Дәптер

ХИМИЯ ПӘНIНЕН

Жұмыс дәптері

8 -сынып оқушысы

№ ______ орта мектеп

__________________ауданы

_________________________

8 – СЫНЫП

ХИМИЯ ПӘНI. ЗАТТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚАСИЕТТЕРI.

.

№1-жұмыс. “Физикалық дене” мен “Зат” ұғымдарының айырмашылығын жазыңыздар:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№2-жұмыс. Химияның мiндеттерi.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№3-жұмыс. Ұсынылып отырған физикалық дененiң және химиялық заттардың аттарын екi бағанаға бөлiп жазыңыздар: доп, алтын, пластмасса, шеге, стакан, резеңке, бор.

Физикалық дене	Химиялық заттар

Тексеру сұрақтары:

1. Заттардың маңызды физикалық қасиеттерiн сипатта.

2. Химия пәнi қандай ғылым?

3. Халық шаруашылығындағы химияның ролi.

№114-жұмыс. Хлорсутектiң өнеркәсiпте және лабораторияда алынуы. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№115-жұмыс. Хлорсутектiң химиялық қасиеттерi. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№116-сурет. 78-суретке қарап, тұз қышқылының қолданылуын жазыңдар. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№117-жұмыс. Хлорсутек пен тұз қышқылының химиялық қасиеттерiнде қандай айырмашылықтар бар? __________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Тұз қышқылының физикалық қасиеттерi.

2. Хлорсутектi кiм және қай жылы ашты?

3. Тұз қышқылы тамақ қорытуға қалай әсер етедi?

ГАЛОГЕНДЕРДIҢ ПЕРИОДТЫҚ ЖҮЙЕДЕГI ОРНЫ ЖӘНЕ АТОМДЫҚ ҚҰРЫЛЫСЫ. ХЛОР.

№109-жұмыс. Галогендер атомдарының сыртқы энергетикалық деңгейiнде қанша электрон болады? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№110-жұмыс. Хлордың а) калий, ә) кальций, б) алюминиймен қосылу реакцияларының теңдеулерiн жазыңдар. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№111-жұмыс. Хлор табиғатта бос күйiнде кездесе ме? __________________________________________________________________________________________________________________

№112-жұмыс. Хлордың химиялық қасиеттерiн сипаттайтын теңдеулерiн жазыңдар. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Хлордың физикалық қасиеттерi.

2. Хлордың iс жүзiнде қолданылуы қандай қасиеттерiне негiзделген?

ХЛОРСУТЕК ЖӘНЕ ТҰЗ ҚЫШҚЫЛЫ

№113-жұмыс. Хлорсутектiң физикалық қасиеттерiн жазыңдар. __________________________________________________________________________________________________________________

ТАЗА ЗАТТАР ЖӘНЕ ҚОСПАЛАР.

№4-жұмыс. Қоспаларды нешеге жiктейдi?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№

Қоспаларды бөлудiң негiзгi әдiстерi

5-жұмыс. Қоспаларды бөлудiң негiзгi әдiстерiн схемаға толтырыңыз.

№6-жұмыс. Сүзу арқылы ас тұзын ерiтiндiден бөлуге бола ма? ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы.

1. Қоспадан заттарды нелiктен бөледi?

2. Әртектi және бiртектi қоспа дегенiмiз не?

ФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰБЫЛЫСТАР. ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАР.

№7-жұмыс. Мыналарды: а) ағашты қырау басуын; б) мыстан жасалған бұйымдарда жасыл дақтардың пайда болуын; в) темiрдiң таттануын физикалық немесе химиялық құбылыстардың қайсысына жатқызуға болады?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№8-жұмыс. Химиялық реакциялардың басталуы мен жүру жағдайлары қандай?_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Химиялық реакциялардың белгiлерi қандай?

2.Физикалық және химиялық құбылыстар деген не?

3.Осы құбылыстардың маңызы қандай?

МОЛЕКУЛАЛАР ЖӘНЕ АТОМДАР.

№9-жұмыс. Қазақша “атом” деген қандай мағынаны бiлдiредi?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ТОТЫҒУ ДӘРЕЖЕСI

№106-жұмыс. Формулалары TeCl₄, SeF₆, NF₃ болып келетiн қосылыстардағы элементтердiң тотығу дәрежелерiн тауып жазыңдар. __________________________________________________________________________________________________________________

№107-жұмыс. Хлор қышқылының графиктiк формуласын жазып,

O

H –O –Cl –O алып, әрбiр атомның химиялық символдарының үстiне

тотығу дәрежесiн қойыңдар.

