Бөлім:

Тірі және өлі табиғаттағы үдерістер

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 6 «А»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Тірі табиғаттағы үдерістер. §35.Ағзалардың қоректенуі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

6.4.2.3 ағзалардың қоректену типтерін ажырату;

Сабақтың мақсаты:

ағзалардың қоректену типтерін ажыратады;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

"Сәйкестендіру" әдісі

Мақсаты: Оқушыларға тірі ағзаларға тән үдерістер туралы түсінік беріп, олардың түсінгендерін ұғымдар бойынша сәйкестендіруге бағыттау.

Тапсырма: Оқушылар берілген сөздер мен ұғымдарды сәйкестендіруі керек.

Көбею -

Өсу –

Тыныс алу -

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауап

Көбею - Ұрпақ жалғастыру

Өсу - Жасушалардың бөлінуі

Тыныс алу - Энергия өндіру

Дескриптор:

Ұғымдарды дұрыс сәйкестендірді — 3 балл

Әр сәйкестендіруді нақты түсіндірді — 2 балл

Қорытынды жасады және түсінік берді — 1 балл

Интерактивті панель, презентация

Оқушылардың назарын аудару

Ой қозғау» әдісі

Әдіс: "Не үшін?"

Мақсаты: Ағзалардың қоректену типтерін ажыратудың және олардың экожүйедегі рөлін түсінудің маңыздылығын анықтау.

"Егер барлық ағзалар бірдей қоректену типіне ие болса, экожүйенің тепе-теңдігі қалай бұзылар еді?"

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді.

"Барлық ағзалар бірдей қоректену типіне ие болса, экожүйеде энергия мен заттардың айналымы бұзылып, көптеген түрлердің тіршілігі тоқтар еді."

Дескриптор:

Қоректену типтерінің экожүйедегі маңызын түсіндіреді – 1 балл

Жауап экологиялық тепе-теңдікпен байланысты – 1 балл

Жауап логикалық және дәлелді – 1 балл

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

6.4.2.3 ағзалардың қоректену типтерін ажырату;

(Көрнекілік үшін)

Дәйек сөз немесе цитата:

"Өмірді сақтау үшін қоректену — табиғаттың заңдылығы."

— Платон

«Қызықты деректер»

- Тақырыпқа байланысты қызықты фактілер, оқиғалар немесе нақты өмірден алынған мысалдар оқушылардың назарын аударуға көмектеседі және олардың материалды жақсырақ есте сақтауына ықпал етеді.

Өсімдіктер қоректенеді: Олар фотосинтез арқылы жарықтан қоректенеді, бірақ тұтқыш өсімдіктер басқа ағзаларды да жейді.

Амебалар қорегін жұтып, оны ыдыратады — бұл процес фагоцитоз деп аталады.

Құстар судағы микроорганизмдермен фильтрация арқылы қоректенеді.

Паразиттер басқа ағзалардан қоректік заттарды ұрлайды.

Фотосинтетикалық бактериялар жарық энергиясын пайдаланып органикалық заттар жасайды.

Саңырауқұлақтар өлі органикалық заттармен қоректенеді.

Нутриялар өсімдіктермен қоректенеді, бірақ кіші жануарларды да жей алады.

Кілт сөздер (жұп/топ бөлу үшін):

Ағзалардың қоректенуі Қоректену типтері Қоректену әдістері

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Авторлары: Әбдіманапов Б., Нүркенова С., Әбілғазиев А., Әуезова Г.

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Ағзалардың қоректену типтерін, олардың ерекшеліктерін білу.

Практикалық дағдылар: Ағзалардың қоректену типтерін ажырату және олардың экологиялық рөлін зерттеу.

Функционалдық сауаттылық: Қоректену типтерін түсініп, олардың ағзаларға және экосистемаларға әсерін бағалау.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

«Бейнетүсіндіру» әдісі. мұғалім жаңа сабақты бейне сурет, кесте арқылы түсіндіру.

Оқушылар жаңа сабақ бойынша дайын кестені дәптерге түртіп жазады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Оқушыларға бағыт бағдар беру

Әдіс: Сәйкестендіру әдісі
Мақсаты: Оқушылардың ағзалардың қоректену типтері мен әдістерін дұрыс сәйкестендіру қабілетін дамыту.

Тапсырма:
Төменде берілген қоректену типтерін және әдістерін сәйкестендіріңіз. Әр дұрыс сәйкестендірілген жауапқа 1 балл беріледі.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауабы:

1 — B: Гетеротрофты ағзалар басқа ағзалардан қоректік заттарды жұтады.

2 — A: Автотрофты ағзалар фотосинтез арқылы органикалық қосылыстар түзіп қоректенеді.

3 — C: Сапрофиттер өлі органикалық заттармен қоректенеді (хемосинтез әдісі).

4 — D: Паразиттер басқа ағзалардан қоректік заттарды ұрлайды.

Дескриптор:

Әр дұрыс сәйкестендірілген жауап — 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Практикалық тапсырмалар беру

Әдіс: Практикалық оқыту әдісі
Мақсаты: Оқушылардың қоректену әдістері мен типтері бойынша білімдерін қолдану қабілетін дамыту.

