Экожүйеге түсетін жүктеме және әлем мемлекеттері

Әлем мемлекеттері экожүйелерге түсетін жүктеменің әртүрлі түрлерімен бетпе-бет келеді, себебі әрбір елдің табиғи ресурстарды пайдалану деңгейі мен экологиялық жағдайлары түрліше. Экожүйеге түсетін жүктеме көбінесе табиғи ресурстарды шамадан тыс пайдаланудан, өнеркәсіптік өндірістен, ормандарды жоюдан, ауыл шаруашылығының кеңеюінен және қалалардың өсуінен туындайды. Әрбір елде осы факторлардың экожүйеге тигізетін әсері әртүрлі болады.

Қытай
Қытай экожүйесіне түсетін жүктеме негізінен өнеркәсіптік даму мен қалалардың жылдам өсуімен байланысты. Қала тұрғындарының санының артуы, үлкен зауыттар мен фабрикалардың жұмыс істеуі, сонымен қатар көмірді кең көлемде пайдалану ауа сапасын нашарлатып, жергілікті экожүйелерді бұзады. Сонымен қатар, Қытайда ормандардың жойылуы және жерді интенсивті ауыл шаруашылығы мақсатында пайдалану экожүйелердің тұрақтылығына кері әсерін тигізуде.

Бразилия
Бразилия — Амазон орманымен танымал ел. Бұл орман әлемдегі ең үлкен тропикалық орман болып табылады және жергілікті экожүйелер үшін маңызды рөл атқарады. Алайда, ормандардың ағаштарын кесу, мал шаруашылығы мен ауыл шаруашылығы үшін жерлерді тазарту, сондай-ақ заңсыз орман кесу сияқты іс-шаралар экожүйелерге үлкен жүктеме түсіріп жатыр. Бұл экологиялық апаттардың, климаттың өзгеруінің және биологиялық әртүрліліктің жоғалуының негізгі себебі болып табылады.

Индия
Индияда экожүйелерге түсетін жүктеме негізінен ауыл шаруашылығының кеңеюі мен өнеркәсіптің дамуымен байланысты. Үлкен халық саны мен азық-түлік қажеттілігі елде ормандарды кесу мен табиғи ресурстарды интенсивті пайдалануды арттырады. Су ресурстарының сарқылуы және ауаның ластануы да елдің экожүйесіне қосымша жүктеме түсіреді.

Солтүстік Америка (АҚШ, Канада)
АҚШ және Канадада экожүйелерге түсетін жүктеме көбінесе ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптік өндірістен туындайды. АҚШ-тағы үлкен қалалар мен көлік жүйесі ауа мен судың ластануына әкеледі. Канадада ормандарды пайдалану мен табиғи ресурстарды қазып алу экожүйелерді бұзып, жергілікті экологиялық жағдайды қиындатады.

Австралия
Австралия өзінің ерекше экожүйелерімен танымал, бірақ климаттың өзгеруі мен топырақ эрозиясы мәселелері қатты әсер етеді. Австралияда құрғақшылық пен ормандарды қасақана өртке орандыру жиі кездеседі. Сонымен қатар, елдің экожүйелеріне экологиялық жүктеме түсіретін факторлар ретінде жердің ауыл шаруашылығына пайдаланылуы мен көліктердің зиянды қалдықтары бар.

Еуропалық Одақ (ЕО)
Еуропалық Одақ экологиялық саясатқа үлкен көңіл бөледі. Бұл аймақта экожүйеге түсетін жүктеме негізінен өнеркәсіптік өндіріс пен энергия тұтынудан, сонымен қатар ауыл шаруашылығы мен көлік секторынан туындайды. Алайда, көптеген еуропалық елдер климаттың өзгеруіне қарсы шаралар қабылдап, экологиялық таза технологияларды дамытуда белсенді жұмыс істеп жатыр.

