№

Түсінік

Сәйкес анықтама

1

Қан

а). Жасушааралық сұйықтықты тазартып, қанға қайтару

2

Ұлпа сұйықтығы

б) Жасушалар арасындағы қуысты толтыратын мөлдір сұйықтық.

3

Лимфа

в) Оттекті тасымалдау, көмірқышқыл газын шығару, қоректік заттарды жеткізу

4

Қанның негізгі қызметі

г) Ұлпа сұйықтығынан түзілетін мөлдір, сарғыш түсті сұйық.

5

Лимфаның басты қызметі

д). Сұйық дәнекер ұлпасы, зат тасымалдау қызметін атқарады

1

2

3

4

5

№

Қасиет

Эритроциттер

Лейкоциттер

Тромбоциттер

1

Қанның ең көп жасушасы

2

Құрамында гемоглобин бар

3

Иммунитет қызметін атқарады

4

Қанның ұюына қатысады

5

Ядросы жоқ

6

Жалған аяқтарымен қозғалады

7

Жарақаттанған жерде тромб түзеді

8

Мөлшері 180–400 мың/мм³

9

Мөлшері 4,5–5 млн/мм³

Эритроцит түрлері

Эритроциттердің ерекшеліктері

Айырмашылықтары

А дам

Б ақа

Лейкоциттердің түрлері

Қызметтері

Қан ұюында маңызды рөл атқарады

Нәруыздарды залалсыздандырады

Қан арнасынан тыс зиянды бөлшектерді жояды.

Теріде кездеседі

Антидені синтездейді

Мәлімдеме

Шын/Жалған

Үлкен қан айналым шеңбері қосмекенділерде пайда болған.

Балықтарда бір қан айналым шеңбері бар, оны үлкен қан айналым шеңбері деп атайды.

Үлкен қан айналым шеңбері жүректің оң жақ қарыншасынан басталады.

Кіші қан айналым шеңбері өкпеден басқа бүкіл денені қамтиды.

Кіші қан айналым шеңберінде көмірқышқыл газына қаныққан қан өкпе артериясымен ағады.

Артериялар арқылы әрдайым артериялық қан ағады.

Үлкен қан айналым шеңбері жүректің сол жақ қарыншасынан басталып, оң жақ жүрекшеде аяқталады.

Қосмекенділерден бастап барлық омыртқалы жануарларда екі қан айналым шеңбері бар.

Жоғарғы және төменгі қуыс веналар үлкен қан айналым шеңберінде орналасқан.

Өкпе венасымен көмірқышқыл газына қаныққан вена қаны ағады.

№

Жауабы

балл

қосымша

1

2

2

Эритроциттер – 1, 2, 5, 9.

Лейкоциттер – 3, 6.

Тромбоциттер – 4, 5, 7, 8.

3

3

2

4

Базофил

Эозонофил

Моноцит

Нейтрофил

Лейкоцит

3

5

АА,АО 1 мен ІІ ден алады,ІІ мен IV ке бере алады

2

5.1

. Егер екінші жүктілік кезінде бала резусы тағы да оң, ал анасының резусы теріс болса, онда жаңа туған нәрестеде қауіпті құбылыс – гемолиздік­ ­сарыауру дамуы мүмкін.

1

Кез келген дұрыс жауап қабылданады

6

6.1 Антиденелер – лимфоциттердің кейбір түрлерін бөгде заттардың –антигендердің (грек. анти – қарсы) енуіне жауап ретінде бөліп шығаратын ерекше нәруыздар 6.2 Туа біткен иммунитет барлық адамда бірдей болады. Бұл – адам ауырмайтын аурулар иммунитеті

1

1

7

резус- конфликт

1

8

Ағза мен сыртқы ортаның арасында газ бен зат алмасуды қамтамасыз етеді. Дененің барлық мүшелері мен ұлпалары қоректік заттар мен оттекті қабылдап, зиянды заттардан тазартылады

2

Кез келген дұрыс жауап қабылданады

9

Шындық 1,2,5,7,8,9

Жалған: 3,4,6,10

2

10

А

Жүректен шыққан қанды таратады. Сондықтан онда қан

қысымы жоғары және тез жылдамдықпен ағады. Олар – үш қабаттан

тұратын берік тамырлар. Әсіресе бірыңғай салалы бұлшық ет қабаты

жақсы жетілген. Ағзадағы ең ірі артерия қан тамыры – қолқа (аорта) деп аталады. Барлық артерия қан тамырлары (өкпе артериясынан

басқасы) бойымен артериялық қаны ағады. Олар терең орналасады және

терінің астынан көрінбейді.

1

2

11

Жүрекшенің жиырылуына – 0,1 секунд,

қарыншаның жиырылуына – 0,3 секунд

Жүрекше мен қарыншаның жалпы босаңсуына 0,4

секунд уақыт кетеді.

Жалпы жүректің толық жиырылып, босаңсуы 0,8

секунд

2

12

101

1

13

Тыныс алғанда кеуде жасушаларының көлемі ұлғаяды

Тыныс шығарған кезде кеуде қуысы мен өкпенің көлемі кішірейеді.

Көкет жоғары көтеріледі

2

14

400 мл=04л 20*0,4=8л Адамның тыныс алу жүйесі арқылы 1 минутта 8 л ауа өтеді.

2

Барлығы

30