"Адал ұрпақ" ерікті мектеп клубы

Тақырып бойынша 11 материал табылды

"Адал ұрпақ" ерікті мектеп клубы

Материал туралы қысқаша түсінік

Материалдың қысқаша нұсқасы

2024-2025 оқу жылы бойынша «АДАЛ ҰРПАҚ» ерікті мектеп клубының

мүшелерінің тізімі

№	Оқушылардың аты-жөні	Туған жылы, айы күні	Сыныбы
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубы туралы Ережесі

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубының анты:

«Адал Ұрпақ» еріктілер қатарына қабылдана отырып:

Қазақстан Республикасының патриоты болуға;

Өз отанымды, тілімді қастерлеуге;

Мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге;

Үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуге;

Білімге құштар болуға;

Салауатты өмір салтын ұстануға;

Абройлы, адал, әділетті болуға;

Өз бойымда сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұстануға және оны өз достарымнан талап етуге, мәңгілік ел идеясын жүзеге асыруға. Отаныма шексіз қызмет етуге өз үлесімді қосуға салтанатты түрде ант етемін.

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клуб мүшелерінің құрамы болуы шарт:

-Клуб жетекшісі;

-Клуб басшысы;

-Клуб мүшелері секция жетекшілері-

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім секциясының жетекшісі
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпарат және шығармашылық секциясының жетекшісі
Мәдени көпшілік іс-шаралар секциясының жетекшісі болуы тиіс.

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубының логотиптері болуы тиіс:

клубтың Туы;
клубтың төсбелгісі;

клубтың шарфы болады

«Адал Ұрпақ» рухани, моральдық және азаматтық-патриоттық тәрбие жағдайында

1. Жалпы ережелері

Осы мектеп ортасында жемқорлыққа қарсы тұру мәдениетін, рухани-адамгершілік және азаматтық –патриоттықтық тәрбие құрамында қалыптастыру бағдарламасы (бұдан әрі Бағдарлама) тәрбиенің Концептуалдық негіздеріне, мектеп ортасында жемқорлыққа қарсы тұру мәдениетін, рухани-адамгершілік және азаматтық –патриоттықтық тәрбие құрамында қалыптастыру Бағдарламасына сәйкес әзірленіп, жемқорлыққа қарсы бағыттағы іс шараларын қамтыған тәрбие жұмысын жүргізу ретін анықтайды.

2.Тәрбие жұмысының мақсаты мен міндеттері

2.Осы Бағдарламаның мақсаты жоғары адамгершілікті, жауапты, талапты және әлеуметті білікті азамат пен патриот қалыптастырып дамыту.

3. Нұсқалған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттер қойылады:

1) рухани-игіліктілік пен азаматтық- патриоттықты тәрбиелеуге бағытталған шараларды іске асыру;
2) білім алушылардың мемлекеттік үкімет институттарына сенімін арттыру;
3) білім алушылардың саяси-құқықтық білімін қалыптастыру;
4) білім алушылардың жемқорлыққа қарсы сипаттыигілікті-әдептік құндылықтарын қалыатастыру.

4.Кешенді ісшараларды өткізу үшін келесі тәрбие түрлері пайдаланылады:

1) адамгершілік тәрбиесі моральдық-әдептілікті, әр оқушының жемқорлыққа шыдамсыздығын қалыптастыруға бағытталған;
2) әлеуметтік-құқықтық тәрбие азамат пен мемлекет арасындағы қарым-қатынастың мәні туралы түсінік алуға, құқықтары мен міндеттеріне, құқықтық нормаларды сақтау қажеттігіне көз жеткізуге, жемқорлықтың қоғам үшін қауіптілігін түсінуіне бағытталған;
3) эстетикалық тәрбие мектеп оқушыларының эстетикалық ұнатынымы мен қоршаған болмысқа тілектестік және отан сүйгіштік қатынас қалыптастыруға жағдай жасайтын өнер туындыларының, әдебиеттің көркемдігін түсінушілігін дамытуға бағытталған.

3.Тәрбие жұмысын ұйымдастыру

5. Тәрбие жұмысын ұйымдастыру жалпы білім беретін бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу ұйымдарында (бұдан әрі - жалпы білім беретін мектептер) жүзеге асырылады.

6. Тәрбие жұмысына басшылық жасау жалпы білім беретін мектептің басшылығы мен сыныпқа жетекшілік ететін педагогикалық қызметкерлерге жүктеледі.

7. Жалпы білім беретін мектептерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға, яғни сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтау және нығайтуға, оның ішінде мектеп оқушыларының заң талаптарын сақтауға ынтасын қалыптастыруға, білім және мәдени деңгейін арттыруға бағытталған іс-шаралар кешені өткізіледі.

8. Жалпы білім беретін мектептерде тәрбие жұмысын ұйымдастыруға жәрдемдесетін және қатысатан «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтары құрылады.

9. Тәрбие жұмысының ұйымдастырушылық негізі:

1) жалпы білім беретін мектептің тәрбие жұмысының тиісті оқу жылына арналған кешенді жоспары;

2) сыныпқа жетекшілік ететін педагогикалық қызметкердің тәрбие жұмыс жоспары;

3) «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмыс жоспары

болып табылады.

10. Осы бағдарламаның 9-тармағында көрсетілген жоспарлар Мектепте сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру бойынша модельдік тәрбие жұмысының жоспарына сәйкес қалыптастырылады (қоса тіркелген).

11. Жоспарларда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған тәрбие жұмыстың, күнтізбелік іс-шаралар өткізудің, қоғамдық ұйымдармен, сыбайлас жемқорлыққа қарсы уәкілетті орган және өзге де мемлекеттік органдармен өзара әрекеттестіктің негізгі бағыттары көрсетілген.

12. Тәрбие жұмысын жүргізуде азаматтар, қамқоршылық кеңестер, ата-аналар комитеттері, қоғамдық бірлестіктер, сыбайлас жемқорлыққа қарсы уәкілетті орган және өзге де мемлекеттік органдар қатыса алады.

4. «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтары

13. «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарының негізгі міндеттері мектепте сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы көзқарасты нығайту бойынша бастамаларды көтермелеу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы сипаттағы іс-шараларды ұйымдастыру болып табылады.

14. «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтары келесі секциялардан тұрады: сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім; сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпарат және шығармашылық; мәдени-көпшілік іс-шаралар.

15. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім секциясы дәрістерді, «дөңгелек үстелдерді» және басқа да ағартушылық іс-шараларды ұйымдастыруға қатысады.

16. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпарат және шығармашылық секциясы үздік бейнероликтер, суреттер, шығармалар байқаулары мен іс-шараларын ұйымдастыруға қатысады.

17. Мәдени-бұқаралық іс-шаралар секциясы акциялар, флэш-мобтарды, диалог алаңдар, қоғамдық, ардагерлер ұйымдарының, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілдерімен кездесулер және басқа да әлеуметтік-маңызды іс-шараларды ұйымдастыруға қатысады.

БҰЙРЫҚ №

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарын құру туралы

Мектепте сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында

БҰЙЫРАМЫН:

Мектепте тәрбие жұмысын ұйымдастыруға жәрдемдесетін және қатысатын

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтары құрылсын.

1 – 4 сынып, 5 – 9 сынып, 10 – 11 сыныптарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сипаттағы тәрбиелік іс – шаралар ұйымдастыруды қамтитын тәрбие жұмысын жүргізу тәртібі енгізілсін.

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарының ережесін, жоспарын құруды директордың тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары Г.Д.Касимбековаға жүктелсін.

«Тәуелсіздік күні» мерекесіне орай «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарына оқушыларды қабылдау акциясын өткізуді мектептің Аға тәлімгері және сынып жетекшілеріне міндеттелсін.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған тәрбие жұмысының күнтізбелік іс – шаралар өткізудің, қоғамдық ұйымдармен, сыбайлас жемқорлыққа қарсы уәкілетті орган және өзге де органдармен өзара әрекеттестік іс-шаралар жоспары жасақталып бекітілсін.

«Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтары төмендегі бағытта секциялар арқылы жұмыс жүргізілуі қамтамасыз етілсін:

А) Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім;

Ә) Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпарат және шығармашылық;

Б) Мәдени – бұқаралық, іс-шаралар.

Үнемі жаңартылып тұратын «Парасатты азамат» бұрышын жасауды қамтамасыз етуді 10 сыныптың Сынып жетекшілеріне жүктелсін.

Осы бұйрықтың орындалуын қадағалауды жүктелсін.

Мектеп директоры: А.А.Асилова

Бекітемін

Мектеп директоры: А.Т.Асилова

2024-2025 оқу жылы бойынша

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының

жұмыс жоспары

2024-2025 оқу жылы

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жылдық жоспары

2024-2025 оқу жылы

№	Іс шара	Мерзімі	Сыныптар
Қыркүйек
1	№1 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы Күн тәртібінде: 1.Ерікті «Адал ұрпақ» мектеп клубының жұмыс жоспарын бекіту 2. «Адалдық аумағы» мектеп бұрышын құру 3. «Адал ұрпақ» мектеп клубының қатарына өз еркімен кіруге ниет білдірген үміткерлерді қарастыру 4. «Парасатты азамат» бұрышын ұйымдастыру	қыркүйек	Клуб мүшелері
2	«Адалдық аумағы» мектеп бұрышының жұмысы	қыркүйек	Клуб мүшелері
3	Жемқорлыққа қарсы тақырыпта буклеттер тарату	Айына бір рет	Клуб мүшелері
4	«Адалдық ардың ісі» Сынып сағаты	қыркүйек	Клуб мүшелері
Қазан
1	«Сыбайлас жемқорлық деген не?» сынып сағаттары	қазан	Сынып жетекшілер
2	«Жемқорлықсыз әлем» суреттер көрмесі	қазан	Клуб мүшелері
Қараша
1	«Жемқорлыққа жол жоқ» дөңгелек үстел	қараша	Клуб мүшелері
2	Үздік оқушыларды «Адал ұрпақ» клубына қабылдау	қараша	Клуб мүшелері
3	Жемқорлыққа қарсы жадынамалар тарату	қараша	Клуб мүшелері
4	«Сыбайлас жемқорлық қоғам дерті» тақырыбында пікірталас	қараша	Дебат жетекшісі
Желтоқсан
1	№2«Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы Күн тәртібінде: 1.«Адалдық дүкені» туралы жарты жылдық есеп 2. Қабылданған оқушылар туралы хабарлама 3.Жарты жылдық есеп беру (клуб жетекшісі)	желтоқсан	Клуб мүшелері
2	«Бала кезінен Жемқорлықсыз» сынып сағаты	желтоқсан	Клуб мүшелері
3	«Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы» пікірталас	желтоқсан	Клуб мүшелері
Қаңтар
1	«Жемқорлық қоғам ауруы» суреттер байқауы	қаңтар	Клуб мүшелері
2	«Ар мен намыс пен өмір сүр» дөңгелек үстел	қаңтар	Клуб мүшелері
3	«Пара беру екі қылмыс» жадынамалар тарату	қаңтар	Клуб мүшелері
Ақпан
1	«Өзекті мәселе-жемқорлық»» атты сынып сағаты	ақпан	Клуб мүшелері
Наурыз
1	№3 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы Күн тәртібінде: «Адал ұрпақ» ерікті мектепішілік клубы қызметін ұйымдастыру	Наурыз	Клуб мүшелері
2	«Сіздің ойыңызша жемқорлық деген не?» Шығармалар байқауы	Наурыз	Клуб мүшелері
Сәуір
1	«Жемқорлық індет,жою міндет» сынып сағаты	Сәуір	Клуб мүшелері
2	«Дені сау ұрпақ елдің болашағы» сынып сағаты	Сәуір	Клуб мүшелері
Мамыр
1	№4 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы Күн тәртібінде: 1.Біз жемқорлыққа қарсымыз»	Мамыр	Клуб мүшелері
2	Қорытынды есеп	Мамыр

ДТЖЖО: Г.Д.Касимбекова

Аға тәлімгер: А.А.Тасболатова

Тақырыбы: «Адалдық ардың ісі»

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы		Адалдық ардың ісі
Тәрбие жұмысының бағыты
Мақсаты		Адалдық пен шындықтың адами қарым-қатынастағы мәнін түсіндіру.
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Барысы

Тәрбие сағатындағы орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Ресурстар

Кіріспе

10 мин

Негізгі бөлім

25 мин

Шаттық шеңбері Оқушылардың сабаққа қызығушылығы мен көңіл күйлерін көтеру және олардың мақсат-міндеттерін ұғындыру мақсатында С.Сейітовтің «Шындық шырайы» өлеңін бірге оқып түсіндіру.

Мәтінмен жұмыс Сабақты З.Шашкиннің «Темірқазық» әңгімесімен жалғастыру.

Әңгімелесу

Сіздің адалдыққа деген сеніміңіз қандай?
«Адалдық-адамдық белгісі» дегенді қалай түсінесіздер?
Неліктен адалдық «кеңпейілділік,ақкөңілділік,шыншылдық»ұғымдарымен қатар жүреді?
Адалдық қандай әрекеттен қандай жағдайда көрінеді?

Тапсырма Оқулықта берілген мәтінді оқу және жүйелеп айтып беру.

Тыныштық сәті Баланың жүрек соғу ырғағы мен тыныс алуын реттеу үшін «Тыныштық сәті» әдіс-тәсілін қолдану.

