Педагогикалық идея

Тақырыбы: "3-2-1" әдісі арқылы мәтінге шолу жасау

Аты – жөні: Дагубаева Еркежан Каримбековна

Бағыты: қазақ тілі

Қызметі: қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі

Ұйымның мекен – жайы мен телефоны: 87051527799

Аңдатпа

Орыс мектептеріндегі қазақ тілі мен әдебиет сабақтарында "3-2-1" әдісі арқылы мәтінге шолу жасау – бұл педагогикалық идея оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған. "3-2-1" әдісі – оқушылардың мәтінмен жұмыс жасау қабілетін арттырып, түсінгенін жүйелеуге, сын тұрғысынан ойлауға мүмкіндік береді. Әдіс бойынша оқушылар мәтінді оқығаннан кейін:

• 3 маңызды ақпарат,

• 2 қызықты дерек,

• 1 сұрақ жазады.

Бұл тәсіл мәтінді саналы қабылдауға, логикалық байланыс орнатуға, оқушы белсенділігін арттыруға жағдай жасайды. Әдіс әсіресе орыс тілді ортада қазақ тілінде оқытылатын сабақтарда тиімді, себебі оқушы тілдік кедергіні жеңіп, түсінігін өз сөзімен жеткізеді. Мұғалім үшін бұл әдіс — кері байланыс алуға, оқу процесін саралап бақылауға таптырмас құрал.

Кілт сөздер: оқу сауаттылығы, мәтінмен жұмыс, сын тұрғысынан ойлау, 3-2-1 әдісі, қазақ тілі, орыс мектебі.

Abstract

Reviewing Texts in Kazakh Language and Literature Classes at Russian Schools Using the "3-2-1" Strategy – this pedagogical idea focuses on developing reading literacy. The "3-2-1" method enhances students’ ability to process texts, reflect critically, and organize their understanding. After reading a text, students write:

• 3 key facts,

• 2 interesting ideas,

• 1 question.

This strategy promotes active reading, comprehension, and meaningful reflection. It is particularly effective in Russian-speaking environments where Kazakh is taught as a second language, helping learners to express understanding in their own words. For teachers, it serves as a diagnostic and feedback tool to monitor progress and guide instruction.

Keywords: reading literacy, text analysis, critical thinking, 3-2-1 method, Kazakh language, Russian school.

Аннотация

Анализ текста на уроках казахского языка и литературы в русских школах с использованием метода "3-2-1" – эта педагогическая идея направлена на развитие читательской грамотности. Метод "3-2-1" помогает учащимся глубже осмыслить прочитанное, систематизировать информацию и развивать критическое мышление. После чтения текста ученики записывают:

• 3 важных факта,

• 2 интересных момента,

• 1 вопрос.

Метод способствует осознанному чтению, логическим связям и активному включению в процесс. Особенно эффективен в русскоязычной среде, где казахский язык изучается как второй — он помогает преодолеть языковой барьер. Для учителя – это инструмент для получения обратной связи и анализа понимания учащихся.

Ключевые слова: читательская грамотность, работа с текстом, критическое мышление, метод 3-2-1, казахский язык, русская школа.

Мазмұны

1. Кіріспе..................................................................................................................6

2. Негізгі бөлім........................................................................................................8

2.1. "3-2-1" әдісінің мазмұны және оқу сауаттылығымен байланысы................8

2.2. Орыс сыныптарындағы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында әдісті қолданудың тиімді жолдары...................................................................................8

3.Практикалық бөлім...........................................................................................9

Қорытынды..........................................................................................................14

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................................15

Тезис

Орыс сыныптарында қазақ тілі мен әдебиетін меңгеру – оқушы үшін тілдік кедергілермен қатар, мәтін мазмұнын түсінуде де қиындықтар туғызуы мүмкін. Осы ретте "3-2-1" әдісі оқу сауаттылығын дамытуда тиімді құрал бола алады. Бұл әдіс арқылы оқушы тек мәтінді оқып қана қоймай, оны саралап, маңызды тұстарын бөліп, жеке пікір қалыптастыруға дағдыланады.

"3-2-1" әдісі – оқушы мәтінді саналы түрде талдап, 3 маңызды ақпарат, 2 қызықты ой және 1 сұрақ арқылы мазмұнмен терең байланыс орнатуға мүмкіндік беретін тиімді тәсіл.

