5 сыныпқа арналған 2-ші тоқсанға дайын ҚМЖ

Тақырып бойынша 19 материал табылды

5 сыныпқа арналған 2-ші тоқсанға дайын ҚМЖ

Материал туралы қысқаша түсінік
КТЖ сай 5 сыныпқа арналған дайын ҚМЖ
Материалдың қысқаша нұсқасы

Ежелгі Қазақстан тарихы

Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

03.11.2025

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан аумағында темірдің игерілуі.

Зерттеу сұрағы: Темір өндіру адамдар өмірін қалай өзгертті?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.4.2.2 металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Алғашқы адамдардың кәсібі мен шаруашылығындағы,еңбек құралдары мен қару-жарақтарындағы,қоғамдық құрылысындағы)анықтайды

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Әділдік пен жауапкершілік – біртұтас ұғым!

Сабақтың барысы

Сабақ

тың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


БЫМ Сынып оқушыларына пеш-көрікте темір өндіру үдерісі туралы түрлі-түсті суретті көрсетіп, төменде көрсетілген сұрақтар аясында сыныппен талқылау ұйымдастырыңыз.


  • Сіздер нені көрдіңіздер?

  • Нені байқадыңыздар?

  • Адамдарқандай іс-әрекетпен айналысуда?

Оқушылардың болжамдарын тыңдап, сабақтың тақырыбы,оқу мақсаты және бағалау критерийлерімен таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау


Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










М Оқушыларға ерте темір дәуіріндегі металл өндірісі туралы ықшамдалған мәтін ұсынып, зерттеу жұмысын жүргізуді ұйымдастырыңыз.

Ж Оқушылар берілген мәтін негізінде темір мен қола дәуіріндегі ұқсастығы мен айырмашылығын анықтау мақсатында төмендегідей кестемен жұмыс жүргізеді. Мысалы,


Ұқсастықтары

Айырмашылықтары

Кәсібі мен шаруашылығын

да

1.

2.


1.

2.


Еңбек құралдарында

1.

2.


1.

2.


Қоғамдық құрылысында

1.

2.


1.

2.



ЖОқушылар бір-бірінің кестелерін алмастырып, толықтырулар енгізу арқылы талдау жасайды. Сондай-ақ, қола мен темір дәуіріндегі сабақтастықты анықтайды.


«Суретті жандандыр» деген тапсырма бойынша «Темір өндіру әдісі» туралы суреттерді ұсынып, әңгіме құрастыруды тапсырыңыз.

Стрелка вправо 1


Стрелка вправо 2


Дискрипторлары:

темір мен қола дәуірінде адамдардың кәсібі мен шаруашылығындағы кем дегенде екі ұқсастықты анықтайды;

темір дәуірінде адамдардың кәсібі мен шаруашылығындағы кем дегенде екі айырмашылықты анықтайды;

темір дәуірінің қоғамдық құрылысының кем дегенде екі айырмашылығын анықтайды;

Дискрипторлары:

темір дәуірі туралы кіріспе жасайды;

темір өндіру әдісін реттілігі бойынша түсіндіре алады;

темір өндірудің адам үшін маңыздылығын сипаттайды;

өз ойын қорытындылайды;

кем дегенде 50 сөз болуы керек;

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»













«Жұлдызшалар»


Ақпараттық мәтін





Жұмаханов, Т.Жұматаев Б. Ежелгі Қазақстан.Алматы: Аруна, 2011.-224б.- (Қазақстан балалар энциклопедиясы)








Суреттер




Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Сабақты қорытындылау мақсатында оқушыларды «Ойды аяқта» тапсырмасын беріңіз. Оқушы өз ойын кем дегенде 3 дәлел келтірулерін сұраңыз.

Темір өндірісі адам өмірін өзгертті. Өйткені ...

Темір өндірісі адам өмірін өзгертпеді. Өйткені .

Үйге тапсырма

Қазақстан аумағында темірдің игерілуі.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка






Оқушыларға сабақ соңында кестені толтыру ұсынылады.

«+» сабақта ұнаған нәрсе жазылады: ақпарат, жұмыс түрлері, т.с.с.

«-» сабақтың ұнамаған немесе түсініксіз сәттері, оқушы пікірі бойынша оған ешқандай қажеттілігі жоқ ақпарат жазылады.

«Қызықты»

сабақта естіген қызықты мәліметтерді жазады, оған қоса тақырып бойынша білгісі келетін мәселелер бойынша мұғалімге сұрақтар жазуға болады.


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды



А4, конспект
















































Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

05.11.2025ж

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан аумағында темірдің игерілуі.

Зерттеу сұрағы: Темір өндіру адамдар өмірін қалай өзгертті?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.4.2.2 металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Қола дәуірі мен темір дәуірінің суреттер арқылы ерекшеліктерін салыстыра алады.Адамдардың темірді қалай өндіргенін анықтайды.Темірдің игерілу маңыздылығы туралы шығармашылық тапсырма орындай алады

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Әділдік пен жауапкершілік – біртұтас ұғым!

Сабақтың барысы

Сабақ

тың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


І. Психологиялық ахуалын қалыптастыруда «Көңіл күй» стратегиясы



«Мозайка» әдісі


Ой түрткі: Адамдар темірді қалай өндірді?



.


Дескриптор:

1.Суреттердің әрқайсысына жеке сипаттама береді.

2.Адамдар темірді қалай өндіргенін анықтау.

3.Тақырыппен байланыстырып түсінік береді


Мадақтау




"Үш шапалақ"

Тақырып

тық суреттер

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Мәтінмен жұмыс

1-тапсырма:

"Венн диаграммасы" . Қола дәуірі мен темір дәуірін


Талдау

2-тапсырма: «Өкіл әдісі» арқылы

  1. «Темір дәуіріне саяхат»

  2. «Адамдар пеш көрікті қалай ойлап тапты?» атты мәтінмен жұмыс.

3-тапсырма: Әр түрлі деңгейдегі тапсырмалар

І-топ. Берілген суреттер бойынша үш сұрақ құрастыру.



«Ұстаханадағы бір күн» әңгіме құрастыру.


«Тарихи ақпарат»деген газетке темірді игерудің маңыздылығы туралы мақала жазу.

Дескриптор:

1. Суреттерді салыстыру арқылы екі-үш ұқсастығы мен айырмашылығын анықтау.

2. ортақ қасиетін жазу

3. Өз ойларын саралау

Дескриптор:

1.Берілген уақытты тиімді пайдалану.

2.Құрдасын тыңдау.

3.Өз пікірін дәлел арқылы білдіру.

4.Өзгенің пікірін құрметтеу.

Дескриптор:

1. Сұрақ көлемі үшеу болады.

2. Шағын әңгіме 50-70 сөзден тұрады.

3. Темірдің игерілу маңыздылығы.



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қалыптастырушы бағалау: алтын,темір,қола медальдар арқылы мадақтау




«Алақан-жұдырық»





«Жұлдызшалар»



Оқулық 48-49 бет, флипчарт, маркерлер

Интер

белсенді

тақта,слайд















Флипчарт, маркер

Интер

белсенді тақта

Суреттер,

слайд

Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Қола мен темір дәуірінің арасындағы сабақтастық қандай?

Үйге тапсырма

Қазақстан аумағында темірдің игерілуі.

«Табыс ағашы» арқылы оқушылар сабақтан алған білімдерін жинақтайды.

«Жасыл алма»- сабақ ұнады,тақырыпты меңгердім.

«Сары алма»-тақырыпты түсіндім,тапсырмалар кезінде қиналдым.

«Қызыл алма»-сабақ маған түсініксіз.




Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпараттық карточка







А4, конспект





Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

10.11.2025

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелі мал шаруашылығы неліктен Қазақстанның ежелгі тұрғындары шаруашылығының негізгі түріне айналды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.4.1.2 көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру;

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу

Сабақтың мақсаты

Қазақстан аумағында көшпелі мал шаруашылығының қалыптасу себебін түсіндіру;Көшпелі өмір салтының отырықшылықтан айырмашылығын анықтау;

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Өміріңнің сапасына тек өзің жауаптысың!

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ой салу

Оқушыларға төмендегідей суреттер топтпмасын ұсыныңыз.Олар бұрыңғы білімдеріне сүйене отырып мал шаруашылығы мен егіншілікті "өнімді еңбек" түрлері екендігін анықтап, терімшіліктің егіншілікке, аңшылықтың мал шаруашылығына алып келгендігін түсіндірулері керек.Оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойыңыз.

