Ағзаның ішкі ортасы және оның маңызы. Лимфа. Лимфа айналымы және оның маңызы. Гомеостаз. Ағзаның ішкі ортасы: қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы.

1. Ағзаның ішкі ортасы деген не?

a) Асқорыту жүйесі
b) Тыныс алу жүйесі
c) Қан, лимфа және ұлпа сұйықтығы
d) Сүйек жүйесі
Жауабы: c) Қан, лимфа және ұлпа сұйықтығы

2. Лимфа деген не?

a) Қанның жасушалары
b) Қан құрамындағы плазма
c) Қанның сұйық бөлімі
d) Ұлпалардан түзілетін сұйықтық
Жауабы: d) Ұлпалардан түзілетін сұйықтық

3. Лимфа айналымының негізгі функциясы қандай?

a) Қанның қозғалысын қамтамасыз ету
b) Қалдық заттарды шығару
c) Қоректік заттарды тасымалдау және иммундық қорғау
d) Тыныс алу процесін реттеу
Жауабы: c) Қоректік заттарды тасымалдау және иммундық қорғау

4. Гомеостаз деген не?

a) Ағзадағы тепе-теңдікті сақтау
b) Жасушалардағы оттегіні тасымалдау
c) Тамақтану процесі
d) Ағзаның өсуі
Жауабы: a) Ағзадағы тепе-теңдікті сақтау

5. Ағзаның ішкі ортасына қайсысы жатпайды?

a) Қан
b) Лимфа
c) Асқорыту ферменттері
d) Ұлпа сұйықтығы
Жауабы: c) Асқорыту ферменттері

6. Лимфа айналымының негізгі элементі қандай?

a) Қантамырлары
b) Лимфоциттер
c) Лимфа тамырлары
d) Артериялар
Жауабы: c) Лимфа тамырлары

7. Қанның қандай қызметі лимфамен ортақ?

a) Иммундық қызмет
b) Гормондар тасымалдау
c) Оттегіні тасымалдау
d) Энергия өндіру
Жауабы: a) Иммундық қызмет

8. Ұлпа сұйықтығының негізгі қызметі қандай?

a) Қан жасушаларын қорғау
b) Жасушалар мен қан арасында зат алмасу
c) Ағзадан қалдықтарды шығару
d) Көмірқышқыл газын тасымалдау
Жауабы: b) Жасушалар мен қан арасында зат алмасу

9. Қан мен лимфаның қандай ортақ функциясы бар?

a) Қан айналымын реттеу
b) Жасушаларды оттегімен қамтамасыз ету
c) Иммундық қорғанысты қамтамасыз ету
d) Лимфа түйіндерін қорғау
Жауабы: c) Иммундық қорғанысты қамтамасыз ету

10. Гомеостаз не арқылы сақталады?

a) Иммундық жүйе
b) Зат алмасу процестері
c) Асқорыту
d) Лимфа айналымы
Жауабы: b) Зат алмасу процестері

11. Лимфоциттердің негізгі қызметі қандай?

a) Гормондарды тасымалдау
b) Ағзаны инфекциялардан қорғау
c) Оттегіні тасымалдау
d) Қан қысымын реттеу
Жауабы: b) Ағзаны инфекциялардан қорғау

12. Қанның құрамына не кіреді?

a) Тек плазма
b) Тек жасушалар
c) Плазма және жасушалар
d) Су және ақуыздар
Жауабы: c) Плазма және жасушалар

13. Ұлпа сұйықтығы қандай қызмет атқарады?

a) Жасушаларды қоректендіру
b) Тыныс алу жүйесін реттеу
c) Сүйектерді нығайту
d) Лимфоциттерді қорғау
Жауабы: a) Жасушаларды қоректендіру

14. Лимфа қайда түзіледі?

a) Жүректе
b) Қанның плазмасында
c) Ұлпаларда
d) Асқорыту жүйесінде
Жауабы: c) Ұлпаларда

15. Лимфа қандай жүйенің бір бөлігі болып табылады?

a) Тыныс алу жүйесі
b) Қан айналымы жүйесі
c) Асқорыту жүйесі
d) Лимфа жүйесі
Жауабы: d) Лимфа жүйесі

16. Лимфа түйіндерінің негізгі рөлі қандай?

a) Оттегіні тасымалдау
b) Иммундық жасушаларды сақтау және қорғау
c) Қан қысымын реттеу
d) Жасушаларды энергиямен қамтамасыз ету
Жауабы: b) Иммундық жасушаларды сақтау және қорғау

17. Қанның қай элементі оттегіні тасымалдайды?

a) Лимфоциттер
b) Эритроциттер
c) Лейкоциттер
d) Плазма
Жауабы: b) Эритроциттер

18. Лимфа қай бағытта қозғалады?

a) Тек жүрекке қарай
b) Тек жүректен алыс
c) Жүректен және жүрекке
d) Кездейсоқ бағытта
Жауабы: a) Тек жүрекке қарай

19. Гомеостаздың бұзылуы неге әкеледі?

a) Қалыпты қан қысымына
b) Ағза қызметінің бұзылуына
c) Тез өсуіне
d) Ас қорыту жүйесінің жақсаруына
Жауабы: b) Ағза қызметінің бұзылуына

20. Ұлпа сұйықтығы қанайналым жүйесінің қай бөлігіне қатысады?

a) Венаға
b) Лимфаға
c) Капиллярларға
d) Жүрекке
Жауабы: c) Капиллярларға

21. Лимфа жүйесінде қандай сұйықтық айналады?

a) Қан
b) Плазма
c) Лимфа
d) Сарысу
Жауабы: c) Лимфа

22. Қан плазмасы қандай қызмет атқарады?

a) Лимфаны тасымалдайды
b) Иммундық қорғаныс жасайды
c) Қан жасушаларын суспендеу
d) Сүйек құрылымын қамтамасыз етеді
Жауабы: c) Қан жасушаларын суспендеу

23. Лимфа айналымы жүйесінде қай орган ерекше рөл атқарады?

a) Жүрек
b) Лимфа түйіндері
c) Асқазан
d) Өкпе
Жауабы: b) Лимфа түйіндері

24. Лимфаның негізгі құрамы қандай?

a) Қант пен жасушалар
b) Тек ақуыздар
c) Плазма және лимфоциттер
d) Су және минералдар
Жауабы: c) Плазма және лимфоциттер

25. Лимфа жүйесінің қызметі неге маңызды?

a) Қан қысымын бақылауға
b) Ағзаны оттегімен қамтамасыз етуге
c) Иммундық жүйені қорғауға және сұйықтықтарды реттеуге
d) Асқорыту процесіне қатысуға
Жауабы: c) Иммундық жүйені қорғауға және сұйықтықтарды реттеуге

Қанның құрамы мен қызметі. Қан түйіршіктері: эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер. Плазма. Қанның қызметі: транспорттық, гомеостаздық, қорғаныштық.

1. Қанның негізгі қызметтерінің бірі қандай?

a) Оттегімен байыту
b) Тасымалдау, қорғаныштық, және гомеостазды сақтау
c) Жасушаларды бөлу
d) Қанның қоюлануы
Жауабы: b) Тасымалдау, қорғаныштық, және гомеостазды сақтау

2. Қанның құрамына не жатады?

a) Тек су
b) Тек жасушалар
c) Плазма және қан түйіршіктері
d) Ақуыздар мен көмірсулар
Жауабы: c) Плазма және қан түйіршіктері

3. Эритроциттердің негізгі қызметі қандай?

a) Иммундық қорғау
b) Қанның қоюлануын қамтамасыз ету
c) Оттегіні тасымалдау
d) Қанттың тасымалдануы
Жауабы: c) Оттегіні тасымалдау

4. Лейкоциттердің негізгі рөлі қандай?

a) Оттегі тасымалдау
b) Иммундық қорғаныс
c) Су тасымалдау
d) Плазма өндіру
Жауабы: b) Иммундық қорғаныс

5. Қанның қай элементі ұйығыштық қызмет атқарады?

a) Эритроциттер
b) Лейкоциттер
c) Тромбоциттер
d) Плазма
Жауабы: c) Тромбоциттер

6. Қан плазмасы қанша пайыз судан тұрады?

a) 20%
b) 55%
c) 90%
d) 75%
Жауабы: c) 90%

7. Қанның гомеостаздық қызметі неге бағытталған?

a) Температураны сақтау және pH деңгейін реттеу
b) Қант деңгейін төмендету
c) Жасушалардың бөлінуін арттыру
d) Ағзаны инфекциялардан қорғау
Жауабы: a) Температураны сақтау және pH деңгейін реттеу

8. Лейкоциттер қанның қандай бөлігіне жатады?

a) Қан жасушаларына
b) Плазмаға
c) Тек суға
d) Қанның ақуыздарына
Жауабы: a) Қан жасушаларына

9. Тромбоциттер қандай процеске қатысады?

a) Қанның ұюына
b) Қанның тасымалдануына
c) Иммундық жүйеге
d) Гормондардың өндірілуіне
Жауабы: a) Қанның ұюына

10. Қан плазмасының негізгі функциясы қандай?

a) Жасушаларды энергиямен қамтамасыз ету
b) Қоректік заттарды, гормондарды және қалдықтарды тасымалдау
c) Қанды қоюлату
d) Эритроциттерді бөлу
Жауабы: b) Қоректік заттарды, гормондарды және қалдықтарды тасымалдау

11. Қанның транспорттық қызметі қандай заттарды тасымалдайды?

a) Тек су мен тұздар
b) Оттегі, көмірқышқыл газ, қоректік заттар және қалдықтар
c) Тек ақуыздар мен көмірсулар
d) Лейкоциттер мен тромбоциттер
Жауабы: b) Оттегі, көмірқышқыл газ, қоректік заттар және қалдықтар

12. Эритроциттер қандай ақуызды тасымалдайды?

a) Альбумин
b) Гемоглобин
c) Фибриноген
d) Липидтер
Жауабы: b) Гемоглобин

13. Лейкоциттердің негізгі міндеті қандай?

a) Ағзаға қоректік заттарды жеткізу
b) Ағзаны инфекциялардан және бөгде денелерден қорғау
c) Қан қысымын арттыру
d) Тромбоциттерді бөлу
Жауабы: b) Ағзаны инфекциялардан және бөгде денелерден қорғау

14. Тромбоциттердің жетіспеушілігі неге әкеледі?

a) Қан қысымының төмендеуіне
b) Қанның ұйымауына
c) Иммундық жүйенің әлсізденуіне
d) Оттегі жетіспеушілігіне
Жауабы: b) Қанның ұйымауына

15. Плазманың құрамында қандай заттар бар?

a) Тек су
b) Ақуыздар, гормондар, ферменттер
c) Тек оттегі
d) Тек көмірқышқыл газ
Жауабы: b) Ақуыздар, гормондар, ферменттер

16. Эритроциттердің пішіні қандай?

a) Тік бұрышты
b) Дискі тәрізді
c) Жұлдыз тәрізді
d) Сфералық
Жауабы: b) Дискі тәрізді

17. Қанның қорғаныштық қызметі қандай жасушалар арқылы жүзеге асады?

a) Эритроциттер
b) Лейкоциттер
c) Тромбоциттер
d) Плазма
Жауабы: b) Лейкоциттер

18. Қанның ұюы кезінде қандай ақуыз маңызды рөл атқарады?

a) Альбумин
b) Фибриноген
c) Гемоглобин
d) Липидтер
Жауабы: b) Фибриноген

19. Эритроциттердің жетіспеушілігі қандай ауруға әкелуі мүмкін?

a) Лейкемия
b) Анемия
c) Тромбоцитопения
d) Сарғаю
Жауабы: b) Анемия

20. Қан плазмасының түсі қандай?

a) Қызыл
b) Сары
c) Ақ
d) Көк
Жауабы: b) Сары

21. Қанның құрамындағы оттегіні не тасымалдайды?

a) Лейкоциттер
b) Тромбоциттер
c) Эритроциттер
d) Плазма
Жауабы: c) Эритроциттер

22. Лейкоциттердің түрлеріне қайсысы жатады?

a) Нейтрофилдер, лимфоциттер, моноциттер
b) Эритроциттер мен тромбоциттер
c) Альбумин мен фибриноген
d) Тек тромбоциттер
Жауабы: a) Нейтрофилдер, лимфоциттер, моноциттер

23. Қанның жалпы көлеміндегі плазманың үлесі қанша?

a) 10%
b) 25%
c) 55%
d) 70%
Жауабы: c) 55%

24. Эритроциттер қанша уақыт өмір сүреді?

a) 120 күн
b) 30 күн
c) 1 жыл
d) 60 күн
Жауабы: a) 120 күн

25. Қанның қай компоненті инфекциямен күресуге көмектеседі?

a) Плазма
b) Лейкоциттер
c) Эритроциттер
d) Тромбоциттер
Жауабы: b) Лейкоциттер

Иммунитет. Гуморальдық және жасушалық иммунитет.

Лейкоциттер. Эритроциттер.

1. Иммунитет дегеніміз не?

a) Ағзаның қоректену процесі
b) Ағзаның қорғаныш жүйесі
c) Ағзаның қан айналымы жүйесі
d) Ағзаның жылу реттеу процесі
Жауабы: b) Ағзаның қорғаныш жүйесі

2. Қай лейкоцит түрі антиденелерді өндіреді?

a) Нейтрофилдер
b) Лимфоциттер
c) Моноциттер
d) Эритроциттер
Жауабы: b) Лимфоциттер

3. Иммунитеттің қай түрі инфекцияларға қарсы антидене жасауға байланысты?

a) Жасушалық иммунитет
b) Гуморальдық иммунитет
c) Тромбоцитарлық иммунитет
d) Плазмалық иммунитет
Жауабы: b) Гуморальдық иммунитет

4. Жасушалық иммунитеттің негізгі қызметі қандай?

a) Антиденелерді өндіру
b) Вирустарды жою
c) Инфекцияларды тасымалдау
d) Қоректік заттарды тасымалдау
Жауабы: b) Вирустарды жою

5. Лейкоциттер не үшін қажет?

a) Қан айналымын реттеу үшін
b) Оттегі тасымалдау үшін
c) Инфекциялардан қорғау үшін
d) Қанның ұюын қамтамасыз ету үшін
Жауабы: c) Инфекциялардан қорғау үшін

6. Эритроциттер қандай функция атқарады?

a) Иммундық қорғаныс
b) Қоректік заттарды тасымалдау
c) Оттегі мен көмірқышқыл газын тасымалдау
d) Қанның ұюын қамтамасыз ету
Жауабы: c) Оттегі мен көмірқышқыл газын тасымалдау

7. Гуморальдық иммунитет қандай жасушаларға негізделген?

a) Эритроциттер
b) Т-лимфоциттер
c) B-лимфоциттер
d) Моноциттер
Жауабы: c) B-лимфоциттер

8. Қандай иммундық жасуша антигендерді тани алады?

a) Тромбоциттер
b) Эритроциттер
c) Лейкоциттер
d) Глюкоза
Жауабы: c) Лейкоциттер

9. Жасушалық иммунитет қайда жүзеге асады?

a) Қан плазмасында
b) Жасуша ішінде
c) Лимфа жүйесінде
d) Асқорыту жүйесінде
Жауабы: b) Жасуша ішінде

10. Лейкоциттер қандай процесс арқылы патогендерді жояды?

a) Фагоцитоз
b) Диффузия
c) Тасымалдау
d) Секреция
Жауабы: a) Фагоцитоз

11. Эритроциттердің негізгі қызметі қандай?

a) Қан қысымын реттеу
b) Иммундық жүйені қорғау
c) Оттегіні тасымалдау
d) Жасуша бөлінуін реттеу
Жауабы: c) Оттегіні тасымалдау

12. Қандай жасушалар тікелей инфекцияға қарсы күреседі?

a) B-лимфоциттер
b) Т-лимфоциттер
c) Эритроциттер
d) Тромбоциттер
Жауабы: b) Т-лимфоциттер

13. Лейкоциттер қайда өндіріледі?

a) Бауырда
b) Миокарда
c) Сүйек кемігінде
d) Бүйректе
Жауабы: c) Сүйек кемігінде

14. Гуморальдық иммунитет қандай механизм арқылы әрекет етеді?

a) Антиденелерді бөліп шығару арқылы
b) Жасушалық қорғаныс арқылы
c) Қан ұю арқылы
d) Тері арқылы
Жауабы: a) Антиденелерді бөліп шығару арқылы

15. Жасушалық иммунитеттің негізгі қызметі қандай?

a) Вакцинация жасау
b) Вирустар мен бактерияларды жою
c) Эритроциттерді өндіру
d) Плазманы жасау
Жауабы: b) Вирустар мен бактерияларды жою

16. Лейкоциттердің ең көп таралған түрі қандай?

a) Нейтрофилдер
b) Эозинофилдер
c) Моноциттер
d) Базофилдер
Жауабы: a) Нейтрофилдер

17. Т-лимфоциттер қандай процесс арқылы патогендерді жояды?

a) Плазмолиз
b) Антигендермен байланыстыру
c) Тікелей шабуыл
d) Секреция
Жауабы: c) Тікелей шабуыл

18. Қанның құрамындағы қанша пайызды эритроциттер құрайды?

a) 55%
b) 45%
c) 60%
d) 10%
Жауабы: b) 45%

19. Иммунитеттің қандай түрі туа біткен болып табылады?

a) Арнайы иммунитет
b) Гуморальдық иммунитет
c) Туа біткен иммунитет
d) Жасушалық иммунитет
Жауабы: c) Туа біткен иммунитет

20. Лейкоциттер қанның қандай құрамдас бөлігі?

a) Қан плазмасы
b) Қан түйіршіктері
c) Ақуыздар
d) Оттегі тасымалдаушы жасушалар
Жауабы: b) Қан түйіршіктері

21. Эритроциттер неге қызыл түсті?

a) Олардың құрамында темір бар
b) Олар антидене бөледі
c) Олар ұйығыштық қасиетке ие
d) Олар плазманы тасымалдайды
Жауабы: a) Олардың құрамында темір бар

22. Антигендер дегеніміз не?