O

__________________________________________________________________________________________________________________

№108-жұмыс. Формулалары CH₄ және CCL₄ болып келетiн қосылыстарындағы көмiртегiнiң тотығу дәрежесi қандай болатынын жазыңдар. __________________________________________________________________________________________________________________

Тексеpу сұрағы:

1. Тотығу-тотықсыздану реакциясы дегенiмiз не?

2. Тотығу дәрежесi дегенiмiз не?

КРИСТАЛЛ ТОРЛАРЫ

№104-жұмыс. Кристалл және аморфты заттардың айырмашылығы. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№105-жұмыс. Кристалл торларының жiктелу сызбанұсқасын толтыр.

КРИСТАЛЛ ТОРЫ

мысалдар

Тексеру сұрағы:

1. Кристалл заттар дегенiмiз не?

2. Әр түрлi кристалл торы болатын: а) ионды; ә) атомдық; б) молекулалық заттардың балқу температураларындағы айырмашылықтарын жазыңдар.

№10-жұмыс. Су молекуласының , оттегi және сутегi молекулаларының схемасын сызыңыз.

№11-жұмыс. Заттардың жiктелуi, схемаға толтырыңыз:

ЗАТТАР

Қандай заттар

Айырмашылығы

Мысалдар

Тексеру сұрағы:

1. Жай және күрделi заттар дегенiмiз не?

2. Ауаға қарағанда ауырырақ болса да, газды ашық ыдыстарда сақтауға болмайтынын қалай түсiндiруге болады?

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕР. ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДIҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ АТОМДЫҚ МАССАСЫ.

№12-жұмыс. Мына сөйлемдердiң қайсысысында оттегi жай зат ретiнде сөз болады: а) Балық судағы оттегiмен тыныс алады. б) Оттегi көптеген минералдың құрамына енетiнiн жазыңдар.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№13-жұмыс. Төменде келтiрiлген заттардың iшiнен жай және күрделi заттарды терiп жазыңдар: тұз, су, темiр, бор, күкiрт, қант, графит, қола, гранит, азот, мыс. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№14-жұмыс. Шамамен азот молекуласының массасы криптон атомының массасынан неше есе артық екенiн жазыңдар.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. “Химиялық элемент” ұғымын пайдаланып, жай және күрделi заттарға анықтама берiңiздер.

2. Мына заттардың салыстырмалы атомдық массалары нешеге тең: оттегi, күкiрт, темiр.

ХИМИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫҢ НЕГIЗГI ТИПТЕРI

№101-жұмыс. Химиялық байланыс түзiлуiнiң үш жағдайын ажыратып жазыңдар. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№102-жұмыс. Мына заттар берiлген: CaF₂, F₂ , H₂S, N₂ әр қосылыстың атомдары арасындағы байланыстың типiн түсiндiрiңдер. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№103-жұмыс. Ионды және коваленттi байланыстың мәнiн нақтылы мысалдармен түсiндiр. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Коваленттi байланыс дегенiмiз не?

2. Коваленттi байланысты нешегi жiктейдi?

3. Ионды байланыстар дегенiмiз не?

4. Иондар дегенiмiз не?

Тексеру сұрағы:

1. Д.И.Менделеевтiң периодтық тұжырымдамасы.

2.Д. И. Менделеевтiң өмiрi.

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДIҢ ТЕРIС ЭЛЕКТРЛIГI

№98-жұмыс. Атомдары электрондарын оңай беретiн элементтердiң қасиеттерi қандай болатынын жазыңдар. __________________________________________________________________________________________________________________

№99-жұмыс. Атомдары электрондарды тез қосып алатын элементтердiң қасиеттерi . ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№100-жұмыс. 20-кестеге қарап, терiс электрлiгi көп элементтердi анықта. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Терiс электрлiк дегенiмiз не?

2. Химиялық реакциялар кезiнде электрондар қалай ығысады?

ЗАТТАР ҚҰРАМЫНЫҢ ТҰРАҚТЫЛЫҚ ЗАҢЫ.

№15-жұмыс. Химиялық қосылыстардың құрам тұрақтылық заңын ашқан кiм?

__________________________________________________________________________________________________________________

№16-жұмыс. Егер 8 г күкiрт 28 г темiрмен реакцияға түссе, неше грамм темiр сульфидi алынатынын есептеңдер.

Берiлгенi: Шешуi.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Заң қалай тұжырымдалады?

2.Химиялық қосылыстардың құрамы тұрақты бола ма?

ХИМИЯЛЫҚ ФОРМУЛАЛАР. САЛЫСТЫРМАЛЫ АТОМДЫҚ МАССА.

№17-жұмыс. Химиялық формуласы BaSO₄ барий сульфатын салыстырмалы молекулалық массасын есептеңдер.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№18-жұмыс. Мына формулалардың iшiнен индекстердi жазыңдар:

Na₃ PO₄, K₂O, Na₂O, Al₂O₃

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Химиялық формула дегенiмiз не?

2. Индекс және коэффициент дегенiмiз не?

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДIҢ ВАЛЕНТТIЛIГI .

ЭЛЕМЕНТТЕРДIҢ ВАЛЕНТТIЛIГIН ҚОСЫЛЫСТАРЫНЫҢ ФОРМУЛА БОЙЫНША АНЫҚТАУ.

№19-жұмыс. Формулалары: NH_3, PH₃, HCl, SiH₄, H₂S болып келетiн қосылыстардағы азот, фосфор, хлор, кремний, күкiрттiң валенттiлiктерi қандай болады?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№20-жұмыс. Мына элементтердiң сутегiмен қосылыстарының формулаларын жазыңдар: а) азот (III) ә) кремний (IҮ), б) күкiрт (II), бром (I).

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№21-жұмыс. Ауыспалы валенттi бар химиялық элементтердi жаз және валенттiлiгiн көрсет.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Изотоптар дегенiмiз не?

2.Химиялық элементтер дегенiмiз не?

3. Бiр орбиталда спиндерi қарама-қарсы қанша бола алады?

ПЕРИОДТЫҚ ЗАҢНЫҢ МАҢЫЗЫ.

Д.И. МЕНДЕЛЕЕВТIҢ ӨМIРI ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТI.

№93-жұмыс. Периодтық заң ашылуының ғылыми-практикалық маңызын жазыңдар. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№94-жұмыс. Атом құрылысының қазiргi жасалуында периодтық заңның ролi зор болды. Ал теория заңының қағидалары қандай? ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№95-жұмыс. Д.И.Менделеев қай жылы туылды? __________________________________________________________________________________________________________________

№96-жұмыс. Қандай тақырыпта диссертация қорғады, аса көрнектi еңбегi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№97-жұмыс. Не себептен Д.И.Менделеев университеттен кетуге мәжбүр болды? ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Топ дегенiмiз не?

2. Периодта және негiзгi топшаларда химиялық элементтердiң қасиеттерi қалай өзгередi?

АТОМНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

№88-жұмыс. Атомның центрiнде оң зарядталған ядросы барын тәжiрибе жүзiнде кiм және қай жылы анықтады? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№89-жұмыс. Радий және полоний қандай элементтер және оны ашқан кiм? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№90-жұмыс. Оттегiнiң изотоптарын жазыңдар. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№91-жұмыс. Энергетикалық деңгейлердi түсiндiрiңдер. Калий, көмiртегi, азот атомдары құрылысының схемасын сызыңдар. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№92-жұмыс. Энергетикалық деңгейдегi электрондардың максимал саны қанша болатынын жазыңдар.

№22-жұмыс. Валенттiлiк деген ұғымды ашқан кiм?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Валенттiлiк дегенiмiз не?

2. I, II валенттi элементтердi ата.

3. Формулалары бойынша элементтердiң валенттiлiгi қалай анықталады? Мысал келтiре отырып түсiндiр.

ЗАТ МАССАСЫНЫҢ САҚТАЛУ ЗАҢЫ.

№23-жұмыс. Масса сақталу заңын кiм және қалай ашты?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№24-жұмыс. Зат массасының сақталу заңын эксперимент жүзiнде тексеру суретiне қарап түсiндiрiңдер.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Ағылшынның атақты химигi Р. Больдың заттар массасының сақталу заңын ашудағы кемшiлiгi.

2. Бұл заңды қалай тұжырымдауға болады?

ХИМИЯЛЫҚ ТЕҢДЕУЛЕР.

№25-жұмыс. Элементтердiң валенттiлiгiн ескерiп, мына схема бойынша реакция теңдеулерiн құрыңдар:

L i +O₂ Ca+Cl₂

A l +S H₂+Cl₂

№26-жұмыс. Химиялық теңдеулер дегенiмiз не?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

Химиялық теңдеуiн қалай жүзеге асыруды мысал келтiре отырып түсiндiр.

ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАРДЫҢ ТИПТЕРI

№27-жұмыс. Химиялық реакциялардың типтерi.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№84-жұмыс. 9,6 моль берилий гидроксидiн қыздыра отырып, калий гидроксидiнiң артық мөлшердi әрекеттестiргенде неше грамм калий берилаты (K₂BeO₂) түзiлдi?

Берiлгенi : шешуi:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Ауыспалы элементтердiң оксидтерi мен гидоксидтерiнiң химиялық қасиеттерi қандай?

2. Нелiктен Д.И.Менделеев өзi ашқан заңды периодтық заң деп атады?

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДIҢ Д.И. МЕНДЕЛЕЕВ ЖАСАҒАН ПЕРИОДТЫҚ ЗАҢЫ.

№85-жұмыс. Период нешеге жiктеледi? __________________________________________________________________________________________________________________

№86-жұмыс. Период дегенiмiз не? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№87-жұмыс. Оттегi қосылыстарындағы жоғары валенттiлiгi неге сәйкес келетiнiн жазып, мысал келтiр. __________________________________________________________________________________________________________________

№79-жұмыс. Химиялық элементтердi жiктегенде қасиеттерi бойынша неше топтарға бiрiктiруге болады? __________________________________________________________________________________________________________________

№80-жұмыс. Мынадай схемалар берiлген. Жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерiн жазыңдар.

Z n(OH)₂ + HCl

Zn(OH)₂ +NaOH

Тексеру сұрағы:

1. Амфотерлi оксидтер дегенiмiз не?

2.Химиялық элементтердiң физикалық қасиеттерi.

3. Мырыш гидроксидi мен тұз қышқылы әрекеттескенде қандай тұз түзiледi? Теңдеуiн жазыңдар.

Д.И. МЕНДЕЛЕЕВТIҢ ПЕРИОДТЫҚ ЗАҢЫ.

№81-жұмыс. Периодтық заң ашылар кезде қанша элементтер белгiлi едi? __________________________________________________________________________________________________________________

№82-жұмыс. Элементтердi орналастыруда Д.И.Менделеев қандай қиыншылықтарға кезiктi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№83-жұмыс. Периодтық заңға анықтама берiңдер. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№28-жұмыс. Мынадай реакциялар: а) қосылу; ә) айырылу; нәтижесiнде мыс(II) оксидiнiң түзiлуiне мысал келтiр.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№29-жұмыс. Төмендегi сызбанұсқалардағы реакциялардың коэффициенттерiн тауып және олардың қай типке жататынын анықта:

а ) Al + Cl ₂ AlCl₃ б) Na₂O + P₂O₅ Na₃PO₄

в ) Cu SO₄+ Zn ZnSO₄+ Cu

Тексеру сұрағы:

1.Айырылу, қосылу реакциялары дегенiмiз не?

2.Орын басу реакциясы дегенiмiз не?

ОТТЕГIНIҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ.

ТАБИҒАТТА КЕЗДЕСУI. СУТЕГIН АЛУ.

№30-жұмыс. Жер қыртысында көп таралған элементтi жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№31-жұмыс. Оттегiнiң лабораторияда алыну әдiсi.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№32-жұмыс. Ең алғашқы рет оттегiнi ашқан кiм және қандай тәжiрибе арқылы алынды? __________________________________________________________________________________________________________________

№33-жұмыс. 25-суретке қарап, суды ығыстыру әдiсiн жазыңыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Катализатор дегенiмiз не?

2.Ауада таралған заттар.

3. Өнеркәсiпте оттегiнi қалай алады?

ОТТЕГIНIҢ ҚАСИЕТТЕРI.

№34-жұмыс. Тiрек-схема бойынша оттегiнiң физикалық қасиеттерiн жазыңдар.

И

Т

Д

H₂O

t =218⁰

№35-жұмыс. Оттегiнiң химиялық қасиеттерi.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№36-жұмыс. Оксидтер дегенiмiз не? Оған мысал келтiрiп жаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Мына схемалар берiлген. Химиялық теңдеулердi құрыңдар:

C a + … CaSO₄+ H₂

S O₃+ … CaSO₄

N aOH + … Na ₂SO₄ + H₂O

P ₂O₅ + … H₃PO₄

N ₂O₅ + … KNO₃

2.Орта тұздар дегенiмiз не? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Төменде схемалары берiлген теңдеулердi құрыңдар.

А ) Al₂O₃ Al₂(SO₄)₃ Al(OH)₃ Al₂O₃

Ә ) Fe₂ (SO₄)₃ Fe(OH)₃ Fe₂O₃ Fe₂(SO₄)₃

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДI ЖIКТЕУ

№78-жұмыс. Химиялық элементтердiң жiктелуi. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№74-жұмыс. Тұздар нешеге жiктеледi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№75-жұмыс. Тұздардың физикалық қасиеттерiн жазыңдар. __________________________________________________________________________________________________________________

№76-жұмыс. Тұздардың химиялық қасиеттерiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазыңдар. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№77-жұмыс. Сызбанұсқа бойынша тұздардың қолданылуын жаз.

қолданылуы

Тексеру сұрағы:

1.Жану дегенiмiз не?

2.Жану реакциялары дегенiмiз не?

3.темiр жанғанда нәтижесiнде қандай заттар түзiледi?

4. Оттегi кәдiмгi температурада едәуiр инерттi зат деп айтуға бола ма?

ОТТЕГIНIҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ.

ТАБИҒАТТА АЙНАЛЫМЫ.

№37-жұмыс.Оттегiнiң қолданылуын жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№38-жұмыс. Оттегiнiң табиғатта айналымы.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Жай және күрделi заттардың жануындағы ұқсастығы мен айырмашылығы.

2. Өнеркәсiпте оттегi не үшiн пайдаланылады?

ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАРДЫҢ ЖЫЛУ ЭФФЕКТIСI.

№39-жұмыс. Экзотермиялық реакцияға мысал келтiрiп жаз. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№40-жұмыс. Эндотермиялық реакцияға мысал келтiр.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№41-жұмыс. Термохимиялық теңдеулер дегенiмiз не? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№42-жұмыс. Тұрақты электр тогының әсерiнен судың айырылуы. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1.Эндо- және экзотермиялық реакциялар дегенiмiз не?

2.Химиялық теңдеулердiң термохимиялық теңдеулерден айырмашылығы.

ОТЫН ЖӘНЕ ОНЫ ЖАҒУ ТӘСIЛДЕРI.

№43-жұмыс. Отын түрлерi. __________________________________________________________________________________________________________________

№44-жұмыс. Өнеркәсiпте қатты отынды үздiксiз жұмыс iстейтiн пештердiң аты. __________________________________________________________________________________________________________________

№45-жұмыс. Ауаны ластанудан қорғау үшiн қандай шаралар жасау қажет?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Отынның сапасы қалай анықталады?

2. Мұнайдың өнiмдерi.

3. Отынның қандай түрлерi бар?

4. Газ күйiндегi отынның қатты отыннан қандай айырмашылығы бар?

Тексеру сұрағы:

1. Суда ерiмейтiн негiздердi қалай алады?

2.Суда ерiмейтiн негiздерге мысал келтiр.

3. Негiздердiң қолданылуы.

ҚЫШҚЫЛДАР.

№71-жұмыс. Қышқылдарды сутегi атомы бойынша нешеге жiктейдi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№72-жұмыс. Қышқылдардың химиялық қасиеттерiн сипаттайтын реакция теңдеулерiн жазыңдар. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№73-жұмыс. Жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерiн жазыңдар.

Z n + HNO₃

MgO +H₂SO₄

C uO +HNO₃

N a +HCl

Тексеру сұрағы:

2. Қышқылдарды оттегi атомы бойынша нешеге жiктеiдi?

3. Қышқылдардың физикалық қасиеттерiн сипаттаңдар.

№68-жұмыс. Оттегiнiң химиялық қасиеттерi. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

НЕГIЗДЕР.

№69-жұмыс. 53-суретке қарап, сөндiрiлген әктi қалай алатынын түсiндiрiп жазыңдар.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№70-жұмыс. 18 г калий гидорксидi бар ерiтiндiнi бейтараптауға жұмсалатын азот қышқылының массасын есептеңдер.

Берiлген: шешуi:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Лабораторияда	Өнеркәсiпте

СУТЕГIНIҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

№

ЖАЛПЫ СИПАТТАМА

46-жұмыс. Сутегiнiң жалпы сипаттамасы сызбанұсқасын толтыр.

№47-жұмыс. Сутегi табиғатта қандай түрде кездеседi?

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Жер қыртысында сутегiнiң массалық үлесi қанша?

2. Табиғи жанғыш газдың құрамына қандай заттар кiредi?

СУТЕГIНI АЛУ.

№48-жұмыс.Нәтижесiнде сутегi алынатын реакция теңдеулерiн төмендегi сызбанұсқаға толтыр.

№49-жұмыс. 41-суретке қарап, суды ығыстыру әдiсiмен сутегiн жинау әдiсiн жаз. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Магний, тұз және азот қышқылдарының ерiтiндiлермен әрекеттестiрiп, сутегiн алуға болады. Осы реакциялардың теңдеулерiн құрыңдар.

2.Активтi металдарға қандай элементтер жатады?

СУТЕГIНIҢ ҚАСИЕТТЕРI ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ.

№50-жұмыс. Сутегiнiң физикалық қасиеттерi.

__________________________________________________________________________________________________________________

№51-жұмыс.Сутегiнiң химиялық қасиеттерi. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№52-жұмыс. Сутегiнiң қолданылуы. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№64-жұмыс. Нәтижесiнде су және тұз түзiлетiн реакция теңдеулерiн жаз. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№65-жұмыс. Мыналардың: а) мырыш гидроксидi; б) темiр(II) гидроксидiнiң айырылу реакция теңдеулерiн жаз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Бейтараптану реакциясы дегенiмiз не?

2. Негiздердiң жiктелуi және өздерiңе таныс формулаларын жазыңдар.

ОКСИДТЕР.

№66-жұмыс.Оксидтердiң жiктелу сызбанұсқасын толтырыңдар.

оксидтер

мысалдар

№67-жұмыс. Оттегiнiң физикалық қасиеттерi. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

НЕГIЗДЕР.

№62-жұмыс. Негiздердiң жiктелу сызбанұсқасын толтырыңыздар.

негiздер

Мысалдар

№63-жұмыс. Мына кестенi толтырыңдар. Әр түрлi индикаторлар түсiнiң қышқылдар және сiлтiлер ерiтiндiлерi әсерiнен өзгеруi.

Индикатор	Ортадағы индикаторлардың түсi
	Қышқылдық	сiлтiлiк	Бейтарап

Тексеру сұрағы:

1. Не себептен сабын көпiршiгi ұшады?

2. Сутегiнiң мына оксидтерiмен а) барий оксидi; ә) алюминий оксидiмен химиялық реакция теңдеулерiн құрыңдар.

ҚЫШҚЫЛДАР.

№53-жұмыс. Қышқылдардың және қышқыл қалдықтарының формулаларын жазып, мына кестенi толтырыңдар.

Қышқылдың аты	Қышқылдың формуласы	Қышқыл қалдығы, оның валенттiлiгi

№54-жұмыс. Қышқылдардың химиялық қасиеттерiн cипаттайтын реакция теңдеулерiн жазып, нәтижесiнде түзiлген заттардың атын жазыңдар.

А) HCl +Na

Б ) H₂SO₄ + CaO

В) Қышқылдардың индикаторларға әсерi қандай?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Қышқылдар дегенiмiз не?

2.Индикаторлар дегенiмiз не?

ТҰЗДАР.

№55-жұмыс. Схемада көрсетiлген айналуларды жүзеге асыратын реакция теңдеулерiн құрыңдар.

Zn ZnO Zn(NO₃)₂

Zn Cl₂

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№56- жұмыс. Сұрақ белгiсi тұрған жерлерге тиiстi заттарды қойып, реакция теңдеулерiн жаз.

H Cl + ? FeCl₂ +H₂

M g +HNO₃ ? + H₂

N a₂O + ? NaCl + H₂O

Тексеру сұрағы:

1. Тұздар дегенiмiз не?

2. Тұздардың формулаларын құрастыруға 3 мысал келтiр.

СУ –ЕРIТКIШ . ЕРIТIНДI.

№57-жұмыс. 30-параграфты оқып, мынаған жауап берiңдер.

1. Ерiтiндiлер дегенiмiз не? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Заттарды нешеге жiктейдi? ____________________________________________________________________________________________________________

№58-жұмыс. Табиғаттағы су және оның әсерi. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№59-жұмыс. Судың физикалық қасиеттерi. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№60-жұмыс. Химиялық қасиеттерi. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№61-жұмыс. 9-схемаға қарап, су және ерiтiндiлердiң қолданылуын жаз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тексеру сұрағы:

1. Ауыз суын тазарту дегенiмiз не?

2. 26 г дистелденген суда 6 г тұз ерiтiлдi. Алынған ерiтiндiдегi ерiген заттың үлесiн процентпен есептеңдер.

3.Заттың массалық үлесi дегенiмiз не?

3. Синтез және анализ дегенiмiз не?