14 ақпан – Халықаралық кітап сыйлау күніне арналған сценарий

Тақырыбы:
«Кітап – ең қымбат сый»

Өткізу орны:
Мектеп, кітапхана, мәдениет үйі немесе қоғамдық орын.

Қатысушылар:
Оқушылар, мұғалімдер, ата-аналар, кітапханашылар, қонақтар.

Мақсаты:
Кітап оқуды насихаттау, білімге деген сүйіспеншілікті ояту және кітап сыйлаудың ерекше маңызын көрсету.

1. Шараның ашылуы

Уақыты: 10 минут

Музыка: Спикерлер сахнаға шығар алдында әуенді, жұмсақ фон музыкасы (мысалы, классикалық әуен).

Жүргізуші:
(Кітаппен сахнаға шығады)
— Қайырлы күн, қадірлі қауым! Бүгінгі ерекше күнге – Халықаралық кітап сыйлау күніне қош келдіңіздер!
Кітап – бұл білімнің, рухани байлықтың, шексіз қазынаның кілті. Бүгін біз осы маңызды күнді ерекше түрде атап өтеміз.
(Қатысушыларға қарата)
— Ендеше, біздің іс-шарамызды бірге бастайық!

2. Қонақтар мен авторлар таныстырылымы

Уақыты: 15 минут

Жүргізуші:
— Біздің іс-шарамыздың құрметті қонақтары – қаламыздың белгілі жазушылары мен ақындары!
(Авторларды таныстырады. Әр автор қысқаша сөз сөйлейді, өз шығармашылығы жайлы айтып өтеді.)

3. Театралдық қойылым: «Кітап әлеміне саяхат»

Уақыты: 10-15 минут

(Сахнада кітап сөрелері мен үлкен «Сиқырлы кітап» макеті тұр. Жүргізуші ортаға шығады.)

Жүргізуші:
— Құрметті көрермендер! Бүгін біз ерекше әлемге – кітаптар әлеміне саяхат жасаймыз. Бұл әлемде батырлар, сиқыршылар, мейірімді жандар мен зұлым күштер кездеседі. Бірақ қорықпаңдар! Кітап оқыған адам кез келген қиындықтан жол таба алады.
(Жүргізуші «Сиқырлы кітапты» ашады, одан түтін немесе жарқыраған жарық шығады.)
— Кітаптың әр беті – жаңа әлем. Ал енді, қай кейіпкер бізге бірінші болып келеді екен, көрейік!

Бірінші көрініс: Қобыланды батыр (4 минут)

(Сахнада әуен ойнайды. Қобыланды батыр тұлпарын жетектеп, найзасын ұстап кіреді.)

Қобыланды:
— Мен – Қобыланды батыр! Елімді қорғау – менің борышым. Жауға қарсы тұрып, халықтың тыныштығын сақтаймын. Бірақ менің рухани күшім – кітап. Батыр болғың келсе, кітап оқы! Кітап сенің жаныңды да, жүрегіңді де күшейтеді.

(Қобыланды көрермендерді жігерлендіріп, сахнаның шетіне кетеді.)

Екінші көрініс: Тазша бала (4 минут)

(Сахнаға Тазша бала көңілді музыкамен жүгіріп келеді. Ол көрермендермен ойнап, қалжыңдайды.)

Тазша бала:

— Амансыңдар ма, балалар мен үлкендер? Мені бәрің білесіңдер! Мен – Тазша бала. Жолымда талай қиындық кездессе де, тапқырлығым мен білімімнің арқасында бәрін жеңіп шықтым. Әлемнің қазынасы – кітапта. Оқысаң, бәрін білесің. Қиналсаң, ақылыңмен жеңесің!

(Тазша бала сахнадан күліп шығады.)

Үшінші көрініс: Алтын сақа ертегісі (5 минут)

(Сахнада бақташылар мен ауыл өмірінің көрінісі беріледі. Алтын сақа ертегісінің кейіпкерлері шығады.)

Алтын сақа кейіпкері:
— Мен – ақылдылық пен еңбектің символымын. Ертегілерде жақсылық пен зұлымдықтың күресін көресіңдер. Бірақ әрқашан жақсылық жеңеді. Бұл – кітаптың бізге берген ең үлкен сабағы. Ертегілер оқыңдар, өмірлеріңе сабақ алыңдар!

(Олар сиқырлы сақаны көрермендерге көрсетіп, сахнадан кетеді.)

Төртінші көрініс: Күлше қыз (4 минут)

(Күлше қыз сахнаға мұңды музыкамен кіреді. Кейін ол сиқырлы түрде ханшайымға айналады.)

Күлше қыз:
— Мен – Күлше қыз. Еңбекқорлық пен мейірімділік адамды биікке көтереді. Кітап маған әрқашан үміт пен батылдық сыйлады. Сіз де әр кітаптан өз өміріңіздің сиқырын таба аласыз!

(Күлше қыз көрермендерді жылы шыраймен қарсылап, сахнадан шығады.)

Қорытынды көрініс: Барлық кейіпкерлер сахнаға шығады (5 минут)

(Кейіпкерлер сахнаға шығып, бір-біріне қосылады. Әсем музыка ойнайды.)

Жүргізуші:
— Бүгін біз кітап әлемінде саяхат жасадық. Батырлық, тапқырлық, еңбекқорлық пен жақсылық туралы ертегілер оқып білдік.

Барлығы хормен:
— Кітап – рухани қазына! Кітап оқы, білімді бол, арманыңды жүзеге асыр!

(Қойылым әсерлі музыкамен және кітап оқуға шақырумен аяқталады. Кейіпкерлер көрермендерге сиқырлы кітаптар немесе шағын сыйлықтар береді.)

• Қойылымның соңында кейіпкерлер көрермендерді кітап оқуға шақырады.

4. «Кітап сыйлау – мейірімділік белгісі» акциясы

Уақыты: 20 минут

Жүргізуші:
— Ал енді ең керемет сәт – кітап сыйлау рәсіміне көшейік! Бұл жерде әр адам бір-біріне алдын ала дайындаған кітаптарын сыйға тартады.

Жүргізілуі:

• Барлық қатысушылар ортаға шығып, өздері әкелген кітаптарын бір-біріне тапсырады.

• Әр кітапқа жылы лебіз жазылған хат қоса салынады.

5. Әдеби викторина және ойындар

Уақыты: 20 минут

Жүргізуші:
— Кітапты оқуды жақсы көретіндер үшін арнайы ойындарымыз бар. Ойынға қатысып, сыйлық ұтып алуға шақырамыз!

Ойын идеялары:

1. «Кітап кейіпкерін тап»: Қатысушылар берілген сипаттама арқылы әдеби кейіпкердің есімін табады.

1. Сұрақ:

• Ол өте ақылды әрі зерек бала. Өзінің тапқырлығы мен батылдығы арқылы көптеген қиындықтарды жеңеді. Ол жамандықты жақсылыққа жеңдіреді. Оның аты «ақылды» деген сөзбен байланысты. Бұл кім?
  Жауап: Алдар Көсе

2. Сұрақ:

• Ол қарапайым қойшы болған, бірақ батырлығы арқылы елін қорғап, үлкен ерлік жасайды. Оның серігі – сенімді тұлпары. Оның есімі қазақ батырлары туралы жырларда кездеседі. Бұл кім?
  Жауап: Ер Төстік

3. Сұрақ:

• Ол су перісінің ұлы. Ерекше күш пен батылдыққа ие. Ол жыртқыштар мен зұлым күштерге қарсы тұрады. Оның аты судың қасиетімен байланысты. Бұл кім?
  Жауап: Қорқыт

4. Сұрақ:

• Бұл кейіпкер қайсар әрі шыншыл. Ол өзінің бақытын іздеп, ұзақ жолға шығады. Оның серігі – алтын қанатты құс. Ол кім?
  Жауап: Жәнібек

5. Сұрақ:

• Бұл кейіпкер жас кезінен қиыншылықтарды жеңіп өтіп, әділдік жолында күреседі. Ол халық арасында өзінің адал ісімен танымал. Оның аты ертегідегі әділдікке байланысты. Бұл кім?
  Жауап: Аяз би

2. «Мақалды жалғастыр»: Қазақша немесе әлем әдебиеті тақырыбындағы мақал-мәтелдерді аяқтау.

Сұрақтар:

1. Кітап – білім бұлағы, ...
   (Білім – өмір шырағы.)

2. Көп оқыған білмейді, ...
   (Көп тоқыған біледі.)

3. Білекті бірді жығар, ...
   (Білімді мыңды жығар.)

4. Оқу – инемен ...
   (құдық қазғандай.)

5. Кітап оқығандікі – ...
   (озар, оқымағандікі – тозар.)

6. Ақыл азбайды, ...
   (білім тозбайды.)

7. Кітап – алтын қазына, ...
   (оны іздеген адам табады.)

8. Білімдінің сөзі – ...
   (ақылдың көзі.)

9. Кітап – адамның досы, ...
   (өмірдің шамшырағы.)

10. Кітап оқыған жетілер, ...
    (оқымаған кетілер.)

3. «Шығарма авторын тап»: Белгілі шығармалардың авторларын анықтау.

Сұрақтар:

1. Сұрақ: «Абай жолы» роман-эпопеясының авторы кім?
   Жауап: Мұхтар Әуезов

2. Сұрақ: «Қараш-қараш оқиғасы» повесін кім жазды?
   Жауап: Мұхтар Әуезов

3. Сұрақ: «Ботагөз» романын кім жазған?
   Жауап: Сәбит Мұқанов

4. Сұрақ: «Атамекен» өлеңінің авторы кім?
   Жауап: Мұқағали Мақатаев

5. Сұрақ: «Қазақ солдаты» романының авторы кім?
   Жауап: Ғабит Мүсірепов

6. Сұрақ: «Көксерек» әңгімесін кім жазды?
   Жауап: Мұхтар Әуезов

7. Сұрақ: «Шұғаның белгісі» повесін кім жазды?
   Жауап: Бейімбет Майлин

8. Сұрақ: «Менің атым Қожа» повесінің авторы кім?
   Жауап: Бердібек Соқпақбаев

9. Сұрақ: «Оян, қазақ!» өлеңін кім жазған?
   Жауап: Міржақып Дулатов

10. Сұрақ: «Ақбілек» романының авторы кім?
    Жауап: Жүсіпбек Аймауытов

11. Сұрақ: «Қамар сұлу» романының авторы кім?
    Жауап: Сұлтанмахмұт Торайғыров

12. Сұрақ: «Тар жол, тайғақ кешу» шығармасын кім жазған?
    Жауап: Сәкен Сейфуллин

13. Сұрақ: «Махаббат, қызық мол жылдар» романының авторы кім?
    Жауап: Әзілхан Нұршайықов

14. Сұрақ: «Абай» поэмасын кім жазды?
    Жауап: Сұлтанмахмұт Торайғыров

15. Сұрақ: «Еңлік-Кебек» пьесасын кім жазды?
    Жауап: Мұхтар Әуезов

Сыйлықтар: Кітап, блокнот, қаламсап, кітап сөресіне арналған аксессуарлар.

6. Қайырымдылық кітап жинау шарасы

Уақыты: 10 минут

Жүргізуші:
— «Кітап сыйлау – тек жақындарға ғана емес, көмекке мұқтаж жандарға да пайдалы іс». Ендеше, мұқтаж жандарға кітап жинау акциясын бастайық. Кітаптарды арнайы жәшікке салып, ізгілікке үлес қосыңыздар!

Қорытынды өлен шумақтар

1. Кітап – досым менің
Кітап – менің серігім,
Білім берер көңілім.
Қиындықтан шығар жол,
Кітап маған керегім.

Әр бетінде сыр жатыр,
Әр сөзінде нұр жатыр.
Кітап сыйлау – ізгі іс,
Достық шегі тұр жатыр.

2. Кітап сыйы – білім қазығы
Кітапты сыйла, жан досым,
Білімнің жатыр бар жолы.
Өседі әр күн санамыз,
Кітап – өмір шамшырағы.

Сан ұрпаққа болған сыр,
Кітап – алтын болған нұр.
Сыйласаң бір кітапты,
Жетеді бақыт мол ғұмыр.

3. Кітап – білім бұлағы
Кітап ашсаң – жарық күн,
Жеті өнерді танып біл.
Сыйла досқа, жақынға,
Білім қонар көңілге.

Кітаптан алар ұлы күш,
Білімге толы өмір іс.
Кітап – досым, жан сырлас,
Дүниенің ол кілті-міс.

4. Сыйлайық кітап бәріміз
Қымбат сыйлық іздесең,
Кітап сыйла әр кез сен.
Ақылменен достасып,
Бақытқа жетер әңгімең.

Кітап – асыл мұра ғой,
Оны сыйлау – ұлағат.
Достарыңды қуант та,
Кітап болсын аманат.

5. Кітап – өмір серігі
Кітапты сыйлау – үлкен іс,
Досыңды танып, ұғып іс.
Өмірге керек ақыл көп,
Кітаптан алар білім күш.

Әр бетінде мол қазына,
Кітап – ол дана ғалым да.
Сыйла оны шын жүректен,
Досқа берсін жылы бағына.

Марапаттау 15 минут

Жүргізуші:
— Құрметті достар! Бүгінгі шарамыздың мақсаты – кітап оқуды насихаттап, бір-бірімізге мейірім сыйлау болды.
(Шараға белсенді қатысқан оқушылар, қонақтар, авторлар марапатталады.)

Марапаттау:

• «Ең белсенді қатысушы»

• «Ең қызықты кітап сыйлаған адам»

• «Ең шығармашыл қатысушы»

• 
  «Кітап сыйлау – жақсылық сыйлау!»

• Шара көңілді музыкамен немесе ұжымдық әнмен аяқталады.