Оқушының аты-жөні:

Сыныбы:

§30.Тері аурулары және гигиенасы.

8.1.5.4 - тері ауруларының алдын алу шараларын түсіндіру;

1-тапсырма.

Сұрақ: Қазақстандағы жасөспірімдер арасында безеудің таралуы туралы зерттеу нәтижелері төмендегі кестеде берілген.

Сұрақ: Қай өңірде безеудің таралу пайызы ең жоғары?

✅ Дұрыс жауап:

Алматы: (7 800 / 10 000) × 100% = 78%

Астана: (6 100 / 8 000) × 100% = 76.25%

Шымкент: (5 700 / 7 500) × 100% = 76%

Ақтөбе: (4 000 / 6 000) × 100% = 66.67%

Қызылорда: (3 500 / 5 500) × 100% = 63.64%

? Алматыда безеудің таралуы ең жоғары – 78%.

2-тапсырма.

Сұрақ: Қазақстандық ғалымдар безеудің негізгі себептерін зерттеді. Төмендегі тұжырымдардың қайсысы ғылыми дәлелдерге негізделген?

☐ Қазақстанда жастардың безеуі тек экологияға байланысты.

☐ Гормоналды өзгерістер терідегі май бездерінің жұмысын күшейтіп, безеуге әкеледі.

☐ Қазақстандық жастарда безеу тек 18 жастан кейін пайда болады.

☐ Қазақстандағы дәрігерлер Propionibacterium acnes бактериясының безеу дамуына әсер ететінін анықтады.

☐ Қазақстандық дәрігерлер суды көп ішкен адамдарда безеу болмайтынын дәлелдеді.

✅ Дұрыс жауаптар: Гормоналды өзгерістер, Propionibacterium acnes бактериялары.

3-тапсырма.

Сұрақ: Зерттеулер көрсеткендей, қабынған безеудің айналасындағы тері температурасы 1.2°C-қа жоғарылайды. Егер қалыпты тері температурасы 34.7°C болса, қабынған аймақтағы температура қандай болады?

✅ Дұрыс жауап: 34.7°C+1.2°C=35.9°C

Бұл терінің қабыну үдерісінің күшеюін көрсетеді.

4-тапсырма.

Қазақстандық ғалымдар кейбір аймақтардағы судың минералдық құрамының тері денсаулығына әсер ететінін анықтады.

Егер су құрамындағы рН деңгейі 6.0-ден 8.0-ге дейін өзгерсе, терінің табиғи қышқыл қабаты қалай әсер етеді?

✅ Дұрыс жауап:

Қалыпты рН деңгейі (4.5-5.5) бұзылады, бұл бактериялардың көбеюіне жағдай жасайды.

Тері сілтілі ортаға ауысса, Propionibacterium acnes белсендірек көбейеді.

5-тапсырма.

Қазақстандағы дерматологтар безеуді емдеудің екі негізгі әдісін ұсынады:

• Косметикалық күтім (табиғи маскалар, теріні жуу, дұрыс тамақтану) – 70% тиімді

• Медициналық ем (антибиотиктер, ретиноидтар, лазерлік терапия) – 90% тиімді, бірақ жанама әсерлері бар

Сұрақ: Қай емдеу әдісі тиімдірек? Жауабыңызды ғылыми зерттеулер негізінде түсіндіріңіз.

✅ Дұрыс жауап:

Медициналық емдеу (90%) тиімдірек, өйткені ол бактерияларды жояды және қабынуды басады.

Косметикалық күтім (70%) терінің жалпы жағдайын жақсартады, бірақ ауыр безеулерді толық емдей алмайды.

Дәрігер кеңесі бойынша емдеу әдісін таңдау керек.

Тақырып: Қазақстандағы безеу (акне) проблемасы және ғылыми зерттеулер.

Қазақстанда дерматологиялық зерттеулер соңғы жылдары жасөспірімдер мен жастар арасында безеудің жиілігі артқанын көрсетеді. Қазақстандық дерматологтар қауымдастығының 2023 жылғы зерттеуі бойынша, 15-24 жас аралығындағы жастардың 72%-ында безеу мәселесі кездеседі.

Зерттеу барысында дәрігерлер қоршаған орта факторлары, тамақтану ерекшеліктері, генетикалық бейімділік, гормоналды өзгерістер және теріні дұрыс күтпеу безеудің негізгі себептері екенін анықтады.

Сонымен қатар, Қазақстанда урбанизация деңгейі жоғары өңірлерде (Алматы, Астана, Шымкент) безеумен ауыратын жастардың үлесі 10-15%-ға жоғары екені байқалды. Бұл экологиялық факторлардың да тері ауруларына әсер ететінін көрсетеді.

Оқушы жауабы:

№

Критерий

Балл

1

Безеудің таралуын Қазақстандық зерттеулер бойынша дұрыс есептеді

1

2

Безеудің ғылыми дәлелденген себептерін таңдады

1

3

Қабынған аймақтың температурасын дұрыс есептеді

1

4

Су құрамының рН деңгейінің теріге әсерін түсіндірді

1

5

Қазақстандағы безеуді емдеу әдістерін ғылыми тұрғыдан талдады

2

Жалпы балл:

Максимум

6