Дәйексөз «Адалдық-ардың ісі» деген халық мақалын түсіндіру арқылы оқушылар жаңа ақпараттан пайымдаған ой пікірлерін жалғастырып,ары таза адал адам мәнді өмір сүретінін тусіндіру мақсатын жүзеге асырады.

Жаңа ақпарат Ары таза адал адам мінді өмір сүреді.Оның ішінде Отанына,отбасына,қоғамға адалдық адамның өзіне,өзгеге,болашаққа деген сенімен арттыра түседі.

Адалдық әр адамның өзін де,өзгені де сыйлауын көрсетеді.

Адалдық бар жерде адам өзіне де,өзгеге де шындықты айтады,оны айту ауыр болғанда да ол тартынбайды.Адал болу тек қана өтірік айтпау емес,шындыққа ешбір қалтықсыз сену.

Адалдық біздің жан дүниемізден басталады.Ол адами қарым-қатынастан және іс-әрекетімізден көрінеді.Адал адамға сенім артуға болады,оның қандай жағдайда да күмән келтіруге болмайды.Адалдығы бар адамның рақымы мол болады.

Жағдаятты талдау Берілген жағдаят бойынша оқушылардың көзқарастары мен пайымдауларын талдау кезінде,олардың пікірлерін дәйектеуде,оқушылардың бойында жақсы қасиеттердің қалыптасуына көмектеседі.Оқушы ойын түйіндеп,бір арнаға тоғыстыру мақсатында мұғалім жағдаят бойынша адал болу,өтірік айтпау,алдамау т.б. ұғымдардың мағынасын ашу.

Дәйексөз. «Адалдық деген ашық , шыншыл қарым-қатынас» деген А.Макаренконың сөзін түсіндіру арқылы оқушылар жағдаяттан пайымдаған ой пікірлерін түйіндеу.

Жағдаяттарды талдау. Бұл тапсырма жоғарыда айтылған ойларды тереңдете түседі. Оның ерекшелігі – өзгенің сенімін ақтау,адамның жауапкершілікті сезінуін қалыптастыру болып табылады. Осыған байланысты тапсырманы орындау оқушылардың тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Төмендегі жағдаяттарды шешіп,әдептілік тұрғысынан баға беру.

Тапсырма берілген ой тұжырымдамамен танысу. Адалдық туралы өз ойымен толықтырып, түйгендерін ортаға салу.

Адалдық:

Қоғам әділеттілігінің негізі болады;
Адамдардың ізгілікті қарым-қатынас жасауына ықпал етеді;
Жеке тұлға мінез –құлқының жағымды қалыптасуына әсер етеді.

Жаңа ақпарат

Адам өзінің ішкі жан дүниесіне үңілуі, өзін-өзі тануы, ар-ұятты,алдында жауапкершілікті сезінуі үшін адалдық қажет. Адам өзгелермен қарым-қатынаста, іс-әрекетте адалдық танытуына байланысты оның сенімді достары да көп болады. Адалдық болғанда ғана адамдар шындықпен өмір сүре алады.

Адал болудың, өтірік айтпаудың да өзіндік қиындықтары бар. Өйткені өмірде шындықты айту барысында қайырымдылық, төзімділік, басқаның басындағыны түсіне білуі т.с.с. қасиеттерді бойға сіңіруге ұмтылған жөн.

Шындықты айтуым қажет деп, тұрпайылық танытқан дұрыс емес.

Адалдық – адам бойындағы асыл қасиеттердің бірі. Адам бағасының бір өлшемі де іспетті. "Адалдық” деген сөз шыншылдық, айнымастық, шын берілгендік сияқты игі қасиеттерді еске салады. Қазақ пайымында адам бойында адалдық - пәктік, ар-ұждан, жан тазалығы тәрізді т.б. асыл қасиеттердің жиынтығынан тұрады. Көшпелі қазақтардың адамгершілік, адалдық қасиеттері тұрғысынан кіршіксіз таза, мәрт болатындығы туралы шетелдік саяхатшылардың қолжазбалары мен күнделіктерінен де кездестіруге болады. Осы тұста ұлы тұлғалардың осы тақырып төңірегінде айтқан ой толғамдарын назарларыңызға ұсынғанды жөн санап отырмыз.

Адамның өз ұжданы алдында адал, шыншыл болу – өзіне-өзі қасиетті болуынан, жүріс-тұрысы ізгі болуынан ғана туады. Әл-Фараби Шешен кісі сөз бастар,
Адал кісі - ел бастар. Жамбыл Жабаев
Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен. Мұхтар Әуезов
Ойың адал болғанмен, орындағаның олақ болса, ұнатпадың деп өкпелей алмайсың. Ғабит Мүсірепов
Асыл қасиет – адалдық, асысл міндет – адалдық. Максим Горький
Адалдық қайда болса, тіршілік сонда. Қаюм Насыри
Жақын болудың бірінші шарты – адалдық. Михаил Пришвин
Адалдық танытатын адамға да адал бол. Плавт Тит Макций
Адал болғың келсе, жаныңда адал достар болсын. Менандр
Адалдық ұмытылса, ақыл мен ерлік – бос дыбыс. Вишакхадатта
Сүйіспеншілік пен құрмет адалдыққа әкеледі. Габриэль Оноре Марсель
Адалдық – өмірден қымбат. Ф. Шиллер

Ғұмыр бойы бақытты болғың келсе – адал адам бол. Т. Фуллер

Қоры

тынды

10 мин

Әңгімелесу

Сабақтың тақырыбын ашу үшін оқулықта «Ойланайық, пікірлесейік» атты айдармен берілген мына сұрақтар төңірегінде әңгіме жүргізіледі:

Адалдықтың адами қарым-қатынастағы маңызы қандай?
Өзіңе –өзің адал болу деген не? Өзін-өзі алдау деген не?
Адал болуға ұмтылу неге керек?

Тапсырма Оқушыларға оқулықтағы мәтін тапсырма ретінде беріледі.

Жүректен жүрекке Оқушылар бір-бірінің қолынан ұстап,шеңбер құрып, «Аман болсын адамдар» әнімен сабақты аяқтаймыз.

Тәрбие сағаты	«Сыбайлас жемқорлық дЕген не?»
Күні
Класс жетекші:
Класс:	Қатысушылар саны:	Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы: Эпиграфтар (тақырып мазмұнын ашатын)	Жемқорлыққа жол жоқ
Сабақтың мақсаты:	“Сыбайлас-жемқорлық” деген ұғымды түсіндіріп, пайда болу жағдайлары жайлы түсінік қалыптастыру. Өз көзқарастарын білдіріп, дүниетанымдарын кеңейту. Өз ойларын еркін жеткізе білу қабілеттерін дамыту
Құндылықтарды дарыту	Өз мемлекетіне жауапкершілікпен қарау және әділдікке тәрбиелеу. Патриоттық тәрбие қалыптасады
Ресімдеу	Слайд,презентация
Музыкалық және бейне көркемдеу	интерактивті тақта, слайд
Үлестірмелі материалдар	мақал – мәтелдер жазылған плакаттар
Тақырыптық көрмелер мен ақпараттық стендтер	Презентация
Дайындыққа арналған әдебиет	Интернет материалдары
Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары

Ұйымдастыру кезеңі (7 мин)

«Сыбайлас жемқорлық» - деген түсінік мағынасына этимологиялық тұрғысында қарау, мұны «параға сатып алу», «пара» ретінде, «соrruptio» деген латын сөзін алып, анықтауға, пара сатып алу» -деген түсінік бергенде, құқыққа қарсы іс – әрекетті білдірген. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі сыбайлас – жемқорлықты пара беріп сатып алу, лауазымды адамдардың, саяси қайраткерлердің сатқындығы ретінде сипатталады.

Қоғамдағы лауазымдық өкілеттілікті асыра пайдалануды, билік етуді немесе лауазымдық өкілеттілікті арттыру, қызметтік жалғандық, сеніп тапсырылған мүліктерді ұрлау және иелену, біле тұра өтірік айғақ көрсетуді, куәларды, жәбірленушілерді немесе сарапшыларды сатып алу, сот шешімдерін, үкімдерін және басқаларды лауазымдық тұлғалардың орындамауы, сыбайласқан байланыстарды қолдау жиі кездесетінін көрсетіп отыр.

Оқушылар мұғаліммен амандасады,түгенделеді, мектеп партасындағы қатарлары бойынша орындарына отырады.

Компьютер

Сабақ басы (13 мин)

Қазақстанда сондай – ақ сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіп, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін арнайы нормативтік – құқықтық актілер де қабылданды. Оларға «Мемлекет қызмет туралы» (1995) және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998) ҚР заңдары жатады.

ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс пайдалану (228 - бап),

Коммерциялық сатып алу (231 – бап),

Қызмет өкілеттілігін теріс пайдалану (307 - бап),

Билікті немесе қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану (308 - бап),

Пара алу (311 -бап),

Қылмыстық жалғандық жасау (314 - бап)

Компьютер

Ортасы (20 мин)

«Жемқорлықтың зардабы»

бейнематериал

Оқушылар бейнематриалды көріп болған соң талқылайды

Соңы

Құрметті оқушылар әрқашанда адамдық жақсы қасиеттерді сақтап, мақсатты нәтижелерге жету үшін, өз мүмкіншіліктеріңмен жетуге тырысыңдар. Адамға өмір бір-ақ рет беріледі. Сол өмірді әр жылын жарық күнде, бейбіт өмірде өткізу бәріміздің міндетіміз!

Ойларын қағазға түсіреді

Маркерлер

А4 формат қағаз

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы
Тәрбие құндылығы
Мақсаты		«сыбайлас жемқорлық» ұғымы туралы түсінік беру; сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл дағдыларын және азаматтықты тәрбиелеуге ықпал ету; оқушылардың ақпаратты табу, өңдеу және талдау дағдыларын дамыту.
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Ақпараттық бюллетень

«Біз сыбайлас жемқорлыққа қарсымыз!» презентациясымен жұмыс.

Слайд проблемалық сұрақ

– «Сыбайлас жемқорлық» деген сөзді естідіңіз бе?

– «Сыбайлас жемқорлық» сөзі нені білдіреді?

2 Слайд Топтағы дайындық жұмыстары:

Сұрақ-жауап әдісі

1 топ студенттері. Ожеговтың сөздігімен жұмыс.

Орыс тілінің түсіндірме сөздігінде Ожегова С.И. берілген Бұл «сыбайлас жемқорлық» терминінің анықтамасы:

баю, пара алу, ұрлық жасау арқылы көрінетін шенеуніктер мен саясаткерлердің моральдық жемқорлық ...»

3 Слайд 2-ші топ студенттері. Интернетте жұмыс істеу. Википедия/Энциклопедия

« Сыбайлас жемқорлық (лат. corrumpere – сыбайлас, лат. corruptio – пара алу, зиян келтіру, сыбайлас жемқорлық, сыбайлас жемқорлық) – әдетте лауазымды тұлғаның өз өкілеттіктері мен өзіне сеніп тапсырылған құқықтарын, сондай-ақ өкілеттіктерді, құқықтарды пайдалануын білдіретін термин. құқық пен моральдық принциптерге қайшы келетін жеке пайда үшін осы ресми мәртебеге байланысты мүмкіндіктер мен байланыстар ».

4 Слайд 3-ші топ студенттері. Ата-аналарға көмек «Ассоциация»

«Сыбайлас жемқорлық» ұғымы мемлекеттік қызмет, билік, ұрлық, алаяқтық, парақорлық, бопсалау, алдын ала ойлану, жемқор шенеунік, сыбайлас қоғам ұғымдарымен байланысты.

5 -6 слайд Интернет беттерінде.

Оқушыларға және олардың ата-аналарына арналған ақпараттық

Сыбайлас жемқорлық – қоғамымыздың өткір мәселелерінің бірі. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес республикамыздың мемлекеттік саясатының негізгі басымдықтарының бірі болып табылады. Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998 ж.) және «Мемлекеттік қызмет туралы» (1999) заңдарын қабылдады , сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі арнайы мемлекеттік орган құрылды.

Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы Жарлығымен № 986 «Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы 2015-2025».

бастамасымен 9 желтоқсан халықаралық қарсы күрес күні ретінде аталып өтіледі сыбайлас жемқорлық.

Сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік әрбір қазақстандықтың азаматтық ұстанымына, ал адалдық пен адалдық мінез-құлық нормасына айналуы тиіс.

Демек, қандай мемлекетте өмір сүретініміз сізге және маған байланысты: адал немесе жемқор.

«Рефлексия» әдісі

- Қорытындылайық...

– Сыбайлас жемқорлық жақсы ма, жаман ба?

– Сыбайлас жемқорлық неліктен орын алады? (билік, жеңіл ақша, ақша)

-Ол сені қалай қорқытады?

– Пара деп нені айтуға болады деп ойлайсыз?

– Жемқор шенеуніктерді кім деп ойлайсыз?

( жемқор шенеунік – билігін және қызметтік жағдайын асыра пайдаланатын адам...)

– Сыбайлас жемқорлықты қалай болдырмауға болады?

(халықтың, шенеуніктердің, қызметкерлердің әл-ауқатын көтеру, сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін жазаны күшейту)

«Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ!» тақырыбындағы бейнероликті көріңіз.

Ақпаратты шолу

Тарих пәнінің мұғалімі, « Адал ұрпақ» клубының жетекшісі Бисенова У.Н. мектеп оқушыларына:

«Сіз «Адал ұрпақ» клубына жазылдыңыз ба?

2024-2025 оқу жылында мектепте «Адал ұрпақ» ерікті клубы құрылды.

