Түсініктеме хат

«Логика әлемі» пәні адамның ойлау үдерісін зерттеуге бағытталған. Ойлау – көпқырлы және күрделі процесс. Білім алушылардың мектептегі табысты жетістіктерге жетуі олардың логикалық ойлауын дамытуымен тығыз байланысты. Оқушылардың талдау жасау, салыстыру, топтастыру, қорытынды шығару, мағыналық байланыстарды орнату, жүйелеу, заңдылықтарды анықтау және ойша пайымдау қабілеттерін қалыптастыру – маңызды міндеттердің бірі.

Бастауыш сынып оқушылары жаңа әрі белгісіз нәрселерге ерекше қызығушылық танытады. Осыған байланысты логикалық тапсырмалардың бастапқы кезеңін ойын элементтерімен ұштастыра отырып беру тиімді. Себебі ойын – баланың дамуына зор ықпал ететін негізгі құрал. Ойын арқылы баланың ойлау қабілеті жетіліп, шығармашылық қиялы арта түседі.

Бұл бағдарлама «Оқыта отырып ойнату, ойната отырып оқыту» қағидатына сүйене отырып әзірленген. Ол оқу материалының мазмұны мен құрылымын, тақырыптық жоспарлау үлгісін және оқушыларға арналған тапсырмаларды қамтиды. Құралда түрлі ойындар мен логикалық жаттығулар ұсынылған. Мұндай тапсырмалар балалардың ойлау қабілетін дамытып қана қоймай, олардың танымдық қызығушылығын, белсенділігін және тапқырлығын қалыптастыруға ықпал етеді. Мұғалім бұл ойындарды оқушылардың танымдық іс-әрекетін жандандыру мақсатында қолдана отырып, тапсырмаларды түрлендіріп бере алады.

Мақсаты:

Қазіргі заман талаптарына сай еліміздің қарқынды индустриялық-инновациялық даму кезеңінде математикалық ғылымдарды оқыту ерекше маңызға ие. Осы тұрғыдан алғанда, «Логика әлемі» пәнінің маңызы зор. Логика – адам өмірінің барлық саласында қажет: ғылыми зерттеулерде, білім алуда, күнделікті өмірде дұрыс ой қорытынды жасау үшін аса маңызды. Сондықтан, 1-3 сыныптарда осы пәнді оқыту арқылы оқушылардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін қалыптастырып, ойлау көкжиегін кеңейту көзделген.

Міндеттері:

«Логика әлемі» пәні оқушылардың ойлау қабілетін, сөйлеу мәдениетін, есту, көру, кеңістік түсінігін, математикалық байқағыштығын, танымдық дағдыларын және қарым-қатынас жасау қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Бұл түсініктеме хат «Логика әлемі» бағдарламасының негізгі мақсаттары мен міндеттерін айқындай отырып, 1-3 сынып оқушыларының логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға арналған.

Күтілетін нәтижелер

Бұл логикалық тапсырмалар жинағы арқылы 1-3 сынып оқушылары келесі дағдыларды меңгереді:

1-сынып оқушылары:

Қарапайым логикалық ойлауды дамытады (салыстыру, сәйкестендіру, ретімен орналастыру).

Сандық қатарлар мен қарапайым арифметикалық амалдарды логикалық тұрғыдан түсінеді.

Геометриялық пішіндерді ажыратып, қарапайым заңдылықтарды анықтайды.

Логикалық есептерді шешу арқылы есте сақтау және зейін қою қабілеттерін дамытады.

2-сынып оқушылары:

Сандық және сөздік логикалық есептерді шешу дағдыларын жетілдіреді.

Екі-үш амалдан тұратын арифметикалық есептерді логикалық жолмен шешуге бейімделеді.

Қарапайым математикалық ребустарды, шифрланған сандарды түсініп, шеше алады.

Өрнектер мен сандар арасындағы заңдылықтарды тауып, қорытынды шығарады.

