§31. Адам қаңқасының құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі.

Тақырып бойынша 31 материал табылды

§31. Адам қаңқасының құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі.

Материал туралы қысқаша түсінік
8.1.6.1- тірек – қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттау;
Материалдың қысқаша нұсқасы

8 сынып №36

ДӘІЖО___________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Адам қаңқасының құрылысы. Тірек – қимыл жүйесінің маңызы мен қызметі. §31. Адам қаңқасының құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі.

(Сабақ тақырыбы)


Бөлім:

«Қозғалыс. Биофизика»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 8 «а»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адам қаңқасының құрылысы. Тірек – қимыл жүйесінің маңызы мен қызметі. §31. Адам қаңқасының құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

8.1.6.1- тірек – қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттау;

Сабақтың мақсаты:

тірек – қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы



Бұрынғы білімін еске түсіру


Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.


Әдіс: Мәселелі оқыту әдісі
Мақсаты: Оқушыларға патогендер мен олардың тері ауруларына қалай әсер ететінін түсіндіру.


Тапсырма:
Тері аурулары мен олардың туындауына жауапты патогендерді сәйкестендіріңіз.

Ауру түрі

Патоген

1

Қышыма


2

Теміреткі


3

Безеу бөртпелері


4

Экзема




Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.


Жауабы:

Қышыма — Құрттар (Sarcoptes scabiei).

Теміреткі — Саңырауқұлақтар (Trichophyton, Microsporum).

Безеу бөртпелері — Бактериялар (Propionibacterium acnes).

Экзема — Аллергендер және сыртқы әсерлер (экологиялық және химиялық заттар).




Дескриптор:

Әр дұрыс сәйкестендірілген ауру мен патоген - 1 балл

Интерактивті панель, презентация




Оқушылардың назарын аудару

Әдіс: Ой қозғау әдісі
Мақсаты: Оқушыларға тірек-қимыл жүйесінің мүшелерінің маңызы мен қызметін терең түсіндіру, олардың ағзадағы рөлін нақты өмірмен байланыстырып көрсету.


Тапсырма:
Тірек-қимыл жүйесінің мүшелерін сипаттаңыз және олардың қызметтерін өмірмен байланыстырып түсіндіріңіз.
Төмендегі қызметтер мен мүшелерді сәйкестендіріңіз.


Мүше

Қызметі

1

Сүйек

A. Қозғалыс, күш пен қозғалысты қамтамасыз ету

2

Бұлшықет

B. Құрылымды қолдау, қорғаныс, қан өндіру

3

Буын

C. Сүйектердің қозғалғыштығын қамтамасыз ету

4

Сүйек кемігі

D. Қан клеткаларын өндіру, минералдар сақтау


Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.



Жауабы:

1.Сүйек — B. Құрылымды қолдау, қорғаныс, қан өндіру.

2.Бұлшықет — A. Қозғалыс, күш пен қозғалысты қамтамасыз ету.

3.Буын — C. Сүйектердің қозғалғыштығын қамтамасыз ету.

4.Сүйек кемігі — D. Қан клеткаларын өндіру, минералдар сақтау.


Дескриптор:

Әр дұрыс сәйкестендірілген мүше мен қызмет - 1 балл

Интерактивті панель, презентация


Сабақтың мақсатын таныстыру

8.1.6.1- тірек – қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттау;


(Көрнекілік үшін)

Дәйек сөз немесе цитата:

"Қаңқа – денеміздің тірегі, ал бұлшықеттер – біздің қимылымыздың қозғаушы күші."


«Қызықты деректер»

- Тақырыпқа байланысты қызықты фактілер, оқиғалар немесе нақты өмірден алынған мысалдар оқушылардың назарын аударуға көмектеседі және олардың материалды жақсырақ есте сақтауына ықпал етеді.


Адамның денесінде 206 сүйек бар: Бұл сүйектер тірек-қимыл жүйесінің негізін құрайды, олардың көбі балалық шақта көп болып, ересек кезге қарай саны азаяды.


Адамның қаңқасы үздіксіз өзгеріп отырады: Сүйектер үнемі жаңарып отырады, әр сүйек 10 жыл сайын толықтай жаңаруы мүмкін.


Бұлшықеттер сүйектерге ілініп, қимылды қамтамасыз етеді: Әр бұлшықет сүйекке байламдар арқылы бекітіледі, сондықтан бұлшықет жиырылғанда сүйек қозғалады.


Қаңқаның басты қызметі — денені қорғау: Сүйектер ішкі мүшелерді қорғап, олардың жарақаттануына жол бермейді, мысалы, бас сүйегі миыңызды қорғайды.