Бұл әдіс орыс сыныбындағы оқушылар үшін өте ыңғайлы, себебі олар қазақ тіліндегі мәтінді өз тіліне жақын форматта меңгереді. Мұғалім үшін де бұл – оқушы түсінігін бақылап, оқыту үдерісін тиімді ұйымдастыру құралы.

Цифрлық платформалармен бірге қолданғанда әдіс оқушыны қызықтырып, шығармашылықпен жұмыс істеуге жол ашады.

Кіріспе

Қазақ тілі мен әдебиетін орыс тілді ортада оқыту – педагог алдына ерекше міндеттер жүктейтін бағыт. Мұндай сыныптарда тіл оқушы үшін ана тілі емес, сондықтан қазақша мәтінді оқу, түсіну және талдау барысында түрлі қиындықтар туындайды. Осы орайда оқу сауаттылығын дамыту – басты мақсаттардың бірі. Оқу сауаттылығы – оқушының мәтінді түсініп, маңызды ақпаратты ажыратып, өз ойын білдіре алу қабілеті.

Бұл қажеттілікке жауап беретін әдістердің бірі – "3-2-1" әдісі. Оның қарапайым құрылымы мен оқушы белсенділігін арттыратын тиімділігі қазіргі қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарына жаңа серпін береді.

Мақсаты мен міндеттері

Менің басты мақсатым – орыс сыныптарындағы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқу сауаттылығын арттыру үшін "3-2-1" әдісінің мүмкіндіктерін зерттеу.

Негізгі міндеттерім:

• әдістің құрылымын меңгеру;

• оны нақты сабақтарда қолдану жолдарын көрсету;

• оқушы түсінуін бақылау мен бағалауда әдістемелік негіз қалыптастыру.

Іс-әрекеттегі зерттеулер

Мен сабақтарымда "3-2-1" әдісін жүйелі түрде қолдана бастадым. Оқушыларға мәтінді оқытқаннан кейін:

• 3 маңызды ақпарат,

• 2 қызықты тұжырым,

• 1 сұрақ жазу ұсынылды.

Бұл әрекет оқушының мәтінмен терең жұмыс істеуіне ықпал етті. Олар өз ойын нақты, құрылымды түрде білдіре бастады. Ең бастысы – мәтін мазмұнын жаттап емес, түсініп меңгеру қалыптасты.

Білім сапасын арттыру

Сабақта "3-2-1" әдісін қолдану арқылы оқушылар:

• мәтінді түсіну қабілетін жетілдірді;

• негізгі ойды бөліп көрсете алды;

• сын тұрғысынан сұрақ қоя бастады.

Бұл олардың жазылым және сөйлеу дағдыларына да оң әсер етті. Нәтижесінде сабаққа деген қызығушылық пен белсенділік артты, ал бағалау көрсеткіштері де жақсара түсті.

Әдістемелік негіздері

Бұл әдіс Bloom таксономиясының талдау, жинақтау, бағалау деңгейлеріне сай келеді. Сонымен қатар, Vygotsky-дің "жақын арадағы даму аймағы" теориясына сүйене отырып, оқушыны жеке дамуға жетелейді. Мұғалім бұл әдісті саралау мен рефлексия құралы ретінде тиімді қолдана алады.

Жаңашылдық және тиімді бағалау

"3-2-1" әдісінің жаңашылдығы – оның қарапайым әрі құрылымды болуында. Әр оқушы өз деңгейінде жауап бере алады. Бұл әдіс формативті бағалауға тиімді, себебі оқушының түсінуі бірден байқалады, кері байланыс жылдам алынады.

Орыс мектептеріндегі қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында бұл әдіс оқу сауаттылығын арттырып, ойлау, салыстыру, сұрақ қою дағдыларын дамытады. Алдағы уақытта оны түрлі тақырыптар мен мәтіндерге бейімдеп қолдануға толық мүмкіндік бар.

2.Негізгі бөлім.

2.1. "3-2-1" әдісінің мазмұны және оқу сауаттылығымен байланысы

Оқу сауаттылығы – қазіргі білім беру жүйесіндегі басты бағыттардың бірі. Бұл оқушының мәтінді түсініп, негізгі ойды бөліп, өз ойын дәл және жүйелі жеткізу қабілетін дамытуды көздейді. Орыс мектептерінде қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқыту барысында бұл дағдыны қалыптастыру үшін тиімді, құрылымы қарапайым, бірақ мазмұны терең әдістер қажет. Осындай әдістің бірі – "3-2-1" стратегиясы.

"3-2-1" әдісі – оқушыны мәтінмен белсенді жұмыс істеуге жетелейтін, түсінікті әрі нәтижелі әдіс. Оның құрылымы үш бөліктен тұрады:

• 3 маңызды мәлімет – оқушы мәтіннен негізгі, мәні зор үш ақпаратты бөліп көрсетеді. Бұл – оқығанын саралап, сұрыптауға негіз болады.

• 2 қызықты факт – мәтіннен есте қаларлық немесе ерекше әсер еткен екі ойды бөліп жазады. Бұл қадам оқушының эмоционалдық қатысын арттырады.

• 1 сұрақ – мәтінге немесе оның мазмұнына байланысты оқушы өзі қойған бір сұрақты ұсынады. Бұл – сыни ойлау мен зерттеушілік дағдының көрсеткіші.

Әдіс құрылымы оқушыны тек ақпарат қабылдаушы емес, белсенді талдаушы етеді. Ол оқығанын ой сүзгісінен өткізіп, құрылымдайды, бағалайды және жаңа сұрақ тудырады. Бұл оқу сауаттылығының барлық деңгейін қамтиды: түсіну, қолдану, талдау, жинақтау және бағалау.

"3-2-1" әдісін қолдану арқылы оқушыларда сын тұрғысынан ойлау қалыптасады. Мәтінді жай оқып қоймай, маңызды мен екінші дәрежелі ақпаратты ажырата білу, назар аударарлық детальдарды көру, сұрақ қою арқылы ой өрісін кеңейту жүзеге асады. Әсіресе, бұл әдіс орыс тілді оқушыларға қазақ мәтінін құрылымдық тұрғыда меңгеруге үлкен көмек береді.

Аталған әдісті әртүрлі мәтін түрлерімен қолдануға болады.

• Көркем мәтіндерде – кейіпкерлер әрекеті, автордың ойы, сюжет желісі бойынша мәліметтерді бөліп көрсетеді.

• Публицистикалық мәтіндерде – қоғамдық ой, автор позициясы, дәлелдер мен дәйектер сараланады.

• Ғылыми мәтіндерде – ұғымдар, негізгі тұжырымдар мен ғылыми сұрақтар жүйеленеді.

Осылайша, "3-2-1" әдісі – оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған, құрылымы жеңіл, бірақ мазмұны терең, әртүрлі мәтін түрлеріне бейімделетін әмбебап әдістің бірі. Ол оқушыны мәтінмен саналы түрде жұмыс істеуге, өз көзқарасын білдіруге, әрі қарай ізденуге жетелейді. Мұғалім үшін де бұл әдіс – оқушы түсінігін бағалау мен талдау жасауда таптырмас құрал.

2.2. Орыс сыныптарындағы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында әдісті қолданудың тиімді жолдары

Қазақ тілі мен әдебиетін орыс сыныптарында оқыту – тек білім беру емес, сонымен қатар тілді қабылдау мен түсінудің ерекше үдерісі. Себебі оқушылар үшін қазақ тілі – екінші тіл, ал мәтінді түсіну мен сараптау барысында тілдік кедергілер жиі кездеседі. Осындай жағдайда "3-2-1" әдісі – оқушыны қиын мәтінмен жұмыс істеуге бейімдейтін, оны құрылымдауға үйрететін тиімді тәсіл ретінде танылады.

Алдымен, бұл әдіс тілдік кедергіні жеңуге мүмкіндік береді. Оқушы мәтінді толық аударуға немесе түсінуге тырысудың орнына, мәтіннен өзіне түсінікті әрі маңызды деп саналған үш ақпаратты бөліп алып, екі қызықты тұжырыммен байланыстырып, бір сұрақ қояды. Осы арқылы ол мәтінді түгел қамту емес, мазмұнмен өзара әрекеттесу тәсілін меңгереді. Бұл тәсіл оқушыда сенімділік пен тілге деген қызығушылықты қалыптастырады.

Сонымен қатар, бұл әдіс оқушы белсенділігін арттырады. Мәтінді талдау барысында оқушы жай қабылдаушы емес, зерттеуші рөлінде болады. Ол өз ойын білдіреді, фактілерді іріктейді, қорытынды жасайды, сұрақ қояды. Бұл – оқушының сабақтағы рөлін күшейтеді, сыныптағы үнсіз оқушы да осы әдіс арқылы өз үлесін қоса бастайды.

"3-2-1" әдісі оқушының пікір айту және дәлелдеу дағдыларын дамытады. Үш ойды таңдау – көзқарасын білдіру, екі дерек – мәтінмен байланысын көрсету, ал бір сұрақ қою – терең түсінудің белгісі.

Мұғалім үшін бұл әдіс оқушы түсінігін бақылап, нақты кері байланыс алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ол диагностикалық құрал ретінде де тиімді.

Қорыта айтқанда, орыс сыныптарында "3-2-1" әдісін қолдану – тілдік кедергіні азайтып, ойлау қабілетін дамытатын және оқыту үдерісін жандандыратын заманауи тәсіл.

3. Тәжірибелік бөлім

Практикалық жұмыс 1: "3-2-1" әдісімен көркем мәтінге шолу

Сабақ тақырыбы: "Қыз Жібек" жыры негізінде мәтінді түсініп, құрылымдау

Сынып: 7-сынып (орыс тілді сынып)

Сабақтың мақсаты:

– Көркем мәтіннен маңызды ақпаратты ажырату

– Сын тұрғысынан ойлау және оқу сауаттылығын дамыту

– "3-2-1" әдісі арқылы талдау жасай білу

Тапсырма:

Мәтін үзіндісі:

«Жібектей сұлу қыз еді, мінезі де майдай еді…» (қысқартылған нұсқа ұсынылады)

Оқушы орындайды:

• 3 негізгі ойды жазады (мысалы: Қыз Жібектің сұлулығы, халықтың бағалауы, кейіпкердің бейнесі)

• 2 қызықты сипат (мысалы: сөзбен салынған көркем портрет, мінездің жұмсақтығы)

• 1 сұрақ (мысалы: Жібектің бұл сипаттары оның тағдырында қалай көрінеді?)

Топтық жұмыс:

– Оқушылар топ ішінде жауаптарын салыстырып, ортақ мазмұнды постер дайындайды

– Padlet платформасында жауаптарын жариялайды

– Басқа топтарға пікір білдіреді

Жаңашылдық элементтері:

• Көркем мәтінмен визуалды жұмыс

• Жауаптарды онлайн картада көрсету

• Топаралық байланыс орнату

Практикалық жұмыс 2: Цифрлық форматтағы "3-2-1" әдісі

Сабақ тақырыбы: "Қазақстан табиғаты" мақаласына мәтіндік шолу жасау

Сынып: 7-сынып (орыс тілді сынып)

Сабақтың мақсаты:

– Ақпараттық мәтіннен негізгі ойды ажырату

– Цифрлық ортада ойды құрылымдау

– Жауаптарды визуалды түрде көрсету

Тапсырма:

Мәтін: Ақпараттық мақала – «Қазақстан табиғаты: қорықтар мен экожүйелер»

Оқушы орындайды:

• 3 маңызды мәлімет (мысалы: Қазақстанда 10-нан аса қорық бар; Алтай мен Қаратау – ерекше аймақтар; биоалуандылық жоғары)

• 2 қызықты факт (мысалы: Алматы маңындағы Іле Алатауы флораға бай; Көлсай көлдері – ерекше экожүйе)

• 1 сұрақ (мысалы: Бұл аймақтар туризм үшін қалай пайдаланылуы мүмкін?)

