Құқық негіздері 10-сынып
жаратылыстану-математикалық бағыт Мектеп баспасы Авторлары:
А.С.Ибраева , С:К.Есетова, Г.Т.Ищанова, С.Б.
Гончаров
Қазақстан Республикасында
тұтынушылар құқықтарының заңды түрде
бекітілуі
10.3.2.1 - Қазақстан
Республикасының тұтынушылар құқығы туралы заңына сәйкес құқықтық
қатынастар субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін
анықтау;
10.3.2.2 - заң терминдерін
пайдалана отырып, тұтынушылардың құқықтарын қорғау жолдарын нақты
жағдаяттық мысалдармен (казустармен)
түсіндіру
Тапсырма 1 Мағынасын
аш
Тұтынушы-
Тұтынушы
құқығы-
Сот
қорғауы-
Талап-арыз-
Моральдық
шығын-
Тапсырма 2 Семантикалық
карта
|
Тауарларды иеленуге шарт
жасасу
|
Тауар туралы ақпарат
беру
|
Қауіпсіз тауарды сатып
алу
|
Моральдық зиянды
өтету
|
Тауарды еркін таңдауды
қамтамасыз ету
|
Құқықтарын
қорғау
|
Тұтынушы
құқығы
|
|
|
|
|
|
|
Сатушы
міндеттері
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма 3 Сатыны
толтыр
Тұтынушылардың
құқықтарын қорғау
Тапсырма 4 Терминдермен
жұмыс
Дайындаушы
-
Жарамдылық мерзімі
—
Кемшілік
–
Тауардын (жұмыстың,кызметтің)
сапасы –
Тапсырма 5 Кестені
толтырыңдар
Тұтынушының талап ету
құқығы
Дұрыс
жауаптары
Тапсырма 1 Мағынасын
аш
Тұтынушы-
қандайда болсын тауарларды (өнімді, бұйымды,
көрсетілетін қызметті) тұтынатын (сатып алатын) тұлға
немесе фирма (ұйым); сондай-ақ жеке бастың тұрмыстық мұқтаждары
үшін тауарларды (орындалатын жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді)
ақырғы пайдаланушы, сатып алушы, оларға тапсырыс беруші не оларды
сатып алуға немесе оларға тапсырыс беруге ниет
білдіруші.
Тұтынушы
құқығы-Тауарларды еркін сатып алып, жұмыс пен
қызметті еркін пайдалануға; 2. Тұтынушы өнімді және қызмет
көрсетуді тиісті сапада иелену құқығы; 3. Ақпарат алуға; 4. Өмірі
мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету құқығы; 5. Сотқа
және басқа уәкілетті мемлекеттік органдарына жүгінуге; 6.
Тұтынушыға материалдық та, моральдық та тұрғыдан келтірілген залал
орнының өтелуіне кепілдік етеді.
Сот
қорғауы- Әрбір азамат ар-ұжданы мен
қадір-қасиеті, өмірі мен денсаулығы, жеке бас бостандығы мен
мүлкіне қол сұғылушылықтан сот қорғауына алынуға
құқықты
Талап-арыз- бұл тұтынушы (мысалы, сатып алушы) жасайтын
және талаптары бар тауарларды өндірушіге немесе ақаулы өнім сатып
алынған сауда нүктесінің басшысына жіберетін жазбаша
құжат.
Моральдық
шығын- Моральдық зиян деп азаматтың өзіне тиесiлi
өзіндік мүлiктiк емес игiлiктер мен құқықтардың заңға қайшы
бұзылуының, кемсiтiлуiнің немесе олардан айырылуының нәтижесінде
туындаған жан немесе тән азабын түсiну
қажет.
Тапсырма 2 Семантикалық
карта
|
Тауарларды иеленуге шарт
жасасу
|
Тауар туралы ақпарат
беру
|
Қауіпсіз тауарды сатып
алу
|
Моральдық зиянды
өтету
|
Тауарды еркін таңдауды
қамтамасыз ету
|
Құқықтарын
қорғау
|
Тұтынушы
құқығы
|
+
|
|
+
|
+
|
|
+
|
Сатушы
міндеттері
|
|
+
|
|
|
+
|
|
Тапсырма 3 Сатыны
толтыр
Баптар
Талаптар
Сатушыға
наразылық
Сотқа талап
-арыз
Тұтынушылардың
құқықтарын қорғау
Тапсырма 4 Терминдермен
жұмыс
Дайындаушы - сатуғa арнап
тауар шығаратын жеке не занды тұлға.
Жарамдылық мерзімі — белгілі
бір уакыт кезеңі, бул уакыт өтіп кетсе, тауар жарамсыз деп
есептеледі.
Кемшілік – тауардын (жумыстың,
көрсетілетін кызметтің) техника-
лык реттеме, стандарттау
бойынша нормативтік құжат, келісімшарт
талаптарына,
сонымен катар тауар (жұмыс,
көрсетілетін қызмет) туралы сатушы берген ақпаратка сәйкес
келмеуі.
Тауардын (жұмыстың,кызметтің)
сапасы - тауар (жұмыс, қызмет)
сипаттамала-
рының тұтынушының
қажеттіліктерін канағаттандыру мүмкіндігіне қатысты
жиынтығы.
Тапсырма 5 Кестені
толтырыңдар
Тұтынушының талап ету
құқығы
Сатып алу бағасын шамалы
төмендету
|
Тауардың ақауларын тегін
жою
|
Тауардың кемшіліктерін жоюға
жұмсалатын шығындардың орнын
толтыру
|
Тауарды ұқсас маркалы
(модельді, артикулды) өнімге
ауыстыру
|
-Тауарды ұксас
маркалы (модельді, артикулды) өнімге сатылым бағасын
қайта
есептеу аркылы
ауыстыру
|
Шартты бұзу және тауарларға
төленген ақшаны қайтару
|