5-сынып. Дүниежүзі тарихы.
(Алматы. «Атамұра» баспасы, 2017 ж.
Авторлары:
Т.Ә:Төлебаев,
Л.Б.Момынтаева, Л.А.Төлбаева)
Рим ежелгі дүниенің ең
қуатты империясына қалай айналды?
5.3.2.1 ежелгі заман
тарихындағы мемлекетаралық қатынастарды түсіндіру үшін «империя»
ұғымын білу және пайдалану;
5.3.1.1 ежелгі мемлекеттердің
саяси құрылымының ерекшеліктерін анықтау;
5.3.2.2 басқыншылық соғыстар
мен импер/дың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай
өзгергерткенін талдау
Тапсырма 1 Тұлғаны
таны
С уреттегі
кім?
Октавиан Август
Тапсырма 2 Мағынаны
таны
Империя
|
|
Принцепс
|
|
Принципат
кезеңі
|
|
Доминат
|
|
Жоғарғы
кеңес
|
|
Тапсырма 3
ТСН
Рим
Құлиеленушілік
құрылыс
І-ІІ
ғасыр
Құлиеленушілік
құрылыс
Рим
Тапсырма 4 Тесті
орындаңдар
1.Рим империясының
ауылшаруашылығы саласында егіншілік жақсы дамыған аймақ
(тар):
a\ Мысыр b\ Месопотамия c\
Испания d\ Галлия e\ Карфаген
2. Италиялықтар мен гректер
жүзім, зәйтүн, жеміс ағаштарын өсіре бастаған Римнің батысындағы
провинциялар
a\ Мысыр b\ Месопотамия c\
Испания д\ Карфаген
3. Ежелгі Римде ІІ ғасырдан
бастап жерден алынған өнімнің бір бөлігін жалға алу ақысы ретінде
төлейтін жерді жалға алушылар:
а\ Құлдар в\ Колондар с\
Пекулий иелері d\ Мемлекеттік шаруалар
4. Римде биіктігі 5 қабат
үйдей, әртүрлі тауар сататын 150-дей сауда дүңгіршегі тұрған орасан
зор базар салынды:
а\ І ғасырда в\ ІІІ ғасырда с\
ІІ ғасырда d\ Б.з.б. І ғасырда
5. Рим империясының шет аймағы
өздерінің императорларын жариялап, кейбір аймақтарда шағын
мемлекеттердің пайда болған уақыты:
а\ І ғасырдан бастап в\ ІІІ
ғасырдан бастап с\ ІІ ғасырдан бастап d\ Б.з.б. І ғасырдан
бастап
6. Римнің провинциясы Галлияда
жеке мемлекет қалыптасқан болса, империя шығысында «Шығыс көсемі»
атағын алған алды, осы кезде империяға Солтүстіктен шабуыл жасаған
тайпалар:
а\ Ғұндар в\ Славяндар с\
Германдар d\ Аландар
7.
Рим империясына қарсы Дунай бойына шабуылды
күшейткен тайпалар: а\ Готтар
в\
Сарматтар с\ Аландар d\ Вандалдар
Тапсырма 5 Адасқан
әріптер
Тапсырма 6 Әңгіме
құрастырыңдар
Елдің ішкі
жағдайы
Қажетті
сөздер: ішкі жағдайы, шаруалардың,
тиімсіз болды, егістік, сапасы,
Қолөнер.
Елдін
_____________да мәз емес еді. Армиянын саны
көбейтілді. Сондықтан _______________біраз бөлігі армия катарына
алынды. Бұл жұмыс күшінің азаюына әсер етті. Құлдар мен колондардың
енбегі_______________. Соның барысында, _____________алқаптары бос
қалды. Өнім азайды. Колөнер бұйымдарының ______________нашарлады.
______________шеберханалары күйзеліске
ұшырады
Дұрыс
жауаптары
Тапсырма 1 Тұлғаны
таны
Суреттегі
кім?
Октавиан
Август- рим императоры, римдік
саяси қайраткер, принципат (сенатор), Ұлы понтифик (абыздық алқа
мүшесі), консул. Август (лат. augere - «игілік беруші» деген
мағына) - мәртебелі, текті есім, б.э.дейінгі 27-ші жылы сенат
берген есімі.
Гай Октавий - туған кезде берілген
есімі.
Тапсырма 2 Мағынаны
таны
Империя
|
Жаулаумен, басқыншылықпен
айналысқан мемлекет
|
Принцепс
|
Сенаторлар тізімінде бірінші
тұрған адам
|
Принципат
кезеңі
|
Республикалық басқару түрі
сақталған кезең
|
Доминат
|
Императордың шксіз билігі
орнаған кезең
|
Жоғарғы
кеңес
|
Сенат орнына келген
орган
|
Тапсырма 3
ТСН
Рим
Құлиеленушілік
құрылыс
І-ІІ
ғасыр
Құлдар
Ұсақ
өндірушілер
Жер
иеленушілер
Құлиеленушілер
Құлиеленушілік
құрылыс
Рим
Тапсырма 4 Тесті
орындаңдар
1а 2 с, д 3в 4с 5 в 6 с
7а
Тапсырма 5 Адасқан
әріптер
Тапсырма 6 Түсіп қалған
сөздерді орнына қойыңдар
Елдің ішкі
жағдайы
Қажетті
сөздер: ішкі жағдайы, шаруалардың,
тиімсіз болды, егістік, сапасы, Қолөнер.
Елдін ішкі жағдайы да мәз емес
еді. Армиянын саны көбейтілді. Сондықтан шаруалардың біраз бөлігі
армия қатарына алынды. Бұл жұмыс күшінің азаюына әсер етті. Құлдар
мен колондардың енбегі тиімсіз болды. Соның барысында, егістік
алкаптары бос қалды. Өнім азайды. Қолөнер бұйымдарының сапасы
нашарлады. Қолөнер шеберханалары күйзеліске
ұшырады.