3-сынып оқушылары:

Күрделі логикалық есептерді шешу арқылы талдау және жүйелеу қабілеттерін дамытады.

Құрамында әртүрлі амалдар бар логикалық тапсырмаларды орындай алады.

Сызбалар мен диаграммалар арқылы ақпаратты талдап, дұрыс шешім қабылдайды.

Логикалық ойлау қабілетін шығармашылық тұрғыда қолдана алады.

Осы тапсырмалар жинағы оқушылардың математикалық сауаттылығын арттырып, олардың логикалық ойлауын жүйелі түрде дамытуға көмектеседі.

1-сыныпқа арналған логикалық есептер

1. Әріп пен санды сәйкестендір

Берілген сандар мен әріптер арасындағы байланысты анықта.

1	Б	5	?
А	3	Г	?

2. Ағайындылар саны

Ерланның бір інісі және бір ағасы бар. Барлығы қанша ағайынды?

3. Доптардың түсі

Төрт жәшіктің әрқайсысында ақ, қызыл, қара және жасыл түсті доптар орналасқан. Жәшіктегі жазулар шындыққа сәйкес келмейді. Әр жәшіктегі доптардың нақты түстерін анықта.

Жазулар:

• Ақ

• Жасыл немесе ақ

• Қызыл немесе жасыл

• Қара, жасыл немесе қызыл

4. Шығыршықтар

2-суреттегі шығыршықтардың қайсысы бір бірімен бекітілгенін тап.

5. Дәптердің түрі

Асыл сөмкесіне бір торкөз және екі ұзын жол дәптер салды. Ол қарап алмай бір дәптер алса, оның қандай дәптер болуы мүмкін?

6. Балық аулау

Айбек екі балық ұстаған сайын, Нұрбек бір балық ұстайды. Егер барлығы 12 балық ауланған болса, әр бала неше балықтан ұстады?

7. Кім бойшаң?

Асан тапал, ал Асқар ұзын бойлы. Екеуінің қайсысы бойшаң?

8. Жолда табылған ақша

Қанат пен Жанат бірге кетіп бара жатып 20 теңге тауып алды. Егер Қанат жалғыз жүргенде, ол қанша теңге табар еді?

9. Мұражайға бару

Мұражайға баруы тиіс 30 баланың екеуі ғана бармады. Мұражайға неше бала барды?

10.Шарлар

3-суреттің жалғасын тауып сал.

11. Аулада қанша аяқ бар?

Аулада бірнеше қаз жүр. Олардың аяқтарының жалпы саны 22. Кейін оларға 3 үйрек пен 4 лақ қосылды. Аулада барлығы қанша аяқ жүр?

12. Ойланған сан

Мен екі таңбалы сан ойладым. Егер одан 1-ді азайтсам, бір таңбалы сан шығады. Мен қандай сан ойладым?

13. Әжемнің үйінде болу уақыты

Мен әжемнің үйінде дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі және бейсенбі күндері болдым. Ал інім сәрсенбі, бейсенбі, жұма және сенбі күндері болды. Біз әжеміздің жанында барлығы қанша күн бірге болдық?

14. Таяқшалардан бөлме жасау

Жеті таяқшаны пайдаланып, екі бөлме құрастыр.

15. Орналасу реті

Мен ата-анаммен бірге суретке түстім. Әкем шешемнің сол жағында, мен ортада отырдым. Мен шешемнің қай жағында отырдым?

16. Қандай сан?

Ондықтарынан бірліктері 6-ға артық екі таңбалы санды ата.

17. Бөрене кесу

6 метрлік бөренені 1 метрлік бөліктерге бөлу керек. Неше рет кесу қажет?

18. Шахмат ойыны

Екі бала 20 минут шахмат ойнады. Әрқайсысы қанша уақыт ойнады?

19. Май шам

7 май шам жанып тұрды. Оның екеуі өшірілді. Қаншасы қалып қояды?

20. Үстел бұрышы

Үстелдің бастапқыда 4 бұрышы бар. Егер бір бұрышын кесіп тастаса, неше бұрыш қалады?

