11 сынып факультатив сабақ/ Алгебра

Қызылорда облысы

Арал ауданы

№81 орта мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі

«Математикалық сауаттылық- заман талабы»

Бағыты: жаратылыстану-математика

Секторы: математика

2018-2019 оқу жылы

Қаралды: Сараптамалық кеңестің №_____ хаттамасы

Оқу әдістемелік кеңестің №____ хаттамасы

Педагогикалық кеңестің кеңесте қаралып, мектеп директорының

№ ______ бұйрығымен бекітілген.

Құрастырған : Математика пәнінің мұғалімі

Қуанышова Н.С

Кімдер үшін: 11-сыныптар үшін

Факультативті курс: Математика 11-сынып

Тақырыбы: «Математикалық сауаттылық- заман талабы»

Түсінік хат

Бүгінгі күн талабына сай жан-жақты дамыған, белсенді, өмірге талпынысы, қызығушылығы бар адамды мектеп табалдырығынан дайындап шығарудың ең бір тиімді тәсілі ол – оқытудағы математикалық сауаттылық.

Математикалық сауаттылық – математиканың әлемдегі рөлін анықтау және түсіну, әр түрлі формада берілген сандық ақпараттарды оқу, талдау, түсіндіріп беру, дұрыс негізделген математикалық пайымдаулар айту, есептерді шығарудың тиімді тәсілдерін табу, орындау, өзін-өзі тексеру, өмірмен байланыстыру, математикалық білімді өмірлік жағдаяттарда кездесетін түрлі мәселелелерді шешуде еркін қолдану болып табылады.

11 сынып оқушыларына ұсынылып отырған бағдарламада білім саласының жаңаша міндеттері айқын көрініс тауып, атап айтқанда, мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығы оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамытуға, алған білімін сыныптан тыс жерде, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз етуге, яғни, оқушылардың мектепте алған білімдерін өмірде тиімді қолдануына үйретуге бағытталады.

Курста қарастырылатын сұрақтар негізгі курспен тығыз жанасады және оқушылардың танымдық белсенділігін қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, аталмыш таңдау курсы мектеп бағдарламасында көрсетілген маңызды математикалық білім мен дағдыларын жетілдіруге және дамытуға әсер етеді, математикадан мүмкіндіктерін бағалауға және болашақтағы оқу бейінін дұрыс сезініп таңдауға көмектеседі.

Сонымен қатар курс мазмұны әрбір оқушыға оқу-танымдық үдеріске белсенді түрде енуге, сын тұрғысынан ойлауға және функционалдық сауаттылықтарын нығайтып, өзін-өзі жоғары деңгейде көрсетуге мүмкіндік береді. ҰБТ-те математикалық сауаттылық пәні бойынша келетін тапсырмаларды жылдам шешуге көмектеседі.

Курстың мақсаты:

  Оқушылардың математикалық сауаттылығын нығайту арқылы құзіреттілік деңгейлерін көтеру.

Танымдық-шығармашылық қабілеттерін арттыру (мәтінді есептер шығару, сандық салыстыруға арналған тапсырмалар).

Курстың міндеттері:

1. Оқушылардың математикалық іс-әрекетке қабілеттерін нығайту.

2. Есептер шығару арқылы оқушылардың өмірлік тәжірибелерін байыту.

3. Алған білімдерін өмірде тиімді пайдалану.

4. Логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.

Курстың өзектілігі:

  Оқушылардың функционалдық математикалық сауаттылығын қалыптастыра отырып, логикалық тапсырмаларды өз бетімен шығара алатын қабілеттерін қалыптастыру.

Курстан күтілетін нәтиже:

• Өз бетінше есеп шығарудың сан қилы жолын табады;

• Өз бетінше білім алу дағдыларына негіз салады;

• Табиғи қасиеттерін, математикалық білім деңгейлерін тереңдетеді;

• Өмір мен қоғамға аса қажетті мәселелерді математика ғылымына тән жан-жақты талдайды;

Ұйымдастыру формалары:

• Жеке

• Жұптық

• Топтық

Курстың теориялық және практикалық мәні:

1.Оқушыларда математикалық сауаттылық туралы түсінік қалыптасады.

2. Курс мақсатына байланысты әдістермен әдістемелерді практикалық іске асыру жолдары жүйеге енгізілді.

Оқыту әдістері мен түрлері:

Әдістері:

• Тәжірибе мен ынтымақтастық арқылы оқыту

• Дүниетаным көзқарас тұтастығына лайықты өзара тәртіп бірлігі

• Оқуға деген қызығушылығын қалыптастыру

• Тексеру және өзін-өзі тексеру әдісі

• Әртүрлі оқу-ақпарат көздерімен өздігінен жұмыс атқару маңызды үлесі болып абылатын зерттеу және іздену әдісі

Түрлері:

• Лекция

• Ұжымдық акция, жеке, топпен оқыту

• Іскерлік ойындар

• Семинарлар

• Тест алу

Қолданылатын технологиялар:

• Жеке тұлғаға бағдар беру технологиясы

• Ұжымдық дәлелді іс

• Интерактивті әдіс

Құрадары:

• Интернет

• Бұқаралық ақпарат құралдары

• ЖМТ (жүйелі мониторинг тексерісі, тест, түзету жүйесі).