a) Қан жасушалары
b) Патогендерге қарсы иммундық жауапты қоздыратын заттар
c) Қанның оттегі тасымалдаушылары
d) Гормондар
Жауабы: b) Патогендерге қарсы иммундық жауапты қоздыратын заттар

23. Эритроциттер қандай ақуызды тасымалдайды?

a) Гемоглобин
b) Лимфоциттер
c) Альбумин
d) Фибриноген
Жауабы: a) Гемоглобин

24. Гуморальдық және жасушалық иммунитеттің айырмашылығы неде?

a) Гуморальдық антиденелермен, жасушалық жасушалармен әрекет етеді
b) Екеуі де бірдей механизм арқылы әрекет етеді
c) Гуморальдық тек қана лимфаға әсер етеді
d) Жасушалық тек қана инфекцияларды бейтараптайды
Жауабы: a) Гуморальдық антиденелермен, жасушалық жасушалармен әрекет етеді

25. Лейкоциттердің қызметі қандай?

a) Қанды қоюлату
b) Қорғаныс механизмдерін жүзеге асыру
c) Гемоглобинді тасымалдау
d) Плазманы өндіру
Жауабы: b) Қорғаныс механизмдерін жүзеге асыру

Жұқпалы аурулар және олардың алдын алу: амебалық қантышқақ, фитофтороз, оба, күл, лейшмания, герпес

1. Жұқпалы аурулар дегеніміз не?

a) Қан айналымы жүйесінің аурулары
b) Ағзаға жұқпалы қоздырғыштардың түсуі нәтижесінде дамитын аурулар
c) Асқорыту жүйесінің аурулары
d) Жүйке жүйесінің аурулары
Жауабы: b) Ағзаға жұқпалы қоздырғыштардың түсуі нәтижесінде дамитын аурулар

2. Қандай ауру амебалық дизентерия (қантышқақ) деп аталады?

a) Бактериялық ауру
b) Вирустық ауру
c) Паразиттік ауру
d) Генетикалық ауру
Жауабы: c) Паразиттік ауру

3. Амебалық қантышқақ қандай жолмен жұғады?

a) Жұқтырылған тағам және су арқылы
b) Ауа-тамшы жолымен
c) Жәндіктер арқылы
d) Тұқымқуалаушылық жолымен
Жауабы: a) Жұқтырылған тағам және су арқылы

4. Фитофтороз қандай организмдерге әсер етеді?

a) Адамдар
b) Жануарлар
c) Өсімдіктер
d) Құстар
Жауабы: c) Өсімдіктер

5. Фитофтороздың негізгі белгілері қандай?

a) Жапырақтардың түсінің өзгеруі
b) Қанның ұюы
c) Терідегі бөртпелер
d) Өсімдіктердің бойының өсуі
Жауабы: a) Жапырақтардың түсінің өзгеруі

6. Оба ауруының негізгі қоздырғышы?

a) Бактериялар
b) Вирустар
c) Паразиттер
d) Генетикалық мутациялар
Жауабы: a) Бактериялар

7. Оба ауруы қандай жолмен таралады?

a) Ауа-тамшы жолы
b) Жәндіктер арқылы (мысалы, бүргелер)
c) Тағам арқылы
d) Сумен
Жауабы: b) Жәндіктер арқылы (мысалы, бүргелер)

8. Күл ауруы қандай қоздырғыштан туындайды?

a) Бактериялар
b) Вирустар
c) Саңырауқұлақтар
d) Паразиттер
Жауабы: a) Бактериялар

9. Күлдің алдын алу үшін не қолданылады?

a) Вакцинация
b) Антибиотиктер
c) Жеке гигиена
d) Күнделікті жаттығу
Жауабы: a) Вакцинация

10. Лейшмания қандай жолмен жұғады?

a) Ауа-тамшы жолымен
b) Масалардың шағуы арқылы
c) Тағам арқылы
d) Сумен
Жауабы: b) Масалардың шағуы арқылы

11. Лейшманияның негізгі белгілері қандай?

a) Теріде жаралардың пайда болуы
b) Бас ауруы
c) Асқазанның бұзылуы
d) Терідегі ісіну
Жауабы: a) Теріде жаралардың пайда болуы

12. Герпес қандай вирустық ауру түрі?

a) ДНҚ-вирустар тобына жатады
b) РНҚ-вирустар тобына жатады
c) Бактериялық инфекция
d) Паразиттік инфекция
Жауабы: a) ДНҚ-вирустар тобына жатады

13. Герпестің негізгі таралу жолы қандай?

a) Жұқтырылған адаммен тікелей байланыс
b) Судың ластануы
c) Жәндіктер арқылы
d) Вакцина арқылы
Жауабы: a) Жұқтырылған адаммен тікелей байланыс

14. Амебалық қантышқақтың алдын алу үшін қандай шаралар қажет?

a) Антибиотиктер қабылдау
b) Таза су ішу
c) Жеке гигиена сақтау
d) Вакцинация жасау
Жауабы: b) Таза су ішу, c) Жеке гигиена сақтау

15. Фитофторозды бақылау үшін қандай әдіс қолданылады?

a) Өсімдіктерді дұрыс суару
b) Химиялық препараттарды қолдану
c) Құстармен күрес
d) Өсімдіктерді жиі кесу
Жауабы: b) Химиялық препараттарды қолдану

16. Оба ауруының негізгі белгілері қандай?

a) Жоғары температура және лимфа түйіндерінің ісінуі
b) Асқазанның бұзылуы
c) Бауырдың қабынуы
d) Құлақтың ауруы
Жауабы: a) Жоғары температура және лимфа түйіндерінің ісінуі

17. Күлдің негізгі белгілері?

a) Тамақ ауруы және жұтқыншақта ақ қабаттардың пайда болуы
b) Асқазанның бұзылуы
c) Бас ауруы
d) Қанның ұюы
Жауабы: a) Тамақ ауруы және жұтқыншақта ақ қабаттардың пайда болуы

18. Лейшманияның алдын алу шаралары қандай?

a) Масалардың шағуынан қорғану
b) Вакцина алу
c) Суды қайнатып ішу
d) Жеке гигиена сақтау
Жауабы: a) Масалардың шағуынан қорғану

19. Герпестің қайталануының себебі қандай?

a) Вирустың ағзада ұйықтап жатуы
b) Жаңа инфекция
c) Жарақаттар
d) Қан қысымының төмендеуі
Жауабы: a) Вирустың ағзада ұйықтап жатуы

20. Қандай ауру фитофторозбен байланысты?

a) Қызамық
b) Өсімдіктердің саңырауқұлақтық ауруы
c) Грипп
d) Лепра
Жауабы: b) Өсімдіктердің саңырауқұлақтық ауруы

21. Амебалық қантышқақтың негізгі қоздырғышы?

a) Вирустар
b) Амебалар
c) Бактериялар
d) Генетикалық мутациялар
Жауабы: b) Амебалар

22. Фитофтороз қайда жиі кездеседі?

a) Жануарларда
b) Картоп және томат өсімдіктерінде
c) Адамдарда
d) Суда
Жауабы: b) Картоп және томат өсімдіктерінде

23. Күл ауруының алдын алу үшін не істеу керек?

a) Вакцинация алу
b) Медицина қызметкерлерінің тексеруі
c) Антибиотиктерді қабылдау
d) Қоректік заттарды көбейту
Жауабы: a) Вакцинация алу

24. Оба ауруының алдын алуда қандай шара маңызды?

a) Жәндіктермен күресу
b) Вирусқа қарсы препараттар қабылдау
c) Қоректік диета сақтау
d) Күн сайынғы жаттығулар
Жауабы: a) Жәндіктермен күресу

25. Герпеске қарсы қандай ем шарасы бар?

a) Вирусқа қарсы препараттар
b) Антибиотиктер
c) Жараны таңу
d) Қан ауыстыру
Жауабы: a) Вирусқа қарсы препараттар

Иммунитет. Иммунитеттің түрлері: туа пайда болған және жүре пайда болған иммунитет. Екпенің (вакцина) түрлері және оның жасанды иммунитетті қалыптастырудағы маңызы. Жұқпалы аурулардың алдын алу

1. Иммунитет дегеніміз не?

a) Ағзаның қорғаныс қабілеті
b) Асқорыту жүйесі
c) Жүйке жүйесінің бөлігі
d) Қан айналымының қызметі
Жауабы: a) Ағзаның қорғаныс қабілеті

2. Иммунитеттің негізгі қызметі қандай?

a) Ағзаның өсуін қадағалау
b) Жұқпалы ауруларға қарсы қорғаныс
c) Оттегі тасымалдау
d) Қоректік заттарды сіңіру
Жауабы: b) Жұқпалы ауруларға қарсы қорғаныс

3. Туа пайда болған иммунитет дегеніміз не?

a) Адам өмірінде кейін пайда болатын иммунитет
b) Туғаннан бастап болатын қорғаныс
c) Вакцинация арқылы қалыптасатын иммунитет
d) Аурудан кейін пайда болатын иммунитет
Жауабы: b) Туғаннан бастап болатын қорғаныс

4. Жүре пайда болған иммунитет қалай қалыптасады?

a) Ген арқылы
b) Аурумен күресу арқылы
c) Қан арқылы беріледі
d) Ағзада табиғи түрде пайда болады
Жауабы: b) Аурумен күресу арқылы

5. Вакцинацияның мақсаты қандай?

a) Ағзаны өсіру
b) Жұқпалы аурулардың алдын алу
c) Асқорыту процесін жақсарту
d) Жүрек қызметін күшейту
Жауабы: b) Жұқпалы аурулардың алдын алу

6. Қандай иммунитет вакцинация арқылы қалыптасады?

a) Табиғи иммунитет
b) Жасанды иммунитет
c) Генетикалық иммунитет
d) Туа пайда болған иммунитет
Жауабы: b) Жасанды иммунитет

7. Вакцинаның құрамында не болады?

a) Тірі қоздырғыштар
b) Әлсіретілген немесе өлі микробтар
c) Генетикалық ақпарат
d) Қоректік заттар
Жауабы: b) Әлсіретілген немесе өлі микробтар

8. Туа пайда болған иммунитеттің ерекшелігі қандай?

a) Вакцинация арқылы пайда болады
b) Тек ересек адамдарда болады
c) Барлық тірі организмдерде кездеседі
d) Аурудан кейін ғана қалыптасады
Жауабы: c) Барлық тірі организмдерде кездеседі

9. Жасанды иммунитетті қалыптастыру үшін қандай әдіс қолданылады?

a) Емдік шөптер қолдану
b) Физикалық жаттығу
c) Вакцинация
d) Таза су ішу
Жауабы: c) Вакцинация

10. Жұқпалы аурулардың алдын алу үшін не қажет?

a) Вакцина салу
b) Жақсы тамақтану
c) Таза ауада жүру
d) Антибиотиктер ішу
Жауабы: a) Вакцина салу

11. Вакцина салынғаннан кейін иммунитет қалай жұмыс істейді?

a) Қан қысымы төмендейді
b) Вакцина қоздырғыштарын есте сақтап, олармен күреседі
c) Ағза вирусқа қарсы әрекет етуді тоқтатады
d) Иммунитет әлсірейді
Жауабы: b) Вакцина қоздырғыштарын есте сақтап, олармен күреседі

12. Жұқпалы ауруларға қарсы вакцинация қандай мақсатта жасалады?

a) Ағзаның иммунитетін төмендету
b) Аурудың таралуын болдырмау
c) Ағзаның салмағын арттыру
d) Қан айналымын жақсарту
Жауабы: b) Аурудың таралуын болдырмау

13. Иммунитеттің қандай түрі аурудан кейін пайда болады?

a) Жасанды иммунитет
b) Жүре пайда болған иммунитет
c) Табиғи иммунитет
d) Туа пайда болған иммунитет
Жауабы: b) Жүре пайда болған иммунитет

14. Гуморальдық иммунитеттің ерекшелігі қандай?

a) Қандағы антиденелер арқылы жүзеге асады
b) Тері арқылы қорғайды
c) Жасуша қабырғасын бұзады
d) Ағзаны жылытады
Жауабы: a) Қандағы антиденелер арқылы жүзеге асады

15. Жасушалық иммунитет қалай жұмыс істейді?

a) Жасушалардың бөлінуін тоқтатады
b) Вирустар мен бактерияларды жояды
c) Қан қысымын төмендетеді
d) Ағзадағы тұздардың мөлшерін бақылайды
Жауабы: b) Вирустар мен бактерияларды жояды

16. Вакцинаның қандай түрі бар?

a) Тек қана тірі вирус
b) Өлі және әлсіретілген қоздырғыштар
c) Антиденелер
d) Вирустық емес
Жауабы: b) Өлі және әлсіретілген қоздырғыштар

17. Вакцинация арқылы пайда болған иммунитеттің маңызы қандай?

a) Ағзаны әлсіретеді
b) Ағзаның жұқпалы ауруларға қарсы төзімділігін күшейтеді
c) Қоректік заттарды сіңіреді
d) Ағзадағы суды көбейтеді
Жауабы: b) Ағзаның жұқпалы ауруларға қарсы төзімділігін күшейтеді

18. Жұқпалы аурулардың таралуын болдырмау үшін не істеу керек?

a) Жеке гигиенаны сақтау
b) Антибиотиктер қабылдау
c) Суықта жүріп жаттығу
d) Тек су ішу
Жауабы: a) Жеке гигиенаны сақтау

19. Қандай иммунитет түрі тұқым қуалау арқылы беріледі?

a) Жасанды иммунитет
b) Туа пайда болған иммунитет
c) Жүре пайда болған иммунитет
d) Вакциналық иммунитет
Жауабы: b) Туа пайда болған иммунитет

20. Антиденелер қай жерде түзіледі?

a) Лейкоциттерде
b) Эритроциттерде
c) Қан сарысуында
d) Асқазанда
Жауабы: a) Лейкоциттерде

21. Жұқпалы ауруларға қарсы вакцина қашан енгізіледі?

a) Ауру басталғаннан кейін
b) Аурудан алдын алу үшін
c) Аурудан кейін
d) Жұқпалы ауруларды емдеу үшін
Жауабы: b) Аурудан алдын алу үшін

22. Иммунитеттің қандай түрі ағзада ауруға қарсы тұра алмайды?

a) Жасанды иммунитет
b) Табиғи иммунитет
c) Әлсіреген иммунитет
d) Жүре пайда болған иммунитет
Жауабы: c) Әлсіреген иммунитет

23. Гуморальдық иммунитетте қандай элементтер маңызды?

a) Лимфоциттер
b) Т-лимфоциттер
c) Антиденелер
d) Қан плазмасы
Жауабы: c) Антиденелер

24. Жасушалық иммунитеттің негізгі мақсаты қандай?

a) Қан айналымын қамтамасыз ету
b) Вирустарды тікелей жою
c) Қан қысымын бақылау
d) Асқорыту процесін жақсарту
Жауабы: b) Вирустарды тікелей жою

25. Вакцинациядан кейін қандай иммунитет қалыптасады?

a) Табиғи иммунитет
b) Туа пайда болған иммунитет
c) Жасанды иммунитет
d) Жүйке жүйесінің иммунитеті
Жауабы: c) Жасанды иммунитет

Қан топтары және оны құю. Резус фактор

1. Қан топтары неден тұрады?

a) Тек плазмадан
b) Эритроциттер мен плазмадан
c) Лейкоциттер мен тромбоциттерден
d) Эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер мен плазмадан
Жауабы: d) Эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер мен плазмадан

2. Адамның қан топтары неше түрге бөлінеді?

a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
Жауабы: c) 4

3. Қан топтарының атаулары қандай?

a) A, B, AB, O
b) I, II, III, IV
c) A, B, C, D
d) I, II, III, IV, V
Жауабы: a) A, B, AB, O

4. А қан тобының антигені қандай?

a) A антигені
b) B антигені
c) AB антигені
d) O антигені
Жауабы: a) A антигені

5. B қан тобының антигені қандай?

a) A антигені
b) B антигені
c) AB антигені
d) O антигені
Жауабы: b) B антигені

6. AB қан тобының ерекшелігі неде?

a) Тек A антигені бар
b) Тек B антигені бар
c) A және B антигендері бар
d) Антигендері жоқ
Жауабы: c) A және B антигендері бар

7. O қан тобының ерекшелігі неде?

a) A және B антигендері бар
b) Антигендері жоқ
c) Тек A антигені бар
d) Тек B антигені бар
Жауабы: b) Антигендері жоқ

8. Резус факторы не?

a) Қанның түсі
b) Эритроциттердің бетінде болатын антиген
c) Плазманың құрамындағы зат
d) Тромбоциттердің функциясы
Жауабы: b) Эритроциттердің бетінде болатын антиген

9. Резус факторы қандай белгілермен белгіленеді?

a) Rh+ және Rh-
b) + және -
c) A және B
d) I және II
Жауабы: a) Rh+ және Rh-

10. Rh+ қан тобының ерекшелігі неде?

a) Резус факторы жоқ
b) Резус факторы бар
c) Тек A антигені бар
d) Тек B антигені бар
Жауабы: b) Резус факторы бар

11. Rh- қан тобының ерекшелігі неде?

a) Резус факторы жоқ
b) Резус факторы бар
c) Тек A антигені бар
d) Тек B антигені бар
Жауабы: a) Резус факторы жоқ

12. Қан құю кезінде не ескеріледі?

a) Тек қан тобы
b) Тек резус факторы
c) Қан тобы мен резус факторы
d) Тек адамның жасы
Жауабы: c) Қан тобы мен резус факторы

13. A қан тобына қандай қан топтары құюға болады?

a) Тек A
b) A және O
c) A, B, AB
d) Барлық қан топтары
Жауабы: b) A және O

14. B қан тобына қандай қан топтары құюға болады?

a) Тек B
b) B және O
c) A, B, AB
d) Барлық қан топтары
Жауабы: b) B және O

15. AB қан тобына қандай қан топтары құюға болады?

a) Тек AB
b) A, B, AB, O
c) A және O
d) B және O
Жауабы: b) A, B, AB, O

16. O қан тобына қандай қан топтары құюға болады?

a) Тек O
b) O, A, B
c) A, B, AB
d) Тек A және B
Жауабы: a) Тек O

17. Қан құю кезінде адамға зиян тигізетін жағдай қандай?