21.Жебе

4-суреттегі жебе пішінін бір рет кесіп, шаршы жаса.

22. Оныншы қатардағы шар

5-суретте ақ және қара шарлар кезектесіп орналасқан. Төмендегі 10-шы қатарда қандай түсті шарлар болады?

23. Тақтайшалардың орналасуы

6-суреттегі үш тақтайшаның қайсысы үстінде, қайсысы астында орналасқанын анықта.

24. Сандарды топтау

1-ден 10-ға дейінгі сандарды цифрларының қосындысы бірдей болатындай 5 топқа бөл.

25. Жаңбыр жауа ма?

Екі күн қатарынан жаңбыр жаууы мүмкін бе?

26. Үш таяқша

Үш таяқшаны пайдаланып, төрт санын жаса.

27. Шаршы құрастыр

Екі таяқшаны пайдаланып, шаршы жаса.

28. Орындықтарды орналастыру

Алты орындықты бөлменің төрт жағына екі-екіден қойып орналастыр.

29. Таяқтың ұшы

4 таяқтың, 5 таяқтың және 5,5 таяқтың қанша ұшы бар?

30. Терезедегі фигуралар

8-суреттегі терезеде неше тіктөртбұрыш бар?

31. Шырпы мен теңге

Жанар бір шырпы сатып алса, оның бір теңгесі қалады. Ал екі шырпы сатып алуға ақшасы жетпейді. Жанардың қанша теңгесі бар?

32. Логикалық жалғастыру ойыны

Екі топ кезекпен жауап береді:

• Егер қызыл қарындаш қара қарындаштан ұзын болса, қара қарындаш... (қызыл қарындаштан қысқа).

• Егер қара тауық ақ тауықтың артында келе жатса, ақ тауық... (қара тауықтың алдында).

33. Құстар қайда қарап отыр?

Екі қарға бір-біріне қарама-қарсы қарап отыр. Бірақ екеуі де бір-бірін көреді. Бұл қалай мүмкін?

34. Жануардың бағытын өзгерту

9-суреттегі жануардың бағытын артқа бұру үшін екі шырпының орнын өзгерт.

35. Көңілді жануар

10-суреттегі жануарды алты шырпыны қозғалту арқылы көңілді етіп жаса.

2- сынып арналған логикалық есептер

1. Сандық өрнек құрастыр

Екі таңбалы сандарды пайдаланып, қосындысы дұрыс шығатындай өрнек жаса. Барлық А әрпінің орнына бірдей сан қой.

1 A + 2 A + 3 A = 7 A

2. Қосындысы 100 болатын өрнек

Берілген 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 сандарының арасына қосу таңбасын қойып, нәтижесі 100-ге тең болатын өрнек құр.

3. 888888888 санынан 1000 жасау

Берілген сандар арасына қосу таңбасын қою арқылы 1000 санын шығаратын өрнек құра.

4. Сағат циферблатын тең бөлу

Сағаттағы сандарды екі бөлікке бөліп, әр бөліктің қосындысын теңдей етіп көрсет.

Сағат сандары:
12, 11, 1
10, 2
9, 3
8, 4
7, 5
6

5. Шаршы үлескі арқылы су құбырын өткізу

Қабырғасы 10 метрлік шаршы үлескіні екі тең бөлікке бөліп, 100 метрлік су құбырын қалай өткізуге болатынын анықта.

6. Ребус шешу

Келесі математикалық ребусты шеш:

A A + У = У Р Р

Барлық әріптердің орнына сәйкес келетін сандарды қой.

7. Сиқырлы шаршыны толтыр

Барлық бағыттағы сандардың қосындысы 75 болатындай етіп бос ұяшықтарды толтыр.

26
	25
		24

8. Кәмпит бөлу

Әжей 16 кәмпитті екі немересіне бөліп берді. Асхат Саматқа қарағанда 2 кәмпит артық алды. Әрқайсысы қанша кәмпиттен алды?

