Ата-аналарға арналған кеңес 5-6 жасар балалардың бойында адамгершілік-рухани тәрбие негізін қалаудың маңызы Жанұя өмір сүру кеңістігі ретінде баланың физиологиялық қажеттілігін, қауіпсіздік және қорғаныс қажеттілігін, құрмет және өзінің маңыздылығы қажеттілігін қанағаттандыруды қамтамасыз етеді. Жанұя жеке тұлғаның дамуындағы алғашқы қоршаған орта құрайды. Ол балада әлеуметтік байланыстар туралы түсініктерді қалыптастырады. Баланы негізгі жалпы мінез-құлықтың адамзаттық, әдептілік және мәдениеттілік стандарттарын түсінуге жұмылдырады. 5-6 жасар бала өз өмірінде ең маңызды кезеңдерді басынан кешіреді. Себебі осы уақытта ол алғаш рет мектеп қабырғасына барады және жан-жақты мектепте оқуға дайындалады. Осы жаста бала өмірдің ақ-қарасын, жақсы мен жаманын саналы ажырата бастайды. Сол себептенде, осы жастан бастап-ақ баланың бойында алғашқы рухани-адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру жұмысын жүргізу аса маңызды. Бұл жұмыс баланың кіші отаны, ең алғашқы даму ортасы отбасында басталуы керек. Бұл жұмыс ең алдымен ата-ананың балаға деген қарапайым қарым-қатынасынан бастау алады. Ата-ана өз баласына болашақ ересек адам ретінде, жеке тұлға ретінде қарап, оның өзіндік ойын сыйлап, қажетсінуімен санасуы керек. Ата-ана әр уақытта баланың айтқан ойы олар үшін қаншалықты маңызды екенін балаға сезіндірулері керек. Бұл бала бойында батылдықты және өзіне деген сенімді тудырады. Баланың адамгершілік қасиеттері күнделікті ата-анасымен, бауырларымен, атасымен, әжесімен жасаған өзара қарым-қатынастарынан-ақ көрініп жатады. Ата-аналар өз отбасында балаға бар мейірімдерін төгіп, сүйіспеншіліктерін көрсетіп, жылы сөздерін жиі қайталап жатса, осындай жағдайда тәрбиеленіп жатқан баланың рухани тұлғасы биік адам болып шығары анық. 5-6 жасар балаларды адамгершілікке мақсатты түрде тәрбиелейтін болсақ, олар өздерін барлық ортада адамгершілік нормаларға сәйкес ұстай алатын, өзін көрсете алатын, өзін қоршаған құрбылары және өзге де ересек адамдармен жақсы да достық қарым-қатынас құра алатын тұлға ретінде көрсете алады. Бұл олардың мектептің 1 сыныбында берілетін білімді жақсы игеруіне, жаңа ортаға тез бейімделуіне үлкен көмек көрсетеді. Тест «Біз қандай ата-анамыз ?» 1. Балалар тәрбиесі туралы газет-журнал беттерінде жарияланған мақалаларды немесе радио, теледидар хабарларын жүйелі оқып, тыңдап отырасыз ба ? Осы тақырыптағы кітаптарды оқисыз ба ? 2. Балаңыз бір оғаш нәрсе істеп қойды делік. Сіз мұндай жағдайдың өз тәрбиеңіздің нәтижесі екенін ойланып көрдіңіз бе ? 3. Балалар тәрбиесінде жаныңыздағы қосағыңыздың пікірімен үнемі санасып отырасыз ба ? 4. Егер балаңыз сізге жәрдем берсе, осы кезде оның өз жұмысы бұдан кедергіге ұшырап немесе мүлде тоқтап қалуы мүмкін екендігіне қарамастан қабылдар ма едіңіз ? 5. Бұйыру немесе тиым салу сияқты шараларды сіз тек қажет кезінде ғана қолданасыз ба ? 6. Жүйелілік, реттілік – педагогикалық маңызды принциптердің бірі деп санайсыз ба ? 7. Балаға оның айналасындағылардың үлкен әсер ететіндігін сезінесіз бе ? 8. Спорт пен физкультураның баланың жан-жақты, үйлесімді дамуында маңызы зор екенін ескеріп отырасыз ба ? 9. Сіз балаңыздан бір нәрсені орындау жөнінде талап тұрғысынан емес, өтініп сұрап көрдіңіз бе ? 10. “Менің уақытым жоқ” немесе “Тоқтай тұр, әуелі жұмысымды бітіріп алайын” – деген тәрізді сылтаулармен балаңыздан “құтылуға тырысу” сізге ыңғайсыздық туғызбай ма ? Иә - 2 ұпай Кей кезде –1 ұпай Жоқ – 0 6 ұпайдан төмен ұпай жинасаңыз – бала тәрбиесі туралы түсінігіңіз көмескі екендігін дәлелдейді, “Ештен кеш сияқты” деген ғой. Сіз бұл тестке көп иек арта бермей, жеткіншіктер тәрбиесі төңірегінде өз біліміңізді жетілдіруге асыққаныңыз абзал. 7-ден 14 ұпайға дейін жинасаңыз – сіз бала тәрбиесінде, әрине, үлкен қателік жасап жүрген жоқсыз, әйтсе де, өзіңіздің осы бағыттағы іс-әрекетіңіз жөнінде тереңірек ойланып көріңіз. Ал тіпті былай істеуге де болады: алдағы жексенбінің бірін балаңызбен көңілді демалуға арнаңыз. Әрине, бұл уақытты ұмыта тұруға тура келеді. Бұл күнгі демалыс үшін балаңыздың қатты қуанатындығына күмән жоқ. 15 ұпайдан жоғары жинасаңыз – сіз өзіңіздің ата-аналық міндетіңізді орынды атқарып келесіз. Соған қарамастан кейбір мәселелерді бұдан да жақсарта түссеңіз құба-құп. Тест «Дөңгелек, үшбұрыш, тіктөртбұрыш» Қағазға бір дөңгелек салыңыздар және оның жан-жағына қанша сыйса, сонша үшбұрыштар мен тіктөртбұрыштар салыңыз. Шешімі: Дөңгелек бұл - сіз, үшбұрыштар бұл – жұмыс немесе оқу, тіктөртбұрыш бұл – қоғам мен заң. Егер, дөңгелек өте үлкен болса, онда сіз өзіңізге үлкен мән бересіз, әрине егер сіз өзіңізге объективті, жақсы баға бере алатын болсаңыз бұл жақсы. Бірақ кейбір жағдайда бұл сіздің өмірдегі өз орныңыз туралы бұрыс көзқарасыңызды білдіреді. Ал егер, дөңгелек өте кішкентай болса, онда сіз өзіңізді сондай төмен , тіпті айналадағылар сізді басып кететіндей жаман сезінесіз. Үшбұрыштар мен тіктөртбұрыштардың сізді басып кетуіне жол бермеңіз. Үшбұрыштардың саны мен көлемі сіздің жұмысыңызды білдіреді. Егер олар көп болса, онда сіз үшін жұмысыңыз әрқашан бірінші орында, оған көп мән бересіз. Сонымен қатар сіздің жұмысыңызға көңіліңіз толады. Үшбұрыштардың көп болуы сіздің бір уақытта бірнеше жұмыспен айналыса алатыныңызды білдіреді. Байқаңыз өз күшіңізді шамадан тыс пайдаланып, шаршап қалмаңыз. Тіктөртбұрыштар бұл сіздің қоршаған ортаға деген сезіміңізді білдіреді. Тіктөртбұрыштардың үлкен болуы болуы сіздің қоршаған орта мен ондағы адамдардың көңілінен шығудан және сол бір ережелерге бағынудан өзіңізді жаман сезінетіндігіңізді білдіреді, ал тіктөртбұрыштардың көп болуы сізді ержелердің көп болуы сізді шарашататынын, қалыпты жағдайдан шығаратынын білдіреді. Егер сіздің суретіңізде салған фигуралар бір-бірімен қиылысып жатса, онда бұл үш бағытта (сіз, жұмыс, басқа адамдар) сіздің өміріңізде үйлесім тапқан, ал егер бір-бірімен қиылыспаса, онда сіздің өміріңізде адами қарым-қатынас, өзара байланыс жетіспейді. Тапсырма «Бет пердесіз» Барлық қатысушыларға төмендегідей мазмұндағы карточкалар таратылады. Олар карточкада жазылған сөйлемдерді жалғастырады. Маған ұмыту қиын болса да мен... Кей кездері мен ... Мен .... қатты ұялам Кей кездері менің қасымдағы адамдар... Маған ... , мен қатты қуанам Мен...сенемін Мен ... ешкімге айтпаймын Мен ... қатты қиналам Адамдардың... маған ұнамайды Мен өз қызметімде ... ұнатамын Менің достарым көбіне ... Мен қонаққа барарда ... Мен өзгелердің ... ұнатпаймын Бөтен ортада мен ... Таныс емес адаммен мен... Жағымсыз жағдай туындай қалса ... Адамдардың қызмет бабымен өскенін көргенде ... Менің жұмысымның ұнамайтын бір жері бар, ол ... Мен айналамдағы адамдардың ... қалаймын Менің ең асыл арманым... Менің мінезімнің ... маған ұнамайды Мен қонақ шақырғанда ...
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
23 Желтоқсан 2017
465
0 рет жүктелген
