10 сынып ҚГБ. «Бөліп шығару тарауына жиынтық бағалау» БЖБ №3

Оқушы коды:___________________________

10.1.4.1 - аденозинүшфосфор қышқылының құрылысы мен қызметтерін сипаттау

10.1.4.2 - анаэробты және аэробты тыныс алу барысындағы аденозинүш-фосфор қышқылы

синтезін салыстыру

10.1.4.3 - метоболизмнің түрлерін атау

10.1.4.4 - энергетикалық алмасу кезеңдерін сипаттау

10.1.4.5 - митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнату

10.1.5.1 - су мөлшерін бақы-лаудағы антидиуретикалық гормонның (АДГ) ролін түсіндіру

10.1.5.2 - диализ механизмін түсіндіру

10.1.5.3 - бүйрек трансплан-тациясы мен диализдің артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылау

Ойлау дағдыларының деңгейі: Білу, түсіну. Қолдану. Жоғары деңгейлі дағдылар.

Орындау уақыты: 20 минут

№1 тапсырма Берілген суреттегі 1,3 әрпімен берілген құрылымдарды анықтаңыз(2 б )

1

3

№2 Бір жауаптық тест тапсырмалары:3б

2.1 Глюкозаның аэробты ыдырауы жүретін орынды анықтаңыз

1. ядрода

2. цитоплазмада

3. митохондрияда

4. эндоплазмалық ретикулумда

2. Жасушалық тыныс алудың аэробты сатысының нәтижесінде пайда болатын АТФ молекуласының санын анықтаңыз

1. 36

2. 2

3. 38

4. 72

2.3 Глюкозаның оттексіз (анаэробты гликолиз) ыдырауы – бірінен кейін бірі келетін __________ реакциядан тұратын күрделі көпсатылы процесс.

1. 11

2. 15

3. 10

4. 8

№3 Суретті пайдаланыңыз. А және В үдерістеріне атау беріңіз және А үдерісін сипаттаңыз.4 б

1-сурет

№4 Тапсырма Суретте берілген Митохондрияның Х құрылымының маңызын және ферменттерін жазыңыз 2 б

№5 Тапсырма Бір жауапты тест [3]

1. АДГ (антидиуретикалық гормон) қандай жағдайда артады?

a) Су тапшылығы кезінде
b) Су жеткілікті болғанда
c) Қан қысымы жоғары болғанда
d) Қан қысымы төмен болғанда

2. Минералокортикоидтар қандай рөл атқарады?

a) Қанның тұз құрамын реттейді
b) Бүйректе су мен натрийдің қайта сіңірілуін арттырады
c) Зәрдің түзілуін арттырады
d) Қанның қышқылдылығын төмендетеді

3. Ренин қандай жағдайда бөлінеді?

a) Су жеткілікті болғанда
b) Қан қысымы төмендегенде
c) Ағзада су тапшылығы болмаған кезде
d) Су мөлшері көп болғанда

Тапсырма 2 . Перитонеальды диализ бен Гемодиализ: Сәйкестік тесті 2б

Жауап

№1 тапсырма Берілген суреттегі 1,3 әрпімен берілген құрылымдарды анықтаңыз(2 б )

__________1 Үш фосфот_________3 Аденин______________________________

№2 Бір жауаптық тест тапсырмалары:3б

2.1 Глюкозаның аэробты ыдырауы жүретін орынды анықтаңыз

5. ядрода

6. цитоплазмада

7. митохондрияда

8. эндоплазмалық ретикулумда

2. Жасушалық тыныс алудың аэробты сатысының нәтижесінде пайда болатын АТФ молекуласының санын анықтаңыз

5. 36

6. 2

7. 38

8. 72

2. Глюкозаның оттексіз (анаэробты гликолиз) ыдырауы – бірінен кейін бірі келетін __________ реакциядан тұратын күрделі көпсатылы процесс.

5. 11

6. 15

7. 10

8. 8

№3 Суретті пайдаланыңыз. А және В үдерістеріне атау беріңіз және А үдерісін сипаттаңыз.3 б

А катаболизм

В Анаболизм

Күрделі молекулалардың жай молекулаларға ыдырау реакцияларының жиынтығы катаболизм (грек. Ратабоіе -- қирату) немесе энергетикалық алмасу деп аталады.

1-сурет

№4 Тапсырма Суретте берілген Митохондрияның Х құрылымының маңызын және ферменттерін жазыңыз 2 б

Қалыңдығы 7 нм-ге жуық сыртқы мембрана нәруыз дақтары мен липидтерден тұрады, қатпар түзбейді және өзімен-өзі тұйықталған.Оның негізгі атқаратын қызметі -- цитоплазмадан оқшаулау. Сыртқы мембранада кішігірім молекулалар мен иондар енуі үшін диаметрі 2-8 нм тесік қалыптастыратын өзек түзуші нәруыз -- порин болады. Сыртқы мембрана үшін монооксигеназа, фосфолипаза ферменттерінің болуы тән.

1. a) Су тапшылығы кезінде АДГ деңгейі артады. Бұл зәр түзілуін азайтып, ағзада су сақтауға әсер етеді.

2. b) Минералокортикоидтар, әсіресе альдостерон, бүйректе натрийдің қайта сіңірілуін арттырады, сонымен қатар су сақталады.

3. b) Ренин қан қысымы төмендегенде бөлінеді, ол ренин-ангиотензин жүйесін іске қосып, қан қысымын қалпына келтіреді.