a) Қан топтары сәйкес келмегенде
b) Резус фактор сәйкес келмегенде
c) Екі жағдай да
d) Тек резус фактор сәйкес келмегенде
Жауабы: c) Екі жағдай да

18. Жүктілік кезінде Rh- ананың Rh+ баласы болғанда қандай қауіп туындайды?

a) Жоғары қан қысымы
b) Иммундық реакция
c) Тек жүктіліктің тоқтауы
d) Жұқпалы аурулар
Жауабы: b) Иммундық реакция

19. Резус фактор мен қан топтарының айырмашылығы неде?

a) Резус факторы тек Rh+ және Rh-
b) Қан топтары A, B, AB, O болып бөлінеді
c) Екі фактор да эритроциттермен байланысты
d) Барлық жауаптар дұрыс
Жауабы: d) Барлық жауаптар дұрыс

20. Резус факторы қайдан келеді?

a) Тек ата-анадан
b) Тек қоршаған ортадан
c) Генетикалық түрде
d) Тек тамақтану арқылы
Жауабы: c) Генетикалық түрде

21. Жүктілік кезінде Rh- ананың резус факторы жағынан қарсыласуынан не болады?

a) Дені сау бала туылады
b) Балада гемолитикалық ауру болуы мүмкін
c) Тек жүктіліктің мерзімі өзгермейді
d) Бала туылмайды
Жауабы: b) Балада гемолитикалық ауру болуы мүмкін

22. Резус факторы бар адамдар қан топтары қандай?

a) Тек A
b) A, B, AB, O
c) Тек B
d) Тек AB
Жауабы: b) A, B, AB, O

23. Резус факторы жоқ адамдар қан топтары қандай?

a) Тек O
b) A, B, AB
c) A, B, O
d) AB, O
Жауабы: c) A, B, O

24. Жұқпалы аурулардың алдын алу үшін қан топтарын білу не үшін маңызды?

a) Тек қан құю үшін
b) Иммундық реакцияларды болжау үшін
c) Тек дәрі-дәрмектерді таңдау үшін
d) Тек тамақтану үшін
Жауабы: b) Иммундық реакцияларды болжау үшін

25. Қан топтарының адам денсаулығына әсері қандай?

a) Тек тамақтану
b) Ауруларға бейімділікті анықтау
c) Тек спорттық белсенділік
d) Денсаулықтың жалпы жағдайы
Жауабы: b) Ауруларға бейімділікті анықтау

Буылтық құрттардың (жауын құрт), ұлулардың, буынаяқтылардың және омыртқалылардың жүрегі және қантамырларының құрылысы мен қызметі. Адамның қанайналым жүйесі.

1. Буылтық құрттардың жүрегі қалай орналасқан?

a) Жүрек біреу
b) Жүрек бірнеше сегментте
c) Жүрек жоқ
d) Жүрек тек басында
Жауабы: b) Жүрек бірнеше сегментте

2. Жауын құрттардың қанайналым жүйесі қандай?

a) Ашық
b) Жабық
c) Тек лимфа жүйесі
d) Тек қан жүйесі
Жауабы: b) Жабық

3. Ұлулардың жүрегі қайда орналасқан?

a) Кеуде қуысында
b) Іш қуысында
c) Артқы жағында
d) Жоғарғы бөлігінде
Жауабы: b) Іш қуысында

4. Буынаяқтылардың жүрегі қандай?

a) Тек бір камералы
b) Көп камералы
c) Жүрек жоқ
d) Тек екі камералы
Жауабы: b) Көп камералы

5. Омыртқалылардың жүрегінің негізгі қызметі неде?

a) Азықтандыру
b) Тасымалдау
c) Қорғаныш
d) Тек қоректену
Жауабы: b) Тасымалдау

6. Адамның жүрегі неше камерадан тұрады?

a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
Жауабы: c) 4

7. Адамның жүрегінде қандай камералар бар?

a) Жоғарғы және төменгі камералар
b) Левый, правый предсердие и желудочек
c) Артериалды және венозды
d) Жүрекшелер мен қарыншалар
Жауабы: d) Жүрекшелер мен қарыншалар

8. Адамның қанайналым жүйесі қалай аталады?

a) Ашық қанайналым жүйесі
b) Жабық қанайналым жүйесі
c) Лимфа жүйесі
d) Тек қана венозды
Жауабы: b) Жабық қанайналым жүйесі

9. Буылтық құрттардағы қан айналымы қалай жүреді?

a) Артерия арқылы
b) Венозды арқылы
c) Лимфа жүйесі арқылы
d) Ішкі органдар арқылы
Жауабы: a) Артерия арқылы

10. Жауын құрттарының қан құрамында қандай компонент бар?

a) Тек плазма
b) Эритроциттер мен лейкоциттер
c) Тек лейкоциттер
d) Тек тромбоциттер
Жауабы: b) Эритроциттер мен лейкоциттер

11. Ұлулардағы қанайналым жүйесі қалай жұмыс істейді?

a) Тек венозды
b) Ашық жүйе
c) Жабық жүйе
d) Тек артериялы
Жауабы: b) Ашық жүйе

12. Буынаяқтыларда қанайналымның қандай түрі бар?

a) Ашық
b) Жабық
c) Тек венозды
d) Тек артериялы
Жауабы: a) Ашық

13. Омыртқалыларда қанның негізгі компоненті қандай?

a) Плазма
b) Тромбоциттер
c) Лейкоциттер
d) Эритроциттер
Жауабы: a) Плазма

14. Адамның жүрегіндегі қанның бағытталуы қалай?

a) Жүрекшеден қарыншаларға
b) Тек қарыншалар арқылы
c) Артериялар мен веналар арқылы
d) Тек веналар арқылы
Жауабы: a) Жүрекшеден қарыншаларға

15. Адамның қанайналым жүйесінің негізгі қызметтері қандай?

a) Тасымалдау және қоректену
b) Тасымалдау және оттегін жеткізу
c) Тек қоректену
d) Тек тыныс алу
Жауабы: b) Тасымалдау және оттегін жеткізу

16. Жүрек соғысының жиілігі неге байланысты?

a) Тек физикалық белсенділік
b) Күннің уақытына
c) Тек тамақтануға
d) Жасқа, денсаулыққа, физикалық белсенділікке
Жауабы: d) Жасқа, денсаулыққа, физикалық белсенділікке

17. Артериялар мен веналардың айырмашылығы неде?

a) Тек артерияларда қан бар
b) Артериялар оттегін жеткізеді, веналар - көмірқышқыл газды
c) Веналар тек оттегін жеткізеді
d) Артериялар тек көмірқышқыл газды жеткізеді
Жауабы: b) Артериялар оттегін жеткізеді, веналар - көмірқышқыл газды

18. Адамның қанайналым жүйесінде қан қалай қозғалады?

a) Тек салқын ауада
b) Тек дене температурасына байланысты
c) Жүрек соғысы арқылы
d) Тек физикалық белсенділік кезінде
Жауабы: c) Жүрек соғысы арқылы

19. Омыртқалылардың қанайналым жүйесі қандай?

a) Ашық
b) Жабық
c) Тек венозды
d) Тек артериялы
Жауабы: b) Жабық

20. Жүрек қандай мүшеден тұрады?

a) Тек бұлшық ет
b) Эпителий және бұлшық ет
c) Эпителий, бұлшық ет және дәнекер тін
d) Тек дәнекер тін
Жауабы: c) Эпителий, бұлшық ет және дәнекер тін

21. Адамның қанайналым жүйесіндегі ең үлкен артерия қандай?

a) Кіші артерия
b) Өкпе артериясы
c) Кеуде артериясы
d) Аорта
Жауабы: d) Аорта

22. Лейкоциттер қандай қызмет атқарады?

a) Қанның сұйықтығын қамтамасыз ету
b) Иммундық жауапты қамтамасыз ету
c) Тек оттегін тасымалдау
d) Азықтандыру
Жауабы: b) Иммундық жауапты қамтамасыз ету

23. Адамның қанайналым жүйесіндегі қанның рөлі неде?

a) Тек қоректену
b) Оттегі мен қоректік заттарды тасымалдау
c) Тек газ алмасу
d) Тек дене температурасын реттеу
Жауабы: b) Оттегі мен қоректік заттарды тасымалдау

24. Адамның жүрегіндегі қанның айналымы нешеге бөлінеді?

a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
Жауабы: b) 2

25. Адамның қанайналым жүйесінің ауруларының себептері қандай?

a) Тек тұқым қуалайтын аурулар
b) Тек физикалық белсенділік
c) Тұқым қуалайтын ауруларға бейімділік, салауатты өмір салтын дұрыс ұстанбау
d) Тек тамақтану
Жауабы: c) Тұқым қуалайтын ауруларға бейімділік, салауатты өмір салтын дұрыс ұстанбау

Қантамырлар жүйесінің түрлері және қан айналым шеңбері

1. Қантамырлар жүйесі қанның қандай жолмен қозғалуына жауап береді?

A) Тыныс алу

B) Қан айналым

C) Ас қорыту

D) Зат алмасу
Жауап: B) Қан айналым

2. Қандай қантамыр оттегімен байытылған қанды жүректен денеге жеткізеді?

A) Веналар

B) Артериялар

C) Капиллярлар

D) Лимфа тамырлары
Жауап: B) Артериялар

3. Қан айналымының қай шеңбері өкпеге барып, көмірқышқыл газынан тазартылған қанны шығаруға жауапты?

A) Үлкен айналым шеңбері

B) Кіші айналым шеңбері

C) Лимфатикалық айналым

D) Ас қорыту айналымы
Жауап: B) Кіші айналым шеңбері

4. Веналар қанның қай типін тасымалдайды?

A) Оттегімен байытылған

B) Оттегісіз

C) Көмірқышқыл газымен байытылған

D) А және С
Жауап: D) А және С

5. Капиллярлар қандай қызмет атқарады?

A) Қанның тасымалдануы

B) Газ алмасу

C) Лимфа өндірісі

D) Қан қысымын басқару
Жауап: B) Газ алмасу

6. Артериялардың қабырғасы неге жуан болады?

A) Оттегінің артықшылығына

B) Жүрек қысымына төзімді болу үшін

C) Лимфаны өткізу үшін

D) Қанның тамырлармен таралуына
Жауап: B) Жүрек қысымына төзімді болу үшін

7. Кіші айналым шеңберінде қан қайда ағады?

A) Жүректен органдарға

B) Жүректен өкпеге

C) Өкпеден жүрекке

D) Барлық жауаптар дұрыс
Жауап: B) Жүректен өкпеге

8. Веналардың қабырғасында қандай құрылым болады?

A) Клапандар

B) Жуан бұлшық ет қабаты

C) Эндотелий

D) Тек қабырға
Жауап: A) Клапандар

9. Адамның қан айналым жүйесі қандай типтегі қан айналымын қамтиды?

A) Тек кіші

B) Тек үлкен

C) Үлкен және кіші

D) Лимфатикалық
Жауап: C) Үлкен және кіші

10. Қан айналым жүйесінің қызметі не?

A) Қоректік заттар мен газдарды тасымалдау

B) Қорғау

C) Гомеостазды сақтау

D) Барлығы
Жауап: D) Барлығы

11. Артериялар мен веналар арасындағы негізгі айырмашылық неде?

A) Жуан қабырға

B) Жіңішке қабырға

C) Клапандар

D) Капиллярлар
Жауап: C) Клапандар

12. Артериялар мен веналардың қайсысы газ алмасу жүргізеді?

A) Артериялар

B) Веналар

C) Капиллярлар

D) Лимфа тамырлары
Жауап: C) Капиллярлар

13. Капиллярлардың диаметрі қанша?

A) 1-2 мкм

B) 10-15 мкм

C) 5-10 см

D) 1 см
Жауап: A) 1-2 мкм

14. Жүректен денеге оттегінің жеткізілуі қаншалықты маңызды?

A) Маңызды емес

B) Тек балықтарға қажет

C) Дене функцияларын сақтау үшін маңызды

D) Тек жүрекке қажет
Жауап: C) Дене функцияларын сақтау үшін маңызды

15. Артерия мен венаның арасында қандай құрылым бар?

A) Капиллярлар

B) Лимфа тамырлары

C) Лейкоциттер

D) Эритроциттер
Жауап: A) Капиллярлар

16. Қан айналымы не үшін қажет?

A) Тек тамақтану үшін

B) Организмнің денсаулығын сақтау үшін

C) Тек тыныс алу үшін

D) Тек тамақ пен газ алмасу үшін
Жауап: B) Организмнің денсаулығын сақтау үшін

17. Тұқым қуалайтын аурулар қан айналымына қалай әсер етеді?

A) Тек артерияларға

B) Тек веналарға

C) Қанның сапасына әсер етеді

D) Бәріне әсер етеді
Жауап: C) Қанның сапасына әсер етеді

18. Жүрек қан айналымының қандай бөлігіне жатпайды?

A) Артериялық

B) Веноздық

C) Капиллярлық

D) Лимфатикалық
Жауап: D) Лимфатикалық

19. Артериялардың жұмыс істеу механизмі қандай?

A) Лимфаны өткізу

B) Оттегіні жеткізу

C) Қанның кері ағуын болдырмау

D) Қан қысымын төмендету
Жауап: B) Оттегіні жеткізу

20. Кіші айналым шеңберінің негізгі функциясы не?

A) Қанның оттегін беруі

B) Газ алмасу

C) Тек қоректік заттарды тасымалдау

D) Тек көмірқышқыл газын тасымалдау
Жауап: B) Газ алмасу

21. Адам денесінде қанның қандай мөлшері бар?

A) 1-2 литр

B) 3-4 литр

C) 4-6 литр

D) 7-8 литр
Жауап: C) 4-6 литр

22. Қан айналымында қанның тасымалдануы қандай маңызды элементтерді қамтиды?

A) Оттегі мен қоректік заттар

B) Тек қоректік заттар

C) Тек оттегі

D) Тек көмірқышқыл газын
Жауап: A) Оттегі мен қоректік заттар

23. Қанның құрамында қандай элементтер бар?

A) Лейкоциттер мен тромбоциттер

B) Эритроциттер мен плазма

C) Тек плазма

D) А және B
Жауап: D) А және B

24. Жүректің қызметі не?

A) Оттегіні өндіру

B) Қанның қозғалысын басқару

C) Тек тамақтану

D) Тек тыныс алу
Жауап: B) Қанның қозғалысын басқару

25. Қан айналымы организмнің қандай аспектілерін реттеуге көмектеседі?

A) Тек температура

B) Тек газ алмасу

C) Гомеостаз

D) Тек қоректік заттар
Жауап: C) Гомеостаз

Альвеола мен қан арасындағы газ алмасу.

1. Альвеолалардың негізгі қызметі қандай?

a) Оттегіні тасымалдау
b) Газ алмасу
c) Қан айналымын қамтамасыз ету
d) Қоректік заттарды сіңіру
Жауабы: b) Газ алмасу

2. Альвеолалардағы газ алмасу қандай процесс арқылы жүреді?

a) Осмос
b) Диффузия
c) Конвекция
d) Сублимация
Жауабы: b) Диффузия

3. Қанның альвеолалардан оттегін алуы кезінде не болады?

a) Көмірқышқыл газы альвеолаларға өтеді
b) Оттегі қанға өтеді
c) Қан ауаны сіңіреді
d) Альвеолалар тозады
Жауабы: b) Оттегі қанға өтеді

4. Тыныс алудың минуттық көлемі дегеніміз не?

a) Бір минут ішінде қанға өтетін газ көлемі
b) Бір минут ішінде тыныс алатын оттегінің көлемі
c) Бір минут ішінде ауа мен көмірқышқыл газын алмастыру көлемі
d) Бір минут ішінде шығарылатын ауа көлемі
Жауабы: c) Бір минут ішінде ауа мен көмірқышқыл газын алмастыру көлемі

5. Тыныс алудың минуттық көлемі қалай есептеледі?

a) Тыныс алу жиілігі × бір тыныс алудың көлемі
b) Тыныс алу жиілігі / бір тыныс алудың көлемі
c) Тыныс алу жиілігі + бір тыныс алудың көлемі
d) Тыныс алу жиілігі - бір тыныс алудың көлемі
Жауабы: a) Тыныс алу жиілігі × бір тыныс алудың көлемі

6. Физикалық дамыған адамдардың өкпесінің тіршілік сыйымдылығы қалай өзгереді?

a) Төмендейді
b) Өзгермейді
c) Артады
d) Жоғарлайды, бірақ тұрақты
Жауабы: c) Артады

7. Ер адамдар мен әйелдердің өкпесінің тіршілік сыйымдылығы арасындағы айырмашылық неде?

a) Ер адамдардың сыйымдылығы көбінесе жоғары
b) Әйелдердің сыйымдылығы көбінесе жоғары
c) Екеуі де бірдей
d) Әйелдер тек оттегін сіңіреді
Жауабы: a) Ер адамдардың сыйымдылығы көбінесе жоғары

8. Альвеолалардағы газ алмасу үшін не қажет?

a) Оттегі мен көмірқышқыл газының концентрация градиенті
b) Тек оттегі
c) Тек көмірқышқыл газы
d) Күн сәулесі
Жауабы: a) Оттегі мен көмірқышқыл газының концентрация градиенті

9. Альвеолалардың қабырғаларының құрылымы қандай?

a) Қалың және тығыз
b) Жұқа және желатин тәрізді
c) Жұқа және ылғалды
d) Тым қатты
Жауабы: c) Жұқа және ылғалды

10. Альвеолаларда газ алмасу кезінде қандай газдар өтеді?

a) Оттегі мен көмірқышқыл газы
b) Оттегі мен азот
c) Көмірқышқыл газы мен водород
d) Көмірқышқыл газы мен метан
Жауабы: a) Оттегі мен көмірқышқыл газы

11. Тыныс алу жиілігі дегеніміз не?

a) Бір минут ішінде терең тыныс алу саны
b) Бір минут ішінде тыныс алу мен тыныс шығарудың саны
c) Бір минут ішінде тыныс алатын ауа көлемі
d) Тек тыныс шығарудың саны
Жауабы: b) Бір минут ішінде тыныс алу мен тыныс шығарудың саны

12. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы неше түрлі компоненттен тұрады?

a) Бір
b) Екі
c) Үш
d) Төрт
Жауабы: c) Үш

13. Әр түрлі жастағы адамдардың өкпесінің тіршілік сыйымдылығы қалай өзгереді?

a) Жас адамдарда жоғары, қарт адамдарда төмен
b) Қарт адамдарда жоғары, жас адамдарда төмен
c) Жас адамдарда және қарт адамдарда бірдей
d) Жас адамдарда және қарт адамдарда бірдей, бірақ жынысқа байланысты
Жауабы: a) Жас адамдарда жоғары, қарт адамдарда төмен

14. Адамдардың физикалық дамуы неге әсер етеді?

a) Тек тағамға
b) Тек спортқа
c) Тыныс алу көлемі мен тіршілік сыйымдылығына
d) Тек тұқым қуалаушылыққа
Жауабы: c) Тыныс алу көлемі мен тіршілік сыйымдылығына

15. Тыныс алу мен газ алмасу арасындағы айырмашылық неде?

a) Тыныс алу — бұл газды сіңіру, газ алмасу — бұл қан мен альвеолалар арасындағы процесс
b) Екеуі бірдей
c) Тыныс алу — бұл газ алмасу, газ алмасу — бұл тыныс алу
d) Тыныс алу — бұл ауа сіңіру, газ алмасу — тек шығару
Жауабы: a) Тыныс алу — бұл газды сіңіру, газ алмасу — бұл қан мен альвеолалар арасындағы процесс

16. Физикалық белсенділік кезінде тыныс алудың минуттық көлемі неге артады?

a) Оттегі қажеттілігі артады
b) Газ алмасу тоқтайды
c) Көмірқышқыл газының қажеті жоқ
d) Тыныс алу көлемі қысқарады
Жауабы: a) Оттегі қажеттілігі артады

17. Газ алмасу процесінде көмірқышқыл газы неге шығарылады?

a) Альвеолалардан қанға
b) Қаннан альвеолаларға
c) Жүректен альвеолаларға
d) Альвеолалардан ауаға
Жауабы: b) Қаннан альвеолаларға

18. Альвеолалардағы оттегінің концентрациясы неге байланысты?

a) Тек ауа температурасына
b) Ауадағы оттегі мөлшеріне
c) Адамдардың жынысына
d) Тек судың мөлшеріне
Жауабы: b) Ауадағы оттегі мөлшеріне

19. Адамның өкпесінің тіршілік сыйымдылығы жастан қалай өзгереді?

a) Жас кезінде артады, қартайғанда төмендейді
b) Тек жоғары болады
c) Тек төмен болады
d) Жас кезінде төмендейді, қартайғанда артады
Жауабы: a) Жас кезінде артады, қартайғанда төмендейді

20. Тыныс алудың минуттық көлемі адамда неше литрге дейін артуы мүмкін?

a) 5-10 литр
b) 10-15 литр
c) 20-30 литр
d) 30-40 литр
Жауабы: c) 20-30 литр

21. Тыныс алудың көлемі неше литрге дейін жетеді?

a) 0,5 литр
b) 1 литр
c) 2,5 литр
d) 3,5 литр
Жауабы: a) 0,5 литр

22. Оттегінің қанға көшуі қалай жүзеге асады?

a) Ауа арқылы
b) Альвеолалар арқылы
c) Мүшелер арқылы
d) Артериялар арқылы
Жауабы: b) Альвеолалар арқылы

23. Альвеолалардың функциясын атқаратын құрылымдардың қандай маңызды ерекшелігі бар?

a) Олардың үлкен көлемі
b) Жұқа қабырғалары
c) Олардың көптігі
d) Олардың қаттылығы
Жауабы: b) Жұқа қабырғалары

24. Тыныс алу кезінде не болады?

a) Ауа тек кіреді
b) Ауа тек шығады
c) Ауа кіреді және шығады
d) Ауа толығымен сіңіріледі
Жауабы: c) Ауа кіреді және шығады

25. Адам организмі үшін альвеолалардағы газ алмасудың маңызы неде?

a) Тек энергия өндіру үшін
b) Тек ағзаның тыныс алуын қамтамасыз ету үшін
c) Ағзаның оттегімен қамтамасыз етуі мен көмірқышқыл газынан тазартылуы үшін
d) Ағзаның тек қоректік заттармен қамтамасыз етуі үшін
Жауабы: c) Ағзаның оттегімен қамтамасыз етуі мен көмірқышқыл газынан тазартылуы үшін

Тыныс алу және тыныс шығару механизмідері.

1. Тыныс алу процесі не үшін қажет?

   • A) Қанның құрамын өзгерту үшін

   • B) Энергия өндіру үшін

   • C) Зат алмасу үшін

   • D) Барлық жауаптар дұрыс
     Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

2. Тыныс алу жүйесінің негізгі органы қандай?

   • A) Жүрек

   • B) Бүйрек

   • C) Өкпе

   • D) Асқазан
     Жауап: C) Өкпе

3. Тыныс алу кезінде қандай газ организмге енеді?

   • A) Көмірқышқыл газы

   • B) Оттегі

   • C) Азот

   • D) Аргон
     Жауап: B) Оттегі

4. Тыныс шығару процесі кезінде қандай газ бөлінеді?

   • A) Оттегі

   • B) Көмірқышқыл газы

   • C) Нитроген

   • D) Аргон
     Жауап: B) Көмірқышқыл газы

5. Тыныс алу механизміне қатысатын негізгі бұлшық еттер қандай?

   • A) Кеуде бұлшық еттері

   • B) Диафрагма

   • C) Артқы бұлшық еттері

   • D) Бет бұлшық еттері
     Жауап: B) Диафрагма

6. Тыныс алу кезінде диафрагма қандай бағытта қозғалады?

   • A) Жоғары

   • B) Төмен

   • C) Сыртқа

   • D) Ішке
     Жауап: B) Төмен

7. Тыныс алу процесінде өкпе қандай қызмет атқарады?

   • A) Оттегіні сіңіру

   • B) Қанның қышқылдығын өзгерту

   • C) Тек көмірқышқыл газын шығару

   • D) Тек оттегіні шығару
     Жауап: A) Оттегіні сіңіру

8. Тыныс алу кезінде кеуде қуысында қандай өзгерістер болады?

   • A) Қуыс көлемі артады

   • B) Қуыс көлемі кішірейеді

   • C) Қуыс мөлшері өзгермейді

   • D) Сұйықтық мөлшері артады
     Жауап: A) Қуыс көлемі артады

9. Тыныс алу циклының бірінші кезеңі қандай?

   • A) Тыныс шығару

   • B) Тыныс алу

   • C) Оттегін сіңіру

   • D) Газ алмасу
     Жауап: B) Тыныс алу

10. Тыныс шығару механизмінде кеуде қуысын қандай бұлшық еттер қысқартады?

    • A) Диафрагма

    • B) Қабырға бұлшық еттері

    • C) Бет бұлшық еттері

    • D) Артқы бұлшық еттері
      Жауап: B) Қабырға бұлшық еттері

11. Тыныс алу кезінде қанның қандай бөлімі газ алмасу үшін жауап береді?

    • A) Артериялар

    • B) Веналар

    • C) Капиллярлар

    • D) Лимфа тамырлары
      Жауап: C) Капиллярлар

12. Тыныс алу қаншалықты жиі болуы мүмкін?

    • A) 5-10 минут

    • B) 12-20 рет минутына

    • C) 30-40 рет минутына

    • D) 1-2 рет минутына
      Жауап: B) 12-20 рет минутына

13. Тыныс алу мен тыныс шығарудың орташа көлемі қандай?

    • A) 250 мл

    • B) 500 мл

    • C) 750 мл

    • D) 1000 мл
      Жауап: B) 500 мл

14. Шылым шегу өкпенің қандай аспектілеріне әсер етеді?

    • A) Оттегіні сіңіру

    • B) Көмірқышқыл газын шығару

    • C) Тыныс алу механизмі

    • D) Барлық жауаптар дұрыс
      Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

15. Адамның тыныс алу жүйесінде қанның оттегін сіңіруі қандай қабатта жүреді?

    • A) Эпителий

    • B) Альвеолярлық қабат

    • C) Диафрагма

    • D) Тек өкпеде
      Жауап: B) Альвеолярлық қабат

16. Альвеолалар қанмен қаншалықты жақсы байланысады?

    • A) Жоғары

    • B) Төмен

    • C) Орташа

    • D) Сұйықтықпен
      Жауап: A) Жоғары

17. Тыныс алу механизміне әсер ететін факторлар қандай?

    • A) Физикалық белсенділік

    • B) Эмоционалдық күй

    • C) Температура

    • D) Барлық жауаптар дұрыс
      Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

18. Жүректің қызметі тыныс алу процесіне қалай әсер етеді?