9. Күнтізбедегі сәйкестікті тап

8, 15, 22, 29 сандары сенбіге сәйкес келеді. Осы айда сейсенбіге сәйкес келетін күндерді анықта.

10. Баспалдақтың ортасы

Жеті басқыштан тұратын баспалдақтың дәл ортасында орналасқан басқышты тап.

11. Екі таңбалы сандарды құрастыр

1, 2, 3 сандарын бір рет қана қолдана отырып, екі таңбалы сандар жаса.

12. Қорап пен тоқаштың салмағы

Қораптың тоқашпен қоса алғандағы салмағы 19 кг. Тоқаштың жартысы сатылғаннан кейін таразыда 10 кг көрсетілді. Қораптың салмағын есепте.

13. Сандар қатарын жалғастыр

Берілген сандық тізбекті жалғастыр:

1, 4, 10, 19, 31, 46, 64, ...

14. Сандық өрнек құрастыру

Берілген сандардың арасына "+" немесе "-" таңбасын қойып, нәтижесі 0 болатын өрнек құрастыр. (Жақша қолдануға болмайды).

1280, 740, 600, 60

15. Жасырын сандар

Бесеу, он бес, екісіз жиырма. Барлығы қанша?

16. Таразыны теңестіру

1 грамм, 3 грамм және 5 граммдық тастарды пайдаланып, таразыда 7 грамм затты өлшеуге бола ма?

17. Ең кіші сандарды қосу

Ең кіші бір, екі және үш таңбалы сандардың қосындысын есепте.

18. Фигураны қиып орналастыру

Берілген пішінді бір рет кесу арқылы тіктөртбұрышқа айналдыр.

19. Қай әріп үлкен?

Келесі теңдеулердің негізінде әріптердің қайсысы үлкен екенін анықта:

• A = B + 18

• X = Y - 9

• P - 4 = C

• K - B = 5

20. Шие сызу

16 шие бейнеленген. 8-ін өшіру керек, бірақ әрбір тігінен және көлденең қатарда екі-екіден шие қалуы тиіс. Қалай орындауға болады?

21. Шаршыларды құрастыру

12 таяқшаны қолданып, бірдей алты шаршы құрастыр.

22. Екі ауылдың арасына жүру

Жолаушы күніне 2 км алға жүріп, 1 км артқа қайтады. 10 км қашықтықты ол неше күнде жүріп өтеді?

23. Сан азайту

Үш таңбалы саннан екі таңбалы санды азайтқанда 1 қалды. Азайғыш пен азайтқышты тап.

24. 86 санын өзгерту

Қағазға жазылған 86 санын ешқандай амал қолданбай 12-ге арттыруға бола ма?

25. Үш мүшел қанша жыл?

Үш мүшелге тең жас мөлшерін есепте.

26. Жұмыртқа пісіру уақыты

Домалақ пішіндегі жұмыртқаны пісіруге неше минут қажет?

27. Қосындысы 50 болатын сандар

Берілген 21, 19, 30, 25, 3, 12, 9, 15, 6, 27 сандарынан қосындысы 50 шығатындай үш санды таңда.

28. Темір мен мақта

Қайсысы жеңіл: 3 кг темір ме, әлде 3 кг мақта ма?

29. Дөңгелек ішіндегі сандар

Берілген 1-ден 8-ге дейінгі сандарды орналастыр. Екі көрші сан қатар тұрмауы тиіс.

30. Балалардың ойынға қатысуы

Аулада 5 қыз бен 4 ұл бала ойнап жүр. Барлығы жұп болып тұруы керек. Ойынға неше ұл мен қыз қатысады?

3 сынып арналған логикалық есептер

1. Асан 300 теңгеге қалам, қалың дәптер, қарындаш және өшіргіш сатып алды. Қалам, қарындаш және өшіргіштің жалпы бағасы 215 теңге, ал қалың дәптер, қарындаш және өшіргіштің бағасы 170 теңге. Сонымен қатар, қалам мен өшіргіш бірге 180 теңге тұрады. Әр заттың бағасын анықтаңыз.

2. Ши қатарында оралған және оралмаған ши кезектесіп орналасқан. Егер оралған ши саны 30 болса, оралмаған ши саны қанша?

3. Егер екі ағаштың арасы 5 метр болса, он ағаштың аралығы қанша метр болатынын есептеңіз.

4. Қандай екі санның қосындысы мен көбейтіндісі бірдей болады?

5. Қандай үш санның қосындысы мен көбейтіндісі бірдей болады?

6. Амал таңбаларын және 6 санын үш рет пайдаланып, 30 санын жазу керек.

7. Бір таңбалы ең үлкен санды бір таңбалы ең кіші санға көбейтіп, оған ең кіші екі таңбалы санды қосқанда қандай нәтиже шығады?

8. Екі қайыққа барлығы 12 адам отырды. Бірінші қайыққа екінші қайыққа қарағанда екі есе көп адам отырды. Әрқайсысына қанша адам мінген?

9. Егер әр жүк көлігі 5 тонна жүк таситын болса, 20 тонна 300 килограмм жүкті тасымалдау үшін қанша көлік қажет?

10. 1-ден 9-ға дейінгі сандарды үшбұрыштың қабырғалары бойымен орналастырып, әр қабырғадағы сандардың қосындысы 39 болатындай етіп орналастырыңыз.

11. Егер екі қолда 10 саусақ болса, 20 қолда қанша саусақ болады?

12. Бір баланың жасы үш жылдан кейін қазіргі жасынан екі есе үлкен болады. Қазір оның жасы қаншада?

13. Қандай санды неше есе көбейтсек те ол өзгермейді?

14. 1, 5, 6 сандарын екі рет пайдаланып, шеңбер бойымен және кесінділер бойымен қосындысы 12 болатындай орналастырыңыз.

15. Берілген фигураны бірдей төрт бөлікке бөліңіз.

16. Себетте 10-нан аз алма бар. Бұл алмаларды екі немесе үш балаға тең бөліп беруге болады. Себетте неше алма бар?

17. Ребусты шешіңіз:
    КОК

• АА

РУУР

18. Бірінші күні кітаптың 30%-ын, екінші күні 25%-ын, ал үшінші күні қалған 90 бетін оқыған оқушы бірінші күні неше бет оқыған?

19. Алты стақан бар: үшінде су бар, үшеуі бос. Оларды тек бір стақанды қозғалта отырып, суы бар және бос стақандарды кезектестіріп орналастыру қажет. Қалай орындауға болады?

20. Амал таңбаларын және 5 цифрын төрт рет қолданып, 16 санын жазу керек.

21. Т+О+Ч+К+А= 350 теңдеуі берілген. Егер

• Т = 0,70

• К = А * 3

• О = К + А

• А = 280 : 7
  болса, әр әріп қандай санды білдіреді?

22. Қоймада толық 7 ыдыс, жартылай толған 7 ыдыс және бос 7 ыдыс бар. Үш адамға бұл ыдыстарды және олардың ішіндегі балды бірдей бөліп беріңіз. (Балды басқа ыдысқа құюға болмайды.)

23. 3 санын төрт рет қолданып, амал таңбаларын пайдаланып, 7 санын шығарыңыз.

24. Үш ағайынды 29 балық ұстады. Біріншісі 6, екіншісі 2, үшіншісі 3 балықты тамақ жасауға қойды. Қалған балықтары бірдей болуы үшін әрқайсысы қанша балық ұстады?

25. Бес аспаз 5 сағатта 5 торт пісірсе, 10 аспаз 10 сағатта қанша торт пісіреді?

26. Атасы, әкесі және баласы үшеуінің жасы бірге 100-де. Әкесі баласының жасын қосқанда 45-те, ал баласы одан 25 жас кіші. Әрқайсысының жасын анықтаңыз.