«Адал ұрпақ» клубының міндеттері:

мектеп ортасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру;
сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілік көзқарасын нығайту бойынша бастамаларды ынталандыру;
сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды ұйымдастыруға қатысу.

«Адал ұрпақ» клубының құрылымы:

бөлім – сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім;
бөлім – сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпараттық-шығармашылық;
бөлімі – мәдени іс-шаралар.

Үйірме мүшелері 6 сыныпта сынып сағаты түрінде тәрбиелік іс-шаралар өткізсе, 7-8 сынып оқушылары арасында сурет байқауын ұйымдастырды.

«Жағдаяттар» әдісі

«Үш кішкентай шошқа» мультфильмін көру

Мультфильмді көргеннен кейін талқылауға арналған сұрақтар:

– Сыбайлас жемқорлықтың қандай сәттерін байқадыңыз?

– Жемқорлар деген кімдер?

- «Үш кішкентай шошқа» мультфильміндегі қай кейіпкерлер жемқор шенеуніктерге ұқсайды?

-Неге екі торай үшін үйде тұруға жарамсыз болып шықты ?

(Үй салуға бөлінген бюджет қаражатын ұрлау. Торайлардың бірінің кірпіш үйі – бекініс сияқты, басқаларының сенімсіз, іске аспайтын үйлері бар).

Мен сыбайлас жемқорлыққа қарсымын» флешмобы

– Сыбайлас жемқорлық қоғамға, жалпы мемлекетке зиянды әсер етеді.

осы әлеуметтік зұлымдыққа қарсы тұруда қажетті білім мен дағдыларды меңгеріп , белсенді азаматтық ұстанымды дамыту қажет .

« Мен сыбайлас жемқорлыққа қарсымын!»

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы		Сыбайлас Жемқорлық қоғам дерті
Тәрбие құндылығы
Мақсаты		сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық дағдыларын дамыту, сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымын дамыту.
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Сыбайлас жемқорлық ұғымына анықтама беріңіз;
Сыбайлас жемқорлық жағдайына тән белгілерді анықтау;
Топтық жұмыс дағдыларын дамыту;
Өз пікірін айта білуге және өз көзқарасын қорғауға үйрету;

Жауапкершіліктің түрлерімен танысыңыз

Ұйымдастырушылық. Сынып топтарға бөлінеді. Сыбайлас жемқорлық туралы дәйексөздерді қайталау, оқушылардың назарын мәлімдемелерге аудару (1-қосымша). Олар мәлімдемелерді оқып, оларды талдап, барлық мәлімдемелер пара алу, пара алу, сыбайлас жемқорлыққа қатысты деп болжайды.
Миға шабуыл. Сабақ не туралы болмақ? Оқушылардың сабақ тақырыбы бойынша не білетінін анықтайды. Әр оқушыны белсендіреді.
Ойын формасы. Оқушыларды топта ұсынылған өзгертілген ертегілерді сахналауға шақырады (2-қосымша). Олар ертегілерді сахналайды. Кейіпкерлердің мінез-құлқын талқылаңыз. Олар қорытынды жасайды.
Берілген мәтіндерді оқыңыз, белгілеу кестесіне сәйкес ескертпе жасаңыз (3-қосымша). Олар сыбайлас жемқорлық деген не, сыбайлас жемқорлықтың түрлері және сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін заңда қандай жауапкершілік көзделгені туралы қорытынды жасайды. (Әр топ мәтіннің өз бөлігін айтады).
Талқылау. Ұсынылған жағдаймен танысып, кестені толтырады (4-қосымша), талдайды, қорытынды жасайды. Әр топ өз жағдайын, талдауын сыныпқа ұсынады. (Қаласаңыз, әр топты өз жағдайын одан әрі талдауға шақыра аласыз).
Сахналау. Әр топқа жағдаяттар береді (5-қосымша) және оны талдауға көмектеседі. Талқылау: пара беруге тырысқанда қандай сезімдер болды? Пара алған адам қандай таңдау жасады?

Нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер:

«Көп адамдар сатып алынғаннан гөрі көп ақшаға сатылады» (Фрэнсис Бэкон)
«Ештеңеге тұрарлық адамды сатып алу өте қиын» (Э. Севрус)
«Заңсыз жолмен алынған пайда болашақта пайдаға жарамайды» (шығыс даналығы)
«Жеке ұрылар өз өмірлерін қорлар мен шынжырларда, қоғамдық ұрылар алтын мен күлгін киімде» (Катон ақсақал)
«Егер сатып алу-сату процесі заңнамамен реттелсе, бірінші сатып алынатын және сатылатын нәрсе - заң шығарушылардың өздері» (Патрик О'Рурк)
«Мемлекеттік шенеунік: пара тарату үшін халық таңдаған адам» (Марк Твен)
«Ресейдің мемлекеттік жүйесі - парамен шектелген самодержавие» (максимум 19 ғ.)
«Орыс қызметіндегі ең қорқынышты нәрсе - риясыз адамдар» (Александр Герцен)
«Осы дүниеде пара алған судья қабырғасынан асылады»
«Оны орамға апарыңыз - оны сүйреп алмаңыз»
«Пара беру оңай, қайтару қиын»
«Пара үшін олар сіздің басыңыздан сипайды, бірақ сізді болуы керек жерде түрмеге отырғызады»

2-қосымша.

«Доктор Айболит»

Шақал: Міне бегемоттың телеграммасы. Біздің балалар ауырады: оларда тонзиллит, скарлатина, дефтит, аппендицит, безгек және бронхит бар.

Айболит: Иә, сізде тұтас індет бар. Біз бір нәрсені анықтаймыз.

Шақал: Ауруларды емдеуге сенің көмегің керек.

Айболит: Иә, иә, біз сенің Африкаңа барамыз. Бірақ менде көлік жоқ, ал қоғамдық көлік өте ұзақ және қымбат.

Шақал: Сенің жануарлар достарың көп, олар саған Африкаға жетуге көмектеседі.

Айболит: Жоқ, жоқ. Маған өз көлігім керек: көлік, тікұшақ және яхта. Осының бәрімен қамтамасыз ете алсаң, балаларыңды емдеймін.

Шақал: Бірақ сен жақсы дәрігерсің, малдың бәрін тегін емдейсің.

Айболит: Мені қатты кешіріңіз, не сұрағанымның бәрін бересіз, не мен ешқайда кетпеймін!

«Ряба тауық еті»

Тауық алтын жұмыртқа салды, ал тышқан оны сындырды. Атасы мен әйелі жылайды, Тауық қыңқылдайды.

Тауық: жылама, ата, жылама, әйел. Маған тауық үйлерін салып, тек іріктелген дәнді ғана тамақтандырсаң, мен саған қанша алтын жұмыртқа саламын.

«Теремок»

Кішкентай тышқан мұнараның жанында отырады. Бақа-бақа жүгіріп келеді.

Бақа: Терем-теремок, мұнарада кім тұрады?

Тышқан: Мен, Тышқан, кішкентай қызбын, ал сен кімсің?

Бақа: Ал мен айқайлаған бақамын, сенімен бірге тұруға рұқсат ет.

Тышқан: Ақшаң бар ма, 500 рубль?

Бақа: Тышқан, сен не істеп жатырсың? Ертегіде біз мұнда тегін өмір сүреміз!

Тышқан: Біз бұрын өмір сүрдік, бірақ қазір өмір сүрмейміз! Не төлеңіз, не кетіңіз!

Бақа жылап, кетіп қалады. Аю кіреді.

Аю : Кішкентай тышқан, сен маған Теремоктың осында болуы үшін ақша төледің бе?

Тышқан: Мишенька, мен салықты төледім!

Аю: Сонымен не. Егер сіз тыныш ұйықтағыңыз келсе, маған төлеңіз, әйтпесе Теремокты жыртып аламын!

Тышқан: Енді, қазір... (ақшаны алып, төлейді)

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сынып сағаты

«Бала кезінен жемқорлықсыз»

Мақсаты: жастардың сыбайлас жемқорлыққа қатысты азаматтық ұстанымын қалыптастыруға қажетті құндылықтарды тәрбиелеу және қабілеттерін дамыту.

Тапсырмалар:

Сыбайлас жемқорлық құбылысы: оның мәні, себептері, салдарымен таныстыру.

Сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілікті ынталандыру.

Қатысушылар санаты: бастауыш сыныптар

1. Org. сәт

Студенттік әңгіме.

1-оқушы - Балалық шақ деген сөзді түсінемін, ал жемқорлық деген не?

2-оқушы - Меніңше, бірдеңе ақшаға байланысты... - ... бұл экономиканың бір бөлімі!

3-оқушы - Не істеп жатырсың? Жоқ, бұл басқа нәрсе...

4-оқушы - Мен дайынмын! Сыбайлас жемқорлық қанау деген сөз

жеке мақсатта өз өкілеттігінің лауазымды тұлғасы

заңға және моральға қайшы келетін игіліктер

қондырғылар.

1-оқушы - Сонда бұл қылмыс па?

4-оқушы - Дәл қылмыс осы! Еуропа елдерінің көпшілігінде

Сыбайлас жемқорлық әдетте ҚЫЛМЫСТЫҚ қылмыс болып саналады! ЖӘНЕ

Мен бұл сөздің қалай аударылғанын білемін. Латын тілінен «жемқорлыққа». Сіз

бұл сөзді тыңдаңыз - «ӨСУ».

3-оқушы - Көпшілігі колледжге бармайтын жағдайларды білемін,

өйткені олардың байланыстары мен материалдық мүмкіндіктері жоқ. TO

Өкінішке орай, анамның досы ұзақ уақыт жұмысқа тұра алмады

бірдей себептермен жұмыс істейді.

2-оқушы - Мен түсінбеймін, заң бойынша тегін көптеген қызметтер үшін,

ата-анам төлеуі керек пе?

1-оқушы - Иә, бұл мүлдем балалық сұрақтар емес.

-Бірақ біздің еліміздің ШАРШАҒАНЫН көреміз!

– Сыйластық пен шындық – біздің ИДЕАЛ!

– Адалдық пен жемқорлық баяғыда НОРМА болып кеткен!

- Ендеше, кеш болмай тұрып, біздің КОМАНДАМА қосылыңыз!

– Сыбайлас жемқорлық елдің экономикалық дамуын тежейді және тудырады

кез келген түрлендіру тәуекелге ұшырайды

- Ал егер трансформациялар болмаса, қозғалыс болмайды

алға!!

2. Сыбайлас жемқорлық туралы мұғалім.

Сыбайлас жемқорлықты қазір бәрі біледі. Азаматтардың басым көпшілігі сыбайлас жемқорлықтың жаман екенін біледі және одан зардап шегеді. Сыбайлас жемқорлық пен онымен күрес туралы жүздеген мақалалар, кітаптар, оқулықтар жазылды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламалар, жоспарлар, ондаған іс-шаралар әзірленіп, іс жүзінде қолданылуда; республикалық және жергілікті деңгейде заңдар қабылданды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі комитеттер мен комиссиялар құрылды. Осының бәріне қарамастан, елімізде сыбайлас жемқорлық деңгейі төмендеп жатқан жоқ. Сыбайлас жемқорлықпен күресте биліктің жеңіліске ұшырап жатқанын айта аламыз. Мұндай жағдайларда мәселені одан әрі түсіну өте өзекті болып қала береді.

Сұрақтар

Дұрыс жауаптар

Пара деген не?

Қызмет бабын пайдаланып, кез келген қызмет үшін заңсыз алынған ақша.

Пара мен сыйлықтың айырмашылығы неде?

Пара, сыйлыққа қарағанда, қызмет бабын пайдаланып, қызмет үшін беріледі.

Сыйлық ешнәрсе сұрамай, шын жүректен беріледі.

Сыйлық пара ретінде жасырылуы мүмкін

Сіздің түсінігіңізде сыбайлас жемқорлық деген не?	Сыбайлас жемқорлық – қызметтік жағдайды жеке бас пайдасына пайдалану.
Сыбайлас жемқорлық туралы қандай ақпарат көздерінен білесіз?	БАҚ, достар, таныстар, туыстар.
Сыбайлас жемқорлыққа тап болдыңыз ба?

- Балалар, біздің әлемде көптеген құпиялар мен жұмбақтар бар, біз бүгін сыбайлас жемқорлық сөзінің жұмбақтығы туралы сөйлесеміз. Біз оның не екенін анықтаймыз, оны әртүрлі өмірлік жағдайларда анықтауға үйретуге тырысамыз және бұл бізге сүйікті ертегілеріміздің кейіпкерлері көмектеседі.

« Жемқорлық жаман». Айтыңызшы, сіз бұл сөзді естідіңіз бе? Сізге таныс па? Неліктен бұл заңмен жазаланады, яғни заңсыз?

3. Ойын элементтері бар көрініс.

2 оқушыны шақырамын.

Біреуің үй тапсырмасын орындадың, ал екіншісі орындамадың. Мұны орындамаған студент көшіру үшін көшірме кітапшасын сұрайды. Оны кез келген жолмен сізге дәптер беруге сендіруге тырысыңыз.

( анықтамасы бар карталар : кәмпит, доп, ойыншық, ақша беріңіз, қорқытыңыз)

-Енді айтыңызшы, бұл көрініс сізге не ұнамайды?

Балалар: - Алдау жақсы емес.

-Сен бәрін өзің істеуің керек.

- Егер сіз оны есептен шығаруды шешсеңіз, ол үшін ештеңе алудың қажеті жоқ.

Балалар, біздің жаңа көргеніміз – жемқорлық. Қандай да бір қызмет үшін ақша немесе заттарды алуды пара деп атауға болады және бұл заң бойынша жазаланады.

Сыбайлас жемқорлық – бұл барлық уақытта және барлық заңдарды жек көрушіліктен туындайтын тамыр » .

- Орыс тілінің түсіндірме сөздігінде Ожегова С.И., Шведова Н.Ю. «Сыбайлас жемқорлық» терминіне келесідей анықтама берілген: «Сыбайлас жемқорлық - бұл заңсыз баю, пара алу, ұрлау және мафиялық құрылымдарға қосылу арқылы көрінетін шенеуніктер мен саясаткерлердің моральдық жемқорлық».

- Сіздің ойыңызша, осы жағымсыз құбылыстардың барлығы біздің өмірімізде орын алуының себептерін атаңыз.

(оқушылардың жауаптары)

мемлекеттік қызметшілердің төмен жалақысы;

- заңдарды білмеу;

- жеңіл ақшаға ұмтылу;

- әртүрлі лауазымдардағы адамдардың жиі ауысуы;

- елдегі тұрақсыздық;

- сыбайлас жемқорлық әдет ретінде;

- халықтың өмір сүру деңгейінің төмендігі;

4. Түйіндеме

- Қандай жаңа нәрсені білдіңіз?

- Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

– Сыбайлас жемқорлықты түбегейлі жою мүмкін бе?

5. Тест.

1. Сыбайлас жемқорлық деген сөзді қалай түсінесіз?

А) Бір-біріне көмектесу

B) Қызметтік өкілеттіктерді пайдалану

B) Жақсы жұмысыңыз үшін жалақы алу

2. Сіздің ойыңызша, жемқорлық...

A) Заңсыз

B) Заңды

3. Сыбайлас жемқорлық қандай жазаға әкеп соғады?

Жақсы

B) Бас бостандығынан айыру

B) Автокөліктен айыру

- Балалар, сендердің жауаптарыңа қарап, барлығын жақсы түсінгендеріңе көзім жетті. Жарайсың! Әрқашан адал болып, заң бұзбай, заманның осындай дерті – жемқорлыққа қарсы тұру керек.

Сыбайлас жемқорлық екі жақты жол. Алатындар болса, беретіндері сөзсіз. Барлық майданда күресу керек.

Жігіттер, егер әрқайсымыз пара бермесек, қызметтік жағдайымызды қолданбасақ, жемқорлықпен күресте жеңіске жетеміз.

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы		Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы
Тәрбие құндылығы
Мақсаты		Сыбайлас жемқорлық құбылысы, оның пайда болу себептері, оның дамуына ықпал ететін факторлар туралы студенттердің білімдерін тереңдету.
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Мұғалімнің кіріспе сөзі

– БҰҰ-ның мәліметі бойынша 9 желтоқсан – халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні.

Сыбайлас жемқорлық – бұл мемлекет, бизнес, бұқаралық ақпарат құралдары, халықаралық және шетелдік ұйымдар қарсы тұра алатын және қарсы тұруға тиіс қоғамдық әрекет. Бірақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру – бүкіл қоғамның, демек, әрқайсымыздың ісіміз екенін түсіну маңызды. Біз сіз алдын ала жасаған топтарда жұмыс істейміз.

3. «Бірлестіктер» сыбайлас жемқорлық түсінігі.

Мұғалім тақтаға сыбайлас жемқорлық сөзін жазып, оқушылардан бұл сөзді естігенде ең бірінші ойларына не келетінін сұрайды. Бұл сөзбен ассоциациялар тақтаның екі жартысына жазылады. Содан кейін мұғалім көрсетілген ассоциацияларға негізделген сыбайлас жемқорлық анықтамасын тұжырымдауды ұсынады.

Түсіндірме сөздікте КОРРУПЦИЯ деген сөздің мынадай ұғымы бар:

-Сыбайлас жемқорлық (латын тілінен corruptio – парақорлық), лауазымды адамның өз лауазымына байланысты құқықтарын жеке басын баю мақсатында тікелей пайдалануымен байланысты процесс (лауазымды тұлғалар мен қоғам және саяси қайраткерлерге пара беру, пара беру және т.б.)

а) жеке тұлғаның қызмет бабын асыра пайдалануы, пара беруі, пара алуы, өкілеттігін асыра пайдалануы, коммерциялық пара алуы немесе жеке тұлғаның өзінің қызметтік жағдайын қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделеріне қайшы келетін өзге де заңсыз нысанда пайда алуы. ақшаны, құндылықтарды, өзге де мүлікті немесе мүліктік сипаттағы қызметтерді және т.б. өзіне немесе үшінші тұлғаларға мүліктік құқықтарды немесе басқа тұлғалардың көрсетілген адамға заңсыз осындай игіліктерді беруі.

4. Тарихи сәт.

-Иван Грозный тұсында пара алу ресми түрде ауыр қылмыс деп танылды. Әшкереленгендер дене жазасына тартылды: кінәлі сыйлық ретінде алынған заттың мойнына байланған, мысалы, әмиян, күміс, інжу, тұздалған балық. Алғаш рет өлім жазасы жаза ретінде қолданылды: теңгеге толтырылған қуырылған қазды пара ретінде қабылдаған кеңсе қызметкерін базар алаңына апарып, төртке бөлді.

5. Миға шабуыл

– Көптеген адамдар сыбайлас жемқорлықты аурумен салыстырады. Әрбір аурудың емдеуді қажет ететін өзіндік себептері бар. Сыбайлас жемқорлықтың себептері қандай?

-Бірнеше минут ішінде параққа сыбайлас жемқорлықтың себептерін жазыңыз. Бір себеп – 1 ұпай. Кімнің командасы көбірек себеп жазса, сол топ көп ұпай жинайды.

Сыбайлас жемқорлықтың себептері:

- Мемлекеттік қызметкерлердің жалақысының төмендігі

- Заңдарды білмеу

- Жеңіл ақшаға ұмтылу

- Әртүрлі лауазымдардағы адамдардың жиі ауысуы

- Елдегі тұрақсыздық

- Сыбайлас жемқорлық әдет ретінде

- халықтың өмір сүру деңгейінің төмендігі

- мемлекеттік институттардың нашар дамуы

- Жұмыссыздық

- азаматтық қоғам институттарының дамымауы

-Сыбайлас жемқорлықпен қалай күресуге болатынын ойлаңыз. Әр топ өзін-өзі емдеудің және қоғамымызды бұл дерттен сауықтырудың өзіндік жолдарын ойлап табуы керек, бірақ қайталанбауға тырысыңыз!

Мүмкін студент жауаптары:

1. Пара бергені және алғаны үшін жауапкершілік туралы заңнаманы қатайту 2. Лауазымды тұлғалардың жалақысының деңгейін көтеру.

3. Лауазымды тұлғалардың өз міндеттерін орындауы үшін олардың жұмысын бақылауды күшейту

4. Шенеуніктерге пара ұсынбау үшін адамдардың психологиясы мен дүниетанымына әсер ету

5. Бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихатты ұйымдастыру

6. Халықтың құқықтық сауаттылық деңгейін арттыру.

– Пара шенеунік болсын, өтініш беруші болсын, әркімнің жанын айырады. Пара мен заңның үстемдігі бір-біріне сәйкес келмейтін дүниелер. Тек бір күні параны ойламайтын, барша халық адал өмір сүретін заман келеді деп үміттенеміз.

7 «Рефлексия»

Студенттер, егер қаласа, «ЖЕМҚОРЛЫҚ ЖОҚ» деген жазуы бар ватман қағазына өз пікірлерін жазады, сабақта алған білімдері бойынша өз ойларын жеткізеді.

-Алдарыңызда ватманның бос парағы бар. Сыбайлас жемқорлық мәселесіне өз көзқарасыңызды білдіріңіз, сурет салуға немесе жазуға болады.

Бірінші топ адамдар неге пара береді деген сұраққа жауап береді.

Екінші топ: «Адамдар неге пара алады?» деген сұраққа жауап береді.

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы		Ар меннамыспен өмір сүр
Тәрбие құндылығы
Мақсаты		адамгершілікке тәрбиелеу; моральдық-этикалық мәселелер бойынша білім деңгейін арттыру.
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

«Ең қатал судья – біздің ар-ұжданымыз» (тақтада жазылған).

Іс-шараның барысы:

Сынып жетекшісі: Сәлеметсіздер ме, құрметті оқушылар. Жыл сайын тақырыптық сабақтар өткізіп, адамгершілік ұстанымдар, әдептілік, толеранттылық туралы тақырыптардан қалыс қалмаймыз. 8-сыныпта сіз ересексіз, әр адамның жеке қасиеттері іс жүзінде қалыптасады. Өмірге, адамға деген көзқарасты бала кезінен ата-ана, мектептегі тәрбие береді. Ал адам өмірінде қандай таңдау жасайтыны тек өзіне байланысты. Шарамыздың ұраны ретінде «Ең қатал судья – біздің ар-ұжданымыз» деген сөздерді таңдадық. Солай ма? Оны бірге анықтайық.

Жетекші. Бізді жеке тұлға ретінде қалыптастыратын ең маңызды сөздер бала кезімізден естіген сөздер: «Сен міндеттісің!» Баланың алғашқы міндеттері отбасында туындайды. Бірақ адам өседі. Ал әлеуметтену процесі оның міндеттерінің ауқымын барған сайын кеңейтеді. Бала бақшада жүргенде-ақ ата-анасы, ұстаздары мен достары алдындағы жауапкершілігін сезінеді.

Адам есейген сайын оның әлемі де, міндеттері де күрделене түседі. Адам есейіп, әрі қарай әлеуметтенген сайын қандай жаңа міндеттер жүктелетінін ойланайық.

Сенікі дұрыс. Өйткені, мұндай адамның қоғам алдындағы міндеті оның қалауына да байланысты емес. Ол объективті түрде анықталады. Қоғам мүшелері субъективті ұмтылыстары мен бейімділіктеріне қарамастан, өз міндеттерін міндетті түрде орындаған жағдайда ғана өмір сүріп, дами алады. Мұндай жауапкершіліктердің белгілі бір жиынтығы бар. Бірақ ол адамның қоғамдық өмірдегі орнымен анықталады. Демек, адам үнемі керек екен. Бұл не, қарыз?

Барлығы қарапайым күннің өзекті мәселелері туралы айтады, жағдайларды талқылайды:

1. 24 эссенің жартысы ғана мұғалімге уақытында тапсырылған. Кейбір жігіттер ынтымақтаса отырып, эсселерін қайтарып алып, оларды да бермейді. Екі оқушы сұрақтың бұл тұжырымымен келіспейді. Олар эсселерін уақытында тапсырады.

2. Екі сынып оқушылары сенбілікке шығады. Жаңбыр жауа бастады. Бір сынып бәрін тастап кетіп қалады. Басқа сыныптың жігіттері жұмыстарын бітіріп болған соң ғана кетеді.

3. Досына қонаққа демалыста болған адам жарақат алған, оның жанында медициналық анықтамасы болмағандықтан және осы қалада тіркелмеген;

Жетекші. Мен А.И.-нің сөздерін айтқым келеді. Герцен: «...Ешкім бал жасауды араның қасиетті міндеті деп айтпайды, ол бал арасы болғандықтан жасайды».

Жер бетіндегі адамдар әр түрлі, әркімнің өмірге деген көзқарасы, өмірлік борышын өтеуге деген көзқарасы бар, әркімнің де ар-ұждан, патриоттық ұғымы бар. Бірақ «таза», әрқашан ар-ұжданмен өмір сүрген дұрыс. Кейін өкінішпен қиналып қалмас үшін. Міндет пен ар-ожданның байланысы анық.

Оқушылар:

- Менің ойымша, адам мектеп өмірінің алғашқы жылдарынан бастап өте кең ауқымды міндеттерге (оны әркімнің қолынан келе бермейді). Ең бірінші - оқуға деген жауапкершілік. Содан кейін - белгілі бір мектеп ережелерімен өмір сүріңіз. Бұған мұғалімдермен, достармен, басқа ақсақалдармен және сізді қоршап тұрған және сіз араласатын барлық адамдармен қарым-қатынас кіреді. Одан кейін үйірмелер, секциялар, клубтар, ұйымдар бар. Бұл жерде адамның да белгілі бір міндеттері бар.

– Өсіп келе жатқан адамға парыздың бірі, яғни табиғатты, айналамызды қорғау парызын бала кезінен үйрету керек екеніне сенімдімін.

– Адам есейген сайын еңбек ету міндеттеледі. Әйтпесе, қоғам қалай өмір сүрер еді?

– Ал, әр адамның мақсаты – берекелі отбасын құру, дені сау балаларды дүниеге әкелу, оларды ақылды, тәрбиелі адам етіп өсіру керек деп есептеймін. Әйтпесе, адамзат баласы, қоғамымыз қалай жалғасады?

- Этикалық тұрғыдан алғанда борыш моральдық талаптарда көрініс тапқан әлеуметтік қажеттілік. Басқаша айтқанда, имандылық талабы барлық адамдарға бірдей қолданылады. Бұл жағдайда бұл талап әр адамның жеке міндетіне айналады және ол белгілі бір жағдайда шешім қабылдайды, содан кейін оның адамгершілік мінез-құлқы көрінеді.

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сынып жетекшінің аты-жөні
Күні:
Сынып	Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сынып сағатының тақырыбы		Өзекті мәселе жемқорлық»
Тәрбие құндылығы
Мақсаты
Бағалау критерийлері:

Тәрбие сағатының барысы

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Мұғалімнің кіріспе сөзі.

Қазіргі әлемнің ең үлкен проблемаларының бірі сыбайлас жемқорлыққа айналды. Ол қоғамдық өмірдің барлық салаларын, халықтың барлық топтарын қамтиды. Әрбір адам өмірінде бір рет болса да бопсалау мен парақорлыққа тап болады. Жемқорлық үлкен сегізаяқ сияқты бүкіл әлемді қамтиды. Оған қарсы тұру шынымен мүмкін емес пе? Ал егер мүмкін болса, оны қалай және кім жасау керек?

Сыбайлас жемқорлық деген не?

№1 тапсырма

мұны есте сақтау ұсынылады олар жемқорлық туралы біледі және кластерлік схема жасайды. Бұл осы тақырыптың студенттер үшін қаншалықты өзекті екенін бағалауға мүмкіндік береді .

Бұл тапсырманы сәтті орындау және студенттердің бұрыннан бар білімін жаңарту үшін «сыбайлас жемқорлық» ұғымының кейбір анықтамаларымен танысу ұсынылады. лат. corruptio - парақорлық, зиян, құлдырау), олар әртүрлі анықтамалықтар мен құжаттарда келтірілген .

No1 тапсырманы орындауға арналған үлестірме .

1.Қызмет бабын жеке басын баю мақсатында пайдаланатын лауазымды тұлғалардың қылмыстық сыбайлас жемқорлық әрекеттері .

Дүниежүзінде шенеуніктер, саясаткерлер, жоғары лауазымды адамдар арасында кездесетін парақорлық, жемқорлық, парақорлық . Сыбайлас жемқорлық көптеген капиталистік елдердің заңнамасымен қылмыстық құқық бұзушылық болып саналғанымен , іс жүзінде ол әрқашан және толық жазаланбайды .

3. Шенеуніктердің және қоғам қайраткерлерінің сыбайлас жемқорлық.

4. БҰҰ-ның құжаттарында сыбайлас жемқорлық жеке пайда үшін пайда алу үшін мемлекеттік билікті асыра пайдалану ретінде анықталады. БҰҰ-ның «Сыбайлас жемқорлықпен күресудің практикалық шаралары» (1990) оқу нұсқаулығында сыбайлас жемқорлыққа мыналар жатады: лауазымды тұлғалардың мемлекеттік мүлікті ұрлау, ысырап ету және иемдену; негізсіз жеке пайда (жеңілдіктер, артықшылықтар) алу үшін қызмет бабын асыра пайдалану; қоғамдық міндет пен жеке мүдде арасындағы мүдделер қақтығысы.

5. «Сыбайлас жемқорлықтың қылмыстық құқығы туралы Еуропа Кеңесінің конвенциясы» (1998 ж.) сыбайлас жемқорлықты ұлттық және шетелдік қоғамдық жиналыстар мүшелерінің, судьялардың, халықаралық ұйымдардың лауазымды тұлғаларының және халықаралық парламенттік ассамблеялардың мүшелерінің белсенді және пассивті пара алуы, ықпал етуді асыра пайдалану деп түсінеді. жеке пайда үшін, жеке секторға пара беру.

№2 тапсырма

«Сыбайлас жемқорлық» сөзі бар бірлестіктерді көрсету (плакаттар, сызбалар, сөздік ассоциациялар).

(тапсырманы үй тапсырмасы ретінде алдын ала хабарлауға болады).
№3 тапсырма.

Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа және заңға деген көзқарас әр түрлі мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерден, белгілі фильмдердегі сөз тіркестерінен көрінеді. Сіздің міндетіңіз - айтылған сөздерді айналдыру, осылайша сіз ұтымды фраза немесе әйгілі сөзді аласыз:

аяқ аяқты тырнады (Қол қолды жуады);
бір долларға ие болыңыз және бір жауыңыз болмаңыз (Жүз рубль емес, жүз досыңыз);
жұмысшының еркін тұруға құқығы бар (ұры түрмеде болуы керек);
олар чемоданмен немесе өсиетпен байланған (Сөмкеңізден немесе түрмеңізден бас тартпаңыз);
Сіз сыйлыққа риза болмайсыз (мен параға жақсымын);
басқа біреудің мафиясы сізді бағаламайды (менің полициям маған қамқорлық жасайды);
кел және ұмыт (Ал және есте сақта).

адамзат өркениетінің тарихынан кем түспейді . Бұл жағымсыз әлеуметтік құбылыстың тамыры тереңде жатыр. Бұған қазіргі уақытта сыбайлас жемқорлықтың көрінісі ретінде қарастырылатын фактілер туралы библиялық сөздер дәлел болады. Міне, осы кітаптан үзінділер: «Сіздің ханзадаларыңыз заң бұзушылар және ұрылардың сыбайластары; олардың бәрі сыйлықты жақсы көреді және параның артынан қуады..., «Соларға қасірет; Сыйлық үшін кінәлілерді ақтап, адалдың құқығынан айыратындар! Парақорлық туралы 13 ғасырдағы орыс жылнамаларында айтылады. Сыбайлас жемқорлық әрекеттерін бірінші заңнамалық шектеу Иван III-ге тиесілі. Оның немересі Иван Грозный 1561 жылы сот жарғысын енгізді, онда жергілікті земство әкімшілігінің сот қызметкерлері пара алғаны үшін өлім жазасы түріндегі санкциялар белгіленді. Онда былай деп жазылған: «Бірақ сіздің сүйікті судьяларыңыз уәде бойынша тікелей үкім шығармайды, бірақ оларды оларға қарсы шығарады және бұл жағдайда сіз өзіңіздің сүйікті судьяларыңызды өлім жазасына кесіп, олардың қарындарын қозғалтпай, оларға беруге бұйрық бересіз. олар туралы хабардар ететін адамдар».

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Мақсаты: сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыруға ықпал ету.

Тапсырмалар:

студенттерге «сыбайлас жемқорлық», «сыбайлас жемқорлық» ұғымдарын меңгерту , сыбайлас жемқорлықтың көріну формаларымен, оның салдарымен және онымен күресу жолдарымен таныстыру.
дамыту іздестіру іс-әрекетінің негіздерін меңгеру, қазіргі қоғамның мәселелері бойынша өзіндік дүниетанымын қалыптастыру, елдегі сыбайлас жемқорлықтың алдын алу бойынша тұрақты ұстанымды қалыптастыруға ықпал ету. Топпен жұмыс жасап, өз пікірін айта білуге дағдыландыру.
тәрбиелеу жасөспірімдерде өзінің іс-әрекеті мен іс-әрекетіне, санасына және қоғамдық белсенділігіне жауапкершілік. Эмоционалды деңгейде жемқорлық мінез-құлықтан бас тартуды қалыптастырыңыз.

Қатысушылар санаты: 8-9 сыныптар

Ұзақтығы: 45 мин

Құрал-жабдықтар : компьютер, интерактивті тақта, сынып тақырыбы бойынша презентация, ватман қағазы, қайшы, желім, маркер, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы плакаттар.

Іс-шараның барысы:

«Заңсыз пайда болашақта пайдалану үшін жақсы емес»

(Шығыс даналығы)

I кезең . Ұйымдастыру кезеңі – 3 мин.

Бүгін сабақта сыбайлас жемқорлық туралы айтатын боламыз. Ол үшін алдымен «Еңбекқор ағаш кесуші» деген астарлы әңгіме тыңдаймыз. Еңбекқор ағашшы адал отын жинап, еңбекақысын жақсы алып, еңбегін мақтады. Одан бір ғана нәрсе жасырылды: қылшық адамдар өртенген инквизиция отына барды.

Астарлы әңгіме не туралы? Онда адам әрқашан өз іс-әрекетін түсінуі, оның салдарын алдын ала білуі, нәтижесінде не болатынын білуі керек - жақсылық немесе жамандық. Бүгін біз сіздермен сабақта адамдар жасаған мұндай зұлымдық қоғамымыздың деградациясына әкелетіні туралы сөйлесеміз. Бұл зұлымдықтың аты – жемқорлық.

2- кезең . Мидың шабуылы. Сыбайлас жемқорлық сөзі сізде қандай ассоциацияларды тудырады? (әр оқушы өз қауымдастығын атайды, мұғалім оларды тақтадағы бағанға жазады).

Сыбайлас жемқорлық ұғымы нені білдіреді?

Пара деп нені айтуға болады деп ойлайсыз?
Пара деген не? Сыбайлас жемқорлық әрекеттері?
Сізге парақорлықтан басқа сыбайлас жемқорлықтың қандай түрлері таныс?

3- кезең . Жағдайларды қарастырып, сұрақтарға жауап беріңіз: сыбайлас жемқорлықтың қандай түрі туралы айтып отырмыз және бұл әрекеттің зиянды салдары қандай (топтық жұмыс).

Жағдайлар:

Жүргізуші И.Р.Садықов мас күйінде жол қозғалысы ережелерін бұзған кезде, жол полициясының қызметкеріне хаттама толтырудың орнына ақшаны алып, И.Р. (пара. Жол-көлік оқиғасы қаупі, жол полициясының беделін жоғалту, жол полициясына сенімсіздік)
Пациенттерге тегін дәрі-дәрмек таратуға жауапты мемлекеттік қызметкер А.Н.Ковалев дәрі-дәрмектің бір бөлігін одан әрі жоғары бағамен сату үшін жеке дәріханаларға жіберген. (Бұзақылық – билік немесе қандай да бір құндылықтарды бақылау құқығы бар адамдардың ресурстарды ұрлауы. Мемлекет қаражатын ысырап ету – мемлекеттік бюджетке материалдық шығын)
Науқастың туыстарына Иванов П.А. бас дәрігер шұғыл операция қажет екенін анық айтады, бірақ жалпы кезекте операция «өте ұзақ күтуге» тура келеді. (Қорқытып алу - бұл әрекеті немесе әрекетсіздігі үшін адамды ақша төлеуге немесе басқа құндылықтарды беруге мәжбүрлеу.)
Ұзақ уақыт бойы қала әкімдігі кәсіпкер К.Р.Соловьевтің өтініші бойынша жер теліміне қатысты мәселені шешуді кешіктіріп келеді. (бюджет - бұл пара алу мақсатында істі әдейі кейінге қалдыру, ең соңында: билікке сенімсіздік көрсету) бопсалаудың бір түрі
Жаңадан сайланған аудан басшылығы олардың отбасы мүшелерін, туған-туыстарын, жақындарын түрлі қызметтерге тағайындады. (Фавуритизм – туыстарына, таныстарына олардың партиялық, діни көзқарасына және т.б. сәйкес қызметтерді тағайындау немесе ресурстармен қамтамасыз ету. Непотизм – шенеунік мемлекеттік қызметке тағайындалған кезде өз туыстарын ұсынуды жөн көретін болса, пайдақорлықтың бір түрі.
Шағын қала әкімі, биліктегі «Ынтымақтастық» партиясының мүшесі А.С.Смирнов сайлау науқаны кезінде қалада бар басқа партиялардың бастауыш филиалдарын түрлі сылтаулармен жабуды қамтамасыз етті (билікті асыра пайдалану. Салдары: айтарлықтай зиян келтірілді. азаматтардың заңмен қорғалатын құқықтары мен мүдделеріне, адамдардың демократия институттарына, сот төрелігіне деген сеніміне нұқсан келтіру).

Қызмет саласына қарай сыбайлас жемқорлық келесі нысандарда көрінеді:

Күнделікті сыбайлас жемқорлық қарапайым азаматтар мен шенеуніктердің өзара әрекеттесуінен туындайды. Оған азаматтардың түрлі сыйлықтары мен шенеунік пен оның отбасы мүшелеріне көрсетілетін қызметтер кіреді. Кәсіпкерлік сыбайлас жемқорлық мемлекет пен бизнестің өзара әрекеттесуінен туындайды. Мысалы, іскерлік дау туындаған жағдайда тараптар өз пайдасына шешім шығару үшін судьяның қолдауына жүгінуі мүмкін. Жоғарғы биліктің сыбайлас жемқорлық демократиялық жүйелердегі саяси басшылық пен жоғарғы соттарға жатады. Бұл жосықсыз әрекеттері өз мүдделері үшін және сайлаушылардың мүдделеріне нұқсан келтіретін саясатты жүзеге асырудан тұратын биліктегі топтарға қатысты.

4- кезең . Ендеше, жемқорлық сияқты құбылыстың қауіптілігі қандай?

Сыбайлас жемқорлықтың қоғамның барлық салаларына осындай көп қырлы әсері оны жою үшін қоғам, мемлекет, әрбір адам тарапынан жүйелі күш-жігер қажет деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.

-Сыбайлас жемқорлық сияқты қауіпті құбылысты жою үшін әрқайсымыз қоғам мен мемлекет не істей аламыз, келесі сабақта сіздермен сөйлесеміз.

Бүгінгі кездесуімізді қорытындылай отырып, мен сіздерді осы жағдайды елестетуге шақырамын.

5 кезең . Сабақты қорытындылау:

Мақсаты: оқушыларға өмірлік салалардағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық тақырыбы бойынша тұжырымдамалық аппаратты қалыптастыру, құндылықтарды тәрбиелеу және жастардың сыбайлас жемқорлыққа қатысты азаматтық ұстанымын қалыптастыруға қажетті қабілеттерді дамыту.