  • Не көріп отырсыздар?

  • Қандай шаруашылық түрі бейнеленген?

  • Мал шаруашылығы қандай кәсіптен бөлініп шықты?

  • Егін шаруашылығы қандай кәсіптен бөлініп шықты?

  • Бұл шаруашылық түрлерін өнімді еңбекке жатқызуға болады ма?

Оқушылардың болжамдарын тыңдап, сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты және бағалау критерийлерімен таныстырыңыз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау


Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Сынып оқушыларына мал шаруашылығы мен егін шаруашылығына байланысты мәтін ұсыныңыз.

Берілген мәтінге сүйене отырып, мынадай сұрақтарға жауап негіздеуді тапсырыңыз. Әр сұраққа кем дегенде 2 дәлел келтіруді сұраңыз.

  • Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасу себебі неде?

  • Көшпелі өмір салтының отырықшылықтан айырмашылығы қандай?

  • Көшпелі мал шаруашылығы қаншалықты маңызды?

Оқушыларды жұптастырып сұрақтарға келтірген дәлелдеріне өзара талдау арқылы бір-бірін толықтырады. Келесі қадам төрт оқушы топтасып, дәлелдер бойынша талдау жасап, өзгертулер мен толықтырулар келтіреді. Осыдан кейін берілген сұрақтар негізінде сыныптық талқылау ұйымдастырыңыз. Бұл іс-әрекет оқушыға өз ойын негіздеуге ықпал етеді.

Оқушыларға Қазақстан аумағындағы шаруашылық түрлері туралы кестедегі ақпараттар негізінде түсінік беріңіз. Мұндай ақпаратты мәтін түрінде де беруге болады.

Оқушылар Қазақстанның кескін картасын қолданып, темір дәуірінде кең дами бастаған көшпелі мал шаруашылығы мен егіншілік аумақтарды көрсетуді, тапсырыңыз.


Мәтінмен жұмыс

Дискрипторлары:

Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуына кем дегенде екі дәлел келтіреді;

Көшпелі өмір салтының отырықшылықтан айырмашылығына кем дегенде екі дәлел келтіреді;

Көшпелі мал шаруашылығының маңыздылығына кем дегенде үш дәлел келтіру арқылы сипаттайды;

Дискрипторлары:

көшпелі мал шаруашылығы дамыған аймақтарды арнайы шартты белгілер бойынша көрсетеді;

жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыған аймақтарды арнай шартты белгілер бойынша көрсетеді;

отырықшы шаруашылық дамыған аймақтарды арнайы шартты белгілер бойынша көрсетеді;


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»







«Алақан-жұдырық»










«Жұлдызшалар»




Феномен кочевничества в истории Евразии. Номадизм и развитие государства

(Сборник материалов Международной научной конференции ). Дайк пресс. 2007


http://www.madenimura.kz/kk/culture-legacy/excavations-madenimura/excavation/excavation-list/


Жұмаханов, Т.Жұматаев Б. Ежелгі Қазақстан.Алматы: Аруна, 2011.-224б.- (Қазақстан балалар энциклопедиясы).


Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Тақырып бойынша алған білімдерін қортындылау мақсатында «Ия және Жалған» тапсырмасын ұсыныңыз.


Б Оқушылар кестедегі жауаптарға «ия немесе жалған» деп дәлел келтіру арқылы жауап береді.


Тапсырма

Ия

Жалған

1

Ерте темір дәуірінде Қазақстан аумағында көшпелі мал шаруашылығы қалыптасты



2

Ерте темір дәуірінде көшпелілердің басты кәсібі егіншілік болған



3

Қазақстан аумағында көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуына ауа-райы тікелей әсер етті.



Үйге тапсырма

Көшпелі мал шаруашылығы Сурет салу

«Сұрақ конверті» әдісі. Мұғалім конверт сыртына бір сұрақ жазады, мысалы:

  • «Қазақстан аумағында көшпелі және егіншіліктің қалыптасу себебі неде?»

  • «Көшпелі мал шаруашылығының тиімділігі неде?»

  • «Жаңа тақырыптың қай тұсы саған түсініксіз болып қалды?».

Оқушылар конверті бір-біріне беріп, әрқайсысы жеке өз жауаптарын парақтарға жазып, конвертке салады. Мұғалім сабақтан соң жазуларды қарап шығып, қорытынды жасайды

Сабақтың тақырыбын қорытындылау











Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»













Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка

















А4, конспект






















Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

12.11.2025

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелі мал шаруашылығы неліктен Қазақстанның ежелгі тұрғындары шаруашылығының негізгі түріне айналды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.4.1.2 көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру;

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу

Сабақтың мақсаты

көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру;

көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Өміріңнің сапасына тек өзің жауаптысың!

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


БЫМ Оқушыларға төмендегідей суретті ұсыныңыз.

Олар бұрыңғы білімдеріне сүйене отырып өз ойларын түсіндірулері керек.

  • Нені көрдіңіздер?

  • Бұл сурет қай кезде салынуы мүмкін?

  • Бұл сурет бізге қандай ақпарат береді?

М Оқушылардың болжамдарын тыңдап, сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты және бағалау критерийлерімен таныстырыңыз.Бұл суретті ежелгі адамдардың салғанын және олардың жабайы жануарларды қолға үйрету арқылы төрт түлік малды асырағандығы жайында қысқаша мәлімет беріңіз.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.










Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Оқушылардвң жауаптарына мұғалінің кері байланысы Мадақ

тау

Тақырып

тық суреттер

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Оқушыларғатемір дәуірінде кең дами бастаған көшпелі мал шаруашылығы мен егіншілік туралы ықшамдалған мәтін ұсыныңыз.

Оқушылар берілген мәтін бойынша төмендегідей нұсқаулықты басшылыққа алып өз ойларын негіздейді.

  • қөшпелілердің маусымдық көшу бағыттарын;

  • қыстау неге көктеуге жақын болғанын;

  • жайлаулар неге алыс болғанын;

  • мал шаруашылығының адамдар үшін тиімді болғанын;

  • шаруашылықтың Қазақстан жерінде үш бағытта дамығанын;

Өз ойларын толықтыру мақсатындакөшпелі мал шаруашылығы негізгі шаруашылық түріне айналғандығына кем дегенде 2 дәлел келтіреді.

М Оқушыларға өз дәлелдерін сынып алдында оқытып, сыныптық талқылау ұйымдастырыңыз.

Сынып оқушылары төрт түлік мал туралы мәтін ұсыныңыз. Барлық топтар мәтінді оқып, мынадай сұрақтарға жауап берулерін сұраңыз.

  • Неліктен көшпелілер төрт түлік малды өсірген?

  • Көшпелі мал шаруашылығының негізгі шаруашылық түріне айналу себебі неде?

  • көшпелілермал шаруашылығынан қандай өнімдер алған?

  • Көшпелілердің өндірген өнімдері арқылы әлемдік өркениетке қалай үлес қоспақ?

«ПТМС» әдісі арқылы дәлелдейді.

  • Позиция (біз солай санаймыз,....)

  • Түсіндіру(....себебі...)

  • Мысал (біз мұнымынадаймысаларқылыдәлелдей аламыз....)

  • Салдар (айтылғанмәселебойыншамынандай қорытынды жасаймыз....)


Мәтінмен жұмыс




Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды

Дискрипторы:

көшпелілердің маусымдық төрт көшу бағыттарын түсіндіреді;

мал

шаруашылығының адамдар үшін тиімді болғанына кем дегенде екі дәлел келтіреді;

Қазақстан жерінде шаруашылықтың кем дегенде екі бағытын анықтайды;

Дискрипторы:

Көшпелі мал шаруашылығының негізгі шаруашылық түріне айналу себебіне кем дегенде екі дәлел келтіреді;

көшпелілер мал шаруашылығынан алынған өнімдердің маңыздылығына кем дегенде екі дәлел келтіреді;

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»








«Алақан-жұдырық»










«Жұлдызшалар»




Жұмаханов, Т.Жұматаев Б. Ежелгі Қазақстан.Алматы: Аруна, 2011.-224б.- (Қазақстан балалар энциклопедиясы).

Қалыптастырушы бағалау мүмкіндігі бар


Феномен кочевничества в истории Евразии. Номадизм и развитие государства

(Сборник материалов Международной научной конференции ). Дайк пресс. 2007


«ПТМС»



Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Оқушылар «Көшпелілердің көшпелі мал шаруашылығымен айналысу себебі неде» деген тақырыпта мынадай «көшпелілер, төрт түлік, егіншілік, мал шаруашылығы, ауа-райы» деген кілт сөздерді қолданып шағын эссе жазады.

Критерийлері:

Кіріспе сөз;

Барлық кілт сөздерді қолдану;

Эссе 50-70 сөз көлемін қамту;

Кем дегенде 2 дәлел келтіру;

Қорытынды ой;

Үйге тапсырма Оқушыларға эссенің кіріспе бөлімін сыныпта жазып, қалған білімін үйге тапсырма ретінде беріңіз


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Ақпараттық карточка






  • көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуы маңызды, себебі ...

  • көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуы маңызды емес, себебі ...

  • екі ойлымын ...


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды



А4, конспект
















































Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

17.11.2025

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениеті.

Зерттеу сұрағы:Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну

Сабақтың мақсаты

Көшпенділер баспанасының ерекшелігін анықтау

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Жауапкершілік – адамгершілік қасиеттің көрінісі

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ұйымдастыру кезеңі

Үй жұмысын жетелеуші сұрақтар қою арқылы тексеру

Стимул тудыратын слайд көрсету немесе көшпенділердің тұрғын үйлерінің моделін көрсетіге болады.

-Сабақтың тақырыбың анықтау

-Оқу мақсатын анықтау

Берілген бірнеше сілтемеден қажеттісін таңдап алыңыз

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Мадақ

тау

Тақырып

тық суреттер

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Оқушыларға алғашқы адамдар тұрған үнгір, андрондықтардың жартылай жертөлесі, күрке, киіз үй, қазіргі замандағы үй және көп қабатты үй суреттерін ұсыныңыз.

Оқушыларды жетелеуші сұрақтар арқылы сабақтың тақырыбын ашуға бағыттаңыз..

Оқушылармен диалог орнатыңыз.

Мысалы:

Баспана дегеніміз не?Тас, қола ғасырының адамдары қандай баспаналарда тұрған?Көшпенділерге тән қандай

Оқушыларға флипчартқа немесе А3 қағазына өздері білетін ерте замандардағы көшпенділердің баспана түрлерінің суретін салуды ұсыныңыз. Оқушыларға дайындыққа уақыт беріп әр жұмысын бақылаңыз.

Мұғалім оқушылардың жұмысына бағыт-бағдар бере отырып, қолданбалы өнердің ерекшеліктеріне назар аударуы тиіс

Бейне көрініс.

Киіз үйдің тарихы туралы видео

  1. https://www.youtube.com/watch?v=dm7TkFUX6-E&t=5s 4 минут


  1. https://www.youtube.com/watch?v=XjsYPFmSshI 1,5 минут


Видео ресурсты көріп болған соң киіз үйдің қандай ерекшеліктерін анықтағандығы туралы талқылауға болады.Талқылау аяқталған соң шағын тапсырма ұсыныңыз .


Киіз үй

Ағаш бөлігі

Киіз бөлігі

1.

2.

3.

1.

2.

3.

Оқушыларға ортағасырлық саяхатшылардың (Г.Рубрук, Ибн Батута, А. Сейдімбек, С. Руденко т.б.) көшпелілердің баспанасы туралы жазған деректерін карточка ретінде ұсыныңыз. Оқушылар деректерді оқып төмендегі зерттеу сұрағына жауап жазады.


  1. Киіз үйдің түрі

  2. Киіз үй жасауда қолданатын материал

  3. Киіз үйдің ерекшелігі неде?

саяхатшы

С. Руденко: «Қазақтың киіз үйі құрылымдық жағынан осы уақытқа дейін көшпелі халықтардың бірде-біреуі асып түсе алмаған, жылжымалы баспананың ең жетілдірілген түрі болып табылады»

ғалым А.Сейдімбек: «Киіз үй көшпелі өмір салттың негізгі алғышарттарының бірі болғандықтан ұдайы жетіліп, ұдайы шыңдалып, ұдайы сәулеттеніп отырды. Бұл ретте, киіз үйді көшпелілердің ғасырлар бойғы өмірлік тәжірибесінің, ой өрісінің, талғам-танымының және шеберлік-шалымының  ең жарқын айғағы деуге болады»

Сол өлкені (қазіргі қазақ жерін) мекен ететін елдің үстіне үй тігілген арбасын Ибн Батутта былай суреттеген: “Дөңгелекті құрылғыны олар “арба” деп атайды. Кеп дөңгелекті арбаның үстіне тұрғызғаны – бір-біріне қайыспен байластырылған ағаштардан құрастырылған күмбез сияқты қаңқа”


Мәтінмен жұмыс




Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды



Критерилері:

Баспана

Орналасқан жері

Қолданатын еңбек құралдары

Тұрмыстық заттары, ыдыстары және олардың өрнектері






















Оқушыларға ортағасырлық саяхатшылардың (Г.Рубрук, Ибн Батута, А. Сейдімбек, С. Руденко т.б.) көшпелілердің баспанасы туралы жазған деректерге талдау жасайды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










«Ең үздік жауап»










«Алақан-жұдырық»

















«Жұлдызшалар»




Киіз үйдің тарихы туралы видео

https://www.youtube.com/watch?v=dm7TkFUX6-E&t=5s


Өзбекәлі Жәнібектің «Жолайрықта»
























Ата-бабамыздан жеткен асыл мұрамыз туралы деректер

Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

1253-1255 жылдары Қазақ жерін басып өткен француз елшісі Рубруктың айтуы бойынша ...«Олар тұратын үйлер ағаш кеспектерінен құрастырылып,  бұтақтармен шабақталған, төбесінде жоғары қарай мойнын созып, ықшамдана түсетін оттықтікі сияқты дөңгелек түтігі бар арба үстіне орналастырылып, киізбен қапталады екен».

Үйге тапсырма

«Киіз үй» 50-70 сөз

Критерилері

Киіз үйдің құрылысы

Киіз үйдің ішкі жабдығы

Киіз үйдің маңызы

«Желкенді кеме»

  1. Егер саған сабақ ұнаса және тап- сырманың барлығы сәтті орындаған болсан, желкенді жасыл түске боя:

  2. Егер сен сабақта белгілі бір қиын-

дықты кездестірген болсаң, желкенді сары түске боя;

  1. Егер сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің кӛмегі қажет болса, жел- кенді қызыл түске боя

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект
































Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:

Жунусова Р.Т

Күні:

19.11.2025

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениеті.

Зерттеу сұрағы:Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну

Сабақтың мақсаты

Ежелгі көшпелілердің қолданбалы өнерінің кем дегенде үш ерекшелігін сипаттау;

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Жауапкершілік – адамгершілік қасиеттің көрінісі

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ұйымдастыру кезеңі

Үй жұмысын еске түсіру үшін жетелеуші сұрақтар қою арқылы

1.Киіз үйдің тарихы туралы не білеміз?

2. Киіз үйдің қанша бөліктен тұрады?

3.Киіз үйдің қандай ерекшеліктері бар?

Стимул тудыратын слайд көрсету немесе көшпенділердің тұрғын үйлерінің моделін көрсетуге болады.

-Сабақтың тақырыбың анықтау

-Оқу мақсатын анықтау

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Мұғалімнің оқушылардың жауаптарына кері байланысы

Мадақ

тау


Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Оқушыларға киіз үй туралы қысқаша бейне ролик көрсетіңіз.

Видео 1-бөлім

https://www.youtube.com/watch?v=Dkm6Z4k2kCI

2-бөлім

https://www.youtube.com/watch?v=4VXt6zhTAV

Оқушылардан киіз үй туралысұрақтар қойып оқушылардың ой пікірлерін біліңіз.

Бағыттаушы сұрақтар қою арқылы диалог жүргізу:

- Бүгінгі күні киіз үйді қай жерден көруге болады?

- Қазіргі күні киіз үйдің қажеттілігі бар ма?

- Қазіргі заманда киіз ұйде тұратын халықтар бар ма?

- оқушыларға киіз үйдің жабдықтарын анықтау және бекіту үшін зерттеу сұрағы слайдты ашыңыз.Бұл тапсырманы жеке орындаған дұрыс болады.

Зерттеу сұрағы:

Киіз үйдің жабдықтары мен жиһаздарын анықтау

Кестемен жұмыс

Жүннен жасалған

Былғарыдан

(теріден) жасалған

Ағаштан жасалған
















Түйінді ой-пікір





Кестемен жұмыс аяқталған соң оқушыларға А4 қағазы немесе түрлі түсті қағаз таратыл киіз үйдің моделін қағаздан қиып және желімнің көмегімен жасауды ұсыныңыз.

Бейне көріністен негізгі идеяны анықтайды

















мәтінді оқып кестені толтырады









Оқушылар кестемен жұмыс жасайды









оқушылар А4 қағазы немесе түрлі түсті қағаз таратыл киіз үйдің моделін қағаздан қиып және желімнің көмегімен жасауды

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»





«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін






https://www.youtube.com/watch?v=Dkm6Z4k2kCI







2-бөлім

https://www.youtube.com/watch?v=4VXt6zhTAVU



кесте












Киіз үй бөліктері








А4 қағазы

Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Киіз үй жабдықтар


Үйге тапсырма

«Киіз үй-ұлттық баспанамыз» Ой түйін

«Жақсы сұрақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

  1. Неліктен...?

  2. Егер... болса қалай?

  3. Сіз қалай ...?


Сабақтың тақырыбын қорытындылау



Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект








Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелілердің қандай салт-дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

Ежелгі көшпелілердің салт – дәстүрлері туралы білу, олардың күнделікті тұрмыс тіршілігендегі салт – дәстүрдің маңыздылығын анықтау;

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Тәннің ләззаты - саулығында,

Жанның ләззаты - білімінде

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Сәлемдесу

Қызығушылықты ояту

Осы суреттер бойынша оқушылардың пікірлерін тыңдау. Үй тапсырмасын қамтып өту.

БЫМ

Оқушыларға жаңа тақырып бойынша 4 сурет ұсынылады. «4 сурет, 1 ой»

М Оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Салт – дәстүр дегенді қалай түсінеміз?

Бүгінгі күнге дейін жеткен салт – дәстүрлер қалай пайда болды?

Біз қандай салт – дәстүрлерді білеміз?

М Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерийлерімен таныстыру.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.














Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Мұғалімнің оқушы

лар жауаптарына кері байла

нысы






Мадақ

тау

Тақырып

тық суреттер








Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










М Бүгінгі сабағымыздың зерттеу сұрағы:

Көшпелілердіңқандай салт – дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

«Стопкадр» әдісін қолдану арқылы тапсырма ұысынылады,

«Наурыз мерекесі» бейнематериал

«Отпен аластау» бейнематериал

«Саятшылық»

«Көкпар» ойыны

Жеке тапсырма

Қосымша материал ұсыну

Ақпарат


Факт

Көзқарас

1

Көшпелілердің бүкіл тұрмыс – тіршілігі жылқымен байланысты болған.

+


2

Көкпарға жасқа толған серкенің семізі таңдалған.

+


3

Мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алып, оны ат үстінде жүріп бір-бірінен ала қашып, мәз-мейрам болған.


+

4

Көкпар – ер адамдардың бойындағы күш – қуатын, ептілігін, батылдығын сынаған.

+


5

«Көкбөрі» ойыны бертін келе көкпар деп аталып кеткен


+


Ақпарат


Факт

Көзқарас

1

Көшпелілердің бүкіл тұрмыс – тіршілігі жылқымен байланысты болған.

+


2

Көкпарға жасқа толған серкенің семізі таңдалған.

+


3

Мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алып, оны ат үстінде жүріп бір-бірінен ала қашып, мәз-мейрам болған.


+

4

Көкпар – ер адамдардың бойындағы күш – қуатын, ептілігін, батылдығын сынаған.

+


5

«Көкбөрі» ойыны бертін келе көкпар деп аталып кеткен


+


Мәтінмен жұмыс

Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды

Дескриптор

Бейнематериалдағы салт – дәстүрді анықтайды,

Қосымша материалмен танысады,

Тарихына тоқталады,

Қазіргі таңдағы қолдану деңгейін анықтайды.




Дискриптор

Мәтінді мұқият оқиды

Ақпараттардың факт немесе көзқарас екенін анықтап, белгілейді.







ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады


«Аукцион» әдісі

«Ең үздік жауап»







«Жұлдызшалар»




Тақырып бойынша бейнематериал, Қосымша №1

https://www.youtube.com/watch?v=0bRKLZ-jhCY
















Ақпараттық

мәтіндер








кесте




Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

«Бес жолды өлең.....»

  1. Наурыз көже

  2. Көкпар

  3. Қансонар

  4. Бүркіт

  5. Көкбөрі

  6. Қар

  7. Бірлік

  8. Ынтымық

  9. Құсбегі

  10. Батыр

  11. Жылқы

  12. Дәстүр

Үйге тапсырма: Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы.

  • Алдымен біз былай деп ойладық.....

  • Одан кейін біз мына проблемаға тап болдық.............

  • Проблеманы шешу үшін......жасадық.

  • Бұдан біз..................көрдік.

  • Демек, бұл мынаны білдіреді.................


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект




Бөлім:

5.2. Ежелгі көшпелілер өмірі

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелілердің қандай салт-дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

Көшпелілердің салт – дәстүрлерінің маңызын анықтау;

Құндылықтар

Әділдік және жауапкершілік айы;

Апта дәйексөзі:

Тәннің ләззаты - саулығында,

Жанның ләззаты - білімінде

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Сәлемдесу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Наурыз » әні

Оқушылардың сабақ қызығушылығын арттыру және сабақ тақырыбына шығу мақсатында, оқушылардың назарына мақал – мәтелдер ұсынылады. Оқушылар мақалдың жалғасын табады, мағынасын түсіндіреді..

  • Шақырған жерден қалма - _______________ (шақырмаған жерге барма)

  • Келгенше қонақ ұялар - ____________ (Келіп болған соң үй іші ұялар)

  • Құтты қонақ келсе - ___________ (Қой егіз табады)

  • Ата көрген оқ жонар - __________ (ана көрген тон пішер)

М Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оқу мақсаттарымен және бағалау критерийлерімен таныстыру.

М Оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

  • Бүгінгі күнге дейін жеткен салт – дәстүрлер қалай пайда болды?

  • Біз қандай салт – дәстүрлерді білеміз?

Оқушылар салт - дәстүрлер туралы ИНСЕРТ стратегиясын толтырады.

Білемін

Білгім келеді

Білдім





Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Мақал-мәтелмен жұмыс




Мақал-мәтілдердің негізгі идеяны анықтайды



Мадақ тау

Ақпаратық карточкалар















БББ кестесі

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Мәтінмен жұмыс

Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы

«Жариялау» әдісі

Зерттеу сұрағы:

Көшпелілердің қандай салт-дәстүрлері бүгінгі күнге дейін сақталды?

Тапсырма 1

Одан кейінгі кезекте оқушылардәптерлеріне салт – дәстүрлер, олардың түрлері туралы білімдерін жазып, алдымен жеке, кейін жұпта талқылайды. Осыдан кейін оқушыларға «көшпелілер жаңа жылды қалай тойлаған» деген мәтін беріледі.

Мәтін 1

Мәтінді оқып болған соң, «Бес саусақ» әдісі бойынша жауап берулері тиіс.


Тапсырма 2

Оқушылар салт – дәстүрді таңдап (не болмаса, әр топқа бір салт – дәстүрден қағазға жазып беруге болады) импровизация жасау керек.Мысалы: «Тұсаукесер», «Бесікке салу», «Беташар», «Наурыз көже» және т.б.

Тапсырма 3

Сендердің отбасыларында салт – дәстүрлер қалай сақталуда? Олардың маңызы неде?

Сұрақтардың аясында шағын әңгіме құрындар

Мәтінмен жұмыс






Критерийлері:

Салт-дәстүрдің мағынасын аша біледі

Мазмұндылығын айқындайды

Көшпелілердің дүниетанымына әсерін анықтайды




ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»




Қазақстан тарихы 5 сынып

Жалпы білім беретін мектептің 5 сыныбына арналған оқулық

С.Р.Ахметова, А.М.Ибраева, А.А.Құлымбетова, А.С.Мағзұмова, А.М.Марқабаева – Астана: НЗМ, 2017



Ежелгі Қазақстан тарихы:

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық

Т.С. Садықов, Ә.Т. Төлеубаев, Ғ. Халидуллин, Б. Сәрсекеев. – алматы: Атамұра, 2011. – 176 бет.

Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

  • - Бүгінгі күні көшпелілердің қандай салт – дәстүрлері сақталған?

  • - Көшпелілер ата – баба рухын қалай дәріптеді?

  • - Көкпар ойыны салт – дәстүрге қалай айналған?

Үйге тапсырма Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы




Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ежелгі Қазақстан тарихы:

Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық

Т.С. Садықов, Ә.Т. Төлеубаев, Ғ. Халидуллин, Б. Сәрсекеев. – алматы: Атамұра, 2011. – 176 бет.



смайликтер



Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Сақтар туралы тарихи мәліметтер.

Зерттеу сұрағы: Қандай тарихи дереккөздер сақтар туралы мәлімет береді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.1.1 картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету;

5.3.1.2 ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Сақ тайпаларының мекендеген жерлері және қандай дереккөздері сақтар туралы мәлімет беретінін барлығына толық түсіндіру.

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Бірлігі күшті ел озады

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Бастапқы ынталандырушы материал ретінде презентацияның слайдын көрсету арқылы ұсынылған деректен Зарина патшайымын тану үшін үзінді беріледі,екінші слайд арқылы сақтар туралы мәлімет дереккөзін анықтайды.

Марихымызда ел қорғаған батыр, ел билеген патша қыздар көп болған. Әсіресе... заманында патшайым қыздардың даңқы алысқа тарады.

Зарина патшайымы, сақ жайында зерттеген деректер.Тақырыпты болжау үшін беріледі.



М.Ойланып көріңіз,сабақтың тақырыбы қандай болмақ? Болжам жасаңыз.

М Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттарымен бағалау критерийлерімен таныстыру

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.





Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


Мұғалімнің кері байланысы









Мадақ

тау

Тақырып тық суреттер

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Карта мен жұмыс: Қазақстан аумағындағы тайпалық одақтар.

Т апсырма-1:Сақтардың мекендеген жерлерін көрсету.Сақ тайпаларының қоныстануын атау

«Жылжымалы карта


Б.Бейнематериал«Ерден атаның әңгімелері». тарихи анимациялық бағдарлама.Сақтар туралы.

Тапсырма-2.

Бейнематериалдан сақтардың түрлерін,мекендеген территория аумағын бейнематериал арқылы бекіту.


Тапсырма-3.

Мәтінмен жұмыс. Қосымша 1.Сақтар туралы мәліметтер.

Сақтардың мекендеген жерін сипаттайтын мәтін ұсыну. Әр топ өз жұмыстарын орындап, таныстырған соң топтар өзара бағалау жүргізеді.

Оқушылар төмендегі тапсырмаларды рөлге бөліп,ауызша орындайды:

Сақ  (тиграхауда)

Сақ (парадарайа)

(хаумаварга)

Сақ(исседон,аргипей,аримаспа,дайлар)

Зерттеу мен талдау

Ой шақыру стратегиясы:. Сақ тайпалары туралы бейнематериалдан үзінді көрсетіледі. Бехистун жазбаларынан үзінді.

Тапсырма-4: «Сo-operative listening» әдісі

.Мұғалім бейнебаянды ортасында тоқтатады, оқушылар рөлдерімен ауысады:екінші оқушы кілт сөздерін жазады,бірінші-тыңдайды.Видео аяқталған соң бір-біріне сұрақ қояды, кілт сөздерін қолданып бейнебаянды сипаттайды.

Тыңдалым,жазылым дағдыларын дамыту.

Оқушылар төмендегі тапсырмаларды орындайды:

Сақ  туралы  алғашқы  мәліметтер

Сақ деректері.Грек деректері бойынша

Рим деректері

Сақ тайпаларының қоныстары

Тапсырма-5.

Кестемен жұмыс. Тақырыпқа қатысты

кестені толтыру.


Деректер

Қалай аталды?

Геродот


Ирандықтар


Гректерде


Парсы деректерінде


Аристей


Ксенофонт


Дереккөздерін сөйлету.

Оқушылар деректерді атап,босатылған сөздерді орынорнына қояды.
Иран жазбаларында.................................................. Ежелгі грек деректерінде ........................................
Парсы деректерінде  ..................................................

Әр оқушы келіп сақтардың орналасуын есіне сақтап,тобына жеткізіп ауызша түсіндіреді





Критерийлері:

Тапсырманың мазмұнын ашу

Образды ашуда таңдалған сақ түрлерінің атрибутын көрсету

Креативті таныстыру,жеткізу

Оқушылар «Бехистун жазбаларынан үзінді» бейнебаянды қарайды,бірінші оқушы кілт сөздерін жазады,екінші оқушы тыңдайды
















Оқушылар сақтар туралы деректерге талдау жасайды


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады












«Ең үздік жауап»











«Алақан-жұдырық»





«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін









карта








https://www.youtube.com/watch?v=xJH_Boye4p8

«Ерден атаның әңгімелері».Тарихи анимациялық бағдарлама.Сақтар туралы,(1.26-минуттан бастау)




https://www.youtube.com/watch?v=e8pskSiTx2M

Сақ тайпалары






Ежелгі Қазақстан тарихы.

1-бөлім, Т.С. Садыков,

А.Т. Толеубаев, Г. Халидуллин, Б.С. Сарсекеев. - Алматы: Атамұра, 2011.

Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Сөйлемдерді толықтыр.

1.Шошақ бөрік киіп жүретін сақтар (тиграхауда) --2.---Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шань, Жетісу.
3.Теңіздің арғы жағындағы сақтар (Парадарайа) ---4.----Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңы, Сырдария мен Амударияның төменгі ағысы.
5.Хаома сусынын дайындайтын сақтар (Хаумаварга)

6.---------Мургаб аңғары.

Үйге тапсырма Сақтар


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпараттық карточка






Жалғастырыңыз:

Маған ... қызықты болды

Бұл ... қиындық туғызды

Осы ... мені ойландырды

2)Оқушылардың материалдарын меңгеру «Білімге сапар сәтті болды», «Жанар май қажет» әдісі арқылы (мұғалімге қажет оқушылардың қиналған тапсырмалары және жеке жетістіктерін қадағалау)

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады




А4, конспект




Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Сақтар туралы тарихи мәліметтер.

Зерттеу сұрағы: Қандай тарихи дереккөздер сақтар туралы мәлімет береді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.1.1 картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету;

5.3.1.2 ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Сақ тайпаларының мекендеген жерлерін картадан көрсете алады.

Сақтар туралы жазған авторлардың пікірін сипаттайды

Сақ тайпаларының қоныстануы туралы дереккөздердің ерекшеліктерін анықтайды

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Бірлігі күшті ел озады

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ұйымдастыруда оқушылардың назарын сабаққа шоғырландыру мақсатында "Күн сәулесі" әдісімен оқушылар бір-біріне тілек білдіріп, психологиялық белсенді көңіл-күй тудырдым.

«Миға шабуыл» әдісі арқылы сақ тайпалары туралы бейнематериалды көре отырып, сыныппен диолог құрамын. Жетелеуші сұрақтар:

  • Бейнематериалда кімдер туралы айтылады?

  • Сақтар туралы қайдан білеміз?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Күн суреті

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Мәтінмен жұмыс

1-тапсырма

«Серпілген сауалдар» әдісі арқылы

-Сақтар туралы мәліметті қандай топтарға бөлеміз?

-Герадоттың «Тарих» атты еңбегі қай ғасырда жазылған?

- Герадот дегеніміз кім?

- Страбон дегеніміз кім?

Ежелгі грек және рим авторларын ата?

  • Грек авторлары сақтарды қалай суреттейді?

  • Герадот пен басқа да тарихшылар сақ тайпаларын қалай атаған?

Картамен жұмыс:

Картаны қолданып, тайпалық одақтардың, сақтардың орналасу аймағын көрсетеді.

Ойланып көріңіз сабақтың тақырыбы қандай болмақ? Болжам жасаңыз.

1-2 оқушыны өз ойларын тыңдаймын.тыңдап

-тапсырма

«Жигсо» әдісі арқылы мәтінмен танысып, топта бір-бірімен бөлісіп, мәтінді түсіндіреді, мәтіннен алған білімдерін қолданып зерттеу жұмыстарын жасатамын. Орындап болғансоң топ басшысы өз жауаптарын қорғайды.


Мәтін тақырыптары

Сұрақтар

Жауаптар

Герадот жазбалары


Тарихтың атасы Герадот сақтардың қоғамдық құрылысы туралы не деп жазған?


Парсы жазбалары

Парсы деректері сақтар туралы қандай мәліметтер береді?


А.Македонский заманындағы грек-латын жазбалары

А.Македонский заманындағы тарихшылар не деп жазды?