Тест тапсырмалары мен жауаптары

1. Қандай факторлар экожүйеге түсетін жүктеменің басты себептері болып табылады?

A) Адамның экологиялық білімінің артуы

B) Ормандарды қорғау шаралары

C) Табиғи ресурстарды шамадан тыс пайдалану, өнеркәсіптік өндіріс, ауыл шаруашылығының кеңеюі

D) Табиғи апаттар

Жауап: C) Табиғи ресурстарды шамадан тыс пайдалану, өнеркәсіптік өндіріс, ауыл шаруашылығының кеңеюі

2. Қытайдағы экожүйеге түсетін жүктеменің негізгі себептері қандай?

A) Ормандарды қорғау

B) Өнеркәсіптік өндіріс, қалалардың өсуі, көмірді көп пайдалану

C) Жергілікті экологиялық саясатын сақтау

D) Туризмнің дамуы

Жауап: B) Өнеркәсіптік өндіріс, қалалардың өсуі, көмірді көп пайдалану

3. Бразилияда Амазон орманын қорғауда қандай қиындықтар бар?

A) Қала құрылысының қарқынды дамуы

B) Мал шаруашылығы мен ауыл шаруашылығы үшін жерлерді тазарту

C) Су ресурстарының тиімді пайдаланылуы

D) Табиғи апаттар

Жауап: B) Мал шаруашылығы мен ауыл шаруашылығы үшін жерлерді тазарту

4. Индиядағы экожүйеге түсетін жүктеменің басты факторы не?

A) Ормандарды қорғау шаралары

B) Ауыл шаруашылығының кеңеюі және өнеркәсіптің дамуы

C) Энергия тұтыну деңгейінің төмендеуі

D) Су ресурстарын сақтаудың тиімді әдістері

Жауап: B) Ауыл шаруашылығының кеңеюі және өнеркәсіптің дамуы

5. Солтүстік Америкада экожүйеге түсетін жүктеменің негізгі себептері қандай?

A) Өнеркәсіптік өндіріс пен көлік жүйесі

B) Табиғи апаттар мен құрғақшылық

C) Су ресурстарының көп болуы

D) Энергияның тиімді пайдаланылуы

Жауап: A) Өнеркәсіптік өндіріс пен көлік жүйесі

6. Австралиядағы экожүйеге түсетін жүктеменің негізгі себептері не?

A) Құрғақшылық, ормандарды қасақана өртке орандыру, топырақ эрозиясы

B) Су ресурстарын тиімді пайдалану

C) Экологиялық таза технологиялардың дамуы

D) Ауыл шаруашылығының қарқынды дамуы

Жауап: A) Құрғақшылық, ормандарды қасақана өртке орандыру, топырақ эрозиясы

7. Еуропалық Одақта экожүйеге түсетін жүктеменің себептері не?

A) Туризмнің дамуы

B) Өнеркәсіптік өндіріс, ауыл шаруашылығы, көлік

C) Ормандарды қорғау

D) Қалалардың қарқынды өсуі

Жауап: B) Өнеркәсіптік өндіріс, ауыл шаруашылығы, көлік

1. Швеция

Жаңартылатын энергия көздері: Швеция 2040 жылға қарай өзінің энергия қажеттілігін толықтай жаңартылатын энергия көздерінен қамтамасыз етуді мақсат етеді. Бұл елде гидроэлектр станцияларынан, жел энергиясынан және күн энергиясынан энергия алу кеңінен таралған.

Қалдықтарды қайта өңдеу: Швеция әлемде қалдықтарды қайта өңдеуде көшбасшы елдердің бірі. Елде қалдықтарды қайта өңдеу деңгейі өте жоғары, ал өңделмеген қалдықтар энергия алу үшін пайдаланылады.

Экологиялық білім беру: Швеция экологиялық тәрбиені мектептерде оқытуды ерте жастан бастап, жастарды қоршаған орта мәселелеріне жауапкершілікпен қарауға үйретеді.

2. Германия

Жасыл технологиялар: Германия «Жасыл технологиялар» саласында әлемдегі ең алдыңғы қатарлы елдердің бірі болып табылады. Елде жаңартылатын энергия көздеріне үлкен инвестициялар салынып, әсіресе жел және күн энергиясын пайдалануға басымдық беріледі.

Энергия тиімділігі: Германияда энергия тиімділігін арттыруға бағытталған көптеген жобалар жүзеге асырылып жатыр, соның ішінде ғимараттарды энергия үнемдеу стандарттарына сәйкес жаңарту.

Қоршаған ортаны қорғау заңы: Германия экологиялық құқықтық нормаларын үнемі жаңартып, экологиялық заңнаманы қатайтып отырады.

3. Дания

Жел энергиясы: Дания әлемдегі ең үлкен жел энергиясы өндіруші елдердің бірі болып табылады. Ол жел энергиясын пайдаланудағы озық технологияларды енгізу және дамытуға бағытталған саясат жүргізеді.

Төмен көміртекті экономика: Елдің энергетикалық жүйесі төмен көміртекті болуға бағытталған. 2050 жылға қарай Дания көміртек шығарындыларын 70%-ға азайтуды жоспарлап отыр.

Экологиялық тұрақтылық: Дания экологиялық тұрақтылықты нығайту үшін ауыл шаруашылығы мен көлік саласында да жасыл шешімдер ұсынады.

4. Жапония

Энергияны үнемдеу және экологиялық инновациялар: Жапония экологиялық таза энергия көздеріне, оның ішінде күн және жел энергиясына инвестициялар салып келеді. Сонымен қатар, елде энергияны үнемдеу және шығарындыларды азайтуға бағытталған көптеген технологиялар енгізілген.

Қалдықтарды қайта өңдеу: Жапония қалдықтарды қайта өңдеуде әлемде жоғары орын алады, және әрбір азаматтың қалдықтарды дұрыс сұрыптауы талап етіледі.

Табиғат қорғау: Жапония табиғаттың сақталуына үлкен көңіл бөледі. Елде көптеген ұлттық саябақтар мен қорықтар бар.

5. Норвегия

Электр көліктері: Норвегия әлемде электр көліктерінің ең көп саны бар елдердің бірі болып табылады. Елде экологиялық таза көлік құралдарына көшуді ынталандыратын саяси шаралар қабылданған.

Жаңартылатын энергия: Норвегияның электр энергиясы негізінен гидроэлектр станцияларынан алынады, сондықтан елдің энергетикалық жүйесі өте таза әрі экологиялық.

Орманды қорғау: Норвегия ормандарды сақтау мен қалпына келтіруге ерекше назар аударады.

6. Канада

Қоршаған ортаға әсерді азайту: Канада климаттың өзгеруіне қарсы күрес жүргізу үшін елдің энергетикалық саясатын қайта қарастырып, жаңартылатын энергия көздерін дамытуға бағытталған шаралар қабылдайды.

Жасыл қалалар: Канадада жасыл қалалар құру үшін көптеген экологиялық бастамалар жүзеге асырылуда, соның ішінде энергия тиімділігі жоғары ғимараттар мен экологиялық көлік жүйелері.

Биоалуантүрлілікті қорғау: Ел биоалуантүрлілікті қорғау және табиғатты сақтауға бағытталған бірқатар шараларды жүзеге асырып отыр.

7. Финляндия

Табиғат пен экологиялық тұрақтылықты сақтау: Финляндияда қоршаған ортаға қамқорлық жасаудың маңызды мәдениеті қалыптасқан. Елде ормандарды сақтап қалу және су ресурстарын тиімді пайдалану мәселелері ерекше маңызды.

Энергия тиімділігі: Финляндияда экологиялық таза және энергия үнемдейтін ғимараттарды салу кеңінен таралған.