Функционалдық
сауаттылыққа
Тақырып: Бүйрек қызметіне әсер ететін
факторлар
Өмірлік жағдаят:
Айдос – 7-сынып оқушысы. Ол белсенді спортпен айналысып, үнемі
денсаулығын жақсарту жолдарын іздейді. Алайда соңғы кезде Айдос
өзін әлсіз сезініп, шаршағыш болып кетті. Дәрігерге барған кезде,
оған дұрыс тамақтанбау мен суды жеткіліксіз мөлшерде ішу бүйрек
қызметіне әсер етуі мүмкін екенін айтты. Дәрігердің айтуынша, егер
Айдос бүйрекке зиянды әдеттерден бас тартпаса, болашақта оның
денсаулығына қауіп төнуі мүмкін.
Жағдайды түсіну үшін
тапсырма:
Айдосқа бүйрек қызметін жақсарту және денсаулығын қалпына келтіру
үшін қандай әдеттерден бас тарту және қандай әрекеттерді енгізу
қажет екенін анықтап, оған кеңес беріңіз. Берілген тапсырмалар
арқылы бүйрекке қандай факторлар әсер ететінін және олардың пайдасы
мен зиянын ажыратып көріңіз.
Тапсырмалар:
-
Себеп-салдарды анықтау:
-
Бүйрек қызметіне қандай
факторлар әсер етеді? Мысалы, су ішу мөлшері, тұзды тағамдарды
шамадан тыс қолдану, жаттығу, дұрыс тамақтану, стресстер,
дәрі-дәрмектерді пайдалану т.б.
-
Айдос өз бүйрек қызметін
жақсарту үшін не істеуі керек? Оған қандай кеңес беруге
болады?
-
Шешім
қабылдау:
-
"Иә" және "Жоқ" жауаптарын
таңдау:
№
|
Мәлімдеме
|
«Иә»
|
«Жоқ»
|
1
|
Айдосқа күніне 2 литрден кем
су ішу ұсынылады.
|
|
|
2
|
Тұзды тағамдарды шамадан тыс
қолдану бүйрекке зиян тигізуі мүмкін.
|
|
|
3
|
Дене жаттығулары бүйрек
денсаулығына оң әсер етеді.
|
|
|
4
|
Газдалған және тәтті
сусындарды көп мөлшерде ішу бүйрекке пайдалы.
|
|
|
-
Дұрыс
және бұрыс факторларды топтастыру:
Факторлар:
Жауап
үлгісі:
-
Пайдалы факторлар: Күніне 2 литр су ішу,
жаттығулар, стрессті азайту.
-
Зиянды
факторлар: Тұзды тағамдар, газды
сусындар, майлы тағамдар.
-
Сөйлемдер
құрастыру:
Дескрипторлар:
-
Оқушы
бүйрек қызметіне әсер ететін факторларды анықтайды және
талдайды.
-
Әр фактордың бүйрекке пайдасы
мен зиянын түсіндіреді.
-
Мәлімдемелерді «Иә» және «Жоқ»
жауаптарымен дұрыс сәйкестендіреді.
-
Пайдалы және зиянды әдеттерді
топтастырады.
-
Өмірлік жағдаятқа байланысты
дұрыс шешім қабылдауға кеңес береді.
Кері
байланыс:
-
Жауаптарыңыздан бүйрек қызметіне әсер ететін факторларды
нақты түсінетініңіз көрініп тұр.
-
Әр мәлімдемеге дұрыс жауап
бергеніңіз бен факторларды топтастыруыңыз өте
орынды.
-
Келешекте өз денсаулығыңызды
сақтау үшін осы білімді өмірде қолдануға
тырысыңыз.