Пәнаралық кіріктіру:

• География

• Химия

• Физика

• Жаратылыстану

• Геометрия

• Денешынықтыру

• Қазақстан тарихы

Кәсіпке бағдарлау: географ, биолог, математик, физик

Уақыт көлемі, сабақтың жиілігі: 34 сағат, аптасына 1 сағаттан

Бағдарламаның мазмұны

1 бөлім-«Математикалық сауаттылыққа кіріспе»4 сағат

• Оқу сауаттылығы туралы түсінік (функционалдық сауаттылықтың мағынасын ашу).

• Математикалық сауаттылық (логикалық есептер, мәтін есептер, сандық салыстыруға арналған тапсырмалар).

• Жаратылыстану ғылыми сауаттылық (физика, химия, экономика т.б. пәндерімен байланыс)

2 бөлім-«Логикалық есептер» 15 сағат

• Ауызша логикалық есептер (жылдам есептеу, ребус, сөзжұмбақ, фокус т.б.).

• Белгілі бір заңдылық бойынша жазылған сандарды табу.

• Цифрлар және сандар туралы есептерді шешу.

• Комбинаторика есептерін шығару.

• Теңдеулер немесе теңдеулер жүйелерін құруға берілген есептерді шешу.

• Сәйкестендіруге берілген есептерді шешу.

• Геометриялық фигуралармен,кестедегі мәліметтермен байланысты есептерді шешу.

3-бөлім – «Өмір жағдаяттарындағы есептер»11 сағат

• Пайыз ұғымы, санның пайызын және пайызы бойынша санда табу.

• Жаппай сатылым, тариф, айыппұл туралы есептерді шешуде пайызды қолдану.

• Банктік операциялар.

• Қоспаларға, қорытпаларға және ерітінділерге есептер.

• Сандық тәуелділіктер;  қозғалыс есептері; бірігіп жұмыс атқару есептері.

4-бөлім – «Қорытынды сабақ» 4 сабақ

• Оқушылар жобаларының тұсаукесері.

• Қорытынды бақылау жұмысы

• Қорытынды тест жұмысы

• Қорытынды сабақ

Күнтізбелік жоспар

Барлық сағат саны	№	Сабақ тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі	Үй тапсырмасы	Өткізілу формасы	Негізгі ұғымдар	Білім-білік деңгейіне қойылатын талаптар	Көрнекілік, техникалық құралдар
1	1	Оқу сауаттылығы туралы түсінік	1		$1	Функцио-налдық сауаттылықтың мағынасын ашу	Матема-тика	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Интербелсенді тақта, математика-лық сауаттылық әдістемалік құралы, 5-7-сынып оқулығы, ҰБТ-математика Әдістемелік құралы Математика және логика әдістемелік оқулығы
2	2	Математикалық сауаттылық	1		$2 2.18	Логика-лық есептер, мәтін есептер, сандық салыстыруға арналған тапсырмалармен таныстыру	Логика Мәтін Сандық мән	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Интербелсенді тақта, математика-лық сауаттылық әдістемалік құралы,
3		Жаратылыстану ғылыми сауаттылық	1			Физика, химия, экономика т.б. пәндерімен байланысты есептерді қарастыру	Экономи ка есептері	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	5-7-сынып оқулығы,
4	3	Сауаттылық ұғымын қорытындылау	1		$3 3.18	Постер қорғау		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	ҰБТ-математика
5	4-5	Ауызша логикалық есептер	2		$4 4.18 4.36	Жылдам есептеу, ребус, сөзжұмбақ, фокус есептерін шығару (жұптық жұмыс)	Математикалық жұмбақ	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Әдістемелік құралы
6	6-7	Белгілі бір заңдылық бойынша жазылған сандарды табу	2		$5 5.10 5.20	Есептер шығару (топтық және жұптық жұмыс)	Математикалық заңдылық	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Математика және логика әдістемелік оқулығы
7	8-9	Цифрлар және сандар туралы есептерді шешу	2		$6 6.15 6.28	Есептер шығару	Цифрлар Сандар тарихы	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Интербелсенді тақта, математика-лық сауаттылық әдістемалік құралы,
8	10-11	Комбинаторика есептерін шығару	2		$7 7.13 7.26	Есептер шығару Деңгейлік тапсырмалар	Бином Ньютон Комбинаторика Ықтимал-дық	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	5-7-сынып оқулығы,
9	12-13	Теңдеулер немесе теңдеулер жүйелерін құруға берілген есептерді шешу	2		$8 8.12 8.24	Мәтін есептер шығару	Теңдеу-лер	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	ҰБТ-математика
10	14-15	Сәйкестендіруге берілген есептерді шешу	2		$9 9.16 9.32	Сыни тұрғыдағы есептер шығару	Сәйкес-тендіру есептері	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Әдістемелік құралы
11	16-17	Геометриялық фигуралармен,кестедегі мәліметтермен байланысты есептерді шешу	2		$10 10.16 10.39	Салу есептерін шығару	Геомет-рия Аудан периметр	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Математика және логика әдістемелік оқулығы
12	18	Тарауды қорытындылау	1			Ғылыми жоба жұмысының тақырыбын таңдау		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Интербелсенді тақта, математика-лық сауаттылық әдістемалік құралы,
13	19-20	Пайыз ұғымы, санның пайызын және пайызы бойынша санда табу	2		$11 11.13 11.26	Түсінік беру Пайызға қарапайым есептер шығару	Пайыз Санның пайызы	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	10-11сынып оқулығы,
14	21-22	Жаппай сатылым, тариф, айыппұл туралы есептерді шешуде пайызды қолдану	2		$12 12.10 12.20	Есептер шығару Постер қорғау	Тариф Айыппұл	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	ҰБТ-математика
15	23-24	Банктік операциялар	2		$13 13.11 13.22	Есептер шығару Топтық жұмыс	Банкнот Балюта	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау эәне жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Әдістемелік құралы
16	25-26	Қоспаларға, қорытпаларға және ерітінділерге есептер	2		$14 14.10 14.20	Қиын есептерді тиімді жолмен шығару	Қоспа Ерітінді	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Математика және логика әдістемелік оқулығы
17	27-28	Сандық тәуелділіктер Қозғалыс есептері Бірігіп жұмыс атқару есептері	2		$15 15.12 15.24	Есептерді графиктік және сызба арқылы шығару	График Шартты теңдеу	Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	Интербелсенді тақта, математика-лық сауаттылық әдістемалік құралы,
18	29	Өздік жұмыс	1		Қайталау	Тест жұмысын алу		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату	5-7-сынып оқулығы,
19	30	Оқушылар жобаларының тұсаукесері	1		Қайталау	Ғылыми жоба қорғау		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату
20	31-32	Қорытынды бақылау жұмысы	2		Қайталау	Бақылау жұмысы		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату
21	33	Қорытынды тест жұмысы	1		Қайталау	Тест жұмысы		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату
22	34	Қорытынды сабақ	1			Практика- лық сабақ		Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру бағытында түрлі тапсырмалар орындату

ҚОРЫТЫНДЫ

Оқушылардың математикалық сауаттылығының қалыптасуы «математикалық құзыреттiлiктiң» даму деңгейлерімен (танымдық салалармен)  сипатталады:

-   білу (еске түсіру);

-    қолдану (байланыстарды орнату);

-   ойлау (пайымдау).

Математикалық құзыреттілік – нәтижелерді түсіндіру, талдау және түрлендіру, математикалық модель құрастыру, қатынастарды анықтау, шынайы өмірде пайда болған мәселелерді шешу үшін математиканы дәлме-дәл қолдану қабілеттілігі.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар:

- алған білімдері мен біліктерін практикалық қызметтерінде және күнделікті өмірде тиімді қолдану;

- қажеттілігіне қарай анықтамалық материалдарды және қарапайым есептеуіш құралдарды пайдаланып, формулалар бойынша тәжірибелік есептеулер жүргізу;

- ең қарапайым математикалық моделдерді құрастыру және зерттеу;

- нақты байланыстарды функцияның көмегімен суреттеу және зерттеу, оларды график түрінде беру; нақты үдерістердің графиктерін түсіндіру;

- геометриялық, физикалық, экономикалық және т.б. мазмұнды қолданбалы есептерді шешу;

- диаграмма, графиктер, статистикалық сипаттағы ақпараттарды, сандық мәліметтерді танып білу, талдау;

- оқып игерілген формулалар мен фигуралардың қасиеттері негізінде қарапайым тәжірибелік жағдайларды зерттеу (моделдеу);

- шынайы объектілердің ұзындықтарын, аудандарын және көлемдерін есептеу.

Біздің заманымыз ғылым мен техниканың ғарыштап дамыған кезеңі, біз ұстаздар сол заманмен бірдей қадам басуға міндеттіміз, себебі біз адам тағдырына, бала тағдырына жауаптымыз. Сондықтан оқушылардың функционалдық математикалық сауаттылығын арттыру үшін мынадай жұмыстар жүргізуіміз керек:

1) Сабақ берудің жаңа технологиясы негізінде құрастырылған осы бағдарламаның әр бөлімі, әр тақырыбы бойынша “білу-түсіну-қолдану-тұжырымдау”  деңгейлік тапсырмаларымен  жүйелі жұмыс жасауды күшейту;

2) Сабақта  практикалық мазмұнды есептерді, әртүрлі форматтағы тест тапсырмаларын, стандартты емес жағдайларда білімді қолдануға арналған  қызықты есептер шығарту;

Математика пәні сабақтарында, таңдау курстарында алған білімдерін өмірмен ұштастыруға, логикалық есептер шығаруға,оны практикада қолдануға үйрету.