Адам жасына қатысты мәселе есептерді шешудің тиімді жолдары.

№16 орта мектеп-гимназиясы

Баяндама

Тақырыбы: Адам жасына байланысты мәселе есептерді шешу жолдары.

(Талдықорған қаласы бойыншы жалпы орта білім беру ұйымдарының математика пәні мұғалімдерінің семинары)

(2023-2024 оқу жыды).

Дайындаған: математика пәні мұғалімі

Сапаргалиев Марат Тилеулиевич.

Талдықорған қаласы, 2023 жыл

Кіріспе

Қазіргі ғылым мен техниканың даму кезеңінде алдымыздағы шәкірттің жан-жақты, білімді, ой өрісінің кең болып шығуына ықпал ететін мұғалім екені түсінікті. Мектептегі оқу процесінің негізгі мақсаты: арнайы педагогикалық әдістермен мақсатты және жүйелі түрде оқушылардың шығармашылық ойлауын дамыту, белсенділігін қалыптастыру, адамның бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға ықпал ету, оқушының табиғи қасиеттерін математикалық білім деңгейін тереңдету үшін оқытуды жоспарлы түрде ұйымдастыру, өз бетінше білім алу дағдыларының дамуына негізін салу болып табылады.

2017 жылдан бастап ҰБТ жаңа форматқа ауысқандығын бәріміз білеміз. Осы формат бойынша талапкер үш міндетті пәннен тест тапсырады. Осы пәндердің бірі – математьикалық сауаттылық пәні.

Математикалық сауаттылық пәнінен берілетін тапсырмалардың бірі – адам жасына байланысты мәселе есептер болып табылады.

Адам жасына байланысты мәселе есептерді шешу жолдары.

Адам жасына байланысты есептерді шешу кезінде берілген шартты математика тіліне аудару қажет болады:

Адам жасына байланысты мәселе есептерді теңдеу құрып шешкен тиімді. Көп оқушылар есеп шартына сәйкес теңдеу құруда қиналады. Осыған байланысты адам жасына байланысты мәселе есептерді шешуге теңдеу құру үшін кесте қолданған ыңғайлы болады. Теңдеу құру үшін кестені қолдану жолы оқушыларға да түсініктірек болады.

Қазақ тілінде етістіктің шақтары: өткен шақ, осы шақ, келер шақ болып үшке бөлінетіндігін білеміз. Адам жасына байланысты есептерде мынадай байланыстар беріледі:

Қазіргі жасы

Кейінгі жасы

Бұрынғы жасы

Қазіргі жасы

Яғни жыл ағымы жоғарыдан төменге жүреді.

Адам жасына берілетін мәселе есептерді кесте көмегімен теңдеу құрып шешуге мысалдар қарастырайық:

1-мысал. Әкесінің жасы 34-те, ал баласының жасы 11-де. Қанша жылдан кейін әкесінің жасы баласының жасынан 2 есе үлкен болады?

А) 8 B) 9 C) 13 D) 11 E) 12

Шешуі: Кесте құрамыз:

2 есе артық

34 + х = 2 (11 + х),

34 + х = 22 + 2х,

х – 2х = 22 – 34,

- х = - 12,

х = 12.

Жауабы: Е) 12.

2-мысал. Әкесі 27 жаста болған кезде, баласы 3 жаста болған. Қазір баласының жасы әкесінің жасынан 3 есе кем. Олардың қазіргі жастарын табыңыз.

А) 48, 160 B) 51, 17 C) 66, 22 D) 36, 12 E) 30, 10

Шешуі: Кесте құрамыз:

3 есе кем

(27 + х) :3 = 3 + х,

27 + х = (3 + х) * 3,

27 + х = 9 + 3х,

х – 3х = 9 – 27,

- 2х = - 18,

х = 9.

Сонда әкесінің қазіргі жасы: 27 + х= 27 + 9=36, ал баласының қазіргі жасы: 3 + х= 3 + 9= 12.

Жауабы: D) 36, 12.

Топтық жүмыс.

Қатысушы ұстаздарды бес топқа бөліп, топтық тапсырма беріледі. (3-мысал, 4-мысал) Артынан жұмыстар көрші топтармен алмастырылып, тексеріледі.

3-мысал. Әкесінің жасы баласының жасынан 4 есе үлкен, ал 20 жылдан кейін баласының жасынан 2 есе үлкен болады. Қазір әкесі қанша жаста?

А) 60 B) 48 C) 36 D) 40 E) 52

Мұғалімдерге өз шешіміммен салыстыртамын.

Шешуі: Кесте құрамыз:

2 есе үлкен

4х + 20 = 2 (х + 20),

4х + 20= 2х + 40,

4х – 2х = 40 – 20,

2 х = 20,

х = 10.

Сонда әкесінің қазіргі жасы: 4х= 4*10=40

Жауабы: D) 40.

4-мысал. Әкесі 32 жаста, баласы 5 жаста. Қанша жыл бұрын әкесінің жасы баласының жасынан 10 есе үлкен болды?

А) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 5

Шешуі: Кесте құрамыз:

10 есе үлкен

32 - х = 10 (5 - х),

32 - х= 50 - 10х,

-х + 10х = 50 – 32,

9 х = 18,

х = 2.

Жауабы: С) 2.

Жекелей жұмысқа тапсырма:

5-мысал. Әкесі 38 жаста, баласы 15 жаста, ал қызы 5 жаста. Қанша жылдан кейін баласы мен қызының жастарының қосындысы әкесінің жасына тең болады?

А) 18 B) 21 C) 19 D) 20 E) 23

Тақтадағы шешуімен өзін-өзі бағалау жүргізеді.

Шешуі:

38 + х = 15 + х + 5 + х,

38 + х = 20 + 2х,

х – 2х = 20 – 38,

- х = - 18,

х=18.

Жауабы: А) 18.

6-мысал. Анасының жасы қызынан 2,5 есе үлкен, ал баласынан 2 есе үлкен. Барлығының жастарының қосындысы 76-ға тең болса, баласының жасын табыңыз.

А) 20 B) 40 C) 30 D) 50 E) 60

Шешуі: ЕКОЕ (2,5; 2) = 2,5 * 2 = 5.

5: 2,5 = 2, 5 : 2= 2,5.

5х + 2х + 2,5х= 76,

9,5 х = 76,

х = 8.

Баласының жасы: 2,5х= 2,5*8=20.

Жауабы: А) 20.

7-мысал. Азат Азаматтан 8 жас кіші. 5 жылдан кейін Азамат Азаттан екі есе үлкен болады. Олардың қазіргі жастарын табыңыз.

А) 4, 12 B) 5, 13 C) 7, 15 D) 2, 10 E) 3, 11

Шешуі: Кесте құрамыз:

2 есе үлкен

Материалды жүктеу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру