1. Озон қабатының жұқару себептерін зерттеу

• Тапсырма:

1. Озон қабатының жұқаруына әсер ететін негізгі химиялық заттарды (мысалы, хлорфторкөмірсутектер – ХФК) зерттеңіз.

2. Бұл заттардың атмосфераға түсу жолдарын және олардың химиялық реакцияларын сипаттаңыз.

• Нәтиже: Графикалық схема немесе жазбаша талдау.

2. Озон қабатының экологиялық және денсаулыққа әсері

• Тапсырма:

1. Озон қабатының жұқаруынан туындайтын экологиялық мәселелерді (климаттың өзгеруі, өсімдіктер мен жануарлар экожүйесіне әсері) зерттеңіз.

2. Ультракүлгін сәуленің адамдар денсаулығына әсерін (тері аурулары, көз аурулары) сипаттаңыз.

• Нәтиже: Кесте немесе инфографика дайындау.

3. Монреаль хаттамасының рөлі

• Тапсырма:

1. Монреаль хаттамасының мазмұнын зерттеп, оның озон қабатын қорғаудағы маңызын талдаңыз.

2. Бұл хаттаманы қабылдағаннан кейінгі жетістіктер мен мәселелерді салыстырыңыз.

• Нәтиже: Презентация немесе жазбаша баяндама.

4. Озон қабатының қалпына келу болжамы

Тапсырма:

1. Ғалымдардың озон қабатының қалпына келу мүмкіндігі туралы жасаған болжамдарын зерттеңіз.

2. Химиялық заттардың қолданылуын азайту бойынша ғаламдық шаралардың тиімділігін талдаңыз.

• Нәтиже: Диаграмма немесе болжау негізіндегі талдау.

5. Қазақстандағы озон қабатының жағдайы

• Тапсырма:

1. Қазақстан аумағында озон қабатының жағдайын зерттеңіз.

2. Аймақтағы экологиялық мәселелердің озон қабатына қалай әсер ететінін талдаңыз.

• Нәтиже: Аймақтық карта немесе қысқаша талдау.

6. Қорғаныс шараларын ұсыну

• Тапсырма:

1. Озон қабатын қорғау үшін жеке адам, қоғам және мемлекет деңгейінде қандай шаралар қолданылуы мүмкін екенін анықтаңыз.

2. Әр деңгейде нақты шешім

Қазақстанның су ресурстары тақырыбы бойынша жеке және жұптық тапсырмалар оқушылардың тақырыпты терең түсініп, зерттеуге деген қызығушылығын арттыруға көмектеседі. Төменде тапсырмалар идеялары ұсынылған:

Жеке тапсырмалар

1. Су ресурстарының географиялық орналасуы

• Қазақстанның ірі өзендерін (Ертіс, Сырдария, Іле, т.б.) және көлдерін (Каспий, Арал, Балқаш) картаға түсіріңіз.

• Әр су көзінің қай салада қолданылатынын сипаттаңыз (ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп, тұрмыстық қажеттіліктер).

• Нәтижесі: Карта немесе инфографика.

2. Су ресурстарының экологиялық проблемалары

• Арал теңізінің тартылу себептері мен салдарын зерттеңіз.

• Экологиялық мәселені шешу үшін халықаралық деңгейде қандай шаралар қолданылуда?

• Нәтижесі: Эссе немесе қысқаша баяндама.

3. Су ресурстарын үнемдеу

• Су тұтынудың күнделікті деңгейін есептеңіз (мысалы, суды ішу, жуу, тұрмыстық қолдану).

• Су ресурстарын үнемдеу үшін қандай шараларды енгізуге болатынын анықтаңыз.

• Нәтижесі: Күнделік немесе есеп.

Жұптық тапсырмалар

1. Қазақстанның өзен бассейндерін талдау

• Бір өзен бассейнін (мысалы, Ертіс немесе Сырдария) зерттеңіз:

1. Географиялық сипаттамасы.

2. Су көлемі және оның маусымдық өзгерістері.

3. Бассейннің экономикалық маңызы.

• Нәтижесі: Презентация немесе постер.

2. Су ресурстарын басқару және пайдалану

• Жергілікті деңгейдегі су ресурстарын басқару мәселелерін зерттеңіз.

Қазақстандағы су ресурстарын тиімді пайдалану бойынша ұсыныстар жасаңыз.

• Нәтижесі: Графикалық есеп немесе талдау.

3. Трансшекаралық өзендердің мәселелері

• Қазақстанның трансшекаралық өзендерін (Ертіс, Сырдария, Іле) зерттеңіз:

1. Су бөлінісі мәселелері.

2. Көрші елдермен су ресурстарын басқарудағы ынтымақтастық.

• Нәтижесі: Сұхбат стилінде баяндама немесе шағын пікірталас.

4. Су ресурстарының климаттық өзгерістерге әсері

• Қазақстандағы су ресурстарына климаттың өзгеруі қалай әсер ететіні туралы зерттеу жүргізіңіз.

• Су тапшылығына байланысты болашақтағы мүмкін сценарийлерді талдаңыз.

• Нәтижесі: Талдау жазбасы және ұсыныстар.

Қосымша шығармашылық тапсырмалар

• Су ресурстарын қорғау бойынша бейнеролик жасау

Оқушылар қысқаша видео дайындап, су ресурстарын қорғаудың маңыздылығын түсіндіре алады.

• “Болашақтың су жүйесі” жобасы

Жұптар Қазақстанда су ресурстарын тиімді пайдалану және қайта өңдеу бойынша инновациялық жоба ұсына алады.

Бұл тапсырмалар оқушылардың су ресурстарының маңыздылығын түсініп, аналитикалық және шығармашылық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді.