1836-1838 жылдардағы Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі.

Тақырып бойынша 31 материал табылды

1836-1838 жылдардағы Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі.

Материал туралы қысқаша түсінік
1836-1838 жылдардағы Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі бойынша ашық сабақтың қысқа мерзімді жоспары
Материалдың қысқаша нұсқасы


Нығыманов атындағы орта мектебі» КММ_
(білім беру ұйымының атауы)

Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
1836-1838 жылдардағы Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі.
(сабақтың тақырыбы)

Бөлім:

7.2 Отарлау және ұлт-азаттық күрес

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)

Амангелді Ғалымбек Тоқтарұлы

Күні:

07.12.2022 ж

Сынып:7

Қатысушылар саны: 7

Қатыспағандар саны: 0

Сабақтың тақырыбы

1836-1838 жылдардағы Бөкей Ордасындағы қазақтардың көтерілісі.

Зерттеу сұрағы: Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлын қандай ортақ идея біріктірді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

7.3.1.5 қазақ халықының отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күресінің себеп-салдарын анықтау

7.3.1.6 ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының рөліне баға беру

Тарихи ойлау дағдысы

Тарихи концепт

Уақыт пен кеңістікке бағдарлану

Білу және түсіну

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: 1836-1838 жж Бөкей Ордасындағы ұлт-азаттық көтерілісті айта алады.

Оқушылардың басым бөлігі: халықтың отарлаушылдыққа қарсы ұлт-азаттық күресінің себеп-салдарын сипаттап, талдай алады.

Кейбір оқушылар: Халықтың мүддесін қорғаған көтеріліс басшыларының еңбектеріне тарихи бағасын бере алады.











Сабақтың барысы


Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру




Өткен білімді еске түсіру

7 минут










Жаңа тақырыпқа қадам

3 минут




Амандасу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды тақырып мазмұны бойынша үш топқа бөлу

«Сұрақ-жауап» әдісі арқылы өткен тақырыпқа пысықтау жүргізеді.

- Қазақстанның өнеркәсіптік дамуы қалай басталды?

- Капиталистік қатынастар дамуының Қазақстанның экономикасына ықпалын қандай болды?

ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы алғашқы адамдардың шаруашылық өмірі туралы жазбаша түрде орындайды. (1-топ)

«Ой шақыру» әдісі арқылы оқушылардың назарына тақырыптық суреттер ұсынылады. Келесі сұрақтар төңірегінде сұрақтарға жауап береді:

-Балалар бұл суреттерден нені көре аламыз?

-Балалар бүгінгі сабақтын тақырыбы қандай болуы мүмкін?

Оқушылардың жауаптары арқылы сабақтың тақырыбына шығу.

Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен және бағалау

критерийлерімен таныстыру.


Оқушылар өткен тақырыпқа байланысты сұрақтарға жауап береді





Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді






Оқушылар өз ойларын ортаға салады.




Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге жұмыс істейді.

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)




Дескриптор:

1.Қазақстанның өнеркәсіптік дамуын анықтайды;

2.Қазақстанның өнеркәсіптік дамуын сипаттайды

ЕББҚСөйлеуінде кемшілігі бар оқушы алғашқы адамдардың шаруашылық өмірі туралы жазбаша түрде орындайды

Дескриптор:

1. Суретке қарап ХІХ ғасырдағы қазақ өлкесіндегі жәрмеңкелер маңызын атайды

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)

ҚБ бағалай «Шапалақ»






Қазақстанда жұмысшы табы суреттер, слайдтар.






Қосымша №1

https://yandex.kz/images/search?pos=1&from=tabbar&img_url=https%3A%2F%2Fwww.archive.inform.kz%2Ffotoarticles%2F201411%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%

сілтемедегі ХІХ ғасырдағы қазақ өлкесіндегі жәрмеңкелер суреті


.

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

5 минут













10 минут

































5 минут





















10 минут



1. «Жәрмеңке сауданы дамуы» тақырыбына байланысты бейнебаян көрсетеді. Мұғалім көрсетілген бейнебаян бойынша оқушыларға «Бұрыштар» әдісі арқылы сұрақтарға жауап беруді ұсынады.

- ХІХ ғасырддың ортасында қазақ жеріндегі негізгі сауда орталықтары қайда болды.?

-Атақты сауда орталықтары қайда орналасты?

-Жәрмеңкелер саудадан басқа тағы қандай рөл атқарды?

ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы бәрімен бірге ХІХ ғасырдағы сауда-саттықтың өзiндiк ерекшелiктерiмен танысады. (1-топ)

Зерттеу мен талдау

Тапсырма №1 «Оқы,талда,жеткіз» әдісі

Мәтінмен жұмыс

«Қоянды жәрмеңкесі» тобы-Қалалардың қалыптасу мен даму ерекшеліктері

«Қарқара жәрмеңкесі» тобы-ХIХ ғасырдағы сауда сипатының өзгеруi

«Ойыл жәрмекесі» тобы-Ел аралап жүрiп жасалатын, тұрақты және жәрмеңкелік сауда

«Оқы,талда,жеткіз» әдісі арқылы түсінік қалыптастырады

ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға суреттерді жазбаша сипаттайды (1-топ)

Тапсырма №2

PETT формуласы

Сынып оқушыларын өзгерен жұпқа бөліп,тапсырманы орындау алгоритімін таныстырады. Формуланың ерекшелігін түсіндіреді. Оқу мақсатымен байланыстырады.

PETT формуласы сауда қатынастарында жәрмеңкелердің әкелген өзгерістерін анықтайды Қазақстандағы жәрмеңкелердің

қазақ қоғамына тигізген әсеріне талдау жасайды

PETT формуласының сипаттамасы:

PETT формуласының сипаттамасы: Pace (Қарқын) Өзгерістер қаншалықты жылдам жүрді? Жылдам, баяу, бірізді, бірізсіз?;

Extent (Масштаб) – өзгерістер қаншалықты елеулі/ауқымды болды? Елеулі, елеусіз, жаппай, революциялық?;

Turning points (Бетбұрысты сәттер) – сабақтастық табиғатынан өзгеріс сипатына ауысатынқандай да бір сәттер бар ма?;

Trends (Үрдістер) – ұзақ уақыт кезеңінде прогрестен регреске қарайөзгеру үрдісі болды ма?)

кезеңінде прогрестен регреске қарай

формула

Сауда қатынастарында жәрмеңкелердің әкелген өзгерістер

P


E


T


T




ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға кестедегі тапсырманың нақты бір бөлігін ерекшелеп көрсетіледі;. (1-топ)

Тапсырма №3

Қазақстандағы сауданың дамуындағы жәрмеңкенің орнын сипаттаңыз.

Сауда қатынастарына жәрмеңкелердің әкелген өзгерістері

1-өзгеріс

2-өзгеріс

3-өзгеріс




Қорытынды ой



ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға жеке жұмыс кезінде тапсырманы орындау үлгісін ұсыну; (1-топ)

Оқушылар бейнебаян көреді, бейнебаян бойынша берілген сұрақтарға жауап береді, оқушылар бір-бірінің жауаптарын тыңдап, толықтырады.



Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы барлық оқушылармен бірге фронтальді жұмыс істейді .
















Оқушылар ХХ ғасырдағы сауданың дамуы туралы ақпараттармен жұмыс жасайды.

Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға тапсырма шығарылып беріледі.

(1-топ)





РЕТТ формуласын толтыруда оқушылар бұрынғы жұптарын сақтауға болады немесе қабілеттеріне қарай қайта бөлінуге болады. Сынып оқушылары жұпқа бөлінеді, кестені толтырады.

Оқушылар сауда қатынастарында жәрмеңкелердің әкелген өзгерістерін анықтайды,өз ойларын жазады.










Оқушылар Сауда қатынастарына жәрмеңкелердің әкелген өзгерістерді анықтайды.

Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

Бейнебаяннан Жәрмеңке сауданы дамуы тақырыбы бойынша деректерді көреді.


Дескриптор:

1. ХІХ ғасырддың ортасында қазақ жеріндегі негізгі сауда орталықтарын атайды;

2. Атақты сауда орталықтарын сипаттайды;

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)

ҚБ:Бармақпен

Дескриптор:

1. Қалалардың қалыптасу мен даму ерекшеліктеріг анықтайды;

2.Жәрмеңкелердің өмір сүру уақытын біледі;

3.Жәрмеңке қызметі мен тауарлар түрлерін сипаттайды

4. Қазақстандағы ірі жәрмеңкелерді атайды

ЕББҚ:

Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушы шығарылып берілген тапсырманы орындайды.

Мұғалімнің кері байланысы

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)

«Екі жұлдыз,бір ұсыныс»

Дескриптор:

1.сауда қатынастарына жәрмеңкенің әкелген өзгерісін жазады;

ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға дұрыс жауаптарды кестеге жазып отырады

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)

«Бармақпен»



Дескриптор:

1.сауда қатынастарына жәрмеңкенің әкелген 1-өзгерісін жазады;

2.сауда қатынастарына жәрмеңкенің әкелген 2-өзгерісін жазады;

3.сауда қатынастарына жәрмеңкенің әкелген 3-өзгерісін жазады

4.қорытынды жазады;

ҚБ( қалыптастырушы бағалау)

«Өзін-өзі бағалау»

ЕББҚ: Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға жеке жұмыс



Тақырыптық бейнеролик

https://yandex.kz/video/preview/?filmId=5284544856954980847&text



Жалпы бiлiм беретiн мектептiң 8(7)-сыныбына арналған оқулық

Авторлары:

З.Е. Қабылдинов, Ж.Н. Қалиев, А.Т. Бейсембаева

Алматы «Атамұра» 2018















Таратпа материалдар








Ақпаратты кесте













Тақырыптық кесте








Сабақтың соңы

5 минут



«Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі бойынша оқушыларға қорытынды сұрақ:

- Қазақ жерінде сауда түрінің қайсысына ерекше басымдық берілді деп ойлайсың?

1

Ел аралайтын сауда

Себебі ...

2

Тұрақты сауда

Себебі ...

3

Жәрмеңкелік сауда

Себебі ...

Кері байланыс

Жалғастырыңыз:

Маған ... қызықты болды

Бұл ... қиындық туғызды

Осы ... мені ойландырды





Оқушы тақырып бойынша не ұнағанын, не қиын болғанын, не түсініксіз болғанын жазады.


Оқушылар бағалау жүйесі арқылы өз бағаларымен танысады.


Сөйлеу кемістігі бар оқушыға бағалау парағы шығарылып беріледі.


Презентация

Үй тапсырмасы

Интернет материалдарын пайдаланып, жолдардың бұрын және қазір қалай салынатыны, технологиялық жетістіктер туралы айту

(Сөйлеуінде кемшілігі бар оқушыға сауда керуені, жәрмеңкелік сауда көрінісін сурет арқылы бейнелеп дайындап келу тапсырылады)

     

Қосымша


Жәрмеңке өткен жерде сауда-саттық ғана болған жоқ. Онда алуан түрлі концерттік кештер, рулар мен халықтардың пікір алмасуы, спорттық шаралар, ұлттық ойындар жарыстары, мәдени-рухани кештер өткізілді

XIX ғасырда қазақ даласында сауда-саттықтың жаңа түрі – жәрмеңкелер пайда бола бастады. Оған дейін ұлы Дала елінде ғұн дәуірінен бастап айырбас сауда, керуен жолы саудасы дамыды. Көрші елдерден келген көпестер сауданың көбін жібек жолы бойындағы ірі қалалар мен цитадельдерде ғана жүргізді.  Ал, XIX ғасырда ірі қалаларда емес, әр түрлі өлкелік, уездік аймақтар таңдалып алынып, жылдың бір мерзімінде сауда-саттық жәрмеңкелері өтіп тұрды.

Қазақ өлкесіндегі алғашқы жәрмеңке ошақтары Бөкей ордасы, Ақмола, Семей жерлерінде ашылды. Жәрмеңкелердің ашылуы барысында ел аралап сауда сату үлкен жобаға айналды. Сауда айналымының көлемі ұлғайып, қазақ жеріне Ресей, Қытай, Моңғолия, Орта Азия мемлекеттерінен көпестер мен саудагерлер келе бастады.

XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанның әр түкпірінде маңызды жәрмеңке орталықтары ашылды. Солардың қатарында Қоянды (Қарқаралы уезі), Қарқара (Верный уезі), Шар (Семей уезі), Ойыл (Ақтөбе), Константинов-Еленов (Ақмола уезі), Тайыншакөл (Павлодар) жәрмеңкелері болды.

Қазақ даласында он тоғызыншы ғасырдан бастап етек алған жәрмеңкелердің мәдени, рухани, әлеуметтік қызметі де маңызды болды. Жәрмеңке өткен жерде сауда-саттық ғана болған жоқ. Онда алуан түрлі концерттік кештер, рулар мен халықтардың пікір алмасуы, спорттық шаралар, ұлттық ойындар жарыстары, мәдени-рухани кештер өткізілді. Ірі жәрмеңкелерде өнерпаздар мен спортшылар өнер көрсетіп, халықтың рухани көңілін серпілтті. Осындай шараларда қазақтың маңдай алды әншілері, спортшылары, өнерпаздары, бишілері, сал-серілері, сайқымазақшылары жер-жерден келген саудагерлер мен халықтарға өнер көрсетті.

https://e-history.kz/kz/news/show/357/

Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
14.10.2025
56
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі