2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

7-сынып ТЖБ 3- тоқсан қазақ тілі

Материал туралы қысқаша түсінік

Уразова

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

10 Наурыз 2024

142

2 рет жүктелген

Қазақ тілі Басқа 7 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

250 тг 188 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Қазақ тілі» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Ғаламтор ғаламаты. Морфология

Қазақстандағы ұлттар достастығы. Морфология

Дұрыс тамақтану. Морфология

Тыңдалым мен айтылым

1-НҰСҚА

Тапсырма

Мәтінді оқып, онда көтерілген басты мәселені өз сөзіңізбен түсіндіріңіз.
Мәтіннен 2 факті мен 2 автордың көзқарасын білдіретін ақпаратты табыңыз және себебін түсіндіріңіз.

[10]

Мәтіндер

1-мәтін

«ВКонтакте», «WhatsАpp» әлеуметтік желілерінде жастар белсенді әрі көп отыратыны анық. Өйткені қазір әрі арзан, әрі сапалы өнімге ұмытылған тұста әлеуметтік желі сұранысты қанағаттандырып отыр. Желілердің белсенділігі артқанымен, жазу және сөйлесу тілі өте төмен деңгейде. Алғаш смартфондар пайда болып, қолданысқа енген кезде «қазақ әріптері» болмаған соң, кириллицианың икемін келтіріп немесе латын әріптерімен қазақша мағынасында жазып жүрдік. Бұл амалдың жоқтығынан орын алды. Алайда уақыт өте келе өз тіліміз, өз әріптеріміз сөйлесу құрылымына енгеннен кейін, ойымызды толыққанды жеткізуге және дұрыс жазуға қол жетікіздік. Дегенмен қазақ тіліндегі жастардың сөйлесу тілі мәз емес.

– Слм!

– Каксын?

– нестеп

– Жай жатқан Өз?

Диалогтан байқап отырғаныңыздай, бұл – тілге деген құрметсіздік. Қазақ тілінің грамматикасында орфография және орфоэпия деген өзіндік заңдылығы бар. Орфография – сөздерді дұрыс жазу заңдылығы болса, орфоэпия – дұрыс оқу деген сөз. Әлеуметтік желіде екі теория бойынша дұрыс жұмыс жасай алмаймыз. Тіпті бір-бірімен алмастырып жатамыз. Одан бөлек пунктуация да бар. Қай жерде үтір, қай жерде нүкте болу керек деген мәселелерді қарастырады. Әлеуметтік желіде отыратын көзі ашық, көкірегі ояу, сауатты жастар. Қай кезде болса да дұрыс және толық жауап жазып үйреніңіз. Екінші жақтағы сөйлесуші адам бір күні өзі-ақ дұрыс жазуға үйренеді. Бұл қазақ тілін көркейтуге қосқан зор үлесім деп түсініңіз. (https://massaget.kz/layfstayl/madeniet/dep/43713)

2-мәтін

Біздің қоғамда виртуалды коммуникацияның пайда болғанына 10 жыл да толған жоқ. Ал 10 жыл бұрын адамдардың қарым-қатынасы қандай еді? Қонаққа бару, серуендеу, қыдыру жиілігі қандай еді? Адамдардың бір-біріне деген сенімі қандай деңгейде еді? Виртуалды қарым-қатынастың арты небір жағдайларға жеткізу мүмкіндігін біз талай рет естіп келдік. Соны біле тұра тәуекелге барып, адамдармен қарым-қатынасты үзбейміз. Көптеген "досымызды" шын өмірде көргенде тілдесуден жүрексініп, қашудың амалын іздейміз. Себебі смартфон арқылы диалог құру біз үшін жеңіл әрі ыңғайлы. Осындай қорқыныш тағы 10 жылдан кейін қандай деңгейде болмақ? Мүмкін біз үйден шығудан бас тартамыз?

Виртуалды қарым-қатынас жеңіл әрі қауіпсіз. Расында да, ешкім сізге телефон арқылы физикалық зиян келтіре алмайды. Сол себепті көптеген адам осы әдісті құптайды. Диалог барысында әңгімені белсенді жүргізіп, күліп, досымен "жақындаса" түсетін адамдар шын өмірде дәл сол адамдармен тіл табыса алмай жатады. Мұның себебі екеуінің де қапелімде жаңа ортаға түсуінде. Комфортты аумақтан шығып, үлкен қоғам арасында қарым-қатынас жүргізу басқа елден келген тіл білмейтін туристпен тең. Ал кейбір адамдар, керісінше, виртуалды қарым-қатынасқа "жоқ" деп, шын өмірде қызықты, ашық, жайдары адам болып келеді. Сондықтан "диалог" арқылы өзін керемет, жайдары, қызық, позитивті, ақылды адам қылып бейнелей алған адамға сенуден бұрын сан рет ойланыңыз. Виртуалды әлем - біздің шын мәнінде кім екенімізді жасыруға көмекші құрал.

(https://massaget.kz/kyizdarga/psihologiya/26308)

Балл қою кестесі

Тыңдалым және айтылым

Балл	Коммуникативтік құзыреттілік	Грамматикалық құзыреттілік
5	Мәтінде көтерілген мәселені терең түсінгендігін көрсетеді. Өз пікірін мәтінмен, басқа да дереккөздердегі ақпараттармен байланыстырып, ұтымды жеткізеді. Фактілік және автор көзқарасын ажыратып, себебін өте жақсы түсіндіреді. Дәйектемелері көзқарасын дәлелдеуде өте дәл, нақты.	Ойын аяқталған, толық сөйлемдермен жеткізеді. Ой мен ойды байланыстыруда грамматикалық дағдыны өте жақсы қолданады. Сөздік қоры мол. Паразит сөздер мен қайталаулары жоқ. Жеке пікірін білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау сөздерді өте орынды, тиімді пайдаланады.
4	Мәтінде көтерілген мәселені жақсы түсінгендігін көрсетеді. Өз пікірін мәтінмен, басқа да дереккөздердегі ақпараттармен байланыстырып, жеткізеді. Фактілік және автор көзқарасын ажыратып, себебін жақсы түсіндіреді. Дәйектемелері көзқарасын дәлелдеуде орынды. Талқылау кезінде мәтін аясында ашық сұрақтар қояды.	Ойын аяқталған, толық сөйлемдермен жеткізеді. Ой мен ойды байланыстыруда грамматикалық дағдыны жақсы қолданады. Сөздік қоры жеткілікті. Паразит сөздер мен қайталаулар аздап кездеседі. Жеке пікірін білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау сөздерді орынды пайдаланады.
3	Мәтінде көтерілген мәселені қанағаттанарлық деңгейде түсінгендігін көрсетеді. Өз пікірін мәтін ақпараттармен байланыстырып жеткізеді. Фактілік және автор көзқарасын ажыратуы қанағаттанарлық. Дәйектемелері көзқарасын дәлелдеуде үнемі орынды бола бермейді, кейде негізгі мәселеге қатыссыз пайымдаулар кездеседі. Талқылау кезінде мәтін аясында ашық, жабық сұрақтар қояды.	Ойын кейде аяқталған, аракідік синтаксистік құрылымы сақталмаған сөйлемдермен жеткізеді. Ой мен ойды байланыстыруда грамматикалық қателері кездеседі. Сөздік қоры қанағаттанарлық. Паразит сөздер мен қайталаулары кездеседі. Жеке пікірін білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау сөздерді орынды, орынсыз пайдаланады.
2	Мәтінде көтерілген мәселені шектеулі деңгейде түсінгендігін көрсетеді. Өз пікірін мәтін ақпараттармен байланыстыра жеткізуде қолдауды қажет етеді. Фактілік және автор көзқарасын шатастырады. Көзқарасын дәлелдейтін дәйектемелері сирек, көбіне жалпылыққа ұрынады. Талқылау кезінде қойған сұрақтары жабық сұрақтар шеңберінде болып келеді.	Ойын көп жағдайда аяқтамайды, жай сөйлемдерді, қарапайым синтаксистік құрылымдарды қолданады. Ой мен ойды байланыстыруда грамматикалық қателері жиі кездеседі. Сөздік қоры күнделікті ауызекі лексикадан тұрады. Паразит сөздер мен қайталаулары жиі кездеседі. Жеке пікірін білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау сөздерді орынсыз пайдалануы жиі кездеседі.
1	Мәтінде көтерілген мәселені түсінуі өте шектеулі. Факті мен көзқарасты ажырата алмайды. Ақпаратқа қатысты жеке көзқарасы мен пікірі жоқ, көбінесе, дайын ақпаратты қайталап беру деңгейінде. Себебін түсіндіруі аз. Жабық сұрақтармен шектеледі.	Ойын аяқтамайды, қарапайым синтаксистік құрылымдармен шектеледі. Грамматикалық дағдылары жетіспегендіктен, ой мен ойы байланыспайды, жүйе жоқ. Паразит сөздер мен қайталаулары негізгі лексикадан басым.

Оқылым

1-НҰСҚА

Тапсырма

1. Мәтінді оқып, олардың тақырыбы мен құрылымын салыстырыңыз.[5]

А мәтіні

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Жапонияда Keio университеті шетелдік студенттерге стипендиялар ұсынды. Бұл туралы ҚазАқпарат Болашақ бағдарламасының сайтына сілтеме жасап хабарлайды. ҰҚСАС ЖАҢАЛЫҚТАР Токиода Қазақстан Тәуелсіздігіне орай 28 шақырымдық жаяу шеру өтті Нұрсұлтан Назарбаев Жапонияның Императорына көңіл айтты Keio университеті Жапонияда Global Information and Governance Academic Program (GIGA) бағдарламасы бойынша білім алу үшін шетелдік студенттерге стипендиялар ұсынады. Курсты аяқтаған студенттер Қоршаған орта және ақпараттық зерттеулер саласы бойынша бакалавр дәрежесін иеленеді. Өтініш беру мерзімі: 12 ақпан 2020 ж. Курс деңгейі: стипендия бакалавриат бағдарламасы бойынша оқуға арналған Зерттеу пәні: Стипендиялар Ақпарат және басқару бойынша Жаһандық академиялық бағдарламаны (GIGA) зерттеу үшін беріледі. (https://www.inform.kz/kz/zhaponiya-universiteti-kazakstandyktarga-oku-stipendiyalaryn-usyndy_a3600656)

Ә мәтіні

...Бүгінгі Индия тарихының ең көрнекті және жауапты басшылары бұл үш адамның ауыздарынан естілген сөздер бізге қажет те, қымбат та еді. Әрине, аз кездесу үстінде сыпайылық, құрмет сөзден басталатын мәжілістер, сол сыпайылық түрінде, жалпы ретте ғана кейбір үлкен-үлкен жайларға мегзеп өтті. Мысалы, президент Раджендр Прасад бүгінгі Индияның саясатындағы бір ерекше жол-жөнді түсіндіре сөйледі. Ол кісі Индияның үкіметінің ешбір зорлықты сүймейтіндігін айта келіп, Индияда республика жасау жолында болған өзгерісті айтты.

"Біз көп князьдікке бөлінген құрама Индиядан біртұтас республика жасадық. Сонда қан төкпей, қарулы күрес жасамай, тыныштық жолмен осыған жеттік",— деп, өз партиясының программасынан сәл дерек бере айтты.

Ал президенттің орынбасары Радхакришнан өздерінің осы саясатын бір Индия үшін емес, бейбітшілік пен тыныштық үшін де пайдалы, жемісті саясат деп атады. "Дүниежүзілік бейбітшілікті жақтап-көксеуші есебінде, біздің Индия саясаты сіздің отанның бейбітшілік саясатына да көмек етіп отыр" деген жайды аңғартты.

А мәтіні	Ә мәтіні
Қай жанрдағы мәтін?

Қандай мәселе көтерілген?

Мәтіндердің құрылымы мен рәсімделу ерекшеліктеріне дәлел
1. 2. 3.	1. 2. 3.

2. Әр мәтін бойынша екі проблемалық сұрақ құрастырыңыз.

А мәтіні

Сұрақтар:

Ә мәтіні

Сұрақтар:

Балл қою кестесі

Оқылым

Балл	Мәтінді талдау	Сұрақ құрастыру
5	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін өте жақсы түсініп талдайды.	Мәтіннің мамзұны мен негізгі ақпараттарға қатысты жоғары ойлау деңгейіндегі ашық сұрақтарды өте жақсы құрастырады.
4	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін жақсы түсініп талдайды.	Мәтіннің мамзұны мен негізгі ақпараттарға қатысты ашық сұрақтарды жақсы құрастырады.
3	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін қанағаттанарлық деңгейде түсініп талдайды.	Мәтіннің мамзұны мен кейбір негізгі ақпараттарға қатысты жабық сұрақтар құрастырады.
2	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін шектеулі түсінеді, талдауға талпыныс жасайды.	Мәтіннің жалпы мазмұнына қатысты, қатыссыз жабық сұрақтар құрастырады.
1	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін өте шектеулі деңгейде түсінеді.	Мәтіннің жалпы мазмұнына қатыссыз жабық сұрақтар құрастырады.
0	Мәтінде көтерілген мәселені, құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін түсінбейді.	Сұрақтары жоқ.

Жазылым

1-НҰСҚА

Төменде берілген тақырыптардың бірін таңдап, жанрлы және стильдік ерекшеліктерін сай әңгіме құрастырып жазыңыз. Әңгімеде кейіпкерлер арасындағы диалогтің болуын ескеріңіз, онда одағай сөздерді қолданыңыз.

[10]

Қазіргі таңда интернет жастардың басты ермегіне айналды. Кез келген уақытта, кез келген жерде қосылып алып, өз алдына виртуалды әлемде жүретіндер көбейді. Осындай күнделікті өмірдегі жағдайларды негізге алып, «Әлеуметтік желінің шырмауында» тақырыбында әңгіме құрастырыңыз.

Табиғи таза өнім күннен-күнге гендік өзгеріске ұшырап, өзінің қасиетін жоғалтуда. Табиғи өнімдердің пайдасын насихаттайтын, гендік өзгеріске ұшырғана тағамдардың зиянына оқырманның көзін жеткізетіндей, ой салатын әңгіме құрастырыңыз.

Қазақстан – көпұлтты мемлекет. Ұлтаралық достық туралы ойдан немесе шынайы өмірден алынған оқиғаға негізделген әңгіме құрастырыңыз.

188тг - Сатып алу

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!