Бөлім

Табиғатты пайдалану және геоэкология

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып 10

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Қазақстанның экологиялық проблемалары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты

10.3.2.9 Қазақстан аумағын геоэкологиялық тұрғыдан аудандастыру;

Сабақтың мақсаты

Қазақстан аумағын геоэколлогиялық аудандастыру алғышарттарын біледі;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өткен білімді еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгелдеу.

Сыныпта психологиялық ахуал туғызу, көңіл- күйін көтеру мақсатында оқушыларды топқа бөлу.

Өткен сабақты қайталау мақсатында «Миға шабуыл» сұрақтары қойылады:

• Сіздер танысқан инновациялық технологиялардың ең тиімдісі қайсы?

• Қазақстанға ең қажетті технологияны атаңыз және себебін түсіндіріңіз

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қалыптастырушы бағалау

2 балл

Оқулық

АКТ

Ашық сұрақ-жауаптар

Жаңа білім

Тапсырмалар орындау кезеңі

Сабақты бекіту

Кері байланыс

Берілген видеороликті көріңіздер!

• Бейнерөликтен не байқадыңыз?

• Қазақстан аумағында қандай экологиялық қауіпті аудандар бар екен?

• Бұл экологиялық мәселелердің салдары қандай ойланып көріңіз?

Қазақстанның түрлі аймақтарындағы адамның шаруашылық әрекеті әсерінен кері өзгерістер пайда болған аумақтардың орнында экологиялық тұрақтылықты сақтау үшін, экологиялық тұрғыда тиімді болып саналатын табиғи – антропогендік ландшафт құрылымдарын қалпына келтіру міндеті тұр. Қазақстан аумағында экологиялық шиеленістің бес деңгейін көрсетуге болады.

Қазақстан аумағы экологиялық шиеленіс деңгейі бойынша қазақстандық геоэколог А.В. Чигаркиннің ұсынуымен экологиялық тұрғыда 5 деңгей мен 47 провинцияға бөлінеді.

Аумақытың геоэкологиялық аудандастырылуы – белгілі бір аумақты кеңістіктегі орнына сәйкес мақсатты түрде экологиялық мазмұндағы ортақ және өзіндік сипаттарына сүйене отырып даралайды. Ондағы нақты табиғат компоненттерін айқындайтын критерийлер негізінде экологиялық тұрғыдан жіктеп, оларды картаға түсіреді және кешенге сипаттама береді.

Геоэкологиялық аудандарды біріктіруге болады:

• Ауа, су және топырақ ортасын тазалауды қажет ететін ірі өндірістік қалалар;

• Жерді қалпына келтіру, су және ауа ортасын тазартуды талап ететін тау-кен өндірістік өнеркәсіптер, т.б.

• Мысалы, экологиялық шиеленіскен апатты деңгей (ортаның бұзылуы 1-100%) тобында аудандарды әртүрлі бұзылу түрткіжайттарына байланысты бөлуге болады:

https://www.opiq.kz/kit/51/chapter/4152 сілтемеге кіріп, қосымша ақпарат алыңыз.

1-тапсырма. Берілген картаны пайдаланып,тапсырманы орындаңыз.

• Картаны пайдаланып экологиялық қауіптілігі бойынша апатты деңгей аудандарын анықтаңыз

• Экологиялық қауіптілігі бойынша апатты деңгей аудандары туралы ақпарат жинақтаңыз.

• Апаттың салдарына баға беріңіз.

2-тапсырма. Сұрақты мұқият оқып, жауап беріңіз.

А) Сіз тұратын аймақтың экологиялық жағдайы экологиялық шиеленістің қандай деңгейіне сәйкес деп санайсыз?

В) Бұл деңгейге сәйкес деп санауыңыздың себебін түсіндіріңіз.

С) Сіздің аймақта экологиялық мәселені шешу үшін қандай іс – шаралар жүргізілуде?

D) Сіз экологиялық мәселені шешудің қандай жолын ұсынасыз?

https://www.opiq.kz/kit/51/chapter/4154 қосымша ақпарат көзі

Жалпы сыныпқа сұрақтар:

1. Геоэкологиялық аудандастыру түсінігін қалай түсіндіңіз?

2. Қазақстан аумағындағы экологиялық шиеленіс деңгейлерін атаңыз?

3. Қазақстан аумағында экологиялық мәселелерді шешу қалай жүргізілуде?

4. Өз тарапыңыздан экологиялық мәселелерді шешудің жолдарын ұсыныңыз.

Сабақ барысында белсенді әрі жүйелі түрде жауап берген оқушыларды атап өтіп, сабақты қорытындылаймын.

Сабақты қорытындылау, оқушылардың кері байланысы

Менің түсінгенім......

Маған түсінуге қиын болғаны..........

Менің ұсынысым......................

Мені таң қалдырды................

Мұғалімге сұрағым...............

Үйге тапсырма: §59-60 оқу. Қазақстанның геоэкологиялық аудандастыру картасын сызу.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп жаңа сабақ тақырыбын анықтауға тырысады.

Бейнебаян көріп, экологиялық инновациялық технологиялар жайлы мәліметтер алады.

Топ бойынша аппатты деңгей аудандарын анықтайды;

Апатты деңгей аудандары туралы ақпарат жинақтайды;

Экологиялық жағдайдың салдарын анықтайды;

Әр топ өз талдамасын қорғайды.

Өз аймағындағы экологиялық жағдайдың шиеленіс деңгейін анықтайды;

Шиеленіс деңгейіне сәйкестігін түсіндіреді;

Экологиялық мәселені шешу үшін аймақта жүргізіліп жатқан іс – шараларды атайды;

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына «Доңғалақ» айналдыру арқылы кері байланыс жасайды

Қалыптастырушы бағалау

1 балл

Қалыптастырушы бағалау

4 балл

Топтардың өзара бағалауы

3 балл

Оқушыларға дескрипторлар арқылы өзін-өзі бағалауды жүргізуді ұсынамын.

Бағалау:

8-10 балл –«5»

6-7 балл – «4»

3-5 балл – «3»

0-2 балл – «2»

Ашық сұрақ-жауаптар

Суреттер

АКТ

Оқулық

дәптер

Оқулық

Дәптер

АКТ

Оқулық

Дидактикалық материалдар

Ашық-сұрақ жауатар

Бағалау парағы