Сабақтың
барысы:
Қысқаша
конспект
|
Қазақ халқының басынан
кешірген сол бір орасан ауыр қайғы-қасіреттің, шұбырған елдің қанды
жасынан туған, қайғысына жер жүзіндегі бірде-бір әуен тең келмес
атақты ән «Елім-ай»дүниеге
келді.
Ілияс Есенберлиннің «Жанталас»
романында жоңғарлардың былай сипаттаған «Кей жерлерде қарсылық
көрсеткен ауылдар болса, жоңғар жағы қазақтың ер адамдарын қойдай
бауыздап, әйел-қыздарын байлап, матап, күндікке айдады...»деп
жазған.
Қазыбек, Әйтеке, Төле билер
бастаған қазақ билерінің жалынды ұлағаттары халықтың рухын көтеріп,
бірлігін нығайтты.
Жырларының негізгі тақырыбын
қазақ батырларының жоңғарлармен соғыстағы ерлігіне арнаған Бұхар,
Ақтамберді, Үмбетей жыраулар өздері де бұл соғысқа қатысқан.Бұл
жыраулардың еңбектерінде соғыс барысындағы көптеген іс-қимылдар
жан-жақты сипатталған. Ел қорғаған батырлар ерлігін дастан ететін
жырлар жазылды. Атап айтсақ, «Қабанбай батыр», «Бөгенбай батыр»,
«Шақшақ Жәнібек батыр», «Қойгелді батыр», «Өтеген батыр» .Олардың
аты ұранға айналып, елардақтайтын аруақты жандар дәрежесіне
көтерілді.
Ш.Құдайбердіұлының «Қалқаман-Мамыр» дастанында
«Ақтабан шұбырынды» жылдарын былайша
суреттеген:
Ақтамбердінің мына өлеңі де халық жадында
сақталған:
Жауға шаптым ту
байлап,
Шепті бұздым
айғайлап....
Жыраулардың Отан қорғау
тақырыбына арналған жырлары қазақ сарбаздарын жігерлендіріп, жеңіс
күнін жақындата түсті.
|
Сабақ барысында
орындалатын тапсырмалар
|
1
тапсырма:
Сәйкестендіру
тесті
1
|
Ш.
Құдайбергенұлы
|
А
|
«Олар мылтықтарын аттан
түсіп ататын»
|
2
|
И.Георги
|
В
|
«Жанталас»
романы
|
3
|
І.Есенберлин
|
С
|
Уа, қарт
Бөгембай
|
4
|
Қожаберген
жырау
|
Д
|
Қалқаман-Мамыр
|
5
|
Ақтамберді
жырау
|
Е
|
«Елім-ай»
|
2
тапсырма. Суреттегі оқиғаға қатысты
негізгі деректерді пайдалана отырып, әңгіме
құрастыр
|