Тапсырмалар:

Сыбайлас жемқорлық құбылысы: оның мәні, себептері, салдарымен таныстыру.

Сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілікті ынталандыру.

Қатысушылар санаты: 5- 7 сынып

Ұзақтығы: 45 мин

Іс-шараның барысы:

1. Org. сәт

Студенттік әңгіме.

1-оқушы - Балалық шақ деген сөзді түсінемін, ал жемқорлық деген не?

2-оқушы - Менің ойымша, бірдеңе ақшаға байланысты... - ... бұл экономиканың бір бөлімі!

3-оқушы - Не істеп жатырсың? Жоқ, бұл басқа нәрсе...

4-оқушы - Мен дайынмын! Сыбайлас жемқорлық қанау деген сөз

жеке мақсатта өз өкілеттігінің лауазымды тұлғасы

заңға және моральға қайшы келетін игіліктер

қондырғылар.

1-оқушы - Сонда бұл қылмыс па?

4-оқушы - Дәл қылмыс осы! Еуропа елдерінің көпшілігінде

Сыбайлас жемқорлық әдетте ҚЫЛМЫСТЫҚ қылмыс болып саналады! ЖӘНЕ

Мен бұл сөздің қалай аударылғанын білемін. Латын тілінен «жемқорлыққа».

Мына сөзді тыңдаңыз – «ЖЕМҚОРЛЫҚ».

3-оқушы - Көпшілігі колледжге бармайтын жағдайларды білемін,

өйткені олардың байланыстары мен материалдық мүмкіндіктері жоқ. TO

Өкінішке орай, анамның досы ұзақ уақыт жұмысқа тұра алмады

бірдей себептермен жұмыс істейді.

2-оқушы - Мен түсінбеймін, заң бойынша тегін көптеген қызметтер үшін,

ата-анам төлеуі керек пе?

1-оқушы - Иә, бұл мүлдем балалық сұрақтар емес.

-Бірақ біздің еліміздің ШАРШАҒАНЫН көреміз!

– Сыйластық пен шындық – біздің ИДЕАЛ!

– Адалдық пен жемқорлық баяғыда НОРМА болып кеткен!

- Ендеше, кеш болмай тұрып, біздің КОМАНДАМА қосылыңыз!

– Сыбайлас жемқорлық елдің экономикалық дамуын тежейді және тудырады

кез келген түрлендіру тәуекелге ұшырайды

- Ал егер трансформациялар болмаса, қозғалыс болмайды

алға!!

2. Сыбайлас жемқорлық туралы мұғалім.

3. Ойын элементтері бар көрініс.

2 оқушыны шақырамын.

( анықтамасы бар карталар : кәмпит, доп, ойыншық, ақша беріңіз, қорқытыңыз)

-Енді айтыңызшы, бұл көрініс сізге не ұнамайды?

Балалар: - Алдау жақсы емес.

-Сен бәрін өзің істеуің керек.

- Егер сіз оны есептен шығаруды шешсеңіз, ол үшін ештеңе алудың қажеті жоқ.

Сыбайлас жемқорлық – бұл барлық уақытта және барлық заңдарды жек көрушіліктен туындайтын тамыр » .

- Сіздің ойыңызша, осы жағымсыз құбылыстардың барлығы біздің өмірімізде орын алуының себептерін атаңыз.

(оқушылардың жауаптары)

мемлекеттік қызметшілердің төмен жалақысы;

- заңдарды білмеу;

- жеңіл ақшаға ұмтылу;

- әртүрлі лауазымдардағы адамдардың жиі ауысуы;

- елдегі тұрақсыздық;

- сыбайлас жемқорлық әдет ретінде;

- халықтың өмір сүру деңгейінің төмендігі;

4. Түйіндеме

- Қандай жаңа нәрсені білдіңіз?

- Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз?

– Сыбайлас жемқорлықты түбегейлі жою мүмкін бе?

5. Тест.

1. Сыбайлас жемқорлық деген сөзді қалай түсінесіз?

А) Бір-біріне көмектесу

B) Қызметтік өкілеттіктерді пайдалану

B) Жақсы жұмысыңыз үшін жалақы алу

2. Сіздің ойыңызша, жемқорлық...

A) Заңсыз

B) Заңды

3. Сыбайлас жемқорлық қандай жазаға әкеп соғады?

Жақсы

B) Бас бостандығынан айыру

B) Автокөліктен айыру

Сыбайлас жемқорлық екі жақты жол. Алатындар болса, беретіндері сөзсіз. Барлық майданда күресу керек.

Сауалнама "Жемқорлық туралы не білесің"

1. Күнделікті өмірде парақорлық қалай таралады деп ойлайсың?

2. Соңғы екі жылда парақорлықтың деңгейі қаншалықты өзгерді?

3. Қандай басты себептермен сыбайлас жемқорлық таратылады?

4. Келесі билік мекемелеріндегі қайсысында сыбайлас жемқорлық бар деп ойласың? (дәрежесін 10 баллдық шкаламен белгіле)

-прокуратура

-полиция

-сот

-салық қызметі

-кеден қызметі

-білім ұйымдары

-медицина

-қалалық әкімшілік

-аудандық әкімшілік

білмеймін

5. Сенің жоғарғы оқу орнына түсуің неге байданысты?

-білімге

-ақшаға

-сәттіліктен

-таныс-тамырға

-білмеймін

6. Сені біреу жәбірлеп ақша жинауға қысым жасай ма?

- иә

- жоқ

7. Сыныбында ақша жинала ма (қандай себептермен)?

-иә

-жоқ

8. Мұғалімдер ақылы қосымша оқытуға ұсыныс жасады ма?

-иә

-жоқ

9. Мұғалімдерге, мектеп әкімшілігіне сыйлыққа ақша жинауға саған қысым жасалды ма?

-иә

-жоқ

10. Білім ұйымдарында жемқорлықты қалай жеңуге болады?

-Біледі

-Білмейді

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Адалдық ардың ісі»

Мақсаты:

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі: қыркүйек

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді. Оқушылар біз бүгін «Адалдық ардың ісі» тақырыбында ашық тәрбие сағатын өткіземіз.
Гари Харттың сөздерін оқыңыз. Олар не туралы айтып жатыр?

«Егер сіз үкіметтің артыңызда болуын қаламасаңыз, оның қалтасынан қолдарыңызды алыңыз.»

Сынып сағатының тақырыбын анықтаңыз:

Қосулы сабақ барысында жемқорлық туралы айтатын боламыз.

Өз пікірін білдіру

Мақсат қою

сыбайлас жемқорлық ұғымын түсіну;
қоғамға неліктен қауіпті екенін түсіну;
сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамамен танысу.

Талқылау

ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ

Тәртіптік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар – сыбайлас жемқорлық белгілері бар және тәртіптік жауапкершілік белгіленетін қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылмайтын құқық бұзушылықтар.

Әкiмшiлiк сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар – сыбайлас жемқорлық белгiлерi бар және әкiмшiлiк жауаптылық белгiленетiн қылмыстарға жатпайтын құқық бұзушылықтар.

Сыбайлас жемқорлық қылмыстар - бұл Ресей Федерациясының Қылмыстық кодексінің тиісті баптарында көзделген, сыбайлас жемқорлық белгілері бар кінәлі түрде жасалған қоғамға қауіпті әрекеттер.

Сыбайлас жемқорлық қылмыстарымен байланысты қылмыстар –

Ресей Федерациясының Қылмыстық кодексінің баптарында көзделген, сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасауға кінәлі деп танылуы мүмкін адамдармен бірлесіп жасалған кез келген қоғамға қауіпті әрекеттер.

Негізгі сыбайлас жемқорлық қылмыстарға қылмыстық әрекеттердің келесі түрлері кіруі мүмкін: қызметтік және өзге де өкілеттіктерді асыра пайдалану; пара алу және беру; ресми жалғандық.

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Сыбайлас жемқорлық деген не?»

Мақсаты: 1.“Өзгелерге қиянат жасамау, адал болу” деген ұғымдарды түсіндіру.
2. Адалдық туралы көзқарастарын білдіріп, дүниетанымдарын кеңейту. Өз ойларын еркін жеткізе білу қабілеттерін дамыту.
3. Өз мемлекетіне жауапкершілікпен қарау және әділдікке тәрбиелеу. Патриоттық адамгершілік сезімдерді қалыптастыру

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді. Сынып сағаты басталарда бірінші оқушылардың ойын жинақтап алынды..Сұрақтарға оқушылар өз ойарын жеткізе білд. Қандай салаларда сыбайлас жемқорлық өте қауіпті? Бұл қаншалықты қауіпті?

экономика бәсекелестік механизмімен бұзылады: ең жақсысы емес, ең көп пара бергені аман қалады; баға өсуде; табыс әділетсіз бөлінеді.
саясат саяси мақсаттарды ұлттық мақсаттардан олигархиялық кландар мен топтардың билігін қамтамасыз етуге ауыстырады, жемқор шенеуніктер капиталды шетелге алып, ел мүддесін сатады, халық билікке сенімін тоқтатады.
әлеуметтік сала қоғамдағы барлық нәрсенің өлшемі ақшаға айналады, өмірлік игіліктерді тар олигархиялық топтардың пайдасына әділетсіз қайта бөлу; азаматтардың билік алдында да, қылмыс алдында да қорғансыздығы туралы идея қалыптасады

б опсалау
С ыбайлас жемқорлық	қ ұқық бұзушылық
С ыбайлас жемқорлық
Сыбайлас жемқорлық әрекеттері	пара

Жеке қызығушылық

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Жемқорлыққа жол жоқ»

Мақсаты: Жемқорлықтың алдын алу

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді.

Сынып 4 командаға бөлінеді. Әр командаға сұрақ қойылады және берілген жауаптардың ішінен дұрысын табу керек.

Сұрақтар	Дұрыс жауаптар
1 команда. Пара деген не?	Қызмет бабын пайдаланып, кез келген қызмет үшін заңсыз алынған ақша.
2-ші команда. Пара мен сыйлықтың айырмашылығы неде?	Пара, сыйлыққа қарағанда, қызмет бабын пайдаланып, қызмет үшін беріледі. Сыйлық ешнәрсе сұрамай, шын жүректен беріледі. Сыйлық пара ретінде жасырылуы мүмкін
3-топ Сіздің түсінігіңізде сыбайлас жемқорлық деген не?	Сыбайлас жемқорлық – қызметтік жағдайды жеке бас пайдасына пайдалану.
4-топ Сыбайлас жемқорлық туралы қандай ақпарат көздерінен білесіз?	БАҚ, достар, таныстар, туыстар.

Рефлексия

Мен білдім...Жақсы болды...Таң қалдым....

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Сыбайлас жемқорлық қоғам дерті»

Мақсаты: Ж

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

-Бірнеше минут ішінде параққа сыбайлас жемқорлықтың себептерін жазады. Бір себеп – 1 ұпай. Кімнің командасы көбірек себеп жазса, сол топ көп ұпай жинайды.

Сыбайлас жемқорлықтың себептері:

- Мемлекеттік қызметкерлердің жалақысының төмендігі

- Заңдарды білмеу

- Жеңіл ақшаға ұмтылу

- Әртүрлі лауазымдардағы адамдардың жиі ауысуы

- Елдегі тұрақсыздық

- Сыбайлас жемқорлық әдет ретінде

- халықтың өмір сүру деңгейінің төмендігі

- мемлекеттік институттардың нашар дамуы

- Жұмыссыздық

- азаматтық қоғам институттарының дамымауы

Мүмкін оқушы жауаптары:

3. Лауазымды тұлғалардың өз міндеттерін орындауы үшін олардың жұмысын бақылауды күшейту

4. Шенеуніктерге пара ұсынбау үшін адамдардың психологиясы мен дүниетанымына әсер ету

5. Бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихатты ұйымдастыру

6. Халықтың құқықтық сауаттылық деңгейін арттыру

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Ар мен намыспен өмір сүр»

Мақсаты:

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты туралы хабарлама
кіріспе – сұрақтар:

Сұрақтар	Дұрыс жауаптар
Пара деген не?	Қызмет бабын пайдаланып, кез келген қызмет үшін заңсыз алынған ақша.
Пара мен сыйлықтың айырмашылығы неде?	Пара, сыйлыққа қарағанда, қызмет бабын пайдаланып, қызмет үшін беріледі. Сыйлық ешнәрсе сұрамай, шын жүректен беріледі. Сыйлық пара ретінде жасырылуы мүмкін
Сіздің түсінігіңізде сыбайлас жемқорлық деген не?	Сыбайлас жемқорлық – қызметтік жағдайды жеке бас пайдасына пайдалану.
Сыбайлас жемқорлық туралы қандай ақпарат көздерінен білесіз?	БАҚ, достар, таныстар, туыстар.

3. Дәріс материалы: 10 мин.

Сыбайлас жемқорлық – қызметтік жағдайды жеке бас пайдасына пайдалану. Сыбайлас жемқорлық әрекеттер көлеңкелі экономиканың негізгі түрлерінің бірі болып саналады.

Параны ақшалай емес, басқа түрде беруге болады.

Лауазымдылықты теріс пайдалану нысандары өте алуан түрлі болғандықтан, сыбайлас жемқорлықтың әртүрлі түрлері әртүрлі критерийлер бойынша ажыратылады.

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Өзекті мәселе жемқорлық»

Мақсаты:

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Кім өзінің қызметтік жағдайын асыра пайдаланады	Мемлекеттік (мемлекеттік шенеуніктердің сыбайлас жемқорлық) Коммерциялық (компания басшыларының сыбайлас жемқорлық) Саяси (саясаткерлердің сыбайлас жемқорлық)
Сыбайлас жемқорлық қатынастарын кім бастайды?	Басшы тұлғаның бастамасы бойынша пара сұрау (қорқытып алу). Өтініш берушінің бастамасымен пара алу
Пара беруші кім?	Жеке пара (азаматтан) Кәсіпкерлік пара (заңды компаниядан) Қылмыстық пара алу (қылмыстық кәсіпкерлерден – мысалы, есірткі мафияларынан)
Пара алушының сыбайлас жемқорлықтан алған пайдасының нысаны	Ақшалай пара айырбастау (патронаж, непотизм)
Пара берушінің көзқарасы бойынша сыбайлас жемқорлықтың мақсаттары	Параны жеделдету (пара алушының міндетіне сәйкес істеуі керек нәрсені жасауы үшін); ингибиторлық пара (пара алатын адам өзінің қызметтік міндеттерін бұзуы үшін) «жақсы қарым-қатынасы үшін» пара беру (пара алушының пара берушіге үлкен қателік жасамауы үшін
Сыбайлас жемқорлық қатынастарының орталықтандырылу дәрежесі	Орталықтандырылмаған сыбайлас жемқорлық (әрбір пара беруші өз бастамасымен әрекет етеді); Орталықтандырылған «төменнен жоғарыға» сыбайлас жемқорлық (төменгі шенеуніктердің жүйелі түрде жинайтын паралары олардың және жоғары тұрғандардың арасында бөлінеді); орталықтандырылған жоғарыдан төмен сыбайлас жемқорлық ( жоғары лауазымды адамдар үнемі жинап алатын пара ішінара олардың қарамағындағыларға беріледі
Сыбайлас жемқорлық қатынастарының таралу деңгейі	Шөптік сыбайлас жемқорлық (биліктің төменгі және орта эшелонында); Жоғарғы деңгейдегі сыбайлас жемқорлық (жоғары лауазымды тұлғалар мен саясаткерлер арасында); халықаралық сыбайлас жемқорлық (әлемдік экономикалық қатынастар саласында)
Сыбайлас жемқорлық байланыстарының жүйелілік дәрежесі	Эпизодтық сыбайлас жемқорлық Жүйелі (институционалдық) сыбайлас жемқорлық; клептократия (сыбайлас жемқорлық билік қатынастарының құрамдас бөлігі ретінде)

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың түрлері:

тәртіптік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар – сыбайлас жемқорлық белгілері бар және жасағаны үшін тәртіптік жауапкершілік белгіленетін қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар болып табылмайтын құқық бұзушылықтар;
әкiмшiлiк сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар – сыбайлас жемқорлық белгiлерi бар және әкiмшiлiк жауаптылық белгiленетiн қылмыстар болып табылмайтын құқық бұзушылықтар;
Сыбайлас жемқорлық қылмыстар – «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңында, сондай-ақ өзге де заңдарда көзделген, заңда белгіленген тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғатын сыбайлас жемқорлықпен байланысты немесе сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын әрекеттер. ;
сыбайлас жемқорлық қылмыстарымен байланысты қылмыстар – сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасауға кінәлі деп танылуы мүмкін адамдармен бірлесіп жасалған, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің баптарында көзделген қоғамға қауіпті кез келген іс-әрекеттер.

4. Үлестірмелі материалдармен жұмыс 5 мин.

5. Тренинг (студенттердің өзіндік жұмысы) : 20 мин.

Топтан үш адам – капитандар сайланады, олар бүкіл топ үш бөлікке бөлінгенше бір-бірден команда таңдайды.

Әр командаға жеке тапсырма беріледі: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат бойынша алған білімдерін сақтай отырып, үш жағдайды ойнау және сюжетті сахналау.

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары:

Аға тәлімгер:

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Жемқорлық індет-жою міндет»

Мақсаты:

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді. Кестедегі дұрыс жауаптар

Бала өскенде қандай құқықтар мен міндеттерге ие болады?
14 жыл	ата-анасының келісімімен кез келген мәмілелерді жасауға құқылы.
10 жыл	өзінің атын және (немесе) тегін өзгертуге келіседі.
10 жыл	некелерін сот арқылы бұзатын ата-анасының қайсысымен ажырасқаннан кейін бірге тұрғысы келетіні туралы өз пікірін білдіреді.
0-ден	Баланың атына банк шотын ашуға болады.
16 жыл	нұсқаушының қатысуымен жолдарда көлік жүргізуді үйренуге құқығы бар.
18 жас	азамат толық қабілетті (кәмелетке толған) болады және өз іс-әрекетімен кез келген құқықтарға ие болып, өзіне қандай да бір міндеттер жүктей алады.
10 жыл	балалар қоғамдық бірлестіктеріне кіре алады.
0-ден	баланың атын, әкесінің атын және тегін алуға құқығы бар.
14 жыл	Ата-аналардың біреуінің келісімімен жұмысқа (күніне 4 сағаттан аспайтын жеңіл жұмыстарға) шығуға рұқсат етіледі.
16 жыл	дәлелді себептер болған жағдайда жергілікті өзін-өзі басқару органдарының рұқсатымен некеге тұруға құқығы бар.
16 жыл	кез келген қылмыс үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылады.
14 жыл	табысына, шәкіртақысына және басқа да кірістеріне өз бетінше билік етуге құқылы.
14 жыл	Кәмелетке толмаған ата-ана өз балаларының әкелігін сот тәртібімен анықтауды талап етуге құқылы.
18 жас	сайлайды және дауыс береді.
14 жыл	жекелеген қылмыстар (кісі өлтіру, тонау, ұрлық, қорқытып алу және т.б.) үшін қылмыстық жауаптылыққа жатады.

1. Сыбайлас жемқорлық деген сөзді қалай түсінесіз?

А) Бір-біріне көмектесу

B) Қызметтік өкілеттіктерді пайдалану

B) Жақсы жұмысыңыз үшін жалақы алу

2. Сіздің ойыңызша, жемқорлық...

A) Заңсыз

B) Заңды

3. Сыбайлас жемқорлық қандай жазаға әкеп соғады?

Жақсы

B) Бас бостандығынан айыру

B) Автокөліктен айыру

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмысы бойынша

АНЫҚТАМА

Тақырыбы: «Дені сау ұрпақ елдің болашағы»

Мақсаты:

Объектісі: жоспарланған

Субъектісі: анықтама

Жауаптылар: класс жетекшілер

Орындау мерзімі:

Негіздемесі: 2024-2025 оқу жылы бойынша «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы бойынша жылдық жоспары негізінде шаралар өткізілді. Сыбайлас жемқорлық

Билікті жеке бас пайдасына асыра пайдалану;
Р.Клитгаард шығарған «Сыбайлас жемқорлық формуласы» қарапайым:
Сыбайлас жемқорлық = Монополия + Іс-әрекет бостандығы - Есеп беру.
Сыбайлас жемқорлық – заңсыз баю, пара алу, ұрлау және мафиялық құрылымдарға қосылу арқылы көрінетін шенеуніктер мен саясаткерлердің моральдық жемқорлық. (Орыс тілінің түсіндірме сөздігі Ожегова С.И., Шведова Н.Ю.).

Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік-құқықтық құбылыс ретінде әдетте мемлекеттік қызметкерлердің, шенеуніктердің, сондай-ақ жалпы қоғам және саяси қайраткерлердің парақорлығы мен сыбайлас жемқорлық әрекеттерін білдіреді. Сыбайлас жемқорлықтың келесі белгілері анықталады:

1. Заңды немесе жазылмаған әлеуметтік нормаларды бұзатын шешім қабылданады.

2. Тараптар өзара келісім бойынша әрекет етеді.

3. Екі тарап заңсыз жеңілдіктер мен артықшылықтар алады.

4. Екі жақ та өз әрекеттерін жасыруға тырысады.

Сыбайлас жемқорлыққа қатысты талданған ұғымдар, терминдер мен белгілерге сүйене отырып, ойын болашақта құрылады.

«Президенттік команда құру» ойыны .

Ойын барысы: жеребе тарту арқылы 5 - 6 бала іріктеліп , компанияның президенті болады. Олардан 30 минут ішінде көмекшілер тобын жалдау сұралады. Оның үстіне бұл командаға 7 адам кіруі керек, олардың әрқайсысы бірінші, екінші, үшінші және т.б. көмекшілер атағын алады. Бірінші көмекші 70 мың, екінші 60 мың, үшінші 50 мың, т.б 10 мыңға кеміген жалақы алады. Әрбір президентке оның көмекшілерінің шендері жазылған карточкалар жинағы беріледі. 30 минуттық жұмыстың соңында әрбір президент өз командасын таныстырады және өз таңдауын негіздейді: «Мен Вася Ивановты бірінші көмекші етіп тағайындадым, өйткені ..., Петя Сидоров екінші көмекші етіп ... және т.б.». Студенттердің іскерлік қасиеттерін бағалау және пәндер бойынша белгілі бір тапсырмаларды қолдану мамандарды таңдау мәдениетін көрсетеді. «Маған ұнайды, ол маған уәде берді...» деген себептермен мамандарды іріктеу сыбайлас жемқорлыққа бейімділіктің көрінісі болып саналады. Балалық шақта жасалған мінез-құлық үлгісін болашақта түзету қиын екенін атап өткен жөн. Біздің көзқарасымыз бойынша, басқа адамдармен қарым-қатынас жасаудың негізгі жолдары дәл осы жаста қаланады. Ойынды талқылау барысында сіз жеке қарым-қатынастар мен ұсынылған уәделерге негізделген кеңесшілерді таңдаудың барлық жағдайларын мұқият талдауыңыз керек. Сонымен қатар, студенттердің ата-аналарының әңгімелерінен есте қалатын жеке қарым-қатынас пен парақорлық негізінде мамандарды таңдаудың барлық жағдайларын талқылау маңызды . Мұғалім үшін өте қиын міндет – студенттерді мұндай әрекеттердің азғындығына сендіру. Бұл жерде мұғалімнің сыбайлас жемқорлықпен күресу қажеттігіне деген сенімі өте маңызды.

Мектеп директорының тәрбие

ісі жөніндегі орынбасары: Аға тәлімгер:

Хаттама №

мектебінің оқушылары арасында сыбайлас жемқорлықты болдырмау аясында құрылған «Адал ұрпақ» ерікті клубының мақсатымен таныстыру жиналысы болып өтті.

Қатысқандар :

Мектеп директоры:
Мектеп директорының оқу ісі жөнінідегі орынбасары:
Мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары:
Мектеп психологы:
Мектеп сынып жетекшілері:

Күн тәртібінде.

«Адал ұрпақ» еріктілер ұйымының мақсатымен таныстыру
«Адал ұрпақ» еріктілер ұйымының жұмыс жоспары және құрамымен таныстыру.

Қаралды.

Мектеп директоры оқушыларды «Адал ұрпақ»еріктілер ұйымының мақсатымен таныстыра отырып,оқушылар мен ата аналар арасында сыбайлас жемқорлықпен

Хаттама №1

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының отырысы болып өтті

Қатысуға тиіс:

Қатысқаны:

Күн тәртібінде:

1.Ерікті «Адал ұрпақ» мектеп клубының жұмыс жоспарын бекіту

2. «Адалдық аумағы» мектеп бұрышын құру

3. «Адал ұрпақ» мектеп клубының қатарына өз еркімен кіруге ниет білдірген үміткерлерді қарастыру

4. «Парасатты азамат» бұрышын ұйымдастыру

Тыңдалды.

«Адал ұрпақ» ұйымының алғашқы отырысы қыркүйек айында өтті. Бірінші мәселе бойынша тәрбие ісінің оырнбасары «Адал ұрпақ» ұйымының жұмысы туралы мақста міндеттерімен,ережесімен және 2024-2025 оқу жылы бойынша жылдық жоспарды таныстырылып ұсынылды.

Екінші мәселе бойынша тәрбие ісі жөніндегі орынбасары сөз алып, «Адалдық аумағы» туралы мектеп бұрышын жасақтау туралы түсіндіріп өтті.

Үшінші мәселе ұйым мүшелерін бекіту туралы айтты. Ұйым төрайымы-

, мүшелері-5-11 сынып оқушыларын бекітуге ұсынылды. Осы оқушылар жоспар бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған тәрбие жұмысына байланысты сынып сағаттары, сыныптан тыс іс-шаралар ұйымдастырып, қоғамдық ұйымдармен бірлесіп жұмыс жасауға ат салысады деп сөзін аяқтады.

Төртінші мәселе: «Парасатты Азамат» бұрышын ұйымдастыру бойынша ұйым жетекшісі аға тәлімгерсөз алды. Бұрыштың басты мақсаты- азаматтық, патриоттық тәрбие беру, кез келген адамның құқығын, бостандығын және міндетін құрметтеу, адамгершілік қасиет пен этикалық ананы қалыптастыру, жемқорлықты қабылдамау, шығармашылық қарым-қатынасты қалыптастыру үшін өте маңызды. «Парасатты Азамат» бұрышы мектеп фойесінде ілулі тұр. Бұрышта «Адал Ұрпақ» ұйымының бұйрығы, жылдық жоспары, мақсаты мен міндеттері, ұраны ілінеді деп сөзін аяқтады

Қаулы қабылданды:

1. «Адал Ұрпақ» ұйымының жоспары бекітілсін.

2. «Адал Ұрпақ» ұйымының ұйым басшысы мен мүшелерін бекіту

3. «Парасатты Азамат» бұрышын ұйымдастыру

Хаттама №2

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының отырысы болып өтті

Қатысуға тиіс:

Қатысқаны:

Күн тәртібінде:

1.«Адалдық дүкені» туралы жарты жылдық есеп

2. Қабылданған оқушылар туралы хабарлама

3.жарты жылдық есеп беру

Тыңдалды:

Бірінші мәселе бойынша тәрбие ісі жөніндегі орынбасары сөз алды. Мектепте "Адал ұрпақ" ерікті мектеп бірлестігінің ұйымдастыруымен "Адалдық дүкені" сатушысыз дүкен өткізілді. Адалдық дүкеніне мектеп ұстаздары мен оқушыларына қажетті құралдар қойылып, дүкенге қойылған құралдарды сатып ала отырып, өз адалдығын дәлелдеу үшін адалдық кассасына құралдарда көрсетілген соманы салады және өз адалдығын дәлелдейді. Елімізде сыбайлас жемқорлықпен күрес жобаларының бірі — «-адалдық алаңы» жобасы аясында мектебімізде «Адалдық дүкені» ашылды.

«Сауда орнының басты ерекшелігі де осында, яғни сатып алушылар өзіне тек адалдық принципі бойынша қызмет көрсетті.

Мұндай жобаны жүзеге асыру оқушылардың тәрбиесі мен адалдығын арттыруға бағытталып отыр. Осылайша, бұл мекен оқушылардың әлеуметтік жауапкершілігін шыңдайтын орынға айналмақ. Сондай-ақ, «сыбайлас жемқорлыққа қарсы иммунитетті» қалыптастыруға әсер ететін нысан болып табылады.

Алдағы уақытта осындай акция мектебімізде жыл бойы жалғасын табады және әртүрлі бағытта өткізіледы.

Адалдық дүкенінің мақсаты: оқушылардың бойына адалдық қабілетін қалыптастыру.

Екінші мәселе – барлық оқушыларға «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының ережесі таныстырылған. Соның нәтижесінде ерікті түрде «Адал ьұрпақ» мектеп клубына өздерінің ниеттерін білдірген оқушылардың өтініштерін ала отырып, мүшеге қабылдауға шешім қабылданды. Қабылданған оқушыларға толық қайта ұйымның ережесі, мүшелерінің міндеттері мен құқықтары таныстырылып өтті.

Үшінші мәселе – оқушыларға ұстаздарға үнемі үзілістерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы брошюралар таратылып отырылады.

Қаулы қабылданды:

1. «Адалдық дүкені» жұмысы жандандырылсын

2. Қабылданған оқушылармен жұмыстар өткізілсін

Хаттама №3

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының отырысы болып өтті

Қатысуға тиіс:

Қатысқаны:

Күн тәртібінде:

1.«Адал ұрпақ» ерікті мектепішілік клубы қызметін ұйымдастыру

Тыңдалды:

жалпы орта білім беретін мектебінің директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клуб жоспарына сай «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарын, әдетте жалпы білім беру мектеп басшылығының, сыныпқа жетекшілік ететін педагогикалық қызметкерлердің қолдауымен негізгі орта және жалпы орта білім беру бағдарламалары бойынша оқитын балалар қалыптастыратындығын, жалпы білім беретін мектебінде

2024-2025 оқу жылына «Адал Ұрпақ» ерікті клубын құру туралы бұйрық шығарылғандығын, рухани-адамгершілік және азаматтық патриоттық тәрбиелеу контексінде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті мектеп ортасында қалыптастыру» бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы құрылғандығын айтып өтті.

Сөйледі:

Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубының жетекшісі болғандығын, «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жұмыс жоспарын түзу мектептің аға тәлімгері , қосымша білім беру педагогы жүктелетіндігін айтып өтті.

Қабылданған шешім:

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының жылдық жұмыс жоспарлары «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті мектеп ортасында қалыптастыру» бағдарламасы негізінде жасалынып, жұмыс жандандырылсын.
Жұмыстың жүйелі жүргізілуін қадағалау жауапкершілігі директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары жүктелсін.

Хаттама №4

«Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубының отырысы болып өтті

Қатысуға тиіс:

Қатысқаны:

Күн тәртібінде:

1.Адал ұрпақ клубының жұмысын қортындылау

2. Біз жемқорлыққа қарсымыз

Тыңдалды:

Бірінші мәселе бойынша кезекті отырыстың күн тәртібіндегі мәселелелермен тәрбие ісі жөніндегі орынбасары таныстырып өтті. «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубының негізгі мақсаты рухани адамгершілік және азаматтық – патриоттық тәрбиелеу. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру және сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтау және нығайту,оқушылардың заң талаптарына сақтауға ынтасын қалыптастыру.

Осыған орай жоспар бойынша барлық іс-шаралар атқарылды. Сыныптарда сынып басшылары тағайындалды,мектепте парасатты азамат бұрышы кұрылды,сыныптарда Адал ұрпақ мүшелері тағайындалды, «қоғамдық тәртіп негізі,біздің таңдауымыз занды мемлекет » атты дөнгелек үстелдер,адал және сатылмайтын еңбек бейнесі атты сурет байқауы бастауыш сыныптар арасында өткізілді. Жауапты мұғалімдер өздеріне тиесілі іс-шараларды уакытымен өткізіп отырды.

Екінші мәселе бойынша- Біз жемқорлыққа қарсымыз баяндама Сыбайлас жемқорлықты қазір бәрі біледі. Азаматтардың басым көпшілігі сыбайлас жемқорлықтың жаман екенін біледі және одан зардап шегеді. Сыбайлас жемқорлық пен онымен күрес туралы жүздеген мақалалар, кітаптар, оқулықтар жазылды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламалар, жоспарлар, ондаған іс-шаралар әзірленіп, іс жүзінде қолданылуда; республикалық және жергілікті деңгейде заңдар қабылданды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі комитеттер мен комиссиялар құрылды. Осының бәріне қарамастан, елімізде сыбайлас жемқорлық деңгейі төмендеп жатқан жоқ. Сыбайлас жемқорлықпен күресте биліктің жеңіліске ұшырап жатқанын айта аламыз. Мұндай жағдайларда мәселені одан әрі түсіну өте өзекті болып қала береді.

Қаулы етіледі:

1.Адал ұрпақ ерікті мектеп клубының жұмысы қанағаттанаарлық деп танылсын.

2. Баяндама есепке алынсын

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

БҰЙРЫҚ №

«----»-------------2024ж

Мектепте «Адалдық дүкенін» ашу туралы

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды күшейту мақсатында мектепте «Integrity Shop»адалдық дүкенін ашу мақсатында БҰЙЫРАМЫН.

1.Мектепішілік адалдық дүкенінің іс-шара жоспарын жасау,оқушылар арасында «Integrity Shop»дүкенінің ашылу мақсатын түсіндіру жұмыстары директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары жүктелсін.

2.Мектепішілік «Integrity Shop» адалдық дүкенін ұйымдастыру жұмыстары қосымша білім беру педагогтары аға тәлімгер тапсырылсын.

3.Осы бұйрықтың орындалуына бақылау мен басшылыққа алу жұмыстары директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары жүктелсін.

Мектеп директоры:

Бекітемін

Мектеп директоры:

----------------------

мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесі бойынша мектепте

«Integrity Shop»адалдық дүкенінің іс-шаралар жоспары

қ/с		Атқарылған іс-шаралар	Мерзімі	Жауаптылар
1		Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды мектепішілік «Integrity Shop» адалдық дүкенінің жоспарын бекіттіру
2		Мектепішілік «Integrity Shop»адалдық дүкенінің мақсатын оқушыларға түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру.	Ақпан
3		Адалдық дүкенінің жұмыстарын ұйымдастыратын жауаптыларды бекіту
4		Адалдық дүкенінің салтанатты ашылу рәсімін өткізу
5		«Integrity Shop»адалдық дүкенінің апта соңында есебін жүргізу арқылы оқушылардың іс-әрекет мониторингісін жүргізу	Апта соңында
6		«Integrity Shop»адалдық дүкені туралы оқушылар арасынан сауалнамалар алу арқылы олардың қызығушылығын зерделеу	Айына бір рет
7	«Integrity Shop»адалдық дүкенінің жұмысы туралы АББ-не мәлімет беріп отыру		Уакытында

Тәлімгер:

атындағы жалпы орта мектебі

«---» ------------2024ж

АКТ

Біздер төменде қол қойып акт жасаушылар, директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары , әлеуметтік педагог ,аға тәлімгер ,құқық пәнінің мұгалімі болып сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды күшейту мақсатында мектепте «Integrity Shop» адалдық дүкеніне кәсіпкер --- теңге беріп демеушілік жасады. Демеушінің берген -------теңгегетөменде көрсетілген қажетті кеңсе заттары сатып алынды.

1.Дәптер

2.Қалың дәптер

3.Сызғыш

4.түрлі түсті қағаз

5.қарандаш

6.түрлі түсті қалам

7.фломастер

8.стикер

9.краска

10.щетка

11.ручка

Осы актыны растап қол қоюшылар:

Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары

Мектептің әлеуметтік педагогы

Мектептің психологы:

Аға тәлімгер:

Құқық пәнінің мұғалімі:

атындағы жалпы орта мектебі

«---» ------------2024ж

АКТ

Біздер төменде қол қойып акт жасаушылар, директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары , әлеуметтік педагог ,аға тәлімгер ,құқық пәнінің мұгалімі болып сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды күшейту мақсатында мектепте «Integrity Shop» адалдық дүкенінің есеп шотында теңге бар.Осы теңгеге оқушыларға қажетті кеңсе заттары қойылды. Оқушылар өздеріне қажетті заттарды алып отырды.жасады. Адалдық дүкенінде «----» -------2023ж «----»------2024ж аралығында теңгеге сауда жасалғандығы анықталды

Осы актыны растап қол қоюшылар:

Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары

Мектептің әлеуметтік педагогы

Мектептің психологы:

Аға тәлімгер:

Құқық пәнінің мұғалімі:

Адалдық дүкенінің ашылу

салтанатының өткізілуі жайлы

Хаттамасы.

Облысы . «----»------2024ж

Қатысқандар:Мектеп директоры: , директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары:,директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары:, мұғалімдер, сынып жетекшілер.

Күн тәртібінде:

Мектепте «Integrity Shop» адалдық дүкенінің ашылуы жайлы /хабарламашы

Тыңдалды :

Мектеп директоры жиналысты ашық деп жариялап,күн тәртібімен таныстырып өтті.Күн тәртібіндегі мәселе бойынша директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары «Integrity Shop»адалдық дүкенінің ашылуы жайлы таныстыра келе, «Адалдық дүкенінің » ашылу мақсаты—оқушылардың бойына адалдық қасиеттерін сіңіру,оларды адалдыққа және әдептілікке баулу болып табылады.Яғни кез-келген оқушы сатушысы болмайтын аталған дүкеннен өзіне қажетті тауарды белгіленген құны бойынша тиісті бағасына сатып алып,ақшасын арнайы қойылған кассаға өткізеді.Осылайша ,ешбір қадағалаушысы жоқ дүкеннен қажетті затын сатып алған оқушы қулық немесе қиянатқа жол бермей,өзін адалдыққа және әділдікке тәрбиелей алады деп кеңінен түсіндіріп өтті.

Жарыс сөзге шыққан мектеп директоры «Адалдық дүкені» мектепте ашылып ,бұл оқушыларға берілген сенім екеніне өз ризашылығын білдірді. Бүгінгі мектебімізде ашылып отырған «Адалдық дүкенінің»оқушы жастарымыз үшін тәрбие мекені болатынына сеніміміз мол.

Келесі сөз кезегін мектептің кәсіподақ комитетінің төрағасы қоғамда сенім атмосферасын қалыптастыру және оқушы жастарға өздерін жақсы ,адал адам ретінде тануға мүмкіндік беру. Келесі сөз кезегі ата-аналар комитетінің төрағасы --------------сыбайлас жемқорлыққа қарсы жоғары сананы және мәдениетті дамыту сонымен қатар ішкі парасаттылықты,адалдықты тәрбиелеу ,сенімдерін қалыптастыру болмақ деп айтып өтті.

ҚАУЛЫ:

1.Сынып жетекшілер «Адалдық дүкенінің» мақсатында оқушылар арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу міндеттелсін.

2.Оқушылар арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы жоғарғы сана мен мәдениетті дамыту сонымен қатар оқушыларды адалдыққа тәрбиелеу жұмыстарын үнемі жүргізіп отыру сынып жетекшілер,мұғалімдер мен ата-аналар комитетіне міндеттелсін.

Мектеп директоры:

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Басқа Тәлімгерлерге Барлық сыныптар

19.08.2025

141

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Тасболатова Акерке Абукызы

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

3. Дәріс материалы: 10 мин.

4. Үлестірмелі материалдармен жұмыс 5 мин.

5. Тренинг (студенттердің өзіндік жұмысы) : 20 мин.

"Адал ұрпақ" ерікті мектеп клубы

"Адал ұрпақ" ерікті мектеп клубы

3. Дәріс материалы: 10 мин.

4. Үлестірмелі материалдармен жұмыс 5 мин.

5. Тренинг (студенттердің өзіндік жұмысы) : 20 мин.

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру