Қазақ тілі мен әдебиет пәнінен 5- сыныпқа арналған мектепішілік олимпиада тапсырмалары

І тур

Мәтінді мұқият оқып, мәтін бойынша құрылымын сақтай отырып, жоспар

құрыңыз.

Қонаққа бару мәдениеті

Қонақжайлылық - қазақ халқының бет-бейнесін ашар ерекше қасиеттерінің бірі. Бұл

қасиет адамдар арасындағы сыйластықты, бір-біріне деген құрметті арттыра түседі.

Адамды тіліне, дініне, ұлтына қарамастан алаламай ас-дәм беру - қонақжайлылықтың

белгісі.

«Шақырған жерден қалма» деген ұстанымды ұран еткен жұрт қонаққа барғанда мына

кеңестерді естен шығармағаны абзал. Сізді қонаққа шақырды делік, алып баратын

сыйлығыңызға қоса үй иесіне арнап, гүл алуды да ұмытпаңыз. Шақырған жерге ерте

немесе кешікпей дәл уақытында бару - мәдениеттіліктің белгісі. Өйткені тым ертерек

болмаса кешігіп келу үй иелеріне де басқа қонақтарға да ыңғайсыз жағдай тудырады. Әрі

мұны сыйламау деп түсінуі мүмкін. Дастарқан басында дұрыс отыра білу де тәрбиені

көрсетсе керек. Айтылар әңгіме ортақ болуына да көңіл бөлген жөн. Осындай бас қосуда

үлкен кісілер көрген-білгендерін жастарға өнеге ретінде ортаға салады.

Кейде қонақтан ертерек кетуге тура келеді. Ондайда басқалардың көңілі бөлінбес

үшін рұқсат сұрап, елеусіз шығып кеткені абзал. Қоштасарда үй иелеріне рақмет айтуды

ұмытпаған жөн.

Жоспар

Кіріспе бөлім ____________________________

Негізгі бөлім ____________________________

а)

ә)

Қорытынды бөлім ________________________

10 ұпай

ІІ тур

Үндестік заңы бойынша берілген сұрақтарға мысалдар арқылы түсіндір.

1.Қазақ тілінде буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар бар ма?

2.Басақа тілден енген сөздер буын үндестігіне бағына ма?

3.Сенің ойыңша, күрделі сөздер буын үндестігіне бағына ма?

4.Қандай сөздерде буын үндестігі сақталмайды?

10 ұпай

ІІІ тур

А) «Қобыланды батыр» жыры туралы ойларыңды «ПОПС формуласы» арқылы білдіріңдер.

Бірінші сөйлем: «Менің ойымша, ...»

Екінші сөйлем: «Себебі, мен оны былай түсіндіремін: ... »

Үшінші сөйлем: «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын: ... »

Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты мен мынандай қорытынды шешімге келдім: ...»

Ә) Сюжет дегеніміз не?

10 ұпай