    • A) Оттегі тасымалын жақсартады

    • B) Көмірқышқыл газын арттырады

    • C) Тек қанның қысымын өзгерту

    • D) Тек қуатты арттырады
      Жауап: A) Оттегі тасымалын жақсартады

19. Тыныс алу процесінде альвеолалар не істейді?

    • A) Оттегіні шығарады

    • B) Газ алмасу жүргізеді

    • C) Көмірқышқыл газын сіңіреді

    • D) Тек энергия өндіреді
      Жауап: B) Газ алмасу жүргізеді

20. Кейбір аурулар (мысалы, астма) тыныс алу механизмін қалай әсер етеді?

    • A) Тыныс алуды жеңілдетеді

    • B) Тыныс алуды қиындатады

    • C) Тыныс шығаруды күшейтеді

    • D) Тыныс алу механизміне әсер етпейді
      Жауап: B) Тыныс алуды қиындатады

21. Тыныс алу мен тыныс шығарудың арасындағы уақыт қандай?

    • A) Тыныс алу бір минутта

    • B) Тыныс шығару үш минутта

    • C) Тыныс алу мен тыныс шығару тең

    • D) Тыныс алу ұзақ, тыныс шығару қысқа
      Жауап: C) Тыныс алу мен тыныс шығару тең

22. Диафрагманың қызметі қандай?

    • A) Оттегіні шығару

    • B) Тыныс алу кезінде қуыс көлемін ұлғайту

    • C) Тек көмірқышқыл газын сіңіру

    • D) Тек қанның айналымын қамтамасыз ету
      Жауап: B) Тыныс алу кезінде қуыс көлемін ұлғайту

23. Тыныс алу механизміне қандай аурулар әсер етуі мүмкін?

    • A) Тек инфекция

    • B) Тек аллергия

    • C) Кез келген респираторлық ауру

    • D) Тек созылмалы аурулар
      Жауап: C) Кез келген респираторлық ауру

24. Тыныс алу процесінің нәтижесінде қанның құрамында не өзгереді?

    • A) Оттегінің мөлшері артады

    • B) Көмірқышқыл газының мөлшері артады

    • C) Оттегі мен көмірқышқыл газын бөлмейді

    • D) А және B
      Жауап: A) Оттегінің мөлшері артады

25. Адамның тыныс алу жиілігі жастан және физикалық күйден қалай өзгереді?

    • A) Тек жастан

    • B) Тек физикалық күйден

    • C) Екеуінен де

    • D) Өзгермейді
      Жауап: C) Екеуінен де

Өкпе жқмысының көрсеткіштері. Тыныс алу гигиенасы

1. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы неше литр?

   • A) 3-5 литр

   • B) 5-7 литр

   • C) 1-3 литр

   • D) 7-10 литр
     Жауап: A) 3-5 литр

2. Өкпенің жұмысын бағалау үшін қандай көрсеткіштер пайдаланылады?

   • A) Тыныс алу жиілігі

   • B) Тіршілік сыйымдылығы

   • C) Витальды сыйымдылық

   • D) Барлық жауаптар дұрыс
     Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

3. Тыныс алу жиілігі дегеніміз не?

   • A) Бір минутта қанша тыныс алатыны

   • B) Бір тыныс алу циклының ұзақтығы

   • C) Бір минутта қанша өкпеге ауа кіреді

   • D) Бір минутта қанша ауа шығарылады
     Жауап: A) Бір минутта қанша тыныс алатыны

4. Тыныс алудың орташа жиілігі қандай?

   • A) 8-12 рет минутына

   • B) 12-20 рет минутына

   • C) 20-30 рет минутына

   • D) 30-40 рет минутына
     Жауап: B) 12-20 рет минутына

5. Гигиеналық тыныс алу дегеніміз не?

   • A) Денсаулықты сақтау үшін дұрыс тыныс алу

   • B) Тыныс алуды тоқтату

   • C) Тек спортшыларға арналған тыныс алу

   • D) Жиі шылым шегу
     Жауап: A) Денсаулықты сақтау үшін дұрыс тыныс алу

6. Тыныс алу гигиенасына не кіреді?

   • A) Ауа сапасы

   • B) Температура мен ылғалдылық

   • C) Дұрыс тамақтану

   • D) Барлық жауаптар дұрыс
     Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

7. Таза ауада тыныс алу қандай пайда әкеледі?

   • A) Денсаулықты нашарлатады

   • B) Иммунитетті нығайтады

   • C) Тек демалуға көмектеседі

   • D) Уақытты жоғалту
     Жауап: B) Иммунитетті нығайтады

8. Шылым шегу өкпеге қалай әсер етеді?

   • A) Жақсартады

   • B) Зиян тигізеді

   • C) Ешқандай әсер етпейді

   • D) Тек кейбір адамдарға зиян
     Жауап: B) Зиян тигізеді

9. Тыныс алу гигиенасының негізгі принципі неде?

   • A) Ауа өткізгіштерді қолдану

   • B) Дұрыс тыныс алу жаттығулары

   • C) Ауаның ластануы

   • D) Ауада ылғалдылықтың болмауы
     Жауап: B) Дұрыс тыныс алу жаттығулары

10. Физикалық белсенділік кезінде өкпе жұмысының көрсеткіштері қалай өзгереді?

    • A) Артады

    • B) Кішірейеді

    • C) Өзгермейді

    • D) Тек демалыста
      Жауап: A) Артады

11. Ауаның құрамында қанша пайыз оттегі бар?

    • A) 10%

    • B) 21%

    • C) 30%

    • D) 50%
      Жауап: B) 21%

12. Салқын ауада тыныс алу қалай әсер етеді?

    • A) Жақсарады

    • B) Нашарлатады

    • C) Өзгеріссіз

    • D) Күйдіреді
      Жауап: A) Жақсарады

13. Шаңды ауада тыныс алу қандай ауруларды тудыруы мүмкін?

    • A) Астма

    • B) Грипп

    • C) Сұйықтық жетіспеушілігі

    • D) Тек тұмау
      Жауап: A) Астма

14. Ауаның ылғалдылығы өкпе жұмысына қалай әсер етеді?

    • A) Позитивті әсер етеді

    • B) Негативті әсер етеді

    • C) Ешқандай әсер етпейді

    • D) Тек ылғалды ауа
      Жауап: A) Позитивті әсер етеді

15. Тыныс алу кезінде өкпенің кеңеюі қандай бұлшық еттердің әсерінен болады?

    • A) Диафрагма

    • B) Тек қабырға бұлшық еттері

    • C) Бет бұлшық еттері

    • D) Артқы бұлшық еттері
      Жауап: A) Диафрагма

16. Адамның өкпе жұмысының тиімділігін қалай бағалауға болады?

    • A) Салмақпен

    • B) Тыныс алу көрсеткіштерімен

    • C) Физикалық белсенділікпен

    • D) Тек тамақтанумен
      Жауап: B) Тыныс алу көрсеткіштерімен

17. Тыныс алу гигиенасының құрамына не кіреді?

    • A) Ауа тазарту

    • B) Спортпен шұғылдану

    • C) Таза тағам

    • D) Барлық жауаптар дұрыс
      Жауап: D) Барлық жауаптар дұрыс

18. Адамның өкпесіндегі газ алмасу қайда жүреді?

    • A) Альвеолаларда

    • B) Тек ауа жолдарында

    • C) Тек қантамырларда

    • D) Асқазанда
      Жауап: A) Альвеолаларда

19. Жылы ауада тыныс алу қандай артықшылықтар береді?

    • A) Жақсы оттегінің сіңуі

    • B) Тек демалуға мүмкіндік

    • C) Тек салмақ жоғалту

    • D) Негізі жоқ
      Жауап: A) Жақсы оттегінің сіңуі

20. Қанның оттегін тасымалдауындағы рөлі қандай?

    • A) Эритроциттер

    • B) Лейкоциттер

    • C) Тромбоциттер

    • D) Плазма
      Жауап: A) Эритроциттер

21. Шылым шегудің өкпе жұмысына әсер ету механизмі неде?

    • A) Диафрагманы мықты етеді

    • B) Альвеолаларды зақымдайды

    • C) Жақсартады

    • D) Ешқандай әсер етпейді
      Жауап: B) Альвеолаларды зақымдайды

22. Ауаның ластануы тыныс алу жолдарына қандай әсер етеді?

    • A) Аурулардың пайда болуы

    • B) Денсаулықты нығайту

    • C) Тек стресс тудырады

    • D) Негізі жоқ
      Жауап: A) Аурулардың пайда болуы

23. Таза ауада серуендеу не үшін пайдалы?

    • A) Стресті азайту

    • B) Тек оттегіні сіңіру

    • C) Дене салмағын жоғалту

    • D) Ешқандай әсер етпейді
      Жауап: A) Стресті азайту

24. Тыныс алу гигиенасы бойынша ауа температурасы қандай болу керек?

    • A) 0 °C

    • B) 20-24 °C

    • C) 30 °C

    • D) 40 °C
      Жауап: B) 20-24 °C

25. Тыныс алу гигиенасының ұстанымдарын бұзу салдары қандай?

    • A) Денсаулықтың нашарлауы

    • B) Денсаулықтың жақсаруы

    • C) Негізі жоқ

    • D) Тек стресстің пайда болуы
      Жауап: A) Денсаулықтың нашарлауы