Қолданылатын құралдар:

• LearningApps: 3-2-1 форматында интерактивті бос өріс (құрастырмалы жаттығу)

• Google Jamboard: Оқушылар жауаптарын жеке-жеке стикерге жазады

• Canva немесе Genially: Топтық жауаптарды визуалды инфографикаға айналдырады

Мұғалімнің әрекеті:

• Әр оқушының жауаптарын бақылап, кері байланыс береді

• Әр топтың ортақ инфографикасына рефлексия сұрағын қояды

• Оқушылардың мәтінмен жұмыс деңгейін саралайды

Жаңашылдық элементтері:

• Ақпараттық мәтінмен визуалды-диалогтік жұмыс

• Жауаптарды визуализациялау (Jamboard + Canva)

• Мәтінге талдау + өмірмен байланыстыру

Қолданылған құралдар кестесі

Қосымша тапсырмалар :

1. Салыстырмалы талдау тапсырмасы

Тапсырма атауы: «3-2-1» тәсілімен екі мәтінді салыстырып шолу жасау

Мақсаты: Мәтіндердегі негізгі идеялар мен авторлық ұстанымды салыстыру арқылы оқушының талдау дағдысын дамыту

Нұсқау:

– Екі мәтінді оқы (мысалы: көркем мәтін – «Қыз Жібек», ақпараттық мәтін

– «Қазақстан табиғаты»)

– Әр мәтінге жеке «3-2-1» құрылымын орында

– Соңында екі мәтіндегі:

• Ортақ идеяны

• Ерекшелікті

• Авторлық ұстанымды салыстырып жаз

Бағалау өлшемі:

• Негізгі ой дәлдігі

• Ұқсастық пен айырмашылықты анықтай білуі

• Тұжырымның нақтылығы

2. Зерттеу және пікір білдіру тапсырмасы

Тапсырма атауы: «1 сұрақ – 1 ой»

Мақсаты: Өзекті сұраққа негізделген жеке пікір қалыптастыру және оны жазбаша жеткізу

Нұсқау:

– Бұрын орындаған «3-2-1» жұмысыңдағы 1 сұрақтың ішінен ең маңызды деп санайтыныңды таңда

– Сол сұраққа байланысты шағын эссе жаз (5–6 сөйлем)

– Пікіріңді нақты мысалмен, өмірмен байланыстырып дәлелде

Бағалау өлшемі:

• Ой тереңдігі

• Қатысты дәйек келтіру

• Жүйелі жазу

3. Дәлелді ой айту тапсырмасы

Тапсырма атауы: «Факт пен негіздеме»

Мақсаты: Мәтіннен алынған ақпаратқа сүйене отырып, өз ойын негіздеп айту дағдысын дамыту

Нұсқау:

– «3-2-1» әдісімен жазған 2 қызықты фактіңнің бірін таңда

– Неліктен ол факт сені таңғалдырды немесе маңызды деп санайтыныңды дәлелдеп жаз

– Жауабыңда мәтіннен үзінді немесе өмірмен байланыс келтір

Бағалау өлшемі:

• Факт пен дәйектің байланысы

• Дәлелдің мағыналылығы

• Түсінікті тілмен жеткізу

Диаграммада әр қосымша тапсырмаға сәйкес бағалау өлшемдерінің саны көрсетілген. Барлық тапсырмада 3 өлшемнен бар екенін визуалды түрде көруге болады.

Идеяның жаңашылдығы

Қазіргі білім беру оқушылардың функционалдық сауаттылығын, сыни ойлауын және өз пікірін білдіру қабілетін дамытуды көздейді. Осы мақсатта мұғалім оқытуда тиімді әрі оқушыны қызықтыратын әдістерді қолдануға тиіс.

Мен ұсынған "3-2-1" әдісін орыс сыныптарындағы қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында қолдану – дәл осы талаптарға сай жаңашыл бағыт. Бұл әдіс оқушының мәтінмен жұмыс істеу тәсілін өзгертеді: ол мәтінді тек оқымай, талдап, құрылымдап, сұрақ қояды. Әдіс оқушының түсіну қабілетін арттырып, тілдік кедергіні жеңуге ықпал етеді.

"3-2-1" әдісінің жаңашылдығы оның қарапайымдылығында емес, қолдану аясын кеңейту мен тереңдету мүмкіндігінде. Мысалы, бұл әдісті тек көркем мәтіндермен ғана емес, ақпараттық, публицистикалық, ғылыми мәтіндермен де қолдануға болады. Сонымен қатар, оны дәстүрлі түрде қағазда емес, LearningApps, Padlet, Jamboard, Canva секілді цифрлық платформалармен біріктіре отырып, сабақтың мазмұнын жаңғыртуға болады. Бұл оқушыны тек оқуға ғана емес, цифрлық ортада әрекет етуге, яғни ХХІ ғасыр дағдыларын дамытуға бағыттайды.

Тағы бір маңызды аспект – әдістің қосымша тапсырмалармен толықтырылуы. Мысалы, оқушы "1 сұрақ – 1 ой" тәсілі арқылы өзекті мәселеге пікір жаза алады; "факт пен негіздеме" құрылымы арқылы дәлелді ой қалыптастырады; ал "екі мәтінді салыстыру" тапсырмасы арқылы логикалық және салыстырмалы талдау жасай алады. Бұл тапсырмалар оқушының ойлау тереңдігін, жазылым мәдениетін, рефлексия жасау қабілетін дамытады.

Қорыта айтқанда, менің ұсынып отырған идеяның жаңашылдығы – қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқытуда оқушыны таным субъектісіне айналдырып, мәтінмен әрекеттестікке түсіруінде. Бұл тәсіл арқылы оқушы пассив қабылдаушы емес, белсенді ойланушы, талдаушы, зерттеуші рөліне енеді. Ал мұғалім – бағыт көрсетуші. Мұндай серіктестік оқытудағы шынайы сапа мен қызығушылықтың негізі деп ойлаймын.

Қорытынды

«3-2-1» әдісін орыс сыныптарында қолдану – тиімді әрі заманауи тәсіл.

Ол мәтінмен жұмысты жеңілдетіп, маңызды ақпаратты анықтауға және ой қорытуға мүмкіндік береді. Қазақ тілі екінші тіл болған жағдайда бұл әдіс оқушының сенімділігін арттырып, тілдік кедергіні азайтады.

Сабақ барысында оқушылардың қызығушылығы артып, мәтінді саналы түрде оқып, түсінгенін жүйелеуге дағдыланды. Бұл тәсіл оқу сауаттылығы мен сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамытуда тиімді құрал ретінде танылды.

Мұғалім үшін бұл әдіс – оқушының мәтінді қаншалықты меңгергенін нақты көруге мүмкіндік беретін айқын әрі икемді бақылау құралы. Оқушының 3-2-1 құрылымында жазған жауаптары арқылы оның түсіну деңгейі, басты ойды анықтау қабілеті және өзіндік ойлау стилі туралы толық мәлімет алуға болады. Сонымен қатар, бұл әдіс – кері байланыс ұйымдастыруға, саралап оқытуға, жеке ерекшеліктерді ескеруге де мүмкіндік береді.

Алдағы уақытта «3-2-1» әдісін тек көркем немесе ақпараттық мәтіндермен ғана емес, шығармашылық жазылым, функционалдық сауаттылық, дебат, эссе жазу, тыңдалым бағыттарында да кеңейтіп қолдануға болады. Яғни, бұл әдістің әлеуеті зор және ол әртүрлі оқу мазмұны мен мақсатқа бейімделуге қабілетті.

Қорыта айтқанда, «3-2-1» әдісі – тілді меңгертудің емес, түсінудің, сезінудің және ойлаудың әдісі. Ал мұндай тәсіл – нағыз сапалы білімнің негізі.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. ҚР Білім және ғылым министрлігі. (2021). Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен жаңартылған білім беру бағдарламасы (5–9 сынып). Астана: Ы.Алтынсарин атындағы ҰБА.

2. Қосанов, Қ. (2020). Қазақ тілі сабақтарында оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдары. Алматы: Ғылым.

3. Бруммель, М. (2019). Сын тұрғысынан ойлау технологиясы: әдістемелік нұсқаулық. – Алматы: "Ulagat".

4. Fisher, D., & Frey, N. (2004). “Improving Adolescent Literacy: Strategies at Work”. Pearson Education.

5. Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Harvard University Press.

6. Kagan, S. (2009). Cooperative Learning. Kagan Publishing.

7. Аханов, К. (2002). Тіл біліміне кіріспе. – Алматы: Санат.

8. Жұбанов, Қ. (1999). Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. – Алматы: Ана тілі.

9. LearningApps.org – Интерактивті жаттығулар құрастыру платформасы. https://learningapps.org

10. Padlet – Цифрлық тақта және топтық жұмысқа арналған құрал. https://padlet.com

11. Google Jamboard – Виртуалды ақ тақта. https://jamboard.google.com

12. Canva – Визуалды контент дайындау платформасы. https://www.canva.com

13. Genially – Интерактивті презентациялар мен инфографика жасау құралы. https://www.genial.ly