3 БӨЛІМ: ДИЗАЙН ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯ

САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ:

КӨЛІК
ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ
ТҮРЛЕРІНЕ ЖАЛПЫ
МАҒЛҰМАТ

САБАҚ МАҚСАТЫ:
Көлік құралдары жайында
түсініктерін қалыптастыру;
• Көлік құралдарын
классификациялау;
• Шығармашылық жұмыс
орындау.
•

БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ:

•

Өзіндік шығармашылық идеяларын ұсыну;

• Өзінің жұмыстарына талдау жүргізіп, бағалай алады;
• Талқылау барысында пәндік терминологияны
қолдана алады.

СҰРАҚҚА ЖАУАП БЕР:
• Адамдар түрлі көлік құралдарын неліктен ойлап
тапты?
• Сізге таныс қатынас көліктерін айтып шығыңыз?
• Транспорт дегеніміз не екендігін анықтап қағазға
жазып шығыңыз?

Жолаушылар мен жүк тасымалдауға арналған транспорт
құралдары қатынас жолдары көлік деп аталады.
Тасымал әдісіне байланысты көліктің бірнеше түрі бар.

Көлік құралы – жолаушылар мен жүк
тасымалдауға арналған техникалық құрылғы

Автокөлік – кең тараған көлік құралы.
Ол жолаушылар мен жүктерді құрлық
жолдарымен тасымалдайды.
Қолданудағы мақсаты қозғалтқыш
түрлері, доңғалақ саны және т.б.
Сәйкес автокөлік бірнеше топқа жіктеледі.
Автокөлік

Жерүсті көліктерінің кең тараған тағы
бір түрі – арнайы жолмен (теміржол)
қозғалатын пойыз.
Қазақстанда жоғары дамыған теміржол
торабы бар. Еліміздегі жолаушы тасымалының
басым бөлігін осы теміржол көлігі атқарады.

Кеме- су жолының негізгі көлігі.
Суқойманың тереңдігіне байланысты
су жолы көліктері өзен және теңіз көлігі
болып бөлінеді. Су жолы көлігі көлемі
Мен қолданылуына байланысты алуан
түрлі болып келеді. Шағын қайықтан
бастап жүздеген тонна жүк таситын кеме
секілді түрлері бар.

Ұшақ – ең жылдам әуе көлігі. Ұшақтар жолаушыларды
құнды жүк пен пошта жүгін мыңдаған шақырымға тез
жеткізу үшін қолданылады.
Әуе көлігіне ұшақ, тікұшақ, дирижабльдер мен әуе
шарлары жатады.

Қалай ойлайсыңдар, Алматы немесе
Астана қаласына бару үшін көліктің
қандай түрін таңдаған жөн? Ғаламтор
дереккөздерін (Google Maps,
Яндекс.Карталар және т.б.) қолданып,
көліктің түріне байланысты сапарға
кететін уақытты есептеп шығарыңдар.
Ең тиімді маршрутты құрастырыңдар.

Сұрақтарға жауап бер.
- Велосипедті көлік құралдарына
жатқызуға болады ма?
- Жегін малға жегілген арба, шананы
көлік құралына жатқызуға болады ма?
- Қандай көлік құралдары өздігінен,
жегін малдың, қозғалтқыштың
көмегімен қозғала алады?

Венн диаграммасы бойынша көлік
құралдарының ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын сипаттаңдар.
Зерттеу нәтижесін Венн
диаграммасына орналастырыңыдар.

ПРАКТИКАЛЫҚ
ТАПСЫРМА
• А-3 форматындағы қағазға
болашақ көлігі моделінің эскизін
орындаңыз.
 1 топ – жолаушы көлігі;
 2 топ – жүк көлігі;

 3 топ – арнайы көлік.
Көліктеріңіздің ерекшелігі
сипатталатындай етіп,
идеяларыңызды таныстырыңыздар.

Тапсырманың критерийлері:
 • Ұқыптылық;

 • Сонылық(оригинальность);
 • Қауіпсіздік техникасын сақтау.

БАҒАЛАУ
Ұқыптылық – жасыл
түсті карточка;
•

• Сонылық – сары
түсті картчока;

• Қауіпсіздік
техникасын сақтау –
қызыл түсті карточка.

НАЗАР САЛЫП,
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!