Тапсырма:
Жұмыс барысы: Төмендегі кестеге сәйкес, әр ағзаның қоректену типін, әдісін және экологиялық рөлін анықтаңыз.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауабы:

Өсімдік — Автотрофты қоректену, фотосинтез әдісі, экологиялық рөлі — көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегі бөледі.

Жануар — Гетеротрофты қоректену, фагоцитоз әдісі, экологиялық рөлі — басқа ағзалардан органикалық заттарды алады.

Саңырауқұлақ — Сапрофиттік қоректену, ыдырау процесі, экологиялық рөлі — өлі органикалық заттармен қоректенеді, табиғаттағы қайта айналымды қамтамасыз етеді.

Паразит — Паразиттік қоректену, ұрлау әдісі, экологиялық рөлі — басқа ағзалардан қоректік заттарды ұрлайды, оларға зиян келтіреді.

Дескриптор:

Әр ағзаның қоректену типі мен әдісін дұрыс анықтау — 2 балл

Экологиялық рөлін түсіндіру — 2 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Бағалау

Әдіс атауы: "Ойнап, Өсіп, Бағалан!"

Мақсаты:

Оқушыларды ойын арқылы білім алуға ынталандырып, олардың өз деңгейін бағалап, нәтижеге жету жолында сенімін арттыру.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дескриптор:

-тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

Интерактивті панель, презентация

АКТ

https://wordwall.net/ru/resource/85205186

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

"Ой қозғау" әдісі

Мақсаты:

Оқушылардың сабақ соңында алған білімін бағалауға және түсінбеген немесе қиындық туындаған тұстарды анықтауға мүмкіндік беру.

Сұрақтар:

1. Мен бүгін не үйрендім?

2. Бүгінгі тақырып маған қалай көмектеседі?

3. Не қиын болды?

4. Мен не сұрағым келеді?

Оқушылар сабақ соңында сұрақтарға жауап береді: не үйренгенін, қиын болғанын және сұрақтарын жазады.

Өз ойларын мұғаліммен бөліседі, көмек қажет жерлерді көрсетеді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§36.Тамақтану рационы химиялық жолмен өзгеруі.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Жұмыс дәптері

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Авторлары: Әбдіманапов Б., Нүркенова С., Әбілғазиев А., Әуезова Г.

Қоректену типі

Мазмұны

Мысалдар

Гетеротрофты қоректену

Басқа ағзалардан дайын органикалық заттарды алу.

Жануарлар, саңырауқұлақтар, кейбір бактериялар

Автотрофты қоректену

Жарық немесе химиялық энергияны пайдаланып органикалық қосылыстар түзу.

Өсімдіктер, фотосинтетикалық бактериялар

Сапрофиттік қоректену

Өлі органикалық заттармен қоректену.

Саңырауқұлақтар, қарақұрттар, кейбір бактериялар

Паразиттік қоректену

Басқа ағзалардан қоректік заттарды алып, оған зиян келтіру.

Паразиттік құрттар, бактериялар, вирус жұқтырған ағзалар

Қоректену әдісі

Мазмұны

Мысалдар

Фотосинтез

Жарық энергиясын пайдаланып, органикалық қосылыстар түзу процесі.

Өсімдіктер, фотосинтетикалық бактериялар

Хемосинтез

Химиялық энергияны пайдаланып органикалық қосылыстар түзу.

Кейбір бактериялар (хемосинтетикалық бактериялар)

Фагоцитоз

Ұсақ бөлшектерді немесе ағзаларды жұтып қоректену процесі.

Амебалар, кейбір жануарлар (сүтқоректілер, шаяндар)

Осмос

Судың немесе ерітінділердің молекулаларының ағза арқылы өтуі.

Өсімдіктер (тамырлар арқылы су сіңіру)

Адинация

Қоректік заттарды тікелей қорек ретінде қабылдау.

Құстар, адамдар, кейбір жануарлар

Қоректену жолы

Мазмұны

Мысалдар

Тұрақты қоректену

Ағзалар белгілі бір уақытта және ретпен тұрақты қоректенеді.

Жануарлар, құстар, сүтқоректілер

Жылдам қоректену

Ағзалар қоректі жедел қабылдайды, көп мөлшерде қорек қажет болғанда.

Кейбір жануарлар (аққулар, киттер)

Қоректік заттардың сіңірілуі

Қоректік заттардың ағзаға сіңірілу процесі, ағзаға қажетті элементтерді алу.

Өсімдіктер, сүтқоректілер

Жаңа ағзаның түзілуі

Ағзаның бөлініп немесе көбейіп жаңа ағза қалыптастыруы.

Бактериялар (бинарлық бөліну), гидра (бұтақтану)

Қоректік тізбек

Түсініктеме

Продуценттер (Тұзушылар)

Фотосинтез үдерісі арқылы жарық энергиясын пайдаланып органикалық заттар түзу.

Консументтер (Тұтынушылар)

Дайын органикалық заттармен қоректенеді.

1-ші реттік консументтер

Қоян, қой, ешкі (өсімдіктермен қоректенеді)

2-ші реттік консументтер

Жыртқыштар (жануарлармен қоректенеді)

Редуценттер (Ыдыратушылар)

Органикалық заттарды ыдыратушылар.

Бактериялар, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер