|
6 класс |
Бөлім бойынша жиынтық бағалау №3 І нұсқа |
|
Күні: |
Оқушының аты – жөні: |
|
Бөлім |
6.3 Заттар және материалдар |
|
Тақырыбы |
Заттар және материалдар |
|
Оқу мақсаты |
6.3.1.1 атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра білу 6.3.1.2 атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттау 6.3.2.1 заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктеу 6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтау 6.3.3.3 Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтау |
|
Бағалау критерийі |
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
|
Ойлау дағдысы |
Білу және түсіну, қолдану |
|
Уақыты |
|
А) Қарапайым және күрделі заттарды анықтаңыз (сандарын жазыңыз)

Қарапайым заттар __________________________________________ [1]
Күрделі заттар _____________________________________________ [1]
В) Өте ұсақ, көзге көрінбейтін, бөлінбейтін бөлшектер _____________________________________________ [1]
С) Заттың қасиеттерін сипаттайтын өте ұсақ, бөлінетін бөлшектер____________________________________ [1]
2. Тапсырма. Атомның құрылысын сипаттаңыз
А) Атомның құрылысын толтырыңыз
[4]
В) (-) теріс заряд _____________________ (+) оң заряд _____________________ [2]
3. Тапсырма. Органикалық және бейорганикалық заттарды анықтаңыз
А) Органикалық және бейорганикалық заттарға жіктеңіз
(Метан (CH₄), Күкірт (S), Этанол (C₂H₅OH), Глюкоза (C₆H₁₂O₆), Кальций оксиді (CaO), Бензин (C₆H₆)
Су (H₂O), Тұз (NaCl), Аммиак (NH₃)
|
Органикалық |
Бейорганикалық |
|
|
|
[2]
4. Тапсырма. Төмендегі заттарды қышқылдық, бейтарап, сілтілік топтарға жіктеп, кестеге жазыңыз
(алма, су, лимон, жұмыртқа сабын суы, қымыз, сода, тұз қышқылы, сүт, балаларға қолданатын су сабын, сірке суы, қызанақ, , нашатыр, апельсин)
|
Қышқылдық орта рН˂7 |
Бейтарап орта рН=7 |
Сілтілік орта рН˃7 |
|
|
|
|
[3]
5. Тапсырма. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы бойынша анықтаңыз.
А) Мұнай, көмір, газдың кен орындарын анықтаңыз
-
Мұнай________________________________________________________________________________[1]
-
Газ___________________________________________________________________________________[1]
-
Көмір ________________________________________________________________________________[1]

В) өзіңіз тұратын елді мекенде таралған пайдалы қазбалар ____________________________________________________________________________________________ [1]
|
Бағалау критерийі |
Тапсырма |
Дескриптор |
Балл |
|
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; |
1 |
Қарайым заттарды анықтайды |
1 |
|
Күрделі заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінбейтін затты анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінетін заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; |
2 |
Атомның құрылысын атайды |
4 |
|
Оң зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Теріс зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; |
3 |
Органикалық затты анықтайды |
1 |
|
Бейорганикалық затты анықтайды |
1 |
||
|
Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; |
4 |
Қышқылдарды анықтайды |
1 |
|
Сілтілі ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Бейтарап ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
5 |
Мұнай кен орнын анықтайды |
1 |
|
Газ кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Көмір кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Жергілікті жер пайдалы қазбасын анықтайды |
1 |
||
|
Барлығы |
|
|
19 |
Жауаптары
1 Қарапайым 1,2,3,6
1 Күрделі 4,5,7

Оң заряд – протон
Теріс заряд – электрон
Органикалық заттар
Мысалдар:
Метан (CH₄) – қарапайым органикалық қосылыс.
Этанол (C₂H₅OH) – спирт түрінде кездесетін органикалық зат.
Глюкоза (C₆H₁₂O₆) – қант түріндегі органикалық қосылыс.
Бензин (C₆H₆) – көмірсутек, органикалық қосылыс.
Майлар (триглицеридтер) – органикалық қосылыстар, негізінен өсімдіктер мен жануарлар майларында кездеседі.
Бейорганикалық заттар
Мысалдар:
Су (H₂O) – су молекулалары құрамында көміртек жоқ.
Тұз (NaCl) – натрий хлориді.
Аммиак (NH₃) – аммиак газынан құралған қосылыс.
Әк (CaO) – кальций оксиді.
Күкірт (S) – табиғи күйде күкірт бейорганикалық элемент болып табылады.
Қышқыл орта (pH < 7):
Лимон – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қымыз – қышқыл (рН шамамен 4-5)
Тұз қышқылы (HCl) – қышқыл (рН шамамен 1-2)
Сірке суы – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қызанақ – сәл қышқыл (рН шамамен 4-5)
Апельсин – қышқыл (рН шамамен 3-4)
Жұмыртқа – сәл қышқыл (рН шамамен 6-7)
Сілтілі орта (pH > 7):
Жұмыртқа сабын суы – сілтілі (рН шамамен 9-11)
Сода (NaHCO₃) – сілтілі (рН шамамен 8-9)
Нашатыр – сілтілі (рН шамамен 11-12)
Балаларға қолданылатын су сабын – сілтілі (рН шамамен 8-10)
Бейтарап орта (pH = 7):
Су – бейтарап (рН шамамен 7)
Сүт – бейтарап (рН шамамен 6.5-7)
Тұз – бейтарап (рН шамамен 7, бірақ оның ерітіндісі нейтралды болуы мүмкін)
|
6 класс |
Бөлім бойынша жиынтық бағалау №3 ІІ нұсқа |
|
Күні: |
Оқушының аты – жөні: |
|
Бөлім |
6.3 Заттар және материалдар |
|
Тақырыбы |
Заттар және материалдар |
|
Оқу мақсаты |
6.3.1.1 атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра білу 6.3.1.2 атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттау 6.3.2.1 заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктеу 6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтау 6.3.3.3 Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтау |
|
Бағалау критерийі |
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
|
Ойлау дағдысы |
Білу және түсіну, қолдану |
|
Уақыты |
|
А) Қарапайым және күрделі заттарды анықтаңыз (сандарын жазыңыз)

Қарапайым заттар __________________________________________ [1]
Күрделі заттар _____________________________________________ [1]
В) Өте ұсақ, көзге көрінбейтін, бөлінбейтін бөлшектер _____________________________________________ [1]
С) Заттың қасиеттерін сипаттайтын өте ұсақ, бөлінетін бөлшектер____________________________________ [1]
2. Тапсырма. Атомның құрылысын сипаттаңыз
А) Атомның құрылысын толтырыңыз
[4]
В) (-) теріс заряд _____________________ (+) оң заряд _____________________ [2]
3. Тапсырма. Органикалық және бейорганикалық заттарды анықтаңыз
А) Органикалық және бейорганикалық заттарға жіктеңіз
(Метан (CH₄), Күкірт (S), Этанол (C₂H₅OH), Глюкоза (C₆H₁₂O₆), Кальций оксиді (CaO), Бензин (C₆H₆)
Су (H₂O), Тұз (NaCl), Аммиак (NH₃)
|
Органикалық |
Бейорганикалық |
|
|
|
[2]
4. Тапсырма. Төмендегі заттарды қышқылдық, бейтарап, сілтілік топтарға жіктеп, кестеге жазыңыз
(алма, су, лимон, жұмыртқа сабын суы, қымыз, сода, тұз қышқылы, сүт, балаларға қолданатын су сабын, сірке суы, қызанақ, , нашатыр, апельсин)
|
Қышқылдық орта рН˂7 |
Бейтарап орта рН=7 |
Сілтілік орта рН˃7 |
|
|
|
|
[3]
5. Тапсырма. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы бойынша анықтаңыз.
А) Мұнай, көмір, газдың кен орындарын анықтаңыз
-
Вольфрам_____________________________________________________________________________[1]
-
Никель_______________________________________________________________________________[1]
-
Темір ________________________________________________________________________________[1]

В) өзіңіз тұратын елді мекенде таралған пайдалы қазбалар ____________________________________________________________________________________________ [1]
|
Бағалау критерийі |
Тапсырма |
Дескриптор |
Балл |
|
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; |
1 |
Қарайым заттарды анықтайды |
1 |
|
Күрделі заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінбейтін затты анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінетін заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; |
2 |
Атомның құрылысын атайды |
4 |
|
Оң зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Теріс зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; |
3 |
Органикалық затты анықтайды |
1 |
|
Бейорганикалық затты анықтайды |
1 |
||
|
Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; |
4 |
Қышқылдарды анықтайды |
1 |
|
Сілтілі ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Бейтарап ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
5 |
Вольфрам кен орнын анықтайды |
1 |
|
Никель кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Темір кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Жергілікті жер пайдалы қазбасын анықтайды |
1 |
||
|
Барлығы |
|
|
19 |
ІІ нұсқа Жауаптары
1 Қарапайым а, г
1 Күрделі б,в, д, е

Оң заряд – протон
Теріс заряд – электрон
Органикалық заттар
Мысалдар:
Метан (CH₄) – қарапайым органикалық қосылыс.
Этанол (C₂H₅OH) – спирт түрінде кездесетін органикалық зат.
Глюкоза (C₆H₁₂O₆) – қант түріндегі органикалық қосылыс.
Бензин (C₆H₆) – көмірсутек, органикалық қосылыс.
Майлар (триглицеридтер) – органикалық қосылыстар, негізінен өсімдіктер мен жануарлар майларында кездеседі.
Бейорганикалық заттар
Мысалдар:
Су (H₂O) – су молекулалары құрамында көміртек жоқ.
Тұз (NaCl) – натрий хлориді.
Аммиак (NH₃) – аммиак газынан құралған қосылыс.
Әк (CaO) – кальций оксиді.
Күкірт (S) – табиғи күйде күкірт бейорганикалық элемент болып табылады.
Қышқыл орта (pH < 7):
Лимон – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қымыз – қышқыл (рН шамамен 4-5)
Тұз қышқылы (HCl) – қышқыл (рН шамамен 1-2)
Сірке суы – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қызанақ – сәл қышқыл (рН шамамен 4-5)
Апельсин – қышқыл (рН шамамен 3-4)
Жұмыртқа – сәл қышқыл (рН шамамен 6-7)
Сілтілі орта (pH > 7):
Жұмыртқа сабын суы – сілтілі (рН шамамен 9-11)
Сода (NaHCO₃) – сілтілі (рН шамамен 8-9)
Нашатыр – сілтілі (рН шамамен 11-12)
Балаларға қолданылатын су сабын – сілтілі (рН шамамен 8-10)
Бейтарап орта (pH = 7):
Су – бейтарап (рН шамамен 7)
Сүт – бейтарап (рН шамамен 6.5-7)
Тұз – бейтарап (рН шамамен 7, бірақ оның ерітіндісі нейтралды болуы мүмкін)
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
6.3 Заттар және материалдар №3 бжб. 1,2 нұсқа жауаптарымен
6.3 Заттар және материалдар №3 бжб. 1,2 нұсқа жауаптарымен
|
6 класс |
Бөлім бойынша жиынтық бағалау №3 І нұсқа |
|
Күні: |
Оқушының аты – жөні: |
|
Бөлім |
6.3 Заттар және материалдар |
|
Тақырыбы |
Заттар және материалдар |
|
Оқу мақсаты |
6.3.1.1 атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра білу 6.3.1.2 атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттау 6.3.2.1 заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктеу 6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтау 6.3.3.3 Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтау |
|
Бағалау критерийі |
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
|
Ойлау дағдысы |
Білу және түсіну, қолдану |
|
Уақыты |
|
А) Қарапайым және күрделі заттарды анықтаңыз (сандарын жазыңыз)

Қарапайым заттар __________________________________________ [1]
Күрделі заттар _____________________________________________ [1]
В) Өте ұсақ, көзге көрінбейтін, бөлінбейтін бөлшектер _____________________________________________ [1]
С) Заттың қасиеттерін сипаттайтын өте ұсақ, бөлінетін бөлшектер____________________________________ [1]
2. Тапсырма. Атомның құрылысын сипаттаңыз
А) Атомның құрылысын толтырыңыз
[4]
В) (-) теріс заряд _____________________ (+) оң заряд _____________________ [2]
3. Тапсырма. Органикалық және бейорганикалық заттарды анықтаңыз
А) Органикалық және бейорганикалық заттарға жіктеңіз
(Метан (CH₄), Күкірт (S), Этанол (C₂H₅OH), Глюкоза (C₆H₁₂O₆), Кальций оксиді (CaO), Бензин (C₆H₆)
Су (H₂O), Тұз (NaCl), Аммиак (NH₃)
|
Органикалық |
Бейорганикалық |
|
|
|
[2]
4. Тапсырма. Төмендегі заттарды қышқылдық, бейтарап, сілтілік топтарға жіктеп, кестеге жазыңыз
(алма, су, лимон, жұмыртқа сабын суы, қымыз, сода, тұз қышқылы, сүт, балаларға қолданатын су сабын, сірке суы, қызанақ, , нашатыр, апельсин)
|
Қышқылдық орта рН˂7 |
Бейтарап орта рН=7 |
Сілтілік орта рН˃7 |
|
|
|
|
[3]
5. Тапсырма. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы бойынша анықтаңыз.
А) Мұнай, көмір, газдың кен орындарын анықтаңыз
-
Мұнай________________________________________________________________________________[1]
-
Газ___________________________________________________________________________________[1]
-
Көмір ________________________________________________________________________________[1]

В) өзіңіз тұратын елді мекенде таралған пайдалы қазбалар ____________________________________________________________________________________________ [1]
|
Бағалау критерийі |
Тапсырма |
Дескриптор |
Балл |
|
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; |
1 |
Қарайым заттарды анықтайды |
1 |
|
Күрделі заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінбейтін затты анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінетін заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; |
2 |
Атомның құрылысын атайды |
4 |
|
Оң зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Теріс зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; |
3 |
Органикалық затты анықтайды |
1 |
|
Бейорганикалық затты анықтайды |
1 |
||
|
Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; |
4 |
Қышқылдарды анықтайды |
1 |
|
Сілтілі ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Бейтарап ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
5 |
Мұнай кен орнын анықтайды |
1 |
|
Газ кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Көмір кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Жергілікті жер пайдалы қазбасын анықтайды |
1 |
||
|
Барлығы |
|
|
19 |
Жауаптары
1 Қарапайым 1,2,3,6
1 Күрделі 4,5,7

Оң заряд – протон
Теріс заряд – электрон
Органикалық заттар
Мысалдар:
Метан (CH₄) – қарапайым органикалық қосылыс.
Этанол (C₂H₅OH) – спирт түрінде кездесетін органикалық зат.
Глюкоза (C₆H₁₂O₆) – қант түріндегі органикалық қосылыс.
Бензин (C₆H₆) – көмірсутек, органикалық қосылыс.
Майлар (триглицеридтер) – органикалық қосылыстар, негізінен өсімдіктер мен жануарлар майларында кездеседі.
Бейорганикалық заттар
Мысалдар:
Су (H₂O) – су молекулалары құрамында көміртек жоқ.
Тұз (NaCl) – натрий хлориді.
Аммиак (NH₃) – аммиак газынан құралған қосылыс.
Әк (CaO) – кальций оксиді.
Күкірт (S) – табиғи күйде күкірт бейорганикалық элемент болып табылады.
Қышқыл орта (pH < 7):
Лимон – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қымыз – қышқыл (рН шамамен 4-5)
Тұз қышқылы (HCl) – қышқыл (рН шамамен 1-2)
Сірке суы – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қызанақ – сәл қышқыл (рН шамамен 4-5)
Апельсин – қышқыл (рН шамамен 3-4)
Жұмыртқа – сәл қышқыл (рН шамамен 6-7)
Сілтілі орта (pH > 7):
Жұмыртқа сабын суы – сілтілі (рН шамамен 9-11)
Сода (NaHCO₃) – сілтілі (рН шамамен 8-9)
Нашатыр – сілтілі (рН шамамен 11-12)
Балаларға қолданылатын су сабын – сілтілі (рН шамамен 8-10)
Бейтарап орта (pH = 7):
Су – бейтарап (рН шамамен 7)
Сүт – бейтарап (рН шамамен 6.5-7)
Тұз – бейтарап (рН шамамен 7, бірақ оның ерітіндісі нейтралды болуы мүмкін)
|
6 класс |
Бөлім бойынша жиынтық бағалау №3 ІІ нұсқа |
|
Күні: |
Оқушының аты – жөні: |
|
Бөлім |
6.3 Заттар және материалдар |
|
Тақырыбы |
Заттар және материалдар |
|
Оқу мақсаты |
6.3.1.1 атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра білу 6.3.1.2 атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттау 6.3.2.1 заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктеу 6.3.2.2 тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтау 6.3.3.3 Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтау |
|
Бағалау критерийі |
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
|
Ойлау дағдысы |
Білу және түсіну, қолдану |
|
Уақыты |
|
А) Қарапайым және күрделі заттарды анықтаңыз (сандарын жазыңыз)

Қарапайым заттар __________________________________________ [1]
Күрделі заттар _____________________________________________ [1]
В) Өте ұсақ, көзге көрінбейтін, бөлінбейтін бөлшектер _____________________________________________ [1]
С) Заттың қасиеттерін сипаттайтын өте ұсақ, бөлінетін бөлшектер____________________________________ [1]
2. Тапсырма. Атомның құрылысын сипаттаңыз
А) Атомның құрылысын толтырыңыз
[4]
В) (-) теріс заряд _____________________ (+) оң заряд _____________________ [2]
3. Тапсырма. Органикалық және бейорганикалық заттарды анықтаңыз
А) Органикалық және бейорганикалық заттарға жіктеңіз
(Метан (CH₄), Күкірт (S), Этанол (C₂H₅OH), Глюкоза (C₆H₁₂O₆), Кальций оксиді (CaO), Бензин (C₆H₆)
Су (H₂O), Тұз (NaCl), Аммиак (NH₃)
|
Органикалық |
Бейорганикалық |
|
|
|
[2]
4. Тапсырма. Төмендегі заттарды қышқылдық, бейтарап, сілтілік топтарға жіктеп, кестеге жазыңыз
(алма, су, лимон, жұмыртқа сабын суы, қымыз, сода, тұз қышқылы, сүт, балаларға қолданатын су сабын, сірке суы, қызанақ, , нашатыр, апельсин)
|
Қышқылдық орта рН˂7 |
Бейтарап орта рН=7 |
Сілтілік орта рН˃7 |
|
|
|
|
[3]
5. Тапсырма. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасы бойынша анықтаңыз.
А) Мұнай, көмір, газдың кен орындарын анықтаңыз
-
Вольфрам_____________________________________________________________________________[1]
-
Никель_______________________________________________________________________________[1]
-
Темір ________________________________________________________________________________[1]

В) өзіңіз тұратын елді мекенде таралған пайдалы қазбалар ____________________________________________________________________________________________ [1]
|
Бағалау критерийі |
Тапсырма |
Дескриптор |
Балл |
|
Атом мен молекулаларды, қарапайым және күрделі заттарды айыра біледі; |
1 |
Қарайым заттарды анықтайды |
1 |
|
Күрделі заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінбейтін затты анықтайды |
1 |
||
|
Бөлінетін заттарды анықтайды |
1 |
||
|
Атомның негізгі бөлшектерін және олардың орналасуын сипаттайды; |
2 |
Атомның құрылысын атайды |
4 |
|
Оң зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Теріс зарядты анықтайды |
1 |
||
|
Заттарды органикалық және бейорганикалық заттар күйінде жіктейді; |
3 |
Органикалық затты анықтайды |
1 |
|
Бейорганикалық затты анықтайды |
1 |
||
|
Тірі және өлі табиғатта қышқыл, сілтілі және бейтарап ортаны айыра біледі және әмбебап индикатор көмегімен ортаны анықтайды; |
4 |
Қышқылдарды анықтайды |
1 |
|
Сілтілі ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Бейтарап ортаны анықтайды |
1 |
||
|
Қазақстандағы пайдалы қазбалардың орындарын және қолдану салаларын анықтайды; |
5 |
Вольфрам кен орнын анықтайды |
1 |
|
Никель кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Темір кен орнын анықтайды |
1 |
||
|
Жергілікті жер пайдалы қазбасын анықтайды |
1 |
||
|
Барлығы |
|
|
19 |
ІІ нұсқа Жауаптары
1 Қарапайым а, г
1 Күрделі б,в, д, е

Оң заряд – протон
Теріс заряд – электрон
Органикалық заттар
Мысалдар:
Метан (CH₄) – қарапайым органикалық қосылыс.
Этанол (C₂H₅OH) – спирт түрінде кездесетін органикалық зат.
Глюкоза (C₆H₁₂O₆) – қант түріндегі органикалық қосылыс.
Бензин (C₆H₆) – көмірсутек, органикалық қосылыс.
Майлар (триглицеридтер) – органикалық қосылыстар, негізінен өсімдіктер мен жануарлар майларында кездеседі.
Бейорганикалық заттар
Мысалдар:
Су (H₂O) – су молекулалары құрамында көміртек жоқ.
Тұз (NaCl) – натрий хлориді.
Аммиак (NH₃) – аммиак газынан құралған қосылыс.
Әк (CaO) – кальций оксиді.
Күкірт (S) – табиғи күйде күкірт бейорганикалық элемент болып табылады.
Қышқыл орта (pH < 7):
Лимон – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қымыз – қышқыл (рН шамамен 4-5)
Тұз қышқылы (HCl) – қышқыл (рН шамамен 1-2)
Сірке суы – қышқыл (рН шамамен 2-3)
Қызанақ – сәл қышқыл (рН шамамен 4-5)
Апельсин – қышқыл (рН шамамен 3-4)
Жұмыртқа – сәл қышқыл (рН шамамен 6-7)
Сілтілі орта (pH > 7):
Жұмыртқа сабын суы – сілтілі (рН шамамен 9-11)
Сода (NaHCO₃) – сілтілі (рН шамамен 8-9)
Нашатыр – сілтілі (рН шамамен 11-12)
Балаларға қолданылатын су сабын – сілтілі (рН шамамен 8-10)
Бейтарап орта (pH = 7):
Су – бейтарап (рН шамамен 7)
Сүт – бейтарап (рН шамамен 6.5-7)
Тұз – бейтарап (рН шамамен 7, бірақ оның ерітіндісі нейтралды болуы мүмкін)
шағым қалдыра аласыз













