5-сынып. Т2 .ТЖБ.қазақ тілі. Тыңдалым . Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қазіргі заман адам баласының ой – өрісінің ерекше дамып, өркендеп жетілген заманы болып отыр. Үйімізде компьютер болса, ол ғаламторға қосулы болса, бүгінде кез-келген жердегі таныстарымызбен хабарласа аламыз. Өзімізге керекті мәліметті ғаламтор арқылы жылдам тауып алып, керегімізге жаратамыз.

Компьютерді пайдаланудың ең алғашқы себебі, жұмыс өнімділігін арттыру болып табылады. Есеп-қисап жасау, құжаттарды қағазға басып шығару, мәліметтерді өңдеу істеріне пайдалатын болсақ, бір сағаттың ішінде бірталай жұмысты аяқтауға болады. Мәселен, арнайы машинкаларда мәтін басатын шебер адам минутына 60-80 сөз, 6-8 жол басса, бір компьютер 200 адамды алмастырады екен. «Компьютер – уақыт талабы» демекші, осы арқылы уақытымызды тиімді пайдаламыз.

Ал компьютердің зиянына келсек, алдымен ол көз жанарының алыстан немесе жақыннан көру қабілеті нашарлайды, әсерін тигізеді, яғни «миопия»-ға ұшырайды. Компьютер алдында ұзақ отырса, адамның қан қысымы көтеріледі. Құлақтың есту қабілетін төмендетеді, ұйқы бұзылады, сонымен қатар, омыртқаға көп күш түсетіндіктен, сколиоз ауруына шалдығуы ғажап емес. Электрленген сәулелер саусақ ұштарына әсер етіп, қолдың буындарына зақым келтіреді. Компьютерде және оның маңында шаң көптеп жиналады, бұл оның аумағын ластайды. Лас болған жерде түрлі микорбтар, бактериялар болады. Осынаң бәрі аллергиядан бастап көптеген ауруларды тудыруы мүмкін. Мұның бәрің біле тұра, біз компьютерді пайдаланмыз. Ол қазіргі таңда керекті нәрселердің бірі. Ол болмаса, жұмысымыздың көбі орындалмай қалады, алайда денсаулық одан да маңызды.

(125 сөз)

https://vikidalka.ru/1-213901.html

1. Мәтінге тірек болатын 3 сөзді жазыңыз __________________________________________________________________

[1]

2. Компьютер ең алдымен неге зиян? __________________________________________________________________

[1]

3. Компьтерде ұзақ отыру неге әсер етеді?

А) есту қабілеті жақсарады

Б) көру қабілеті төмендейді

В) қан қысымы көтеріледі

Г)қан қысымы төмендейді

[1]

4. Мәтін мазмұнына сәйкес жалғасын табыңыз

[1]

5. Мәтін мазмұнына сәйкес шын, жалған және айтылмаған ақпаратты анықтаңыз.

[1]

Оқылым .Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Бүгін мектепте «Фастфудтар» деген тақырыпта сынып сағаты өтті. Сынып сағатына оқушылар, гастроэнтеролог – дәрігерлер қатысты.

Дәрігерлер мектеп оқушыларына тез дайындалатын тағам туралы айтты. Гамбургер,хот-дог, майға қуырылған картоп, газдалған сусындардың зиян екенін ескертті. Олар: «Дайындаушылар фастфуд тағамдарының сапасына қарамайды. Сондықтан фастфуд тағамдары тез бұзылып,көп ауруға себеп болады. Балалар фастфуд тағамдарын жақсы көреді. Ол денсаулыққа зиян. Сендер дұрыс тамақтана біліңдер», - деді.

Қазір 6 жастан 14 жасқа дейінгі балаларда қаназдық ауруы көп кездеседі. Ал асқазан ауруы бірінші орында тұр. Фастфуд тағамдары артық салмақ қосады.

Америка құрама штаттары халқының 60% -ы артық салмақтан азап шегуде. Бұған кінәлі – фастфуд өнімдері. Біздің елде мұндай көрініс әлі орын алмаған. Бірақ болашақта осы мәселеге тап болуымыз мүмкін. Денсаулығыңызды ойласаңыз, үй тағамдарын жеуге тырысыңыз.

(133 сөз)

Қазақ тілі мен әдебиеті, 5 сынып

1. Балалар қандай тағамдарды жақсы көреді?

А) денсаулыққа пайдалы

В) тәтті тағамдарды

С) тәтті кәмпиттерді

D) фастфуд тағамдарын

[1]

2. Не себепті фастфуд тағамдары тез бұзылып,көп ауруға себеп болады?

_________________________________________________________________

[1]

3. Қазір 6 жастан 14 жасқа дейінгі балаларда қандай аурулар көп кездеседі?

А) асқазан ауруы

В) бас ауруы

С) буын аурулары

D) көз аурулары

Е)қаназдық ауруы

[1]

4-5. Мәтін мазмұнына сай ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықтаңыз.

[2]

Балл қою кестесі

Тыңдалым, айтылым

Жазылым . «Ұлттық валюта-теңге» тақырыбына мезгіл және мекен үстеулерді қолдана отырып эссе жазыңыз (80 сөз).

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[10]

Айтылым. «Аспан әлемінің құпиясы» тақырыбына шағын диалогке түсіңіз. Уақыт регламентін сақтаңыз (2минут)

[10]

Жазылым

Айтылым