Рим тарихшыларының жазбалары

Рим тарихшылары сақтар туралы не деп жазды?




Мәтінмен жұмыс

Дескриптор

-Сақтар туралы мәліметті қандай топқа бөлгендігін анықтайды

- Герадоттың «Тарих» атты еңбегі қай ғасырда жазылғанын анықтайды

Герадоттың кім екенін анықтайды

-Страбонның кім екенін анықтайды

-Ежелгі грек және рим авторланын атайды

-Грек авторлары сақтарды қалай суреттегенін сипаттайды




Дескриптор

деректері сақтар туралы қандай мәліметтер беретінін анықтайды


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»





«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін




Сақ тайпалары https://www.youtube.com/watch?v =e8pskSiTx2M











Сақ дәуірі картасы https://www.google.kz/search?q=С ақтардың+картасы







Бичурин Н.Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. (Научное издание) - Т.1. - ТОО «Жалын баспасы», 1998 ж.


Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

«Сәйкесін тап» әдісі бойынша төменде берілген авторларды олардың пікірлерімен сәйкестендіреді.


1

Дарии патша

А

"Шырақ есімді бір сақ өзінің денесін қанжармен жаралап, парсыларға қашып барып, өзінің көсемінен жәбір көрген етіп көрсетеді. Парсы әскерлерін сақтарға бастап апарамын деп алдап, оларды сусыз шөлде адастырып кетеді. Сосын Шырақтың алдағанын білген парсы әскерлері оны өлтіреді. Осының зардабынан Дарий I қырғынға ұшырап, ары қарац соғысқа шыдай алмай, Персияға қайтып кетеді"

2

Герадот

В

Томирис "әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ"

3

Помпей Трог

С

«Бұл — амюргийлік сақтар деп аталған тайпа (ол шын мәнінде, скифтік тайпа). Өйткені парсылар скифтердің бәрін сақтар деп атайды».

4

Полиен

Д

«Бұл — амюргийлік сақтар деп аталған тайпа (ол шын мәнінде, скифтік тайпа). Өйткені парсылар скифтердің бәрін сақтар деп атайды».

Үйге тапсырма:Сақтар

  • Бүгінгі сабақ мазмұны түсінікті ме?

  • Не түсініксіз?

  • Нені білгіңіз келеді?

  • Мақсатымызға жеттік пе?


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Дескриптор

-Дарийдің сақтар туралы жазған пікірімен сәйкестендіреді;

- Герадоттың сақтар туралы жазған пікірімен сәйкестендіреді;

- Помпей Трогтың сақтар туралы жазған пікірімен сәйкестендіреді;

- Полиэннің сақтар туралы жазған пікірімен сәйкестендіреді

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект




Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Сақтар туралы тарихи мәліметтер.

Зерттеу сұрағы: Қандай тарихи дереккөздер сақтар туралы мәлімет береді?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.1.1 картадан тайпалық одақтардың орналасуын көрсету;

5.3.1.2 ежелгі мемлекеттік бірлестіктердің құрылуын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Сақтар туралы алғашқы мәліметтер,сақ тайпаларының қоныстануы, сақ қоғамы туралы жан-жақты түсінік беру ;

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Ынтымақ жүрген жерде ырыс бірге жүреді

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ой шақыру

Көшпелілік деген не?

 Көшпелілердің баспанасы туралы не білесің?

 Көшпелі мал шаруашылығының түрлерін ата.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

мадақтау

Үлестірмелі қағаздар

Сабақтың басы

5 минут








10 минут






8 минут











10 минут



Мәтінмен жұмыс

 1. Сақ туралы алғашқы мәліметтер

     2. Сақ тайпаларының  қоныстануы

     3. Сақ қоғамы

«БЕТПЕ-БЕТ»

1.Сақтар туралы қандай деректерден алынды?

2. Сақ әйел адамдары туралы не айта аласың?

3.Ирандықтар сақтарды қалай атаған? Жүйрік атты турлар

 4. Сақтар дәуірі кезеңі? Ерте темір дәуірі

Тарихи диктант. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қой.

Тиграхауда сақтары осы күнгі ташкент қаласы аймағында.......................................және Жетісу жерінде өмір сүрген.Тайпа көсемі .............. атқарып, тайпалар мен рулардың арасындағы .................шешті, ........... реттеп отырды.

Ойлан тап!

 1. ГЕТАССАМ

 2. АТСАРҚ

 3. ЙАРАДАПАРА

 4. РАДЗЫБА

 5.МАСРТА

Мәтінмен жұмыс




Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды



Дескриптор:

Сақтардың қоныстану аумақтарын анықтайды;

Сақ тайасының қоғамдық құрылысын сипаттайды;



Әріптерден құралған сөздерге мәліметтер беру

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»




«Жұлдызшалар»

Ақпараттық мәтін









Ақпараттық карточкалар




Тарихи сынақ хат






Сөздер мен әріптер



Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Қазақстанда мекендеген,қазақ халқының ата тегі болған сақ тайпасы

Үйге тапсырма

Сақтар

- Нені білдім? Нені үйрендім?

- Нені толық түсінбедім?

- Немен жұмысты жалғастыру қажет?


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып

бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалай

ды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект




Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Алтын адам» археологиялық олжасы.

Зерттеу сұрағы: Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.3.1 қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын білу

5.2.2.4 Есік обасынан табылған «Алтын адам» археологиялық олжасының ерекшеліктерін анықтау

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

Қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарының негізіндегі мәліметтермен танысу, маңыздылығын түсіну;

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Ынтымақ жүрген жерде ырыс бірге жүреді

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


БЫМ. Оқушыларға Есік қорғанынан табылған «Алтын Адам» суреті көрсетіледі.

Оқушыларға келесідей сұрақтар қойылады.

- Қандай белгілер көріп отырсыздар?

- Бүгінгі таңда қандай маңыздылыққа ие?

-Қазақстанның қай қаласында бұл мүсін көрініс табады?

Тақырыпты бекіту мақсатында келесі видео көрсетіледі.

https://ok.ru/video/180146472413 - Алтын Адам құпиясы.

Видео көру барысында оқушылардың келесі сұрақтар төңірегінде ойлануларын қамтамасыз етіңіз.

  • «Алтын киімді» адам кай жерден табылды?

  • «Алтын киімді» адамды тапқан белгілі ғалым-археолог кім?

  • Қорымды зерттеу не септі қиын болды?

  • Сақ жауынгері мүрдесі басы кай жакка каратылып жерленген?

  • Қабірдің қай бөлігінен ыдыстар, зергерлік бүйымдар табылды

  • Қабірден табылған қолөнер заттары қандай стильде бейнеленген?

Оқушылар тақырыпты анықтап болғаннан кейін келесі қадам сабақ мақсатымен танысу.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.










Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байла

ныс беріп отырады



https://ok.ru/video/180146472413

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Дерекпен жұмыс: Алтын адам тарихы

Б/Ж. Видео барысында жазылып алынған ақпарттар негізінде, топтар деректегі ақпаттарды танысып постер қорғайды.

Критерийлері:

  1. Тапсырманың мазмұнын ашу

  2. Образды ашуда сақ мәдениетініңерекшеліктерін көрсету (стиль, бұйымдар, қару – жарақтары, өмірге қажетті

  3. Креативті таныстыру,жеткізу

Алтын адам мұржайына саяхат

Бейнематериал«ҰЛЫ ДАЛА ӨРКЕНИЕТІ. АЛТЫН АДАМ» атты мұражайға онлайн саяхат

https://www.youtube.com/watch?v=ExI0nAh1ntw

Видеобаян негізінде ақпарттармен танысып, архелогпен сұхбат атты рөлдік ойын ұйымдастырыңыз.

РАФТ. «Архелогпен сұхбат»

Зерттеу мен талдау

Сақтардың дүниетанымыны ерекшеліктерін талдау арқылы оқушылардың келесі зерттеу сұрақтарына жауап беруін ұйымдастырыңыз.

Ал, қазақ халқының ежелгі бабалары болып келетін сақтардың, көшпенділердің дүниетанымына, діни наным-сеніміне келер болсақ, ғалымдар қазірге дейін толығымен зерттемегендіктен шешімді пікірге келе алмай отыр. Сақтардың қазірге дейін табылған мұраларына қарағанда, олар да басқа халықтар секілді табиғаттың тылсым күштеріне – күнге, оның күркіреуіне, нажағайға, жел-дауылға табынған, осынау құбылыстар оларға Құдай бейнесі секілденіп көрінген. Сондай-ақ жерлеу материалдарына қарағанда, сақтарда ата-баба аруағына, отбасылық-рулық әулиелер мен желеп-жебеушілерге сыйыну ғұрыптары болған. Бұл ғұрыптардың шығуы өлген тумаларының мәңгі жасайтынына, өлгендер өзінің рулық қайымының салттары, үйреншікті ғұрыптары мен ережелері бойынша өмір сүре беретін о дүние бар деген сенімге негізделген. Осыдан келіп өлген адаммен бірге оның беделі мен қауымдағы алатын орнына лайық мүліктің көмілуі, әрбір тайпаға немесе тайпалар тобына тән сол қауымның жеріндегі зиратында атқарылатын күрделі жерлеу ғұрпы шыққан. Сондай-ақ таулы Алтай мен Қазақстан аумағындағы сақтар зираттарын ашып-қазу сақ қоғамының ерекше ақсүйек өкілдері үшін мәйіттерді бальзамдау мен мумиялау қолданылғанын көрсетеді.

Дінтанушы, қари,ШохаевЕркінбекКерімбекұлы


  1. Не себепті аңдық стиль? Аң мен адам арасында қандай байланыс болуы мүмкін?

  2. Табиғат құбылыстарына табыну қаншалықты сақ өмірінде орын алды?

  3. Сол кездегі дүниетаным қазіргі кезде қалай көрініс табуда? Отқа табыну – аластау

Мәтінмен жұмыс




Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды










Оқушылар археолог болатын төмендегі тапсырмаларды рөлге бөліп,ауызша орындайды.Оқушылардың біреуі сақ қорғаның зерттеген археолог болып, қалған оқушылар сұрақтар қояды.








Мәтінмен жұмыс





ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»





«Алақан-жұдырық»





«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін












https://www.youtube.com/watch?v=ExI0nAh1ntw












Ақпараттық мәтін








Үлестірмелі қағаздар




Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

«Сақ қоғамының бізге жеткен өнер туындыларын көрсетіп, сақтардың қолжеткен жетістіктерін қалайша бағалайсыңдар?» атты сұрақ негізінде түйін жасайды

Үйге тапсырма

Алтын адам

Жалғастырыңыз:

Маған ... қызықты болды

Бұл ... қиындық туғызды

Осы ... мені ойландырды


Сабақтың тақырыбын қорытындылау


Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект




Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Алтын адам» археологиялық олжасы.

Зерттеу сұрағы: Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.3.1 қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын білу

5.2.2.4 Есік обасынан табылған «Алтын адам» археологиялық олжасының ерекшеліктерін анықтау

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

- Сақтардың әйгілі археологиялық ескерткіштерін атайды;

- Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болғандығын анықтайды

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Бірлік болмай тірлік болмас

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Қызығушылықты ояту кезеңі

Сынып оқушылары «Алтын адамның» баскиімі, камзолы, белбеу, тостағаны суреттері арқылы 3 топқа бөлінеді. Сонымен қатар тақтада осы суреттер жинағын қосып қою арқылы оқушылардың жаңа тақырыпқа қызығушылығы артады.

СУРЕТТЕР ЖИНАҒЫМЕН ЖҰМЫС:

Рисунок 1
1.Суреттерде не көріп отырсыздар?
2.Не ерекше болды?
3.Осы жәдігерлер туралы не білесіздер?
4. Тақырыпты болжап көріңіз....

Болжамдарын негіздейді.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.







Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Мадақ

тау

Есік обасында жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары бейнеленген ғаламтордан алынған фотосуреттер, карточкалар, кескін карта, стикерлер, маркерлер, флипчарт






Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Мәтінмен жұмыс.

1-тапсырма: Есік қорғанынан табылған «Алтын адамның» зерттелуі туралы жалпы ақпарат алу үшін оқушылар Деректермен жұмыс арқылы «Есік қорғанын қазу және зерттеу жұмыстары» туралы кесте толтырады.

«Серпілген сауалдар»

1. «Алтын адамды» кім тапты?

2. Есік обасынан не табылды?

3. «Алтын адам» неге тек алтыннан жасалды?

4. «Алтын адам» қашан табылды?

5. «Алтын адам» қалай табылды?

Картамен жұмыс

Қазақстан териториясында «Алтын адам» жәдігерлерінің табылған аумағын, уақытын көрсету.

Анықта

Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болды? деген зерттеу сұрағы негізінде оқушылар зерттеу жүргізіп, дәлелдер іздейді.

Археологтан сұхбат ал

1. Ең алғаш «Алтын адамды көрген кезде сіз қандай ойда болдыңыз?

2. Есік обасында қазба жұмыстары қалай жүрді? Археолог ретінде сізді не қызықтырды?

Сараланған тапсырмалар

Иә-1. Жоқ-0

Тұжырым

Иә-1. Жоқ-0

«Алтын адам» 1970ж. ашылды


«Алтын адамды» ашқан - К. Ақышев


«Алтын адамда» аң стилі басым.


Алтын адам көшірмесі Бәйтерекке орнатылған


Алтын адамда барыс бейнеленбеген


Күміс тостағанда 26 таңбалы жазу бар


2-тапсырма: Есік обасынан табылған маңызды үш заттың тізімін жасап, сипаттаңыз.

1-зат.......................................................................

2-зат.......................................................................

3-зат......................................................................

3-тапсырма:

«Алтын адам» археологиялық жәдігерінің ашылуының маңызы зор» деген тұжырымды қолдайтын 3 дәйек келтіріңіздер.

Мына мәселелер қамтылады:

1. Біздің жерімізден табылған «Алтын адам» құнды жәдігер екенін айтады.

2. Әлемдік археологиялық мәдениет топтамасына кіретінін айтады.

3. Сақ тайпасы мәдениетінің жоғары деңгейде болғандығын дәлелдейді.

Мәтінмен жұмыс




Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды


ДескрипторларАлтын адам тарихын анықтайды;

Қазақстан териториясында «Алтын адам» жәдігерлерінің табылған аумағын көрсетеді;

Қазақстан териториясында «Алтын адам» жәдігерлерінің табылған уақытын ажыратады;

Есік обасында қазба жұмыстарына сипаттама береді;

Есік обасынан табылған маңызды заттарды атайды;








Дескрипторлар

«Алтын адам» археологиялық жәдігерінің ашылуының маңызыдылығына талдау жасайды;








ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады



«Ең үздік жауап»










«Алақан-жұдырық»




















«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін



Тақырыптық карточкалар







Карта









Суреттер






Кесте













Археологиялық заттар суреттері








Үлестірмелі қағаздар






Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Сақтар мәдениетінің қазақ тарихындағы орны

Үйге тапсырма

«Алтын адам» - сақ патшасы» тақырыбына әңгіме жазу


  • Алдымен біз былай деп ойладық.....

  • Одан кейін біз мына проблемаға тап болдық.............

  • Проблеманы шешу үшін......жасадық.

  • Бұдан біз..................көрдік.

  • Демек, бұл мынаны білдіреді.................


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка







А4, конспект




Бөлім:

5.2.Сақтар

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Алтын адам» археологиялық олжасы.

Зерттеу сұрағы: Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.3.1 қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын білу

5.2.2.4 Есік обасынан табылған «Алтын адам» археологиялық олжасының ерекшеліктерін анықтау

5.2.1.2 ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақтың мақсаты

Деректермен жұмыс жасап, археологтардың жаңалықтары туралы мәлімет жинап, кестені толтырады.

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Бірлік болмай тірлік болмас

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Қызығушылықты ояту кезеңі

(Б)СУРЕТТЕР ЖИНАҒЫМЕН ЖҰМЫС:

1.Суреттерден не көріп отырсыздар?

2.не ерекше болды?

3.Осы жәдігер туралы не білесіздер?

4.Тақырыпты болжап көріңіз....

Болжамдарын негіздейді.

Ықтимал жауаптар:

Көпшілігі: Барлық заттар алтыннан жасалған. Алтын сапалы, құнды металл. Барлық заттар заттай деректерге жатады. Тәуелсіздік монументін жиі көреміз.Мұражай.

Кейбірі: Мен Есік мұражайын бардым. Мен Алтын адамды көрдім.