27. Марат мұғалімнің мақтауына ие болды. Маржан да өз білімін мақтан етті. Әкесі оларға екі есеп берді:

• Егер менің ақшама оның жартысын қосса, нәтижесі 81 болады. Менде қанша ақша болды?

• Егер анам сөмкеге оның ішінде жатқан ақшаның үштен бір бөлігін салса, сөмкеде 68 теңге болады. Алғашында сөмкеде қанша ақша болған? Балалар бұл есептерді шеше ала ма?

28. 188 цифрын екі бөлікке бөліп, әр бөлігінің қосындысы 100 болатындай етіп жазыңыз.

29. Серік, Берік, Талғат және Қайрат бақылау жұмысынан 5, 5, 4 және 3 деген бағалар алды. Серік Талғаттан жоғары баға алды, ал Берік пен Қайрат бірдей баға алды. Қайсысы 3 алды?

30. Ұшып бара жатқан қаздар тобына бір қаз қарсы кездесті. Ол:

• Сәлеметсіңдер ме, 20 қаз! - деді.

• Жоқ, біз 20 қаз емеспіз. Егер біздің санымыз екі есе көбейіп, оған 3 қаз бен сен қосылсаң, біз 20 боламыз, - деп жауап берді. Алғашында топта қанша қаз болған?

Жауаптары

1- сынып

Әріптердің әліпби бойынша реттік нөмірлерін анықтаңыз.

• Үш бауырлас туралы есепті шешіңіз.

• Жасыл, қызыл, қара және ақ түстердің арасындағы байланыстарды зерттеңіз.

• а) Көрсетілген суреттегі екі сақинаның бірігуін сипаттаңыз.

• Ұяшық немесе ұзын жол туралы мәліметті табыңыз.

• Айбек 8, ал Нұрбек 4 балық аулады.

• Асқардың бойы Асаннан ұзын.

• Егер ол жерде 20 теңге болса, оны тауып алар еді.

• Жауабы – екеуі.

• Келесі сандар тізбегін жалғастырыңыз: 10, 15, 21, ...

• Барлығы 44 аяқ.

• Тоғыз, себебі 10-дан 1-ді азайтқанда 9 қалады.

• Біз алты күндік мерзімнен өттік.

• Алты таяқшадан тіктөртбұрыш жасап, бір таяқша арқылы оны екіге бөлу қажет.

• Мен анамның сол жағында отырмын.

• Келесі сандар реттілігі: 17, 28, 39.

• Бес саны.

• Барлығы жиырма минут уақыт кетеді.

• а) Екеуі ғана, өйткені қалғандары жанып кетеді.

• Барлығы бесеу.

• Кесілген жебе ұшын кетікке орнатамыз.

• Қара түсті шарлардың орналасу ретін анықтаңыз.

• 1-ші таяқша астында, 2-ші таяқша үстінде, 3-ші таяқша екі тақтайшаның арасында тұр.

• 1+10, 2+9, 3+8, 4+7, 5+6 түріндегі қосындыларды табыңыз.

• Жоқ, өйткені оның ортасында түн мезгілі бар.

• Таяқшаларды қолданып, төрт санын құрастырыңыз.

• Екі таяқшаны дәптер немесе үстел бұрышына орналастырып, шаршы пішінін жасаңыз.

• Жауабы суретте көрсетілген.

• 

• Әр таяқтың екі шеті болады.

• Барлығы жеті.

• Оның үш теңгесі бар.

• Олар бір-біріне қарама-қарсы орналасқан

2 - сынып

1. 15+25+35 = 75

2. 1+23+4+5+67 = 100

3. 88+8+8+8+888 = 1000

4. 12

11 1

10 2

9 3

8 4

7 5

6

5. Барлық сандардың қосындысы 39-ға тең.

6. 99+1 = 100

7. 26 21 28

   27. 25 23

22 29 24

8. Жауабы: 9 және 7.

9. 4, 11, 18, 25.

10. 4-қадам.

11. 12, 21, 13, 31, 23, 32.

12. 9 кг.

13. 85 және 109.

14. 740 + 600 - 1280 - 60 = 0.

15. (5+15) + (20-2) = 20+18 = 38.

16. Бұл мүмкін, себебі 7 = 5 + 3 - 1.

17. 1+10+100 = 111.

18. 5

19. А, П, У, К.

20. 8

21. Таяқшаларды орналастырып, текше жасаймыз.

22. Тоғыз күнде аяқталады, себебі 8 км-ді 8 күнде, ал қалған 2 км-ді тоғызыншы күні еңсереді.

23. 100 - 99 = 1.

24. Санды төңкеріп көрсету арқылы шешім табылады.

25. Жауабы: 37.

26. Жұмыртқаны пісірудің қажеті жоқ, себебі ол – піскен жұмыртқа.

27. 19, 25, 6.

28. Екеуі тең.

29. 9

30. 4 қыз және 4 ұл.

3- сынып

300 - 215 = 85 (қалың дәптердің бағасы)

170 - 85 = 85 (қарындаш пен өшіргіштің бағасы)

215 - 85 = 130 (қаламның бағасы)

180 - 130 = 50 (өшіргіштің бағасы)

85 - 50 = 35 (қарындаштың бағасы)

1. Оралмаған шидің саны – 29.

2. Ағаштардың орналасу ретіне байланысты өзгереді. Егер бір түзу бойында орналастырылса, онда аралығы:
   5 * 9 = 45 метр.

3. Екі сан: 2 және 2, өйткені 2 * 2 = 2 + 2.

4. Үш сан: 1, 2 және 3. Себебі 1 * 2 * 3 = 1 + 2 + 3.

5. 6 * 6 - 6 = 30.

6. (9 * 0) + 10 = 10.

7. 8 және 4.

8. Барлығы 5 машина қажет.

9. 8

10. 100 саусақ.

11. Жауабы: 3 жас.

12. Кез келген санды көбейткенде өзгермейтін сан – 0.

13. 4

14. –5

15. Жауабы: 6.

16. 6

979

• 22
  ———
  1001

18. 60 бет оқылған.

19. Су толы ортадағы стақанды алып, бос ортадағы стақанға құю керек.

20. 55 : 5 + 5 = 16.

21. 24

1. A = 40

2. K = 40 * 3 = 120

3. T = 0

4. O = 40 + 120 = 160

5. Ч = 350 - 0 - 160 - 120 - 40 = 30

22. Қоймада толық 7 ыдыс, жартылай толтырылған 7 ыдыс бар. Барлығы 10,5 ыдыс бал. Әр адамға 3,5 ыдыстан бөлу керек:

• Бірінші адам: 3 толық ыдыс, 1 жартылай толы ыдыс, 3 бос ыдыс.

• Екінші және үшінші адам: 2 толық ыдыс, 3 жартылай толы ыдыс, 2 бос ыдыс.

1. 7 = 3 : 3 + 3 + 3

2. 7 = 3 + 3 + 3 : 3

3. 7 = 3 + 3 : 3 + 3

1. 6 + 2 + 3 = 11 (балық) тамаққа пайдаланылды.

2. 29 - 11 = 18 (қалған балық саны).

3. 18 : 3 = 6 (әрқайсысында қалған балық саны).

4. 6 + 6 = 12 (бірінші ағасында).

5. 6 + 2 = 8 (екінші ағасында).

6. 6 + 3 = 9 (үшінші ағасында).

Жауабы: бірінші ағасы – 12, екіншісі – 8, үшіншісі – 9 балық ұстаған.

25. 10 аспаз 5 сағатта – 10 торт, 10 аспаз 10 сағатта – 20 торт пісіреді.

26. Атасы – 55 жаста, әкесі – 35 жаста, баласы – 10 жаста.

• Мараттың есебі: 54 + 27 = 81, демек, Маратта бастапқыда 54 теңге болған.

• Маржанның есебі: 51 + 17 = 68, сондықтан, сөмкеде бастапқыда 51 теңге болған.

28. 188 санын екі бөлікке бөлу керек.

29. Серік – «4», Талғат – «3», Берік пен Қайрат – «5» алған.

30. Бастапқыда 8 қаз болған.

1. 1. 300 - 215 = 85 (қалың дәптердің бағасы)

   2. 170 - 85 = 85 (қарындаш пен өшіргіштің бағасы)

   3. 215 - 85 = 130 (қаламның бағасы)

   4. 180 - 130 = 50 (өшіргіштің бағасы)

   5. 85 - 50 = 35 (қарындаштың бағасы)

2. Оралмаған шидің саны – 29.

3. Ағаштардың орналасу ретіне байланысты өзгереді. Егер бір түзу бойында орналастырылса, онда аралығы:
   5 * 9 = 45 метр.

4. Екі сан: 2 және 2, өйткені 2 * 2 = 2 + 2.

5. Үш сан: 1, 2 және 3. Себебі 1 * 2 * 3 = 1 + 2 + 3.

6. 6 * 6 - 6 = 30.

7. (9 * 0) + 10 = 10.

8. 8 және 4.

9. Барлығы 5 машина қажет.

10. 5

11. 100 саусақ.

12. Жауабы: 3 жас.

13. Кез келген санды көбейткенде өзгермейтін сан – 0.

14. 8

15. 9

16. Жауабы: 6.

17. 10

979

• 22
  ———
  1001

18. 60 бет оқылған.

19. Су толы ортадағы стақанды алып, бос ортадағы стақанға құю керек.

20. 55 : 5 + 5 = 16.

1. A = 40

2. K = 40 * 3 = 120

3. T = 0

4. O = 40 + 120 = 160

5. Ч = 350 - 0 - 160 - 120 - 40 = 30

22. Қоймада толық 7 ыдыс, жартылай толтырылған 7 ыдыс бар. Барлығы 10,5 ыдыс бал. Әр адамға 3,5 ыдыстан бөлу керек:

• Бірінші адам: 3 толық ыдыс, 1 жартылай толы ыдыс, 3 бос ыдыс.

• Екінші және үшінші адам: 2 толық ыдыс, 3 жартылай толы ыдыс, 2 бос ыдыс.

1. 7 = 3 : 3 + 3 + 3

2. 7 = 3 + 3 + 3 : 3

3. 7 = 3 + 3 : 3 + 3

1. 6 + 2 + 3 = 11 (балық) тамаққа пайдаланылды.

2. 29 - 11 = 18 (қалған балық саны).

3. 18 : 3 = 6 (әрқайсысында қалған балық саны).

4. 6 + 6 = 12 (бірінші ағасында).

5. 6 + 2 = 8 (екінші ағасында).

6. 6 + 3 = 9 (үшінші ағасында).

Жауабы: бірінші ағасы – 12, екіншісі – 8, үшіншісі – 9 балық ұстаған.

25. 10 аспаз 5 сағатта – 10 торт, 10 аспаз 10 сағатта – 20 торт пісіреді.

26. Атасы – 55 жаста, әкесі – 35 жаста, баласы – 10 жаста.

• Мараттың есебі: 54 + 27 = 81, демек, Маратта бастапқыда 54 теңге болған.

• Маржанның есебі: 51 + 17 = 68, сондықтан, сөмкеде бастапқыда 51 теңге болған.

28. 188 санын екі бөлікке бөлу керек.

29. Серік – «4», Талғат – «3», Берік пен Қайрат – «5» алған.

30. Бастапқыда 8 қаз болған.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Бастауыш сыныпқа арналған «Математика» журналы №2 2009

2. Т.В. Шклярова, «Математика: жаттығулар жинағы», Грамотей баспасы, 2007.

3. Р.Р. Линник, «Математика пәні бойынша тест тапсырмалар жинағы», «Келешек-2030» ЖШС, 2007.

4. Л.Г. Петерсон, «Математика 3-сынып», Ювента баспасы, 2002.

5. «Қазіргі заманғы оқыту технологиялары», Алматы, 2020 жыл.