Бұрынғыдан көп адамның жасы ұлғайған сайын қаңқаның құрылымы өзгереді: Остеопороз сияқты аурулар сүйектердің әлсіреуіне әкелуі мүмкін.


Кілт сөздер (жұп/топ бөлу үшін):

Түтік тәрізді сүйектер,

Жалпақ сүйектер, бас сүйектері,

Қолдың еркін қозғалатын аяқтың еркін қозғалатын сүйектері

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.


Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация


Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж


Адам қаңқасының макеті, модельі

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Адам қаңқасының құрылысы және тірек-қимыл жүйесінің маңызы мен қызметі туралы білу.


Практикалық дағдылар: Қаңқа құрылысын зерттеу және тірек-қимыл жүйесінің қызметін бақылау әдістерін меңгеру.


Функционалдық сауаттылық: Тірек-қимыл жүйесінің денсаулыққа және қозғалыс қабілетіне әсерін түсініп, оның маңызын бағалау.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация



Сабақтың ортасы


Жаңа тақырыпты таныстыру

"Жасушалық деңгейде түсіндіру" әдісі

Мақсаты:

Тақырыпты жасуша деңгейінде қарастыру арқылы оқушылардың биологиялық процестерді терең түсінуіне көмектесу.


Тапсырма:

Суретте адамның қаңқасы және тірек-қимыл жүйесінің негізгі бөліктері көрсетілген. Әр бөлікті анықтап, оның қызметін және жасушалық деңгейдегі маңызын қысқаша сипаттаңыз.



Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.



Дұрыс жауап:

Қаңқа бөліктері:

Бас сүйек:

Қызметі: Ми мен негізгі сезім мүшелерін қорғайды.

Жасушалық деңгейде: Сүйек ұлпасы остеоциттерден тұрады, миды сыртқы соққылардан қорғайды.

Омыртқа жотасы:

Қызметі: Денені тік ұстап, қозғалысқа мүмкіндік береді.

Жасушалық деңгейде: Остеобласттар сүйек ұлпасын қалыптастырады, омыртқа аралық шеміршектер амортизацияны қамтамасыз етеді.

Қабырға торы:

Қызметі: Жүрек пен өкпені қорғайды.

Жасушалық деңгейде: Хондроциттер шеміршек ұлпасын түзіп, тыныс алу қозғалысына икемділік береді.

Қол-аяқ сүйектері:

Қызметі: Қозғалыс және тірек.

Жасушалық деңгейде: Бұлшықет жасушалары сүйектермен байланысып, қозғалысты қамтамасыз етеді.

Тірек-қимыл жүйесінің маңызы:

Қызметі: Денені қалыпта ұстау, қозғалу, ішкі ағзаларды қорғау, кальций мен басқа минералдарды сақтау.

Жасушалық деңгейде: Остеокласттар минералдардың алмасуын реттейді, бұлшықет талшықтары жиырылып, қозғалысқа энергия береді.

Дескриптор:

Қаңқа бөліктерін дұрыс анықтайды – 2 балл

Әр бөліктің қызметін сипаттайды – 2 балл

Жасушалық деңгейдегі рөлін түсіндіреді – 2 балл

Интерактивті панель, презентация



Адам қаңқасының макеті, модельі


Оқушыларға бағыт бағдар беру

Мәселелі оқыту әдісі

Мақсаты: Оқушыларға тірек-қимыл жүйесінің қызметтерін түсіндіру және әр қызметті анықтап, сәйкестендіру.


Тапсырма:
Тірек-қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттаңыз. Әріптер мен сандарды сәйкестендіріп, қызметтер мен сипаттамаларды дұрыс қою керек.


Қызмет

Сипаттама

1

Қаңқа жүйесі

A. Қаңқа мен бұлшықеттердің көмегімен ағзадағы заттар мен сұйықтықтарды тасымалдау.

2

Бұлшықет жүйесі

B. Қозғалыс кезінде бұлшықет пен сүйектер арасындағы байланыс орнатады.

3

Буын жүйесі

C. Ағзаның құрылымын қамтамасыз етеді, ішкі мүшелерді қорғайды.

4

Қоректік заттарды тасымалдау

D. Қозғалыс пен дене мүшелерінің әрекетіне жауап береді.


Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.




Жауабы:

1.Қаңқа жүйесі — B. Ағзаның құрылымын қамтамасыз етеді, ішкі мүшелерді қорғайды.

2.Бұлшықет жүйесі — A. Қозғалыс пен дене мүшелерінің әрекетіне жауап береді.

3.Буын жүйесі — C. Қозғалыс кезінде бұлшықет пен сүйектер арасындағы байланыс орнатады.

4.Қоректік заттарды тасымалдау — D. Қаңқа мен бұлшықеттердің көмегімен ағзадағы заттар мен сұйықтықтарды тасымалдау.

Дескриптор:

Әр дұрыс сәйкестендірілген қызмет пен сипаттама - 1 балл

Интерактивті панель, презентация


Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж




Адам қаңқасының макеті, модельі

Практикалық тапсырмалар беру.

Әдіс: Практикалық оқыту әдісі
Мақсаты: Оқушыларға тірек-қимыл жүйесінің мүшелері мен қызметтерін түсіндіру және оларды дұрыс сәйкестендіру.


Тапсырма:
Тірек-қимыл жүйесінің мүшелерін, олардың қызметтерін және маңызын сәйкестендіріңіз. Қосымша сипаттамаларды кіші әріптермен сәйкестендіріңіз.

Сипаттамалар мен қызметтерді шатастырып, оларды дұрыс сәйкестендіріңіз.


Мүше

Қызметі

Маңызы

Қосымша сипаттама

1. Сүйек

A. Сүйектердің қозғалғыштығын қамтамасыз етеді

X. Қозғалыс пен күшті қамтамасыз ету

(a) Қозғалу кезінде энергия бөледі

2. Бұлшықет

B. Қан клеткаларын өндіру, қоректік заттарды тасымалдау

Y. Қоректік заттарды тасымалдау

(b) Сүйек пен бұлшықет арасында байланыс орнатады

3. Буын

C. Ағза құрылымын қолдайды, қорғайды

Z. Тірек-қимыл жүйесін іске қосады

(c) Сүйектер құрамында кальций мен фосфор бар

4. Сүйек кемігі

D. Қозғалысқа жауап береді, тірек қызметі

W. Ішкі мүшелерді қорғайды, қолдау қызметі

(d) Бұлшықеттер мен сүйектер арасындағы байланыс орнатады

5. Бұлшықет тіндері

E. Қан өндіру және минералдар сақтау

V. Тірек-қимыл жүйесін іске қосады

(e) Ағзаның қалыпты жұмысын қолдайды



Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.


Жауабы:

1.Сүйек — C. Ағза құрылымын қолдайды, қорғайды — X. Қозғалыс пен күшті қамтамасыз ету — (c) Сүйектер құрамында кальций мен фосфор бар

2.Бұлшықет — D. Қозғалысқа жауап береді, тірек қызметі — Y. Қоректік заттарды тасымалдау — (b) Сүйек пен бұлшықет арасында байланыс орнатады

3.Буын — A. Сүйектердің қозғалғыштығын қамтамасыз етеді — Z. Тірек-қимыл жүйесін іске қосады — (a) Қозғалу кезінде энергия бөледі

4.Сүйек кемігі — B. Қан клеткаларын өндіру, қоректік заттарды тасымалдау — W. Ішкі мүшелерді қорғайды, қолдау қызметі — (d) Бұлшықеттер мен сүйектер арасындағы байланыс орнатады

5.Бұлшықет тіндері — E. Қан өндіру және минералдар сақтау — V. Тірек-қимыл жүйесін іске қосады — (e) Ағзаның қалыпты жұмысын қолдайды


Дескриптор:

Әр дұрыс сәйкестендірілген мүше, қызмет, маңыз және қосымша сипаттама - 1 балл

Интерактивті панель

Презентация




Адам қаңқасының макеті, модельі


Бағалау

Әдіс атауы: "Ойнап, Өсіп, Бағалан!"

Мақсаты:

Оқушыларды ойын арқылы білім алуға ынталандырып, олардың өз деңгейін бағалап, нәтижеге жету жолында сенімін арттыру.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

-тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;


Интерактивті панель, презентация

АКТ

https://wordwall.net/ru/resource/85199080


Сабақтың соңы



Кері байланыс беру

«Қаңқа қызметі туралы 3 сөз»

Мақсаты: Оқушылардың тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі туралы алған білімдерін бағалау.

Оқушылар тірек-қимыл жүйесінің қызметін 3 негізгі сөзбен сипаттап, олардың маңызын түсіндіреді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация


Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§32. Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы. Сүйектің құрамы.




Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж



ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА ҚОСЫМША


«Бейнетүсіндіру» әдісі. мұғалім жаңа сабақты бейне сурет, кесте арқылы түсіндіру.











Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
19.01.2025
450
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі