бiрден сәл үлкен, μ>1μ>1. . Ең күштi пармагнетиктiң бiрi - платина, оның Ең күштi пармагнетиктiң бiрi - платина, оның өтiмдiлiгi өтiмдiлiгi μμ=1.00036. =1.00036. (Al. Na, K, Mn, Pt)(Al. Na, K, Mn, Pt) Парамагнетиктердің Парамагнетиктердің магниттiк өтiмдiлiгi магниттiк өтiмдiлiгi зависит от зависит от температураға кері пропорцианал тәуелді. температураға кері пропорцианал тәуелді. Тұрақты парамагнетиктер жоқ.Тұрақты парамагнетиктер жоқ.
#12 слайд
Парамагнетизм
12 слайд
Парамагнетизм
#13 слайд
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер дегенiмiз сыртқы өрiс дегенiмiз сыртқы өрiс
индукциясына қарама-қарсы бағытта бәсең индукциясына қарама-қарсы бағытта бәсең
магниттелетiн, яғни сытрқы магнит өрiсiн магниттелетiн, яғни сытрқы магнит өрiсiн
бәсеңдететiн заттар. Мысалы, күмiстiң, бәсеңдететiн заттар. Мысалы, күмiстiң,
қорғасынның, кварцтың және көптеген газдардың қорғасынның, кварцтың және көптеген газдардың
да диамагнетиктiк қасиеттерi бар. да диамагнетиктiк қасиеттерi бар.
Диамагнетиктерде Диамагнетиктерде μ<1μ<1. Өте күштi диамагнетик . Өте күштi диамагнетик
деп саналатын висмуттың магниттiк өтiмдiлiгi – деп саналатын висмуттың магниттiк өтiмдiлiгi –
μμ=0.999824. =0.999824.
((Bi, Cu, S, Hg, Cl)Bi, Cu, S, Hg, Cl)
13 слайд
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер ДиамагнетиктерДиамагнетиктер дегенiмiз сыртқы өрiс дегенiмiз сыртқы өрiс индукциясына қарама-қарсы бағытта бәсең индукциясына қарама-қарсы бағытта бәсең магниттелетiн, яғни сытрқы магнит өрiсiн магниттелетiн, яғни сытрқы магнит өрiсiн бәсеңдететiн заттар. Мысалы, күмiстiң, бәсеңдететiн заттар. Мысалы, күмiстiң, қорғасынның, кварцтың және көптеген газдардың қорғасынның, кварцтың және көптеген газдардың да диамагнетиктiк қасиеттерi бар. да диамагнетиктiк қасиеттерi бар. Диамагнетиктерде Диамагнетиктерде μ<1μ<1. Өте күштi диамагнетик . Өте күштi диамагнетик деп саналатын висмуттың магниттiк өтiмдiлiгi – деп саналатын висмуттың магниттiк өтiмдiлiгi – μμ=0.999824. =0.999824. ((Bi, Cu, S, Hg, Cl)Bi, Cu, S, Hg, Cl)
#14 слайд
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
14 слайд
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
#15 слайд
Диамагнетизм
15 слайд
Диамагнетизм
#16 слайд
Асқын өткізгіш магнит өрісіне орналастырылған кезде өте
жақсы диамагниттік материал ретінде жұмыс істейді және
ол өрісті алып тастайды, сондықтан ағын сызықтары
аймақты толығымен болдырмайды
ДиамагнетиктерДиамагнетиктер
Диамагниттер – магнит өрісінен тебілетін материалдар, сол себепті
тебілу күші дененің салмағынан артық болғанда, олар денелерді
магниттердің үстінде көтеру үшін қолданылуы мүмкін. Оны өте
қуатты магниттерсіз немесе өте күшті диамагнит болып табылатын
материалдарсыз жасау өте қиын. Асқын өткізгіштер –
диамагнетиктер, сондықтан магниттердің үстінде оңай көтеріле
алады.
0ВВ
16 слайд
Асқын өткізгіш магнит өрісіне орналастырылған кезде өте жақсы диамагниттік материал ретінде жұмыс істейді және ол өрісті алып тастайды, сондықтан ағын сызықтары аймақты толығымен болдырмайды ДиамагнетиктерДиамагнетиктер Диамагниттер – магнит өрісінен тебілетін материалдар, сол себепті тебілу күші дененің салмағынан артық болғанда, олар денелерді магниттердің үстінде көтеру үшін қолданылуы мүмкін. Оны өте қуатты магниттерсіз немесе өте күшті диамагнит болып табылатын материалдарсыз жасау өте қиын. Асқын өткізгіштер – диамагнетиктер, сондықтан магниттердің үстінде оңай көтеріле алады. 0ВВ
#17 слайд
Қорытынды. Қасиеттерін салыстыруҚорытынды. Қасиеттерін салыстыру
қалдық
магниттелу
магнит
өтімділігі:
ферромагнетиктер >> 1 (бар(бар; жоқ; жоқ))
парамагнетиктер >1
(10
-5
…10
-6
)
(бар(бар; жоқ; жоқ))
диамагнетиктер <1
(10
-6
)
(бар(бар; жоқ; жоқ) )
17 слайд
Қорытынды. Қасиеттерін салыстыруҚорытынды. Қасиеттерін салыстыру қалдық магниттелу магнит өтімділігі: ферромагнетиктер >> 1 (бар(бар; жоқ; жоқ)) парамагнетиктер >1 (10 -5 …10 -6 ) (бар(бар; жоқ; жоқ)) диамагнетиктер <1 (10 -6 ) (бар(бар; жоқ; жоқ) )
шағым қалдыра аласыз