Ескерту: Мүмкіндік болса Есік мемлекеттік тарихи-қорық мұражайы туралы бейнематериалды қосуға болады. (барлығы 3,25мин)

(М)Оқушылар сабақтың тақырыбы, мақсаты және дескрипторлармен танысады

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бас ред. М.Х.Асылбекова, Қ.С.Алдажұманов, К.М.Байпақов Бес томдық. 1-том.-Алматы,2010ж. «Алтын адам» туралы мәлімет http://www.madenimura

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










Мағынаны тану кезеңі.

1-тапсырма: Есік қорғанынан табылған «Алтын адамның» зерттелуі туралы жалпы ақпарат алу үшін оқушылар деректермен жұмыс арқылы «Есік қорғанын қазу және зерттеу жұмыстары» туралы кесте толтырылады.

Бұл тапсырма арқылы оқушылар қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын біледі.

1-қосымша. 15мин

Есік қорғанын қазу және зерттеу жұмыстары:

Кім?

Не?

Неге?

Қашан?

Қалай?











Саралау: Кем дегенде 3 бағанды толтырады.

1-тапсырманы бекіту:

Мәтінмен жұмыс.

Зерттеу сұрақтары:

«Алтын адам» сақтардың дүниетанымын қалай сипаттайды?

Аңдық стиль деген не? Бұл стиль «Алтын адамның» қай жәдігерінде қолданылған?

4-тапсырма бекіту: сәйкестендіріп, дұрыс жауапты көрсетеді:

1.Күн құдайы-ең құдіретті құдай


2.О дүниеде өмір бар деп сенді


3.Әлем:ұғымы: аспан, жер, жер асты


4.Патша Күн Құдайымен тең


5.Ата-баба аруақтарына сиынды


6.Дүниенің тқрт бұрышы ұғымы


7.Сақтар аңдарға табынды


A-Аңдық стиль дамыды

B-Заттарын бірге жерлеу

C-Жылқыны құрбандыққа шалды

D-Алтын киіммен жерленді

E-биік қорғандар тұрғызды

F-Алтын адам бас киімі

O-Патша билігі кеңістігі

(М) аңдық стиль, дүниетаным мәселелері бойынша қателіктерін анықтап, түсіндіру:

АҢДЫҚ СТИЛЬ

Деректермен жұмыс жасап, археологтардың жаңалықтары туралы мәлімет жинап, кестені толтырады.





Есік қорғанын зерттеу туралы археологтардан сұхбат алу үшін кем дегенде 2 сұрақ құрастырады.

Есік қорғанынан табылған адам неліктен «Алтын адам» деп аталады? сұрағына 2-6 дәлел келтіреді. Немесе Атажұртымыз – «Алтын адамдар» мекені» деген пікірмен келісесіз бе? сқрағына 2-6 дәлел келтіреді.

«Алтын адам» жәдігерінің кем дегенде 3-ін сипаттайды.












Оқушылар сәйкестендіру кестесімен жұмыс жасайды

аңдық стиль, дүниетаным мәселелері бойынша мәліметтер береді


ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады










«Ең үздік жауап»













«Алақан-жұдырық»















«Жұлдызшалар»



Сақтар мәдениеті

http://e-histoty. kz/kz/scorm/ course/147








К.А.Акишев «Курган Иссык, Искусство саков Казахстана». Москва, Искусство,1987ж. http://www. youtube.com/ watch?v=u97 Mvqg8






«Есік» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-мқражайы http:// www youtube. com/ watch? v=YA8jHY8oivc





сәйкестендіру кесте



Аңдық стиль суреттер



Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

1.Есік қорғанынан табылған адам неліктен «Алтын адам»деп аталады?

2.Атажұртымыз – «Алтын адамдар» мекені» деген пікірімен келісесіз бе? (әрқайсысы 2-6 дәлел)

Үйге тапсырма

Академик Досмұхамед Кішібеков: «1969 жылы Алматы облысының Есік қаласына жақын жерден бұдан 2,5 мың жыл бұрын өмір сүрген «Алтын адам» табылды. Бұл, әлем ғалымдарының пікірінше, Египеттегі Тутанхамоннан кейінгі екінші үлкен ғылыми жетістікке жататын жаңалық еді» (Егемен Қазақстан, 31.10.2007ж.) Академиктің осы пікірімен келісесіз бе? Иә.Жоқ.

1-дәлел .................................................

2-дәлел .................................................

3-дәлел .................................................

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Сақтардың дүниетанымы туралы кем дегенде екі тұжырым жасайды.

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпараттық карточка







А4, конспект




Күні:


Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Өңірдің тарихи тұлғалары: билер, батырлар және ақындар

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.3.1.3 тарихи тұлғалардың туған өлке тарихындағы ролін түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Өлкенің тарихи-археологиялық ескерткіштері жайлы мәлімет беру.Туған өлкенің ескерткіштердің пайда болуы себебін,тарихи маңызы жайлы түсіндіру

Құндылықтар

Бірлік және ынтымақ айы;

Апта дәйексөзі:

Ынтымақ – бұзылмайтын қорған

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут




3 минут


Ой ашар. «Кинометофера» әдісі арқылы жаңа тақырыпты анықтау.

Өлкенің тарихи ескерткіштеріжайлы бейнематериал арқылы сабақтың тақырыбы анықталады.

1.Тарихи ескерткіш дегеніміз не?

2.Неге адамдар ескерткіштер орнатады және оны сақтайды?деген сұрақтар арқылы сыныптық талқылау ұйымдастыру.Сабақтың мақсаты анықталады.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу


мадақтау

https://invest.e-vko.kz/kz/menu/o-regione/rajonyi-vko/goroda-oblastnogo-podchineniya/gorod-semej.html

Сабақтың басы

5 минут
















10 минут








8 минут











10 минут










«Өлімнен де күшті» монументі«Оқу әңгімелері» әдісі.Мәтінмен танысып,өлімнен де күшті монументінің тарихына тоқталады.









Жауынгер-интернационалистерге арналған ескерткіш. «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі бойынша ескерткіштің ерекшелігін,жауынгерлердің ерліктері жайлы өз ой пікірлерін ортаға салады.

Абай ескерткіші«Зерттеушілік конференция» әдісібойынша жұмыс жасайды.

Дерек: Ескерткіш, Ақынның өмірі, шығармасы. Топтың міндеті: берілген деректерден барынша ақпарат алып, оны талдау, қорытындылар шығарады.

Қайрат Рысқұлбеков ескерткіші «Ашық микрофон»әдісі арқылы Қайрат Рысқұлбековтің ерлігін сипаттайды.

"Суреттер сөйлейді"әдісі бойынша жұптық жұмыс (Шығармашылық тапсырма) Суреттерде қандай тарихи ескерткіштер бейнелегенін анықтау.Сипаттама беру.

«Қос диаграмма» әдісі арқылы жұптық жұмыс.Тарихи ескерткіштерді салыстыру


Мәтінмен жұмыс

Бағалау критерийі: «Өлімнен де күшті» монументіңтарихына тоқталу.

Дискриптор-Өлімнен де күшті» монументіне тарихына дәйек келтіреді.

-Ескерткіштің құндылығын түсіндіреді.

Өлімнен де күшті» монументінің құндылығын анықтайды.







Дискриптор Жауынгер-интернационалистерге арналған ескерткіш жайлы мәлімет береді.

2.Жауынгер-интернационалистерге арналған ескерткіштің құндылығын анықтайды.

-Қ. Рысқұлбековтың желтоқсан оқиғасына қатысқандығы жайлы мәліметтерді айтады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады









«Ең үздік жауап»














«Алақан-жұдырық»






«Жұлдызшалар»




Ақпараттық мәтін





https://invest.e-vko.kz/kz/menu/o-regione/rajonyi-vko/goroda-oblastnogo-podchineniya/gorod-semej.html




«Графикалық органайзер» ШКАЛА

https://invest.e-vko.kz/kz/menu/o-regione/rajonyi-vko/goroda-oblastnogo-podchineniya/gorod-







Сабақтың соңы

2 минут




5 минут

Сабақты қорытындылау

Өлке ескерткіштеріне құрметпен қарау

Үйге тапсырма

«Менің өлкемдегі тарихи ескерткіштері»тақырыбында шағын эссе жазу

Кері байланыс

«Blob» ағаштары

Сабақта мақсатыма толықтай жеттім( ағаштың жоғарғы бөлігіне)

Әлі де білімімді толықтыруым қажет

Тақырып мен үшін ерекше қиын болды


Сабақтың тақырыбын қорытындылау

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады


«Ең үздік жауап»

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

Ақпарат

тық карточка




А4, конспект
















Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
16.11.2025
63
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі